เมื่อสยามรับเสด็จกษัตริย์ฮาวายในสมัยรัชกาลที่๕

[เทาชมพู]

งงค่ะ

ก่อนถึงกาลล่มสลายของราชวงศ์ฮาวาย ในปี1881(๒๔๒๔) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯได้ทรงเคยถวายการต้อนรับกษัตริย์ David Kalakaua ซึ่งทรงใช้คำว่ากิงกาลกวัว กษัตริย์องค์สุดท้ายของฮาวายก่อนที่จะเสด็จสวรรคต

สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศประสูติเมื่อ พ.ศ.2421 พระชันษา 3 ขวบ  ส่วนสมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธประสูติ พ.ศ. 2423   พระชันษาเพิ่งจะขวบเดียว     รัชกาลที่ 5 ท่านจะทรงนำพระราชโอรสพระชันษา 3 ขวบออกงานร่วมโต๊ะเสวยแบบฝรั่ง กับพระราชอาคันตุกะทีเดียวหรือ
แต่ถ้าไม่ใช่สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ แล้วจะเป็นทูลกระหม่อมพระองค์ไหนอีก   งง

[NAVARAT.C]

เป็นไปได้นะครับที่ทูลกระหม่อมพระองค์น้อยจะหมายถึงพระเจ้าลูกยาเธอองค์๓ขวบ ที่พอจะพาออกแขกในงานพระราชทานเลี้ยงแบบไปรเวทได้(ตามผังการนั่ง) แต่เด็ก๓ขวบคงจะถามคำถามแบบนั้นไม่ได้

ขอให้ย้อนกลับไปใหม่ ผมใช้คำว่าเจ้าชายน้อยพระองค์หนึ่งในการถอดความคำว่า a young prince ซึ่งมีความหมายครอบคลุมไปถึงพระเจ้าน้องยาเธอที่ยังอยู่ในวัยรุ่นด้วย ในงานน่าจะมีด้วยกันหลายพระองค์ แต่ไม่ได้ร่วมโต๊ะเสวย

คือจะใช้ว่าเจ้าชายหนุ่มก็กระไรอยู่ โตพอจะมีความคิดแล้วคงไม่น่าจะถามอะไรแขกบ้านแขกเมืองด้วยคำถามตรงๆแบบนั้น

[เทาชมพู]

ระหว่างงานเลี้ยงนั้น เจ้าชายน้อยพระองค์หนึ่งทรงถามผู้มาเยือนว่าฮาวายอยู่ภายใต้การควบคุมของชาวต่างชาติด้วยหรือ เพราะทรงเห็นว่ามีฝรั่งคนหนึ่งอยู่ในคณะผู้ตามเสด็จด้วย

A young prince  ที่ถามตรงๆแบบนี้น่าจะโตเกินเด็กเล็กๆ แต่ยังไม่เป็นผู้ใหญ่  ตีเสียว่าพระชันษาประมาณ13- 15   ก็น่าจะเป็นพระเจ้าน้องยาเธอพระองค์ใดพระองค์หนึ่ง    ส่วนพระราชโอรสในรัชกาลที่ 3 ก็ล้วนแต่พระชนม์มากๆแล้วทั้งสิ้น ตัดประเด็นไปได้

จะเป็นองค์ไหนก็ตาม   A young prince ที่ว่า ทรงพูดฝรั่งแบบยากๆได้อย่างหนึ่งละ เพราะคำถามนี้ไม่เบสิคนัก    อีกอย่างทรงโตพอจะรู้เรื่องอาณานิคมด้วย ถึงทรงคิดว่าการมีฝรั่งตามพระเจ้าแผ่นดินฮาวายมา  ไม่ใช่เป็นแค่ผู้เชี่ยวชาญที่ถูกจ้างมาทำงานอย่างฝรั่งในสยาม   แต่ทรงคิดว่าเป็นผู้มีอำนาจเหนือพระเจ้ากาลกวัวอีกทีหนึ่ง ก็แสดงว่าทรงรู้ประวัติศาสตร์ว่าบ้านเมืองอื่นๆในเอเชีย เป็นเมืองขึ้นฝรั่งกันหลายเมืองแล้ว

[NAVARAT.C]

ได้ข้อมูลมาเสริมเรื่องวังเหนือวังใต้  ส่วนหนึ่งมาจากเวปศูนย์ข้อมูลเกาะรัตนโกสินทร์ วังเฟื่องนคร และประวัติวัดราชบพิธ

วังเฟื่องนครในอดีต คือที่ตั้งกระทรวงมหาดไทยในปัจจุบัน แบ่งเป็นสองวังติดกัน เรียกว่าวังเหนือและวังใต้

ผมอธิบายแผนที่ใหม่ให้ดูกันชัดๆ

[NAVARAT.C]

ภาพถ่ายทางอากาศสมัยสงครามเลิกใหม่ๆ

[NAVARAT.C]

วังเหนือ หันหน้าวังออกทางถนนเฟื่องนคร เป็นที่ประทับของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุบรรณ กรมขุนภูวนัยนฤเบนทราภิบาล ประทับอยู่ตั้งแต่รัชกาลที่๓จนสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่๕ จึงรื้อลงเพื่อสร้างกระทรวงนครบาล

[NAVARAT.C]

อาคารที่เห็นนี้ คือกระทรวงพระนครบาล ปัจจุบันเป็นอาคารหลักของกระทรวงมหาดไทย

[NAVARAT.C]

วังใต้ หันหน้าวังกลับกันกับวังเหนือ ออกถนนอัษฎางค์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯทรงสร้างตำหนักพระราชทานให้เป็นที่ประทับของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชมพูนุท กรมขุนเจริญผลพูนสวัสดิ์ เขตวังด้านใต้ติดกับถนนหน้าวัดราชบพิธ เมื่อกรมขุนเจริญผลพูนสวัสดิ์สิ้นพระชนม์ จึงใช้สร้างที่ว่าการกระทรวงโยธาธิการ ซึ่งเปลี่ยนมาเป็นกระทรวงคมนาคมในรัชกาลที่ ๕

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนเจริญผลภูลสวัสดิ์ ทรงเป็นเจ้านายที่ทรงใฝ่พระทัยในการศึกษา มีความชำนาญในการช่าง รัชกาลที่ ๕ ทรงแต่งตั้งให้เป็นแม่กองสร้างวัดเทพศิรินทราวาส และทรงโปรดให้เป็นผู้ทรงจัดการรับเสด็จพระเจ้ากรุงฮาวาย คราเสด็จเยือนกรุงสยาม

วังใต้ยังเป็นที่ประสูติของพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้าวัดราชบพิธ ทรงมีพระนามเดิมว่าหม่อมเจ้าภุชงค์ เป็นพระโอรสองค์ใหญ่ในกรมขุนเจริญผลภูลสวัสดิ์ ประสูติแต่ หม่อมปุ่น เมื่อวันที่ ๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๐๒

[NAVARAT.C]

ภาพถ่ายทางอากาศนี้ อาจไม่ใช่อาคารดั้งเดิมในสมัยต้นรัชกาลที่๕  วังใต้ที่ใช้รับเสด็จกิงกาลกวัวคงจะไม่ดูแออัดเป็นลักษณะสถานที่ทำงานอย่างที่เห็น

ถ้าพิจารณาตรงที่ระบุว่า วังหันหน้าออกถนนอัษฎางค์ ก็เป็นไปได้ที่สมัยดังกล่าวจะมีเฉพาะส่วนที่ผมครอบให้เห็น

[siamese]

คุณหนุ่มเคยเห็นภาพที่ว่าบ้างไหม แบบเนี้ยะ แบบรูปข้างล่างเนี้ย ช่วยสงเคราะห์หามาลงให้ด้วยเถิด

ม่ายเคยเห็นครับ

[siamese]

ระหว่างงานเลี้ยงนั้น เจ้าชายน้อยพระองค์หนึ่งทรงถามผู้มาเยือนว่าฮาวายอยู่ภายใต้การควบคุมของชาวต่างชาติด้วยหรือ เพราะทรงเห็นว่ามีฝรั่งคนหนึ่งอยู่ในคณะผู้ตามเสด็จด้วย

A young prince  ที่ถามตรงๆแบบนี้น่าจะโตเกินเด็กเล็กๆ แต่ยังไม่เป็นผู้ใหญ่  ตีเสียว่าพระชันษาประมาณ13- 15   ก็น่าจะเป็นพระเจ้าน้องยาเธอพระองค์ใดพระองค์หนึ่ง    ส่วนพระราชโอรสในรัชกาลที่ 3 ก็ล้วนแต่พระชนม์มากๆแล้วทั้งสิ้น ตัดประเด็นไปได้

จะเป็นองค์ไหนก็ตาม   A young prince ที่ว่า ทรงพูดฝรั่งแบบยากๆได้อย่างหนึ่งละ เพราะคำถามนี้ไม่เบสิคนัก    อีกอย่างทรงโตพอจะรู้เรื่องอาณานิคมด้วย ถึงทรงคิดว่าการมีฝรั่งตามพระเจ้าแผ่นดินฮาวายมา  ไม่ใช่เป็นแค่ผู้เชี่ยวชาญที่ถูกจ้างมาทำงานอย่างฝรั่งในสยาม   แต่ทรงคิดว่าเป็นผู้มีอำนาจเหนือพระเจ้ากาลกวัวอีกทีหนึ่ง ก็แสดงว่าทรงรู้ประวัติศาสตร์ว่าบ้านเมืองอื่นๆในเอเชีย เป็นเมืองขึ้นฝรั่งกันหลายเมืองแล้ว

ทูลกระหม่อมพระองค์น้อย คงไม่ใช่เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศครับ เพราะทรงพระเยาว์เกินว่าจะออกราชการงานเมืองได้ และในเอกสารจดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ระบุดังนี้ว่า "สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์น้อย"

เป็นไปได้ไหมว่า คือ สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช

[NAVARAT.C]

เห   ^ของดี  ทำไมไม่เอามาให้อ่านเต็มๆล่ะท่าน กั๊กไว้ทำมาย

[siamese]

คุณหนุ่มเคยเห็นภาพที่ว่าบ้างไหม แบบเนี้ยะ แบบรูปข้างล่างเนี้ย ช่วยสงเคราะห์หามาลงให้ด้วยเถิด

ม่ายเคยเห็นครับ

แหม ... นึกว่าเป็นที่เดียวกัน เสาโรมัน พร้อมด้วยผนังแบบเหลี่ยม กับกิงกาลกวัวและอาคาร (กรมโยธาธิการเก่า) บนพื้นที่ของวังใต้ของกรมขุนเจริญผลพูนสวัสดิ์

[NAVARAT.C]

โอ้ แค่นี้ก็เยี่ยมแล้ว ตอบคำถามได้เลยว่าทำไมจึงทรงเลือกให้ใช้ต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง

[siamese]

อ่านเพิ่มเติมที่ KING KALAKAUA IN SIAM. http://www.archive.org/stream/cu31924023252855/cu31924023252855_djvu.txt



His Majesty and suite took passage from Hongkong to
Bangkok. Passing over an uneventful voyage, thej' arrived
at the bar of the Mewan, the great river of Siam, on the
morning of the 2&th April.. On entering the river, the steam^
yacht of the King of Siam was seen approaching, and shortly
afterwards a twelve-oared boat carrying the flag of the White
Elephant came alongside, carrying an officer ol His Majesty's
household, conmissioned to tender to King,Kalakaua the hos-
pitalities of his brother of Siam. The invitation was accom-
panied by expressions of regret on the part of His Majesty
that he had irot received sufficiently early notice of the arrival
of his royal visitor to allow of his meeting him in person at
the river bar. Another boat accompanied that of the Envoy,
carrying His Siamese Majesty's Aide-de-Camp, Dissawoeka-
MARU. Salutations were exchanged, and the whoie party
proceeded on board the yacht, which is descri bed as " a
beautiful boat," and made in her the voyage up the Menam