การสมโภชพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของผู้ปรึกษาราชการแผ่นดิน

[Wandee]

คัดมาจาก  สยามไมตรี วันอังคารที่ ๒๕  มกราคม  ร.ศ.  ๑๑๖


       สหายหนุ่มน้อยนักอ่านผู้หนึ่ง   มีเอกสารในครอบครองเพื่อการศึกษา    ได้ส่งเอกสาร 

ชื่อสยามไมตรี (รายสัปดาห์) มาให้ดิฉันเป็นจำนวน ๕ ปี     เป็นข่าวสารบ้านเมืองที่เก่าแก่มาก

ธรรมดาดิฉันเป็นคนที่อ่านหนังสือเร็วและเก็บความได้ในระดับดี       แต่หนังสือสยามไมตรีนี้

มีความสำคัญและรายละเอียดมาก      ข่าวบางอย่างอยู่เหนือความรู้เดิม    รายละเอียดนั้น

สนุกสนานอย่างยิ่งและไม่เคยเห็นในหนังสือเล่มใดมาก่อน      ดิฉันตั้งใจอ่านด้วยความระมัดระวัง

เป็นเวลา ๔ อาทิตย์เต็ม  จึงจบความตามสารบัญ       อีกหนึ่งอาทิตย์ต่อมา  ดิฉันตามอ่านข่าวย่อย ๆ

ที่ปะปนอยู่  เพราะหนังสือพิมพ์ตัวเล็ก  ติดกันเป็นพืด   ไม่มีหัวข้อ


        ได้เล่าเรื่องนี้ให้เพื่อน ๆ ในเรือนไทยฟังเพื่อทดสอบว่ามีสาระเหมาะสมหรือไม่     พวกเขาชอบกันมาก

ดิฉันขอคัดเลือกเรื่องงานเลี้ยงระดับสำคัญ ๆ  มาฝาก   โดยเฉพาะขอมอบให้คุณ ฮั่น บิง  นักศึกษาในประเทศจีน

ผู้มีความสนใจในเรื่องอาหารไทยโบราณเป็นพิเศษ   และได้แสดงความตั้งใจจริงให้เห็นหลายครั้ง


        สหายฮั่นบิง       รายการแรกนี้ไม่มีอาหารไทยนะคะ       แต่เป็นงานเลี้ยงแบบงานหลวง      โอกาสที่งานนี้ได้จัดขึ้น

แขกเหรื่อทั้งเจ้านายและขุนนางชั้นผู้ใหญ่ได้แต่งแฟนซีมาร่วมงาน    ดิฉันจะขอคัดลอกรายชื่อบุคคลสำคัญมาเท่าที่ดิฉันรู้จักนะคะ

หวังว่าเพื่อน ๆ ใน เรือนไทยคงพอใจ  และเข้ามา แจมหรือแยมตามชอบ


        ถ้าท่านชอบ  ดิฉันยังมีรายการงานเลี้ยงระดับรอง ๆ ลงไปมาเล่าต่อค่ะ

[Wandee]

        ในวันที่  ๑๕  มกราคม   ผู้ปรึกษาราชการแผ่นดินได้ทำการสมโภชพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่วังบูรพาภิรมย์

คือได้มีการเต้นรำแต่งกายต่าง ๆ กัน    วังบูรพาภิรมย์  ได้ประดับตกแต่งประณีตบรรจงงดงามมาก    ที่ประตูวังนั้นมีอักษร  จ. ป. ร.

ข้างบนมีพระเกี้ยวจุดด้วยโคมไฟฟ้า   แสงสว่างส่องทั่วทั้งถนนหน้าวังที่มหาชนได้ไปชุมนุมกันแน่นหนา  ชมไฟฟ้าและดูผู้ที่

มาร่วมงาน  เป็นการสนุกครึกครื้นมาก        ในวันนั้นได้จุดโคมญี่ปุ่นและปักธงทิวใบไม้อันงดงามแก่จักษุมาก     ต้นไม้นั้นแดง

ไปด้วยโคมญี่ปุ่นสีต่าง ๆ        หลังวังนั้นได้จัดโต๊ะสำหรับรับประทานอาหารต่าง ๆ   และมีเครื่องดื่มต่าง ๆ      ข้างขวามือนั้น

มีที่เลี้ยงบุหรี่  หมาก แลน้ำชา            ที่ลานหลังวังมีของกรมทหารเรือเป่าแตรทำเพลงต่าง ๆ อันไพเราะ     ที่โรงบุหรี่หมากพลู

นั้นมีพิณพาทย์ไทยทำเพลงต่าง ๆ   และบนดาดฟ้าวังนั้นมีการขับร้องต่างๆ

        ที่หน้าบันไดวังนั้น  เจ้าของงานแลกรรมการได้ยืนคอยรับแขกอยู่

        ครั้นเวลายามหนึ่งบรรดาผู้ที่ได้รับเชิญได้ไปสโมสรที่วัง   ได้จัดการเต้นรำนอกโปรแกรมคอยจนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

จะได้เสด็จพระราชดำเนินมาถึง

        บรรดาผู้ที่ได้รับเชิญนั้นได้แต่งกายกันแปลก ๆ   ผิดกับงานแฟนซีที่เคยมีมาแต่ก่อนมาก







(ขออภัยเป็นอย่างยิ่ง  ถ้าสะกดผิดเพราะภาษาเก่าทั้งสิ้น)

[Wandee]

        คร้้นเวลา ๔ ทุ่ม   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับสมเด็จพระบรมราชินีนาถได้เสด็จพระราชดำเนินมาประทับยัง

วังบูรพา         เมื่อรถพระที่นั่งมาถึงหน้าวัง         ท่านเจ้าของงานได้ให้เจ้าพนักงานจุดดอกไม้พุ่มขึ้นหน้าวัง

และตามทางเข้าวังทั้งสองข้างนั้นได้จุดดอกไม้ตาดขึ้นรับเสด็จ         แล้วพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับ

สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถจึงประทับยังพระราชอาศน์         ท่านเจ้าของงานได้นำผู้ที่ได้รับเชิญ

เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเรียงตัวทุกท่านทุกนาม

 
        ครั้นเฝ้าเสร็จแล้ว   สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงษ์กรมพระภาณุพันธุ์วงศ์วรเดช

พระเจ้าน้องยาเธอกรมหลวงเทววงศ์วโรปการ   กรมหมื่นดำรงราชานุภาพ   เจ้าพระยาอภัยราชา  กับราชทูตกงศุล

อีก ๔ ท่านได้เต้นเพลงถวายให้ทอดพระเนตร

   
        หลังจากนั้นเจ้าของงานได้เชิญเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่กัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ   ให้เสด็จ

ทอดพระเนตรทุก ๆ ห้องที่จัดไว้แลทอดพระเนตรในสวนหลังวัง   ฝ่ายผู้ที่ได้รับเชิญก็ได้เต้นรำต่อไป


       ถึงเวลา ๒ ยามได้ไปรับประทานซับเป้อร์พร้อมกันหมด   ในที่ปลูกไว้ใหม่ข้างวัง   ในการนี้มีโตีะ ๕​ โต๊ะ

เป็นโต๊ะของเจ้าของงานคนละโต๊ะ

[Wandee]

รายการอาหารของโต๊ะหลวงนั้น  ดั่งนี้

เนื้อกวางและเนื้อลูกแกะย่าง  มีน้ำปรุงแบบ ริมูลาด

ไก่งวงและไก่ต๊อกย่าง

ไก่ฟ้าเมืองเซี่ยงไฮ้ย่าง

ห่านดำบรรจุผลเชสนัต

เป็ดน้ำย่าง

นกยูงเมืองราชบุรี

หมูแฮมและนกยูงปรุงกับวุ้น

นกคุ่มแต่ปรุงกับวุ้น

ยำผักอย่างรัสเซีย(ต้นฉบับพิมพ์ว่า  แบบรูเซีย)หลายอย่าง

ไอสครีมต่าง ๆ

วุ้นหวานหลายอย่าง

ขนมอย่างนูกาหลายอย่าง

ขนมอย่างกลางคืนหลายอย่างต่าง ๆ

ผลไม้เกลิอกน้ำตาลต่าง ๆ

ผลไม้สดต่าง ๆ

[mrpzone]

^

ไม่ทราบว่า..พอจะมีรูปประกอบการจัดโต๊ะหลวงครั้งนี้หรือเปล่าครับ?
เมนูอาหารหลากชนิดแบบนี้ เข้าใจว่า..น่าจะมีการจัดให้สวยงามและรูปแบบอยู่บ้าง

บางเมนูไม่เคยเห็น หรือแม้แต่เคยได้ยินมาก่อนเลยครับ 

[Wandee]

สวัสดีค่ะ      mrpzone           ขอบคุณที่แวะมาคุยค่ะ       


สมัยนั้นหนังสือพิมพ์ไทยยังไม่มีรูปเลยค่ะ  ปี พ.ศ. ๒๔๓๗ นะคะ

จำได้รางเลือนว่าอีกสองสามปีต่อมาจึงพิมพ์รูปได้ค่ะ

อาหารย่างต่าง ๆ ไม่ใช่เรื่องยากนะคะ  เรื่องซอสดิฉันยังไม่มีเวลาค้นเลยค่ะ

นกยูงนั้นคงเป็นอาหารพวกทะเลทราย

แฮมนั้น  กระดูกที่ต้มจะสร้างวุ้นในตัวอยู่แล้ว

เรามีพ่อครัวชาวต่างประเทศเข้ามารับราชการสมัยรัชกาลที่ ๔ นะคะ

ดิฉันเองชอบรายการอาหารเรื่องห่านดำมาก  ไม่เคยรับประทานเลย     การยัดไส้นั้นก็แล้วแต่พ่อครัว

ไม่เป็นการบังคับอะไร            การปรุงอาหารชนิดเลิศเช่นนี้เครื่องปรุงก็คงส่งกลิ่นจรุงนาสิกมีหอมชนิดใดชนิดหนึ่ง

อาจจะถูหรือทาก็ได้     ส้มสดใช้ทาผิวด้านนอกของเนื้อสัตว์ที่ใช้      เครื่องเทศเฉพาะไก่  เป็ด  เนื้อ  และหมูก็มีต่างๆกันออกไป

คงจะมีการหมักเนื้อสัตว์ที่ปรุงแล้วอยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่งนะคะ            การย่างคงมีทั้งเสียบเหล็กปิ้ง   และอบในเตาบนถาดที่ใส่น้ำ

และอาศัยความร้อนจากไอน้ำทำให้เนื้อไม่แห้งเกรียมจนเกินไปค่ะ

[Wandee]

        ครั้นจวนจะรับประทานอาหารแล้ว  มีการเชิญชวนดื่มอวยพรพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

และร้องฮูเรขึ้น ๓ ครั้ง   แตรทหารทุก ๆ วงเล่นเพลงสรรเสริญพระบารมี       พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ได้มีพระราชดำรัสขอบใจผู้ปรึกษาราชการที่ได้จัดการแผ่นดินโดยเรียบร้อย   และได้ทรงชวนให้บรรดาผู้นั่งโต๊ะ

ดื่มคำนับให้แก่ผู้ปรึกษาราชการแผ่นดิน

        ครั้นเสร็จสัปเปอร์แล้ว   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินประพาสสวนหลังวัง     ผู้ที่ได้รับเชิญ

ก็เต้นรำต่อไปตามโปรแกรม      เสด็จกลับเมื่อเวลา ๘ ทุ่มเศษ           ผู้ที่เต้นรำได้อยู่จนเวลา ๙ ทุ่มเศษ    บางราย

ก็อยู่เล่นกันจนถึงเวลาเกือบสว่าง         งานสมโภชนี้เป็นการสักเซส(ภาษาหนังสือพิมพ์)ดีทุกอย่าง   ผู้ที่ไปนั้นมีความสนุกรื่นเริงทุกหน้ากัน


ต่อไปนี้จะกล่าวถึงรายนามและการแต่งตัวของท่านที่มาในงาน    ท่านที่ไม่มีชื่อหมายความว่าท่านไม่ได้ส่งก๊าดไว้ที่วังบูรพา

หรือก๊าดของท่านหายไป         มิใช่ว่าหนังสือพืมพ์แกล้งไม่เอาลง

[Wandee]

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว   ทรงแต่งอย่างพระมหากษัตริย์ไทยโบราณ


สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ  ทรงแต่งอย่างสมเด็จพระอรรคราชมเหสีโบราณ


สมเด็จพระเจ้าน้องเธอยาเธอเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์  ทรงแต่งกายทรงประพาส


สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระภาณุพันธุ์วงศ์วรเดช   ทรงแต่งเป็นทัพไทยโบราณ
ทรงฉลองพระองค์เสนาโบราณ  ทรงพระมาลา


พระเจ้าราชวงศ์เธอ กรมหลวงบดืนทรไพศาลโสภณ     แต่งเป็นเจ้าในปลายรัชกาลที่ ๓

กรมหลวงพิชิต   เจ้าพม่าโบราณ

กรมหลวงเทววงศ์   โกษาปานในแผ่นดินพระนารายณ์

เจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัติวงศ์      นายดาบยุโรป

กรมหมื่นอดิศร        ทศกัณฐ์เข้าอุดมง

กรมหมื่นดำรง        เจ้าต่างกรมโบราณ

กรมหมื่นสมมติ   เจ้าแขกชวา

กรมหมื่นทิพากรวงศ์    ขุนนางจีน

กรมหมื่นมรุพงศ์    ไฮสุย

กรมหมืนนรา   พระเวศสันดร

กรมหมืนพิทยลาภ   พนักงานรถไฟ

กรมหมื่นนเรศ   ราชทูตสยาม ศก ชจ

กรมวิวิท   พม่าธรรมดา

กรมพิศาล   จีนผู้ดี

กรมหมื่นจรัสพร    แขก

พระองค์เจ้าสนั่น   จีนผู้ดี

พระองค์เจ้าเฉลิม   แขกไทย

พระองค์เจ้ากาญจโนภาส   กัปตันเรือ

พระองค์เจ้าวรวุฒิ   ขุนนางจีน


ยังมีรายชื่ออีก สองคอลัมน์....   จึงพูดกับตนเองว่า     Self!   ผ่านไปทางขุนนางคนสำคัญบ้างเถิด

[Wandee]

เจ้าพระยาภาสกรวงศ์   เฉกอหมัด(โอ้โฮ...ท่านหาเครื่องได้ง่ายนี่นา)

พระยาพิไชยณรงค์   มัาผ่าน

พระยาเทพาธิบดี   กะเหรี่ยง

พระยาดัสกรปลาศ   ทหารเดินป่า

พระยารัตนการ   ขุนนางลาว

พระยาระนอง   แมร์เมืองชวา

พระยามหาโยธา     นกแก้ว

พระนาพิเรนทรเทพย์   คนวิ่งม้า

พระยาประสิทธิศุภการ   บวชนาค

พระยาสุขุมบริหาร   เด็กหัวจุกฃฃพระยาบริรักษ์   นาฬิวันรำเขนง

พระยาอนุชิต   ขงเบ้ง

พระยาจ่าแสน   ขุนช้าง

เจ้าหมื่นเสมอใจราช   ตลกฝรั่ง

พระประเสริฐวานิช   เล่าปี่

พระภักดีพิรัชภาค   กะลาสีเรือ

พระผดุง   อียิปต์เชียงใหม่

หลวงพิไชย   ภาชีรำทวน

หลวงโทรเลข   เครื่องโทรศัพท์

หลวงบริหาร   พราหมณ์โต

หลวงนวกรณ์   เสาพันผ้าขาวผ้าแดง

  ....เลือกรายชื่อจากการแต่งกายที่แปลกหน่อยค่ะ    หนังสือพิมพ์รายงานสามสี่หน้าเต็ม

หม่อมเจ้าประวิช   ฟรีเมซัน(สงสัยจังเลยค่ะว่าท่านจะแต่งแบบไหนหนอ)   

จะขอเล่าเรื่องงานเลี้ยงใหญ่อื่น ๆ  ในเวลานั้นนะคะ            กราบขออภัยที่ไม่สามารถจะตรวจตัวสะกดได้ค่ะ

[siamese]

สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระภาณุพันธุ์วงศ์วรเดช   ทรงแต่งเป็นทัพไทยโบราณ
ทรงฉลองพระองค์เสนาโบราณ  ทรงพระมาลา

บรรยากาศคงรื่นรมย์ งดงามมาก ๆ คลับคล้ายคลับคลา เหมือนเคยจะเห็นภาพถ่ายเจ้าของวังบูรพา ประทับยืนเอียงเล็กน้อย สวมชุดดั่งนักรบไทย ทรงงดงามมาก

[Wandee]

        การแต่งแฟนซีในงานเลี้ยงใหญ่ ๆ นั้น   ชาวต่างประเทศนิยมยินดีและสนุกสุดเหวี่ยง

ดังจะได้นำมาเล่าต่อไปในงานเลี้ยงของชาวสก้อตหรือที่เรียกว่าเซ้นแอนดรูโซไซตี้   ที่ท่านทูต พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่ของ

สถานทูตและพ่อค้าออกมาจับระบำพื้นเมือง     เขาคงภาคภูมิใจที่ได้แสดงวัฒนธรรมให้สยามได้เห็น

แขกที่ได้รับเชิญก็คงตื่นตาตื่นใจ   รายงานมิได้กล่าวว่าท่านเหล่านั้นนุ่งคิ้ลหรือไม่


        ไฮ้สุยเป็นขุนนางผู้ซื่อสัตย์มากจึงเป็นที่นิยมแต่ง   เรื่องแปลนั้นพึ่งพิมพ์ออกมาไม่นาน       

ภาชีรำทวน  ท่านผู้แต่งก็คงมาพร้อมกับทวนและ...ม้ากระดาษ

การขี่ม้ารำทวนนั้นลูกชายหนุ่ม ๆ ของขุนนางผู้ใหญ่ล้วนหัดไว้ออกงานแห่ น่าเสียดายที่ตำราสูญไปแล้วแต่มีชื่อของท่ารำ

เหลืออยู่ในวรรณคดีสำคัญเรื่องหนึ่ง        นกแก้วนั้นน่าจะมีหัวสรวมและใส่ปีก

แขกที่มาในงานคงหัวร่อกันเอิ๊กอ๊าก    และชมเชยความคิดของผู้มาร่วมงาน    ท่านที่แต่งเป็นโทรศัพท์คงเรียกร้อง

เสียงชมเชยได้มากทีเดียวนะคะ     

               

[lantum]

รอคุณวันดีมาเล่าต่อ อ่านแล้วนึกภาพตามไปด้วยได้บรรยากาศมากคะ