บ้านทรงฝรั่งในไทยสมัยก่อน - คืออะไรใครรู้บ้าง

[เทาชมพู]

ค่อยๆย่องเข้ามานั่งหลังห้อง   ได้ไม่ขัดจังหวะท่านสถาปนิก siamese และสถาปนิกเพ็ญชมพู
กำลังรอสถาปนิกใหญ่อีกท่านหนึ่งด้วยค่ะ ว่าเมื่อไรจะว่าง

[เทาชมพู]

คุณหาญบิงออกจากกรุงเทพมาถึงนครปฐม  ก็จะเห็นบ้านทรงฝรั่งสร้างสมัยรัชกาลที่ ๖ มากมายหลายหลัง  ทั้งในบริเวณพระราชวังสนามจันทร์   
ในอำเภอเมืองก็ยังเหลืออีกหลายหลังเช่นกัน แต่ต้องค่อยๆเดินดู  มองจากถนนไม่เห็น  เพราะซ่อนอยู่หลังตึกแถวริมถนนค่ะ

http://www.baanjomyut.com/travel/ampawa/11.html

ในรูปนี้คือเรือนพระยานนทิการ  สมัยหนึ่งเป็นบ้านพักของผู้ว่าราชการจังหวัด

[han_bing]

จริงๆแล้วคำถามที่ข้าพเจ้าโดนถามเยอะกว่านี้มาก เพราะอาจารย์ที่มาสอนประวัติศาสตร์ ท่านว่า อาคารทรงที่ต่างกัน แสดงให้เห็นถึงอิทธิพลของแต่ละชาติที่ต่างกันในไทย ดังนั้น ควรจะดูว่าแต่ละหลังมีรูปแบบอย่างไร ใครสร้าง สะท้อนให้เห็นอะไรในประวัติศาสตร์ไทยยุคนั้นๆ

ข้าพเจ้าโดนถาม (ประหนึ่งออกสอบ) นอกจากข้างต้น ยังเจอเช่น

ตอนไปพระที่นั่งวิมานเมฆ ดูรูปเก่าๆของตำหนักสวนหงษ์ และสวนสี่ฤดู ที่ถูกรื้อไปแล้ว รวมถึงรูปตำหนักหอ
ถาม - แบบนี้เป็นอาคารยุควิตอเรียนทั้งนั้นนี้
ตอบ - ใช่ครับ (ตอบไปอย่างส่งๆ แยกไม่ออกหรอกอะไรคือยุควิตอเรียน รู้แต่ว่าสร้างยุคนั้น)

ตอนไปพระที่นั่งอนัตสมาคม
ถาม - เออ สวยดี เหมือนโบส์ถในอังกฤษเลย แบบโบส์ถเซ็น...(อะไรสักอย่างข้าพเจ้าจำไม่ได้) รัชกาลที่ห้าชอบอังกฤษหรือ จึงมีอาคารแบบอังกฤษเยอะ เกือบทั้งวังเลย
ตอบ - ไม่รู้ครับ รู้แต่ว่าเราเกี่ยวพันกับอังกฤษมากในยุคนั้น ทั้งเป็นในฐานะมิตร และมารุกรานบ้างบางครั้ง

ตอนไปเสาชิงช้า ผ่านกระทรวงกลาโหมและกระทรวงการต่างประเทศเก่า
ถาม - เออ อาคารมีเสาเยอะแบบกรีก ในไทยนี้อาคารแบบกรีกของอาณานิคมเยอะไหม ของจีนเยอะนะ เข้ามาจากทางใต้
ตอบ - ...ไม่ทราบครับ แต่เคยอ่านแค่ของจีน...

ตอนข้ามสะพาน ผ่านวังบางขุนพรหม
ถาม - นี้ศิลปะแบบเยอรมันหรือเปล่า (หมายถึงตำหนักสมเด็จ) ยุคนั้นเยอรมันเข้ามาไทยไหม ตอนนั้นเยอรมันเข้าจีน ศิลปะแบบเยอรมันมีอยู่ที่ชิงเต่าเยอะแยะเลยนะ
ตอบ - ใช่กระมังครับ เพราะเจ้าของวังทรงเรียนที่เยอรมัน แต่เขาไม่ได้รุกรานไทย (นั่งคิดในใจ อะไรคือศิลปะเยอรมัน ไม่รู้จัก)

ตอนขับรถชมเมือง ผ่านลานพระบรมรูป หยุดถ่ายรูปหน้าวังปารุส
ถาม - นี้แบบวิล่าอิตาลีหรือเปล่า กลุ่มศิลปชาวอิตาลีเข้ามาในไทยเยอะไหม เห็นมีอาคารแบบนี้เยอะนะ
ตอบ - (คิดในใจ...เรอะ...นี้เขาเรียกว่าอิตาลีเรอะ แล้วแบบอิตาลีคืออะไรไม่รู้จัก) ก็เข้ามาเยอะกระมังครับ ผมเองไม่ค่อยแน่ใจ

สุดท้ายข้าพเจ้าวันถัดมาข้าพเจ้าเลยพาเข้าวังสวนผักกาดให้สิ้นเรื่องสิ้นราว ง่ายดี เรือนไทย อธิบายพอจะอธิบายได้บ้าง

ข้าพเจ้าเขียนมาคือ ข้าพเจ้าเองฟังเขาถามก็อยากรู้เหมือนกัน แต่ด้วยความรู้น้อย เลยขอมาถาม

ถามเพิ่มไปเยอะต้องขออภัยอาจารย์ทุกท่านด้วย

[เพ็ญชมพู]

ตอนไปพระที่นั่งอนัตสมาคม
ถาม - เออ สวยดี เหมือนโบส์ถในอังกฤษเลย แบบโบส์ถเซ็น...(อะไรสักอย่างข้าพเจ้าจำไม่ได้) รัชกาลที่ห้าชอบอังกฤษหรือ จึงมีอาคารแบบอังกฤษเยอะ เกือบทั้งวังเลย
ตอบ - ไม่รู้ครับ รู้แต่ว่าเราเกี่ยวพันกับอังกฤษมากในยุคนั้น ทั้งเป็นในฐานะมิตร และมารุกรานบ้างบางครั้ง

ตอนข้ามสะพาน ผ่านวังบางขุนพรหม
ถาม - นี้ศิลปะแบบเยอรมันหรือเปล่า (หมายถึงตำหนักสมเด็จ) ยุคนั้นเยอรมันเข้ามาไทยไหม ตอนนั้นเยอรมันเข้าจีน ศิลปะแบบเยอรมันมีอยู่ที่ชิงเต่าเยอะแยะเลยนะ
ตอบ - ใช่กระมังครับ เพราะเจ้าของวังทรงเรียนที่เยอรมัน แต่เขาไม่ได้รุกรานไทย (นั่งคิดในใจ อะไรคือศิลปะเยอรมัน ไม่รู้จัก)

ตอนขับรถชมเมือง ผ่านลานพระบรมรูป หยุดถ่ายรูปหน้าวังปารุส
ถาม - นี้แบบวิล่าอิตาลีหรือเปล่า กลุ่มศิลปชาวอิตาลีเข้ามาในไทยเยอะไหม เห็นมีอาคารแบบนี้เยอะนะ
ตอบ - (คิดในใจ...เรอะ...นี้เขาเรียกว่าอิตาลีเรอะ แล้วแบบอิตาลีคืออะไรไม่รู้จัก) ก็เข้ามาเยอะกระมังครับ ผมเองไม่ค่อยแน่ใจ

ขออนุญาตตอบ ๓ คำถามข้างบนรวม ๆ กัน

เริ่มจากพระที่นั่งอนันตสมาคม พระที่นั่งองค์ปัจจุบันเป็นองค์ที่สอง องค์แรกอยู่ในพระอภิเนาว์นิเวศน์ในพระบรมมหาราชวังซึ่งถูกรื้อลงในรัชกาลที่ ๕ และสร้างหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทขึ้นแทน

ภาพประกอบขอยืมมาจากคุณหนุ่มสยาม 



อาจารย์ของคุณหาญปิงคงบอกว่าพระที่นั่งองค์ปัจจุบันเหมือนมหาวิหารเซนต์พอล ที่ลอนดอน ซึ่งเป็น สถาปัตยกรรมบาโรก อันมีพื้นฐานมาจากประเทศอิตาลี  

[เพ็ญชมพู]

ผู้ออกแบบพระที่นั่งอนันตสมาคมคือ สถาปนิกชาวเมืองตูริน แห่งอิตาลี นามว่า มาริโอ ตามานโญ Mario Tamagno



ที่ตูรินมี วิหารแห่งหนึ่งชื่อว่า Superga เป็นสถาปัตยกรรมแบบบาโรก ออกแบบโดย Filippo Juvarra (Messina 1678 - Madrid 1736)

วิหารแห่งนี้ เป็นสัญญลักษณ์อย่างหนึ่งของตูริน สร้างขึ้นในศตวรรษที่ ๑๗ บนเนินเขาที่มีทัศนียภาพสวยงามมาก สามารถมองลงมาเห็นเมืองตูรินได้ทั้งเมือง

ตามาญโญน่าจะได้แรงบันดาลใจจากวิหารแห่งนี้ สังเกตโดมใหญ่ของพระที่นั่งอนันตสมาคม (ภาพซ้าย) เหมือนกับโดมของ วิหารSuperga ( Basilica di Superga ) ของตูริน (ภาพขวา) 

[เพ็ญชมพู]

ภายในพระที่นั่งอนันตสมาคม ก็มีภาพเขียนบนเพดานโดมเป็นฝีมือของจิตรกรชาวอิตาลีเช่น นามว่า กาลิเลโอ คินี (Galileo Chini) ชาวเมืองฟลอเรนซ์  

[han_bing]

ติดตามอ่านด้วยความสนใจ และตื่นเต้น

[เพ็ญชมพู]

ผลงานของตามานโญ นอกจากพระที่นั่งอนันตสมาคมแล้วยังมีอีกหลายแห่ง

ตามานโญ เกิดเมื่อวันที่ ๑๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๒๐  ภายหลังจบการศึกษาทางสถาปัตยกรรม จากสถาบันประณีตศิลป์อัลแบร์ติน่าแห่งตูริน เข้ารับราชการในกระทรวงโยธาธิการแห่งประเทศสยามเมื่อปี  พ.ศ. ๒๔๔๓ โดยมีสัญญาว่าจ้างเป็นเวลา ๒๕ ปี ในขณะนั้น เนื่องด้วยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชนิยมในศิลปะอิตาเลียน ผู้บังคับบัญชาและผู้ร่วมงานของตามานโญในกระทรวงโยธาธิการจึงเป็นชาวอิตาเลียนเกือบทั้งหมด

ตามานโญยังได้รับความไว้วางพระทัยและพระเมตตาจากสมเด็จฯ เจ้าฟ้า กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ องค์เสนาบดี กระทรวงโยธาธิการ ตลอดระยะเวลายี่สิบห้าปีในการรับราชการในราชสำนักสยาม ผลงานการออกแบบของเขา มีมากมาย เริ่มจากชิ้นแรกคือ สะพานมัฆวานรังสรรค์ ต่อจากนั้น ก็ได้แก่ พระที่นั่งอัมพรสถานและพระที่นั่งอภิเษกดุสิต ในพระราชวังดุสิต, วังบางขุนพรหม, ตำหนักปารุสกวัน, ตำหนักจิตรลดา, สะพานผ่านฟ้าลีลาศ, พระที่นั่งราชฤทธิ์รุ่งโรจน์ และก่อนจะสิ้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตามานโญได้เริ่มงานโครงการขนาดใหญ่สองชิ้น คือ พระที่นั่งอนันตสมาคมและพระราชวังพญาไท

มาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ผลงานสถาปัตยกรรมของตามานโญยิ่งหลากหลายมากขึ้น  เขาออกแบบโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์, สถานีรถไฟหัวลำโพง, สถานีรถไฟสวนจิตรลดา, สะพานขนาดเล็กในชุด "เจริญ" ที่สร้างขึ้นในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ของรัชกาลที่ ๖ หลายแห่ง, ที่ทำการกระทรวงพาณิชย์, บ้านนรสิงห์ของเจ้าพระยารามราฆพ (ปัจจุบันคือ ตึกไทยคู่ฟ้า ทำเนียบรัฐบาล), บ้านบรรทมสินธุ์ของเจ้าพระยาอนิรุทธเทวา (ปัจจุบันคือ บ้านพิษณุโลก) และ ห้องสมุด เนลสัน เฮย์ส

ข้อมูลจาก วารสารเมืองโบราณ ปีที่ ๒๔ ฉบับที่ ๒ เมษายน - มิถุนายน ๒๕๔๑ (ศิลปิน ศิลปะอิตาเลียนในสยาม)

[visitna]

hay library building

[เพ็ญชมพู]

มีของแถมเรื่องสถานีรถไฟหัวลำโพง

ข้อมูลจาก การรถไฟแห่งประเทศไทย มีดังนี้

"สถานีกรุงเทพ" (หัวลำโพง)  มีแบบก่อสร้างเป็นรูปโดมสไตล์อิตาเลียนผสมผสานกับศิลปะยุคเรอเนสซอง มีลักษณะคล้ายกับสถานีรถไฟ เมืองแฟรงค์เฟิร์ตในประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมัน  อีกทั้งวัสดุในการก่อสร้างก็เป็นวัสดุสำเร็จรูปจากเยอรมันนีเช่นกัน  ลวดลายต่าง ๆ ที่ประดับไว้เป็นศิลปะที่มีความวิจิตรสวยงามมาก บันไดและเสาอาคารบริเวณทางขึ้นที่ทำการกองโดยสาร หรือโรงแรมราชธานีเดิมเป็นหินอ่อน โดยเฉพาะเพดานเป็นไม้สักสลักลายนูน ซึ่งหาดูได้ยาก

สถานีรถไฟแห่งนี้เป็นอีกแห่งหนึ่งซึ่งออกแบบโดยตามานโญ ชาวเมืองตูริน สถานีรถไฟที่ตูรินชื่อว่า Porta Nuova ก็เป็นอีกแห่งหนึ่งซึ่งเหมือนสถานีรถไฟหัวลำโพง

ตามานโญเอาแบบมาจากไหน คุณหาญปิงลองตัดสินดู

ซ้าย - กรุงเทพ   กลาง - ตูริน  ขวา - แฟรงค์เฟิร์ต

[visitna]

บ้าน ??

[visitna]

วัง

[เทาชมพู]

^
พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน?

[visitna]

ใช่ครับอาจารย์  พระราชวังสวนจิตรลดา

อีกมุม

[siamese]

วังของสมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช  สร้างเมื่อต้นรัชกาลที่ ๕ ศิลปะแบบยุโรป

ภายในมีลายปูนปั้นสิงหโตมีปีกแบบกรีก-โรมัน