เจ้าจอมแจ่ม ไกรฤกษ์ (คุณท้าวนารีวรคณารักษ์)

[benzene]

เห็นว่าในวิกิ ฯ ไม่มี เลยเอามาลงให้ชมภาพท่านกันในนี้ เป็นภาพที่สแกนมาจากหนังสือ "ละครวังสวนกุหลาบ"
โดย อาจารย์ ประเมษฐ์ บุณยะชัย อาจารย์อันเป็นที่รักยิ่งของผม
ผมขออนุญาตนำภาพ และข้อความเล็กๆ น้อยๆ มาเผยแพร่บนโลกอินเตอร์เนต เพื่อง่ายแก่การค้นคว้า และเป็นวิทยาทานให้กับผู้ที่สนใจครับ

คุณท้าวนารีวรคณารักษ์ หรือ เจ้าจอมแจ่ม ไกรฤกษ์
ธิดาพระยาศรีสิงเทพ (ทัต) เป็นเจ้าจอมอยู่งานในรัชกาลที่ 5 มีความสามารถทางด้านการร่ายรำที่งดงาม สมเด็จพระศรีพัชรินทรา พระบรมราชินีพันปีหลวงโปรดให้คุณท้าวนารี ฯ
เป็นพระอภิบาล (พี่เลี้ยง) ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์
ทูลกระหม่อมอัษฎางค์ฯ ทรงให้ความเคารพคุณท้าวนารี ฯ เป็นอย่างยิ่ง ตรัสเรียกว่า “แม่” จนติดพระโอษฐ์
เมื่อทูลกระหม่อมอัษฎางค์ ประกาศรับสมัครเด็กหญิงเข้าถวายตัวเป็นข้าหลวงละครวังสวนกุหลาบ ก็ทรงโปรดให้คุณท้าวนารี ฯ เป็นผู้จัดการ และควบคุมสำนักละครวังสวนกุหลาบอีกด้วย

เท่าที่ผมค้นคว้ามามีเพียงเท่านี้ ใครมีประวัติเพิ่มเติม ช่วยกันแชร์นะครับ ^^

[เทาชมพู]

ทราบเพิ่มเติมอีกนิดหน่อยว่า ท่านเป็นผู้ปกครองท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนีย์ตั้งแต่เข้าวังสวนกุหลาบเมื่ออายุ 8 ขวบ ต่อมาเมื่อท่านผู้หญิงแผ้ว เติบโตเป็นสาว ได้เป็นหม่อมห้ามในสมเด็จเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าอัษฏางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา   สมเด็จฯกรมหลวงไม่ทรงอนุญาตให้หม่อมของท่านเล่นละครเปิดหน้าให้คนอื่นได้เห็น  
เมื่อมีงาน ฉลองแซยิดอายุครบ ๖๐ ปี ของท้าวนารีวรคณารักษ์  ท่านผู้หญิงแผ้วประสงค์จะแสดง  จึงต้องแสดงเป็นตัวพระพิราพทรงเครื่อง ปิดหน้า  เป็นที่ประทับใจแก่เจ้านายและแขกเหรื่อในงาน

[benzene]

ขอบพระคุณอาจารย์เทาชมพูครับ
อ.ประเมษฐ์ เล่าให้ผมฟังว่า คุณท้าวฯ เป็นผู้อบรม ดูแลท่านผู้หญิงแผ้ว ทุกๆ เรื่อง ไม่ว่าจะเป็นการละคร การดำรงชีวิต หรือ "เกร็ดลึกลับมัดใจทูลกระหม่อม ฯ"
อันนี้เป็นเรื่องเล่าซุบซิบกันมานาน กระดากที่จะเอามาเปิดเผย แต่ก็ละไว้ในฐานที่เข้าใจ ว่าสมัยก่อน การจะถวายงานให้เจ้านายนั้นมันมีอะไรมากกว่าการมีรูปร่างสวยงาม
ผมฟังแล้วก็เป็นความรู้ แต่ก็อดขนลุกไม่ได้