พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ์ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร

[เทาชมพู]

                   สุพรรณบัฏจารึกชี้                       นามกร
               วิศณุนารถนภาธร                            แต่งตั้ง
               เติมติดต่ออักษร                             กรมหมื่น
               กำกับคชนามทั้ง                             พจนให้จาตุพร

                   คืออายุพรรณสุขทั้ง                     กำลัง
               จงประสิทธิโดยหวัง                         ว่าให้
               เกียรติยศชื่อฦๅดัง                           ตลอดโลก เทอญนา
               เข็มขัดนี้จงได้                                รับไว้เป็นขวัญ

                   แหวนนามแลแผ่นชี้                     ดวงชะตา
               สีทับทิมมาลา                               ส่งเส้า
               เสื้อจีบกับภูษา                              เจียรบาด ตาดแฮ
               แหวนรอบเรียงนพเก้า                       อีกทั้งสังข์ไชย

[เทาชมพู]

                             ดาบอย่างญี่ปุ่นใช้                   เฉลิมยศ
                        ฝักเคลือบยาปรากฏ                      กนกหุ้ม
                        ง้าวทวนคู่ตามบท                        จรเชิด ไปนา
                        อีกหอกปืนแฝดคุ้ม                       คิดร้ายแต่ศัตรู
                      
                             เสื้อโหมดฝรั่งเศสทั้ง                ดุมลับ
                        พิจิตรด้วยทองประดับ                    ก่องแก้ว
                        ผ้ากรวยนุ่งรองรยับ                       เส้นตัด ลายแฮ
                        อีกเครื่องชาทองแผ้ว                     กับถ้วยหยกสาม

                              พุทธรูปสั่นกริ่งแท้                  โบราณ
                        อีกพระงาคชสาร                          เศวตรแท้
                        เจ้าจงรับทุกประการ                       แล้วเก็บ ไว้นา
                        สรรพศัตรูจงแพ้                           แต่เจ้าทุกสถาน

                              เสื้อญี่ปุ่นตาดทั้ง                    แท่งทอง ดิบนา
                        ลืมใส่ชื่อในของ                           ว่าแล้ว
                        ทองแท่งยี่สิบสอง                         สำหรับ แจกนา
                        แด่พี่แลน้องแผ้ว                           จิตรให้ไมตรี

[เทาชมพู]

    ตำแหน่งของกรมหมื่นวิษณุนาถฯ คืออธิบดีกรมพระคลังมหาสมบัติ ถือเป็นตำแหน่งใหญ่    พระองค์ท่านก็ทรงอุตสาหะปฏิบัติราชการด้วยดี   ได้ชื่อว่าเป็นเจ้านายที่ทรงพระปรีชาเฉียบแหลม  เป็นที่เคารพนับถือในหมู่เจ้านายขุนนางใหญ่น้อย     พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯไว้วางพระราชหฤทัยว่าเป็นกำลังสำคัญของบ้านเมือง    ถึงโปรดฯให้เสด็จออกไปดูงานต่างประเทศถึงสิงคโปร์และเกาะหมาก(ปีนัง)   กับเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์   เมื่อพ.ศ. 2404   
    ในสมัยรัชกาลที่ 4  ไปสิงคโปร์และเกาะหมากก็ถือว่าห่างไกลเกือบจะเท่ากับไปยุโรปก็ว่าได้        กรมหมื่นวิษณุนาถฯเป็นเจ้านายในราชวงศ์จักรีพระองค์แรกที่เสด็จไปถึงที่นั่น

    ผลงานทางด้านศาสนา คือทรงปฏิสังขรณ์วัดไว้แห่งหนึ่งที่นครชัยศรี  เดิมชื่อ “วัดใหม่ริมจวน”   ทรงสร้างพระอุโบสถ พระวิหาร สถูป และมณฑลพระอีกคู่หนึ่งขึ้น ณ วัดแห่งนี้ จึงได้ชื่อว่า  “วัดใหม่สุปดิษฐาราม” มาจนถึงปัจจุบันนี้

[เทาชมพู]

กรมหมื่นวิษณุนาถฯ ทรงมีพระโอรสธิดาหลายพระองค์    ส่วนใหญ่เป็นพระธิดา  มีพระโอรสเพียง 3 องค์
พระโอรสธิดาที่ประสูติในรัชกาลที่ 3  มี 3 องค์ คือ
    หม่อมเจ้าหญิงจันทร เป็นชายาของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบงกช พระโอรสในกรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส
    หม่อมเจ้า(ชาย)สถิตย์เสถียร (พ.ศ. ๒๓๙๒-๒๔๗๓) เป็นพระโอรสองค์ใหญ่   ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยภรณ์ตติยจุลจอมเกล้า สืบราชสกุลสุประดิษฐ์
    หม่อมเจ้าแก้วกัลยา   องค์นี้ได้บำรุงเลี้ยงพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมาตั้งแต่ทรงพระเยาว์    เมื่อเสด็จขึ้นครองราชย์    จึงโปรดเกล้าฯพระราชทานพระสุพรรณบัฏ   สถาปนาขึ้นเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี (พ.ศ. ๒๓๙๒-๒๔๕๖) เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าเดช นพวงศ์

    ส่วนพระโอรสธิดาที่ประสูติในรัชกาลที่ 4  คือ
    หม่อมเจ้าหญิงโสภา  (พ.ศ. ๒๓๙๖-๒๔๔๙)
    หม่อมเจ้าหญิงสฤกษาสัณฐาน (พ.ศ. ๒๓๙๖-๒๔๕๑)
    หม่อมเจ้าหญิงพวงผกา (พ.ศ. ๒๓๙๖-?)
    หม่อมเจ้าหญิงยุพี  (พ.ศ. ๒๓๙๖-?)
    หม่อมเจ้า(ชาย)สง่างาม  (พ.ศ. ๒๔๐๐-๒๔๖๐)
    หม่อมเจ้า(ชาย) ปิยะภักดีนาถ  (พ.ศ. ๒๔๐๐-๒๔๗๑)รับราชการในกระทรวงคลังในรัชกาลที่ 6  มียศเป็นมหาอำมาตย์โท
    หม่อมเจ้าหญิงกมลมาศ (พ.ศ. ๒๔๐๓-?)
    หม่อมเจ้าหญิงวงแข  (พ.ศ. ๒๔๐๔-๒๕๕๔)   

[เทาชมพู]

    เป็นเรื่องน่าเสียดายอย่างยิ่ง ที่เจ้านายสำคัญในต้นรัชกาลที่ 4 พระองค์นี้ ควรจะได้เป็นกำลังในราชการต่อไปจนถึงรัชกาลที่ 5  แต่ก็ไม่ทรงมีโอกาสเช่นนั้น   เพราะประชวร สิ้นพระชนม์ตั้งแต่พ.ศ. 2405  หลังจากกลับมาจากสิงคโปร์ได้ปีหนึ่ง     พระชันษาแค่ 38 ปี     
    ส่วนพระเชษฐา กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส ซึ่งว่ากันว่าประชวรเรื้อรังมาหลายปี ตั้งแต่ยังหนุ่ม    กลับมีพระชันษายืนยาวกว่า   สิ้นพระชนม์ในพ.ศ. 2410  หลังจากนั้นอีก 5 ปี

[เทาชมพู]

     มีข้อสังเกตเล็กๆน้อยๆก่อนจบกระทู้  คือพระนามทรงกรมของพระราชโอรสรุ่นใหญ่ทั้ง 2 พระองค์   ได้รับพระราชทานเป็นพระนามของเทพเจ้าสำคัญในศาสนาพราหมณ์ทั้งคู่   คือ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส  และ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร
     เทพเจ้าสูงสุดตามคติของอินเดียตามความเชื่อของไทย  จนไปปรากฏในวรรณคดีไทยเรื่องรามเกียรติ์ มี 3 องค์  คือพระศิวะ(หรือพระอิศวร)  พระพรหม และพระนารายณ์ (หรือพระวิษณุ)     พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงเลือกพระนามมาแล้ว 2 องค์    แต่เมื่อมาถึงพระราชโอรสพระองค์ต่อไปคือสมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์   ก็มิได้ทรงเลือกพระนามจากเทพเจ้าองค์ที่ 3 ที่เหลืออยู่คือพระพรหม  แต่ทรงเลือกพระนามของพระคเณศแทน      สมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์เมื่อพระชันษาได้ 9 ขวบ ทรงกรมครั้งแรก เป็น กรมหมื่นพิฆเนศวรสุรสังกาศ
    ส่วนพระนามของพระพรหมนั้น พระราชทานให้พระราชโอรสอีกพระองค์หนึ่ง คือพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์  ทรงกรมเป็นกรมหลวงพรหมวรานุรักษ์