“พม่ารบฝรั่ง” บทสุดท้ายของ “มาดูรูปพิธีกรรมสำเร็จโทษเจ้านายในพม่ากัน”

[NAVARAT.C]

ก่อนจะดำเนินเรื่องประกอบภาพของผมต่อไป ขอนำแผนที่มาให้สังเกตกันอีกสักภาพหนึ่ง เมืองต่างๆที่ผมแสดงตำแหน่งและชื่อไว้ ส่วนใหญ่เป็นเมืองที่คนไทยเราคุ้นชื่ออยู่แล้ว ที่แปลกๆออกไปคือชื่อเมืองที่จะปรากฏในการบรรยายภาพของหนังสือพิมพ์อังกฤษ มีหลายชื่อเหมือนกันที่ฝรั่งเขียนไว้แต่ผมหาไม่เจอ

อย่างไรก็ดี จะเห็นได้ว่า อังกฤษจะวางขอบเขตปฏิบัติการไว้เฉพาะในแถบภูมิประเทศที่ไม่ยากต่อการเข้าถึง โดยถือเส้นทางคมนาคมทางน้ำเป็นสำคัญ ในพื้นที่สีส้มซึ่งเป็นเขตพม่าแท้ที่ยึดมาใหม่ในสงครามครั้งนี้ อังกฤษต้องทุ่มทุนเอาไว้ให้อยู่หมัด ส่วนในเขตสีฟ้าและสีชมพู อังกฤษก็เอาเท่าที่จะกำหลาบได้ง่าย เหนือๆบนภูเขาขึ้นไป ติดกับพรมแดนสยาม ลาวและจีนนั้น คำนวณกำไรขาดทุนแล้ว ปล่อยให้พวกเจ้าฟ้าพญาเมืองว่ากันไปแบบเดิมๆดีกว่า

ตรงนี้ด้วยกระมังที่อังกฤษไม่ได้รุกฆาตจะเอาเชียงใหม่เช่นรัฐไทยใหญ่ในเขตฉาน ดังข่าวลือสมัยต้นรัชกาลที่๕ ถึงขนาดที่พระองค์ทรงต้องรีบอภิเษกเจ้าดารารัศมี และปฏิรูปการปกครองหัวเมืองที่เป็นประเทศราชทั้งหมด นับเป็นโชคดีที่อังกฤษไม่พร้อมในตอนนั้น ซึ่งเรื่องนี้ไทยเราต้องขอบคุณพม่าดาค้อยท์ด้วย การต่อสู้แบบยอมตายของพวกเขาทำให้งบประมาณทางการทหารของอังกฤษบานทะโรค คิดแบบพ่อค้าแล้วไม่คุ้มค่ากับสิ่งที่ได้มา

ท่านที่อ่านกระทู้พม่าเก่าๆของผมคงจำได้ ในที่สุดบริษัทอินเดียเบอร์ม่าอันยิ่งใหญ่ของเครือจักรภพอังกฤษ สปอนเซ่อร์หลักของการทำสงครามยึดพม่าก็ล้มละลายไปในเวลาไม่ช้าไม่นาน เพราะค่าใช้จ่ายอันมหาศาลที่รัฐบาลเรียกเก็บนั่นเอง

[siamese]

อังกฤษกินเมืองพม่าด้านเหนือเกือบประชิดริมแม่น้ำโขง แบบนี้ก็ต้องมาเจอกับฝรั่งเศสกันสักหน่อยแล้ว  คาดว่าคงจะเมือง Buffer State เกิดขึ้นอีกเป็นแน่แท้ ... แบบนี้ประเทศจีนตอนใต้ก็ถูกไฟรนก้นประเทศอยู่นะเนี่ย...

การที่ยึดดินแดนได้ทางเหนือของพม่า ไม่ทราบว่าเกี่ยวกับเส้นทางสายชา (Tea) ด้วยหรือเปล่า เพราะที่อินเดียตอนเหนือก็มีเมืองดาจิหลิง ที่อังกฤษนำพันธุ์ชาจากเมืองจีนมาปลูกไว้ ซึ่งการยึดเมืองพวกนี้ได้ทำให้การค้าขายระหว่างอินเดียไปจีน ก็คล่องตัวมากขึ้น

[siamese]

ไปเจอแผนที่การท่องเที่ยวที่บอกสถานที่สำคัญตามเมืองต่าง ๆ ของพม่าในกูเกิ้ล นำมาให้ชมครับว่า แต่ละภาคของพม่า มีอะไรดี ๆ บ้าง อย่างน้อยอังกฤษในสมัยนั้นก็มีนักสำรวจ เดินทางมาถ่ายภาพ ทำหนังสือขายกันบ้างแล้ว

[NAVARAT.C]

โฮ้ย...ยังรบกันไม่เสร็จเล้ย จะชวนไปเที่ยวซะแหล๋ว

คนหนุ่มนี่ใจร้อนจิงจิ้ง

[NAVARAT.C]

ข้อความโดย: เทาชมพู

เจ้าฟ้า Myinzaing เป็นพระโอรสองค์หนึ่งของพระเจ้ามินดง ที่รอดจากถูกประหารหมู่ด้วยฝีมือพระนางอเลนันดอ (และพระนางศุภยาลัต) ไปได้เพราะว่าตอนนั้นยังเยาว์มาก อายุไม่กี่ขวบ ตอนที่พม่าแพ้อังกฤษ เจ้าฟ้าเพิ่งอายุได้ 16 ก็ตัดสินใจจับอาวุธขึ้นต่อสู้กับศัตรูที่มาล้มล้างพระราชวงศ์ กลายเป็นหัวหน้าขบวนการกู้ชาติคนแรกของพม่า

กองกำลังที่บุกมัณฑะเลย์ทำการไม่สำเร็จ ตรงกันข้ามกลับถูกกองทหารซีป่ายของอังกฤษที่มีอาวุธเหนือกว่าต้านทานและรุกกลับจนต้องถอยไปตั้งหลักที่จ๊อกเซ แต่อย่างน้อย ชาวบ้านทั่วประเทศที่ไม่พอใจอังกฤษต่างก็เริ่มได้กำลังใจว่ามีผู้นำมานำประชาชนแล้ว นอกจากนี้ เจ้าชายยังได้แรงสนับสนุนจากกำลังทางศาสนา คือพระสงฆ์ที่มีกำลังปึกแผ่นแน่นหนาทั่วประเทศ

ถ้าหากว่าเรื่องนี้เป็นหนังหรือละคร เจ้าชายก็คงเป็นพระเอกประสบชัยชนะในตอนจบ แต่ในชีวิตจริงซึ่งไม่เคยแฮปปี้เอนดิ้งขนาดนั้น กองกำลังของเจ้าฟ้า Myinzaing ถูกฝรั่งที่มีทั้งกำลังและอาวุธเหนือกว่ารุกไล่จนต้องถอยกลับไปหลบแถวเทือกเขาฉาน ณ ที่นั้นเอง เจ้าชายก็เกิดป่วยเป็นไข้ป่า แล้วสิ้นพระชนม์ลงอย่างปัจจุบันทันด่วน

ภาพนี้ผู้ถ่ายภาพบรรยายว่าเป็นค่ายของเจ้าฟ้ามยินซายง์ มินทา(Myinzein Myntha) ในรัฐฉานบริเวณชายๆเขตที่ติดต่อกับรัฐพม่า ไม่ไกลจากมัณฑเลย์นักยังไม่ทันขึ้นเทือกเขาสูงเลย ที่ประทับนี้น่าจะเป็นที่สิ้นพระชนม์ของพระองค์ด้วย

[NAVARAT.C]

อังกฤษใช้ทั้งเรือกลไฟของบริษัทอิระวดี โฟลติลล่าเจ้าเก่า กับเรือลำเลียงพลของกองทัพพม่ามาใช้บรรทุกทหาร วิ่งทวนน้ำขึ้นเหนือ เพื่อปฏิบัติการตามแผนยุทธศาสตร์ที่วางไว้

[NAVARAT.C]

การปะทะกับพม่าดาคอยต์มีไปตลอดทาง นี่เป็นที่ โชยกลิ่น(Shouy Gheen) ผมก็หาไม่เจอว่ากลิ่นที่โชยมานั้นเป็นกลิ่นอะไร อยู่ที่ไหน

[NAVARAT.C]

ใต้มัณฑเลย์มาหน่อยนึงนั้น แม่น้ำอิระวดีได้แยกสาขาออกไปอีกสายหนึ่งชือแม่น้ำชินดวิน(Chindwin) เขตที่พวกชินอยู่ แต่ยังไม่ทันไปถึงที่นั่นเลย ทหารอังกฤษก็เจอศึกหนักไปตลอด ต้องถอยกลับฐานบ่อยๆ

[NAVARAT.C]

การซุ่มโจมตีแบบกลยุทธกองโจรนั้น ได้ผลเนืองๆ ทหารอังกฤษสูญเสียมาก ในภาพนี้บรรยายว่าการปะทะกันในรูป ทหารช่างเหลือรอดกลับไปคนเดียว

[เพ็ญชมพู]

การปะทะกับพม่าดาคอยต์มีไปตลอดทาง นี่เป็นที่ โชยกลิ่น(Shouy Gheen) ผมก็หาไม่เจอว่ากลิ่นที่โชยมานั้นเป็นกลิ่นอะไร อยู่ที่ไหน

ภาพเดียวกับหน้าปกหนังสือเล่มนี้  มีคำบรรยายว่า "นักรบฝ่ายต่อต้านชาวพม่าเข้าโจมตีกองทหารอังกฤษใกล้เมืองชเวจิน (Shwegyin)"

ชเวจิน (Shwegyin) กับ โชยกลิ่น (Shouy Gheen) น่าจะเป็นเมืองเดียวกัน

[เพ็ญชมพู]

ภาพในหนังสือหน้า ๙๑ พร้อมคำบรรยาย

เนื้อความในหน้า ๙๒ น่าจะเป็นเหตุการณในภาพนี้

ในวันที่ ๑๑ มกราคม ค.ศ. ๑๘๘๖ กองทหารอังกฤษภายใต้การนำของนายพันตรีโรบินสัน (Major Robinson) ได้รุกเข้าโจมตีฝ่ายต่อต้าน แต่กลับถูกดักซุ่มโจมตีเสียก่อน รายงานสั้น ๆ ทางโทรเลขมีว่า

นายพันตรีโรบินสันและและทหาร ๗๐ นายรุกไปตามถนนมุ่งสู่ตองธาเลเสก (Thaungthalezeik - ห่างจากเมืองชเวจินไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ ๓๐ กิโลเมตร) เพื่อเข้าปราบปรามพวกเหล่าร้าย พวกโจรซ่อนตัวอยู่ตามโขดหิน ทหารจึงระงับการยิง ทำให้ถูกยิงจากพวกที่ซุ่มอยู่ ทหารสีป่อยนายหนึ่งตาย อีกนายหนึ่งถูกยิงบาดเจ็บ นายพันตรีโรบินสันบาดเจ็บสาหัส นายวอร์ด (Mr. Ward) บาดเจ็บเล็กน้อย พลทหารสองนายบาดเจ็บ กองทหารล่าถอยไปที่เมเตน (Metain)

[NAVARAT.C]

^
อ้อ เป็นอย่างนี้นี่เอง

แต่ฝรั่งเขียนอย่างนี้จริงๆ พาเอาผมเข้าป่าไปเลย

เมื่อเค้าShouy Gheenมา ผมก็โชยกลิ่นตามไปด้วย

[NAVARAT.C]

พอฝรั่งตายหนักเข้า ก็รู้ว่าไม่ได้รบกับหมู เรียกบ๋อยอินเดียมาเป็นกองหน้าดีกว่า ตอนแรกนึกว่าไปจะรบกับหมู เลยเกรงใจอาบัง

[NAVARAT.C]

แขกพวกนี้อึด ยุงกัดไม่เจ็บ เคยแก้ผ้ารบมาก่อนที่ฝรั่งจะเอามาฝึกแล้วให้แต่งเครื่องแบบหล่อๆทั้งนั้น

[NAVARAT.C]

แถมแขกยังมีความรู้ในการใช้ช้าง ยุทธสัมภาระหนักๆก็เอาไปแนวหน้าได้สะดวก ฝรั่งต้องยอมแพ้แขกในเรื่องนี้

สมัยสงครามระหว่างพม่ารบอังกฤษครั้งแรกที่ฝรั่งมาชวนสยามไปเป็นพันธมิตรร่วมรบ ก็หวังพึ่งกองทัพช้างให้ช่วยลำเลียงปืนใหญ่นี่แหละ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯท่านก็ใช้บ๋อยเป็น เกณฑ์ให้หัวเมืองมอญไปช่วยรบในนามของไทยแต่แบบไม่ได้ออกหน้าออกตา ส่วนกรุงเทพก็ส่งคนไปดูยุทธวิธีของฝรั่งด้วย