อาหารจีนในพระราชพิธีสังเวยพระป้าย

[han_bing]

เรียนสมาชิกเรือนไทย

ข้าพเจ้ากำลังเขียนรายงานเล่มเล็กๆว่าด้วยพิธีจีนในราชสำนักไทย โดยศึกษาเรื่องพระราชพิธีสังเวยพระป้าย

พระราชพิธีสังเวยพระป้ายคืออะไร

พระราชพิธีสังเวยพระป้าย เริ่มขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 แต่เดิมจะสังเวย ณ พระที่นั่งเวหาศน์จำรูญก่อน 1 วัน ซึ่งตรงกับวันไหว้ของจีน ส่วนที่พระที่นั่งอัมพรสถาน จะสังเวยในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 1 ซึ่งเป็นวันตรุษจีน พระป้ายที่ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งเวหาศจำรูญ พระราชวังบางปะอินมีอยู่ 2 ป้าย ป้ายแรกคือพระป้ายที่เป็นพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ จารึกไว้เป็นภาษาจีน บนแผ่นไม้จันทน์ปิดทอง ขอบไม้จันทน์จำหลักลายจีน

ภาพพระที่นั่งเวหาศจำรูญ

[han_bing]

พระป้ายทั้ง 2 คู่ ประดิษฐานในซุ้มเรือนแก้วแบบเก๋งจีน ทำด้วยไม้จันทน์จำหลักลาย ลงรักปิดทอง ตั้งอยู่ ณ ท้องพระโรงกลางพระที่นั่ง เวหาศน์จำรูญ พระราชวังบางปะอิน ส่วนอีกแห่งเป็นพระป้ายที่พระที่นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิต มีลักษณะเป็นเทวรูปหล่อทรงเครื่องกษัตริยาธิราช พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายจีบเสมอพระอุระ เหมือนกับองค์พระสยามเทวาธิราช แต่พระพักตร์ลักษณะเหมือนพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดิษฐานในซุ้มเรือนแก้วแบบเก๋งจีน ทำด้วยไม้จันทน์จำหลัก ลงรักปิดทองมีฉัตรทอง 5ชั้น ตั้งอยู่ 2 ข้าง จารึกพระปรมาภิไธย ด้านหลังซุ้มเรือนแก้วเป็นภาษาจีน

และพระป้ายในพระที่นั่งเวหาศจำรูญ และภาพพระป้ายในพระที่นั่งอัมพรสถาน

[han_bing]

เครื่องสังเวยจะเป็นเครื่องคู่ ประกอบด้วย หัวหมู เป็ด ไก่ ขนมเข่ง ขนมเปี๊ยะ ซาลาเปา ผลไม้ กระดาษเงิน กระดาษทอง วิมานเทวดาทำด้วยกระดาษผ้าสีชมพู ประทัด ดอกไม้ ธูป เทียนเงิน เทียนทอง พระป้าย หรือที่ชาวจีนเรียกว่า เกสิน หมายถึง ป้ายชื่อของบรรพบุรุษ บุพการีที่ตั้งไว้สำหรับบูชาประจำบ้าน เพราะธรรมเนียมจีนเคารพนับถือ กตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษ การบูชาเซ่นสรวงแสดงว่าเป็นคนดีมีความกตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองแก่ผู้ปฏิบัติ ซึ่งตลอดเวลาที่ผ่านมาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ มาประกอบพระราชพิธีเป็นประจำทุกปี แต่ในปัจจุบัน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระราชวงศ์เสด็จแทนพระองค์ เพื่อประกอบพระราชพิธี

ภาพเครื่องสังเวยเทวดา และเชื่อพระวงศ์เสด็จแทนพระองค์เพื่อประกอบพระราชพิธี โดยจากรูปเป็นวันที่ ๒๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๕ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ หม่อมเจ้ามงคลเฉลิม ยุคล เป็นผู้แทนพระองค์ ไปในการพระราชพิธีสังเวยพระป้าย ณ พระที่นั่งเวหาศจำรูญ พระราชวังบางปะอิน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา เนื่องในเทศกาลตรุษจีน

[han_bing]

ก่อนที่ข้าพเจ้าจะเข้าเรื่องอาหารจีนที่ใช้ตั้งเป็นเครื่องสังเวยเทวดา ท่านใดพอจะทราบระเบียบการตั้งเครื่องสังเวยเทวดาของพิธีหลวงบ้างไหม ข้าพเจ้าต้องการนำมาเปรียบเทียบสักนิด