คิดเล่นๆ แต่อยากให้เป็นความจริง

[puyum]

ด้วยความเคารพ ขอความกรุณาคุณ naitang แสดงความเห็น เกี่ยวกับเรื่องนี้ครับ

๑.ย้ายเมืองหลวง เพื่อแก้ปัญหาความหนาแน่นของประชากร ปัญหาการจราจร ปัญหาน้ำท่วมขัง ฯ (ทราบว่ามีแนวคิดนี้เมื่อห้าสิบปีมาแล้ว)
๒.ลดอัตราค่าบริการรถจ้างเหมาสาธารณะ(taxi)เพื่อแก้ปัญหาการจราจรในกรุง

[naitang]

เรียกว่าเจาะถามเลยนะครับ  แล้วก็ขอขอบคุณที่อยากจะฟังความเห็นของผม

ในเรือนไทยนี้มีสถาปนิก มีวิศวกร ฯลฯ และก็คิดว่ามีผู้ที่รู้เรื่องและเรียนเรื่องการผังเมืองอยู่หลายคน    วิชาการผังเมืองนี้ ผมเข้าใจว่าถูกจัดเป็นประเภทสหวิทยาการ เพราะประกอบไปด้วยมุมมองในแง่มุมต่างๆบนพื้นฐานของความรู้และความรอบรู้ของบุคคลในสายวิชาการสาขาต่างๆ (วิทยาศาสตร์ สังคม สาธารณสุข ความมั่นคง ฯลฯ)  ซึ่งเมื่อนำเอามุมมองต่างๆมารวมกันแล้ว ก็ยังจะเกิดข้อโต้แย้งถกเถียงกันต่อไปอีก    หาข้อยุติ จบเรื่องได้ลำบาก และใช้เวลานาน

ซึ่งเมื่อทุกสาขาวิชาการมีการแยกสาขาเข้าไปในเขตของเรื่องทางสิ่งแวดล้อม เรื่องก็ยิ่งสนุกมากเข้าไปอีก เพราะมันมีเรื่องทางด้าน sentimental value และเรื่องที่เป็น intangible เข้ามาผนวกอยู่ในความคิด การวิเคราะห์และการตัดสินใจต่างๆ ในมุมมองของนักวิชาการสาขานั้นๆก็แทบจะไปกันคนละทิศเลยทีเดียว  (ประสบการณ์ที่ได้มาจากการสอนหนังสือระดับ ป.โท มานานกว่า 10 ปี)

สงสัยอยู่หน่อยนึงครับว่า มีเหตุผลอะไรเป็นการเฉพาะหรือไม่ จึงเจาะจงขอให้ผมแสดงความเห็นในกระทู้นี้

[puyum]

นั่งๆนอนๆก็แล้ว คิดว่าจะบอกท่านอย่างไรดี ให้ตรงกับที่ผมคิด  ออกไปกวาดลานบ้านลดน้ำต้นไม้อยู่พักหนึ่ง ก็คิดได้
อย่างนี้ครับ คนส่วนใหญ่มีมุมมองแบบปกติ (normal view)
แต่ท่าน ผมคิดว่ามี bird eye view  และ  ant view ด้วย ผมคิดอย่างนี้จริงๆครับ

[ลุงไก่]

สร้างเมืองบริวาร .. ระบบขนส่งมวลชน ระหว่างเมืองหลวงกับเมืองบริวาร .. กำหนดพื้นที่ธุรกิจในเมืองบริวาร ... แต่ต้องกำหนดผังเมืองให้ได้ก่อน

แค่คิดนะครับ .. อาจจะลำบากสำหรับประเทศไทย .. ที่มีนิสัยประจำชาติมาแต่นมนานกาเล .. "ทำอะไรตามใจได้ คือไทยแท้"

[เทาชมพู]

ด้วยความเคารพ ขอความกรุณาคุณ naitang แสดงความเห็น เกี่ยวกับเรื่องนี้ครับ

๑.ย้ายเมืองหลวง เพื่อแก้ปัญหาความหนาแน่นของประชากร ปัญหาการจราจร ปัญหาน้ำท่วมขัง ฯ (ทราบว่ามีแนวคิดนี้เมื่อห้าสิบปีมาแล้ว)
๒.ลดอัตราค่าบริการรถจ้างเหมาสาธารณะ(taxi)เพื่อแก้ปัญหาการจราจรในกรุง

เห็นคุณลุงไก่เข้ามาตอบ เลยเปิดประตูเข้ามาบ้างค่ะ
๑ แยกเมืองราชการออกไป ให้กรุงเทพเป็นเมืองธุรกิจอย่างเดียว    กำหนดผังเมืองให้มีทิศทางชัดเจน   
๒ เพิ่มขนส่งมวลชน  รถไฟยังมีรางอยู่อีกเยอะแยะ เท่ากับมีเนื้อที่อยู่แล้ว ผ่านกลางใจเมือง   น่าจะพัฒนาส่วนนี้ให้ขนคนได้สะดวกขึ้น จากในเมืองไปสู่ชานเมือง

[samun007]

ขออนุญาตออกความเห็นนะครับ

๑.. ฝึกให้คนไทย ทำอะไรให้เป็นระเบียบวินัย เคารพกฎหมาย

ข้อนี้ ข้อเดียว ถ้าทำได้ ไม่จำเป็นต้องย้ายเมืองหลวงครับ

[เพ็ญชมพู]

สร้างเมืองบริวาร .. ระบบขนส่งมวลชน ระหว่างเมืองหลวงกับเมืองบริวาร .. กำหนดพื้นที่ธุรกิจในเมืองบริวาร ... แต่ต้องกำหนดผังเมืองให้ได้ก่อน

เห็นด้วยกับความคิดนี้  แต่เมืองบริวารน่าจะเป็นพื้นที่อยู่อาศัยมากกว่า เพราะที่ดินราคาถูกกว่าในเมือง หากมีระบบขนส่งมวลชนที่ดีเช่นรถไฟฟ้าทั้งบนดินและใต้ดินผ่าน คนที่อยู่นอกเมืองก็ไม่มีปัญหาที่จะเดินทางเข้ามาทำงานในเมือง

ในระยะยาว การย้ายเมืองหลวงก็น่าคิด เพราะน้ำทะเลเริ่มขยับมาไล่พื้นที่ของเมืองทุกที ภายในร้อยปีข้างหน้า พื้นที่กรุงเทพฯ จะถูกน้ำทะเลยึดไปหลายส่วนทีเดียว

[ลุงไก่]

จริงๆ แล้วกรุงเทพมหานครของเราจมน้ำมาตั้งนานแล้ว ปัจจุบันพื้นที่ของกรุงเทพมหานครฝั่งพระนครกว่าครึ่งอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล แต่ที่เห็นว่าน้ำไม่ท่วมกรุงเทพฯ เป็นเพราะระบบป้องกันน้ำท่วมที่เริ่มทำมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๒๗ การก่อสร้างประตูระบายน้ำปิดปากคลองทุกคลอง เพื่อป้องกันน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยามิให้ไหลเข้ามาในช่วงน้ำทะเลหนุนและในช่วงน้ำเหนือหลากลงมา

ระดับน้ำทะเลสูงสุดในแม่น้ำเจ้าพระยาที่กรุงเทพฯ จะอยู่ที่ระดับประมาณ ๑.๕ - ๒.๕ เมตร รทก ระดับน้ำต่ำสุดจะประมาณ ๐.๕๐ - ๑.๐ เมตร รทก ในขณะที่ระดับดินเฉลียของกรุงเทพจะอยู่ที่ประมาณ -๐.๒ - ๑.๘ เมตร รทก และในพื้นที่กรุงเทพฯ ฝั่งตะวันออกบางแห่ง จะมีระดับพื้นดินเฉลี่ยต่ำกว่าระดับ รทก

    

ถ้าขับรถขึ้นทางด่วนบางนา-ดินแดง ลองสังเกตความแตกต่างของระดับน้ำที่ประตูน้ำคลองพระโขนงก็ได้ครับ ..

[naitang]

ขออภัยที่หายไป   คราวนี้เจ็บคอขนาดกลืนน้ำลายยังขยาดเลยและก็เป็นไข้อีกตามปรกติของมัน เพิ่งฟื้นและดูพอจะกระฉับกระเฉงก็วันนี้เองครับ

ผมขอเริ่มความเห็นอย่างนี้ครับ

การย้ายเมืองหลวง (และแนวคิดเรื่องการย้ายเมืองหลวง) ที่เกิดขึ้นทั่วโลกตลอดประวัติศาสตร์ที่ผ่านมานั้น ผมเห็นว่าเกิดมาสาเหตุสองสามประการ คือ

ประการแรก  เป็นการย้ายเมื่อได้มีการรวมบรรดานครรัฐ หรือเมื่อได้ไปมีอำนาจและอิทธิพลเหนือพื้นที่อื่นใดเป็นบริเวณกว้าง (เป็นผืนแผ่นดินในลักษณะของอาณาจักร) แล้ว     ผู้มีอำนาจสูงสุดในการปกครองก็จะเป็นผู้เลือกว่า ณ ที่ใด เมืองใด บริเวณใดเหมาะที่จะตั้งเป็นศูนย์การบริหารการปกครองของตน ซึ่งข้อพิจารณามีไม่มากนัก  หนีไม่พ้นเรื่องของความมั่นคง (ยากแก่การรุกราน)  เรื่องของความอุดมสมบูรณ์ในลักษณะของความสามารถที่จะพึ่งพาตนเองได้ (ดินดี น้ำดี เดินทางสดวก) และเรื่องของเส้นทางคมนาคม (การเดินทางติดต่อค้าขายกับโลกอื่นๆรอบๆตัว)     

ประการที่สอง  เป็นการย้ายเมื่อชาติพันธุ์ของตนเองได้เป็นใหญ่และมีอำนาจปกครองแผ่นดิน จึงใช้แผ่นดินเดิมของตนเองเป็นที่ตั้งเมืองหลวง 

ประการที่สาม  เป็นการย้ายเพื่อสลัดคราบที่หลงเหลืออยู่จากการถูกปกครองโดยชาติอื่นๆ

สองเรื่องแรก เป็นเรื่องโบราณ ส่วนเรื่องสุดท้ายเกิดขึ้นในยุคการได้รับอิสรภาพ (สดๆร้อนๆก็ประเทศข้างบ้านเรา) 

เมืองหลวงมีความหมายในเชิงของความเป็นศูนย์รวมของอำนาจการบริหารราชการแผ่นดิน เมืองหลวงมีการย้ายไปย้ายมาได้ เป็นเป็นการย้ายโดยอำนาจสั่งการ แต่เมืองที่เป็นศูนย์กลางทางการค้าขายและเศรษฐกิจจะไม่มีการย้าย การย้ายจะเกิดขึ้นเอง ค่อยๆเป็นค่อยๆไป และเป็นไปโดยสภาพแวดล้อมต่างๆที่เปลี่ยนไปตามกาลเวลา
   

[naitang]

เกริ่นนำมาก็พอจะทำให้เห็นภาพได้ว่า การย้ายเมืองหลวงเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ค่อนข้างยาก    ยิ่งในปัจจุบันผมว่ายิ่งยากเข้าไปใหญ่ มีทั้งผลประโยชน์ส่วนตน พรรค และพวก ที่ทั้งคอรัปชั่น มีทั้งข้อมูลเท็จ ข้อมูลที่รังสรรปั้นแต่งขึ้นมา   ทั้งนี้ สำหรับกรณีของไทยเรานั้น คงพอเดาได้นะครับว่าภาพมันจะเป็นอย่างไร    สรุปในชั้นนี้ว่า คงเกิดขึ้นได้ยาก  แต่ก็จะลองมองภาพในทาง pro & con ดู

เรื่องแรก ในประเด็นเรื่องของมูลเหตุที่นำพาไปสู่แนวคิดการย้ายเมืองหลวง ซึ่งเมื่อเกิดความคิดว่าน่าจะต้องย้ายเมืองหลวง ก็จะต้องมีภาพวาดฝันในใจต่อเนื่องไปถึงเมืองหลวงใหม่ว่าหน้าตาควรจะเป็นอย่างไร สวยงามอย่างไร

ลองเลือกภาพของเมืองหลวงที่มีอยู่ในโลกปัจจุบันนี้ (ที่เราอยากจะเห็นเมืองหลวงใหม่ของเราในภาพคล้ายๆกัน)  ผมว่าคนที่เคยไปเมืองแคนเบอร่า เมืองหลวงของออสเตรเลีย คอยากจะเห็นภาพนั้น  พื้นที่ใหญ่มากจนแทบจะคล้ายเมืองร้าง ผู้สูงอายุที่ชอบความเรียบง่าย ความเงียบ ความสวยงามของเมือในองค์รวม วิวทิวทัศน์เยี่ยม อากาศสบาย ยังแทบจะอยู่ไม่ได้ คนในวัยหนุ่มสาวไม่ต้องกล่าวถึงเลย อยู่ไม่ได้แน่นอน    เมืองนี้มีการวางผังเมืองที่ห้ามมิให้เปลี่ยนแปลงใดๆ (มีกฎหมายบังคับ) และมีการออกแบบทางสถาปัตยกรรมหลักเพียงบางอย่างเท่านั้น (เช่น อาคารและที่ทำการรัฐสภา)    ผมยกเือาแคนเบอร่าขึ้นมาก็เพียงเพื่อจะเป็นตัวอย่างว่า แทบจะทุกคนคงจะวาดฝันอยากเห็นภาพนี้   เอาละครับ ตอนนี้กำลังกลับกลายเป็นว่า เรากำลังจะมุ่งหาเหตุผลไปสนับสนุนว่าควรจะย้ายเมืองหลวงเพราะมูลฐานอะไร  ซึ่งคงมีแทบจะทุกเรื่องที่เราคิดว่าไม่ดี     โดยสรุปก็คือ มีเป้าแล้ว เพียงพยายามชักแม่น้ำทั้งห้าให้ทุกคนเห็นด้วยกับความคิดของตน 

[เทาชมพู]

ไม่ค่อยคุ้นกับออสเตรเลียเท่าไหร่  เคยไป 2-3 ครั้งแบบผ่านๆ เลยไม่รู้ว่าทำไมคนหนุ่มสาวถึงอยู่แคนเบอร่าไม่ไหว   มันขาดสีสันหรืออย่างไร   ขอความกรุณาขยายความหน่อยนะคะ

เมืองหลวงของรัฐในอเมริกา ไม่จำเป็นต้องเป็นเมืองใหญ่ๆดังๆของรัฐนั้น     อย่างซาคราเมนโต เมืองหลวงของรัฐคาลิฟอร์เนียก็แทบจะไม่มีอะไรให้เอ่ยถึงเลย     ผิดกับซานฟรานซิสโกและลอสแอนเจลิส ที่ดึงดูดผู้คนได้สารพัด      เมืองหลวงของอิลลินอยส์ก็เหมือนกัน คือเมืองสปริงฟิลด์ ไม่ยักใช่ชิคาโก แม้แต่คนอเมริกันต่างรัฐก็มีอยู่เยอะที่ไม่รู้จักสปริงฟิลด์

ส่วนในบ้านเรา นอกจากจอมพลป.ที่ดำริย้ายเมืองหลวงไปเพชรบูรณ์แล้วเมื่อหกสิบกว่าปีก่อนแล้ว   ก็ไม่เห็นมียุคไหนมีโครงการจะย้ายเมืองหลวงไปที่อื่นอีก     กรุงเทพก็คงจะขยายใหญ่แบบไร้ทิศทางออกไปเรื่อยๆ จนกว่าจะมีความจำเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งมาบังคับให้ต้องย้ายเมืองหลวงละมังคะ     เพียงแต่ยังนึกไม่ออกว่าความจำเป็นนั้นมาจากเรื่องอะไร

[เพ็ญชมพู]

เรื่องย้ายเมืองหลวง พม่าเพื่อนบ้านของเราทำไปเรียบร้อยแล้ว



งานวันเด็กที่ผ่านมา ฟังพิธีกรถามปัญหาความรู้เรื่องอาเซียนกับเด็กว่าเมืองหลวงของพม่าชื่ออะไร เด็กตอบว่า ย่างกุ้ง พิธีกรบอก ถูกต้อง 

เนปิดอ เมืองหลวงใหม่ของพม่า ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ไม่มีใครรู้จัก

[naitang]

อีกไม่นาน คนก็จะรู้จักพม่าในอีกภาพหนึ่ง ลืมภาพของประเทศที่ชื่อพม่าที่เคยมีเมืองหลวงอยู่ที่มัณฑะเลย์ ที่มีประวัติว่าเคยตกอยู่ในความปกครองของอังกฤษ ที่เคยมีเมืองหลวงชื่อย่างกุ้ง ได้ละเลือนหายไปแล้ว  เกิดเป็นประเทศใหม่ที่มีชื่อว่าเมียนม่า มีเมืองหลวงชื่อเนปิดอ ตั้งอยู่ทางตะวันตกของเมือง Pyinmana อดีตเมืองศูนย์กลางการทำไม้สักของโลกในยุคหนึ่ง 

ผมเห็นภาพแบบเลือนลาง คล้ายๆกับว่า เมืองหลวงใหม่นี้ตั้งขึ้นบนแนวคิดแบบอเมริกันตั้ง Washington DC.   แบบแคนาดาตั้ง Ottawa  แบบออสเตรเลียตั้ง Canberra   คือเป็นเมืองที่มีเขตทางอำนาจของตนเอง เป็นเมืองหรือพื้นที่กลางที่ตัวแทนของรัฐที่มีความต่างในแง่มุมต่างๆ จะมาอยู่ร่วมกัน เพื่อช่วยกันคิดช่วยกันสร้างความเจริญให้กับผืนแผ่นดินที่เขาทั้งหลายนั้นจะต้องอยู่ร่วมกัน   มากกว่าที่จะเป็นเมืองหลวงของกลุ่มชาติพันธุ์พม่าแต่เพียงอย่างเดียว

[NAVARAT.C]

ใจกลางเนปีดอเมืองหลวงใหม่นี้คืออนุสาวรีย์ของสามบูรพกษัตริย์พม่า ได้แก่ พระเจ้าอโนรธาแห่งพุกาม พระเจ้าบุเรงนองแห่งหงสาวดี และพระเจ้าอลองพญาแห่งอังวะ ผู้ปราบชนชาติอื่นๆในลุ่มแม่น้ำอิระวดีตั้งเด่นเป็นสง่าข่มเพื่อนร่วมประเทศอยู่

พม่าเป็นชาติที่เชื่อถือไสยศาสตร์ ทุกเมืองชายแดนสำคัญที่ติดกับไทยจะต้องมีอนุสาวรีย์พระเจ้าบุเรงนองยืนหันหน้าถมึงทึงมาทางเมืองไทย อนุสาวรีย์สามกษัตริย์นี้ก็สร้างขึ้นเป็นจุดเด่นของเมือง ความใหญ่โตมโหฬารนั้นมีความหมายในเชิงตัดไม้ข่มนามด้วย

ก็ต้องดูกันไป เขาจะรวมใจของทุกชนชาติหล่อหลอมกันเป็นเมียนม่าร์ได้หรือเปล่า

[naitang]

ก่อนที่เรื่องจะเดินต่อไป   ผมจะขออนุญาตทำความเข้าใจให้ตรงกันดังนี้นะครับ 

ในความหมายแรก   การย้ายเมืองหลวง หมายถึง การย้ายเืมืองศูนย์กลางการบริหารราชการแผ่นดิน จากตำแหน่งทางภูมิรัฐศาสตร์หนึ่งไปอยู่ที่อีกตำแหน่งทางภูมิรัฐศาสตร์หนึ่ง    เช่น ย้ายจาก กทม. ไปเชียงใหม่ หรือไปสระบุรี ฯลฯ  หรือ เช่น ย้ายไปตั้งในพื้นที่ๆกำหนดให้เป็น territory ของเมืองหลวงโดยเฉพาะ   

ในความหมายที่สอง  หมายถึง การดำเนินการในลักษณะของการสร้างเมืองใหม่  ไม่ว่าจะเป็นลักษณะเมืองบริวารแบบเมืองเดียวของ กทม. หรือจะเป็นลักษณะเมืองบริวารของ กทม. ในลักษณะที่เป็นกลุ่มเมืองใหม่ที่มีเมืองบริวารของตนเอง

ผมคงจะไม่ไปกล่าวถึงการย้ายเมืองในความหมายแรก เพราะจะมีข้อพิจารณาและข้อถกแถลงที่หลากหลาย มากมาย และกว้างขวางมาก   จึงจะขอจำกัดอยู่ในวงของความหมายที่สองเท่านั้น