รบกวนสอบถามเรื่องการเดินทางขึ้นไปยังพระนครคีรีในสมัยก่อนครับ

[samun007]

เนื่องจากได้เห็นคำอธิบายในแผนผังบนพระนครคีรี(เขาวัง) จังหวัดเพชรบุรี มีสถานที่หนึ่งคือโรงม้า และโรงเก็บราชรถ ซึ่งเมื่ออ่านจากบันทึกแล้ว คร่าว ๆ ก็คือ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ พระองค์จะทรงเสด็จฯ ทางชลมารคเพื่อไปยังท่าเรือบ้านแหลม จากนั้นจะทรงม้าต่อมาที่พระนครคีรี ก็เลยเป็นที่มาแห่งความสงสัยว่า ในสมัยนั้นมีการสร้างทางขึ้นไปยังยอดพระนครคีรีหรือยังครับ ?

รบกวนสอบถามเท่านี้ก่อนครับ

[siamese]

จำได้ว่าตอนไปเที่ยวที่เขาวัง ทางเดินรอบ ๆ นั้นจะปูด้วยอิฐตะแคงตลอดเลยครับ จะมีส่วนเป็นบันได้ก็เพียงเล็กน้อย

ยกภาพถ่ายทางอากาศวิลเลี่ยม ฮันท์ ให้ชมครับ

[เทาชมพู]

ขออภัยที่ตอบคำถามคุณ samun007 ไม่ได้ว่าในรัชกาลที่ 4  เขาสร้างทางกันหรือยัง   แต่ก่อนหน้ารัชกาลที่ 4  หาหลักฐานจากนิราศพระบาทของสุนทรภู่   ทั้งเจ้านายทั้งมหาดเล็กเมื่อขึ้นจากเรือแล้ว  ต้องขี่ช้างบุกป่าฝ่าดง ไปจนกระทั่งถึงตัววัดเลยละค่ะ  

[samun007]

ขอบพระคุณทั้งสองท่านครับ 

ถ้าเป็นอย่างที่ อ.เทา บอกมาแสดงว่าก่อนหน้านั้นก็คงจะเดินทางกันด้วยช้าง ซึ่งไม่น่าจะมีปัญหาในการที่จะต้องไต่ระดับขึ้นที่สูง

ไม่ทราบว่า คุณหนุ่มพอจะมีภาพมุมอื่น ๆ บ้างไหมครับ เพราะผมยังติดใจเรื่องกรณีราชรถอยู่ว่า จะทรงใช้เฉพาะบนพระนครคีรีตามถนนปูด้วยอิฐของคุณหนุ่มบอกเท่านั้นหรือไม่

หรือว่ามีการใช้รับเสด็จตั้งแต่ทางขึ้นเลย ก็คงมีอีกสองประเด็นที่สงสัยเท่านี้ล่ะครับ 

[siamese]

อิฐตะแคงปูลาดอยู่ทั่วไปในบริเวณเขาวัง ส่วนถนนที่มุ่งหน้าสู่เขาวัง คงเป็นดินบดแน่นครับ ทั้งนี้เมืองเพชรบุรีมีความเจริญมากแล้ว จะเห็นได้จากภาพเก่าสมัยรัชกาลที่ ๔ มีการก่อสร้างสะพานช้าง (เพื่อให้ช้างข้าม) ทอดขวางแม่น้ำเพชร ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นสะพานพระจอมเกล้าฯ

ส่วนเรื่องราชรถนั้น มีข้อความให้อ่านไหมครับว่าอ้างถึงอย่างไรบ้าง

[visitna]

อ่านของ CARL BOCK ที่เข้ามาสมัยต้น ร5
แกไปทางเรือจนถึงบ้านแหลม แล้วเปลียนไปขึ้นเรือเล็กจนถึงเมืองเพชร

แกเล่าว่ามองเห็นยอดเขาวังตั้งแต่บ้านแหลม เมื่อไปเขาวังสภาพทรุดโทรม
เพราะคนไทยชอบสร้างแต่ไม่บำรุงรักษามักปล่อยให้ทรุดโทรม
แต่ไม่เล่ารายละเอียดมากนัก

ผมอ่านของแหม่มเอดน่า บรูเนอร์ ในหนังสือสยามคือบ้านของเรา
ตอนนั้นปลาย ร5 แกไปทางรถไฟแล้ว

[visitna]

ภาพยอดเขาวัง น่าจะเป็นฝีมือแหม่ม เอดน่า บรูเนอร์

[siamese]

เทียบกับภาพด้านบน ภาพถ่ายโดยวิลเลี่ยม ฮันท์ 2489

[เสมา]

ในหนังสือเรื่อง วังเจ้า วังเดิม  ระบุว่าในสมัยรัชกาลที่๔ นั้นเจ้านายจะเสด็จขึ้นโดยใช้รถม้ากันนะครับ

[art47]

ลาวโซ่งเมืองเพชร มีหน้าที่รักษาพระราชวัง และเป็นลูกหาบ ในคราวเสด็จพระราชดำเนินอยู่บ่อยๆ 

[เพ็ญชมพู]

จากรูป1307 เป็นไปได้ไหมครับที่จะเป็น ข้าราชการรักษาพระราชวัง พระนครคีรี(เขาวัง) ที่เรียกว่า เด็กชา เมื่อรับราชการปฏิบัติหน้าที่บนพระนครคีรี เด็กชาชาวโซ่งจะแต่งกายตามความนิยมของเผ่าตน สวมกางเกงสีดำ เรียกว่า ซ่วง ปลายขาแคบเกือบจรดข้อเท้า สวมเสื่อสีดำแขนกระบอกจรดข้อมือ ชายเสื้อยาวคลุมสะโพก เสื้อผ่าอกตลอดติดลูกกระดุมเงินชิดถี่ตั้งแต่ลำคอไปถึงเอว เรียกว่า ก่อม และคาดกระเป๋า โซ่งเรียกว่า หลวม คาดไว้ที่เอว ถ้ารับเสด็จในหลวง โซ่งจะสวมเสื้อยาว เรียกว่า เสื้อฮี ถือว่าเป็นเครื่องแต่งกายชุดใหญ่ ใช้ได้ทั้งสองด้าน ด้านหนึ่งใช้งานมงคล และงานอมงคล ใช้อีกด้านหนึ่ง มีลวดลายหลากสี

เด็กชาเหล่านี้แบ่งกันทำหน้าที่รับใช้เจ้านาย แต่ละพระองค์ เด็กชาบางคนรับใช้ใกล้ชิด พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ บ้างทำหน้าที่หามคาน หามเสลี่ยง ขึ้นลงเขา ยามพระองค์ทรงเสด็จฯ เด็กชารุ่นเก่า ๆ หลายคน คุ้นเคยกับเจ้านาย ข้าราชบริพาร พระเจ้าลูกยาเธอที่ยังทรงพระเยาว์ บางพระองค์ได้ขี่คอพวกเด็กชาขึ้นลงเขาวัง เป็นที่สนุกสนาน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ เมื่อยังทรงพระเยาว์ตามเสด็จฯ มาพระนครคีรีอยู่เนือง ๆ พระองค์จึงทรงคุ้นเคยกับเด็กชารุ่นเก่า ๆ

เด็กชาเหล่านี้นอกจากรับใช้ในหลวง และเจ้านายต่าง ๆ เวลาเสด็จมาประทับแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นยามรักษาการณ์ รักษาข้าวของในพระนครคีรีอีกด้วย เด็กชาจะเข้าเวรผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไปเป็นชุด ๆ ชุดละ ๓-๔ คน โดยมีมหาดเล็กเป็นหัวหน้าควบคุมอีกทีหนึ่ง หัวหน้าผู้ดูแลพระนครคีรีมีบรรดาศักดิ์ที่พระบริบาลคีรีมาตย์ ดูแลพระราชวังโดยรวมทั้งหมด

http://th.wikipedia.org/wiki/เด็กชา

เด็กชาที่เขาวังในรัชกาลที่ ๔ คงแต่งตัวลักษณะนี้

สองคนทางขวามือใส่เสื้อฮี  มีบางคนคาดกระเป๋าที่เอวด้วย

 

[siamese]

คัดจากสถานก่อสร้างที่สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๔

พระนครคิรีเมืองเพ็ชรบุรี โปรด ฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ที่สมุหพระกลาโหมเปนแม่กองให้จมื่นราชามาตย์ ท้วม๑ ซึ่งได้เคยออกไปประเทศยุโรปกับราชทูตที่ไปเมืองอังกฤษ เลื่อนเปนพระเพ็ชรพิไสยศรีสวัสดิ์ ตำแหน่งปลัดเมืองเพ็ชรบุรีเปนนายงาน สร้างพระราชวังขึ้นที่บนเขามหาสมณแห่ง ๑ และเขามหาสมณนั้นมี ๓ ยอด ยอดเหนือโปรดให้สร้างพระเจดีย์วิหารยอดกลางมีพระเจดีย์อยู่แต่เดิมโปรดให้บูรณปฏิสังขรณ์ดังจะกล่าว ในตอนที่ว่าด้วยพระเจดีย์วิหารซึ่งทรงสร้างต่อไปข้างน่า ยอดข้างใต้นั้นโปรดให้สร้างพระราชวัง การที่ก่อสร้างล้วนเปนเครื่องอิฐปูนของถาวรพระราชทานนามเรียกรวมกันว่า พระนครคิรี แลเขามหาสมณนั้นพระราชทานนามใหม่ว่า เขามหาสวรรค์ พระที่นั่งในบริเวณพระนครคิรีมีหลายหลัง พระราชทานนามต่าง ๆ กัน คือ พระที่นั่งเพ็ชรภูมิไพโรจน์ เปนท้องพระโรง พระที่นั่งปราโมทย์มไหสวรรย์ เปนที่ประทับ พระที่นั่งเวชยันตวิเชียรปราสาท เปนปราสาทหลังน้อยยอดปรางค์สร้างขึ้นโดยทรงพระราชดำริห์ว่า พระราชวังใหญ่แต่โบราณเช่นพระนารายน์ราชนิเวศน์ที่เมืองลพบุรี ย่อมมีปราสาท จึงทรงสร้างขึ้นเปนสังเขปที่พระนครคิรี พระที่นั่งราชธรรมสภา เปนที่ทรงธรรมแลพระราชพิธีสงฆ์ ตำหนักสันถาคารสถาน เปนที่ประทับของเจ้านายฝ่ายใน

๑ คือเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี.

หอพิมานเพ็ชรมเหศวร์ เปนที่ทำนองศาลพระภูมิ
หอจัตุเวทประดิษฐพจน์ เปนหอพระปริต
มีซุ้มตะเกียงใหญ่ที่ริมพระที่นั่งราชธรรมสภาซุ้ม ๑ จุดตะเกียงแลเห็นได้ถึงทเล พระราชทานนามว่า หอชัชวาลเวียงไชย ๑

ประตูรอบบริเวณพระราชวังมีชื่อขนานต่าง ๆ กัน ประตูบริเวณพระราชวัง ๔ ประตูชื่อ
ประตูนารีประเวศ ๑
ประตูวิเศษราชกิจ ๑
ประตูราชฤทธิแรงปราบ ๑
ประตูอานุภาพเจริญ ๑ ประตู
ในบริเวณพระราชมณเฑียร ๓ ประตู ชื่อ ประตูดำเนินทางสวรรค์ ๑ ประตูจันทร์แจ่มจำรูญ ๑ ประตูสูรย์แจ่มจำรัส ๑

ภายนอกพระราชวังมีป้อมตามไหล่เขารายรอบ ๕ ป้อม มีชื่อ ป้อมธตรฐป้องปก ๑ ป้อมวิรุฬหกบริรักษ์ ๑ ป้อมวิรูปักษ์ป้องกัน ๑ ป้อมเวศสวรรณรักษา ๑ ป้อมวัชรินทราภิบาล ๑

มีหอพราหมณ์คู่กับหอพิมานเพ็ชรมเหศวว์อิกหลัง ๑ น่าจะมีชื่อรับสัมผัสมา ต่อชัชวาลเวียงไชย แต่หาพบชื่อปรากฏไม่ และยังมีศาลาลูกขุนทิมดาบโรงม้าและสถานที่ต่าง ๆ อิกหลายอย่าง

ถนนใหญ่ทำแต่เชิงเขาลงมาถึงท่าน้ำ พระราชทานนามว่า ถนนราชวิถี และที่เมืองเพชรบุรีนั้นโปรดให้สร้างสพานช้างก่ออิฐ ถือปูนข้ามลำน้ำสพาน ๑ สร้างตึกแถวริมถนนตลาดเมืองเพ็ชรบุรี ๒ แถว สร้างถนนแต่เชิงเขามหาสวรรค์ไปถึงเขาหลวงสาย ๑ ถนนแต่เชิง สพานช้างไปถึงเขาบันไดอิฐสาย ๑ ถนนขวางแต่ถนนราชวิถีมาถึงถนนเขาบันไดอิฐสาย ๑ สร้างประปามีเครื่องสูบน้ำขึ้นถังที่ริมลำน้ำ ฝังท่อให้ ไหลไปลงอ่างที่เชิงเขา ให้คนตักหาบขึ้นไปบนพระนครคิรี เจ้านายแลข้าราชการที่ไปตามเสด็จสร้างตึกที่พักขึ้นที่ริมน้ำ ๔หลัง คือตึกของกรมหมื่นวิศณุนารถนิภาธรหลัง ๑ ของเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์หลัง ๑ ของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์หลัง ๑ ของพระยามนตรีสุริยวงศ์ชุ่ม หลัง ๑ การก่อสร้างสำเร็จแต่รัชกาลที่ ๔ ได้เสด็จไปประทับหลายคราว ในรัชกาลที่ ๕ ก็ได้เสด็จไปประทับที่พระนครคิรีหลายคราว ( ในรัชกาลที่๕ ได้โปรด ฯ ให้ปฏิสังขรณ์พระนครคิรีขึ้นสำหรับ รับแขกเมืองเจ้าต่างประเทศ เพราะฉนั้นยังอยู่บริบูรณ์ดีหมดทุกอย่าง ตึกที่พักที่ริมน้ำก็ยังใช้เปนที่พักข้าราชการอยู่ แต่ตึกแถวที่ตลาดนั้นชำรุดทรุดโทรมมาก แล้วไฟไหม้เสียเมื่อในรัชกาลปัตยุบันนี้ )

[siamese]

การปูอิฐแนวนอนสลับกัน ถ่ายไว้เมื่อราว พ.ศ. 2550 ครับ

[siamese]

ความงามของประตูสูรย์แจ่มจำรัส ประดับพระอาทิตย์ลอบ เมฆ และนกยูง นำแนวคิดมาจากราชรถพระอาทิตย์

[samun007]

อิฐตะแคงปูลาดอยู่ทั่วไปในบริเวณเขาวัง ส่วนถนนที่มุ่งหน้าสู่เขาวัง คงเป็นดินบดแน่นครับ ทั้งนี้เมืองเพชรบุรีมีความเจริญมากแล้ว จะเห็นได้จากภาพเก่าสมัยรัชกาลที่ ๔ มีการก่อสร้างสะพานช้าง (เพื่อให้ช้างข้าม) ทอดขวางแม่น้ำเพชร ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นสะพานพระจอมเกล้าฯ

ส่วนเรื่องราชรถนั้น มีข้อความให้อ่านไหมครับว่าอ้างถึงอย่างไรบ้าง

ต้องขออภัยที่มาตอบช้านะครับ เรื่องราชรถนี่ ผมสงสัยขึ้นมาเองน่ะครับ เพราะเห็นว่ามีอาคารที่เขาเขียนไว้ว่าเป็นโรงเก็บราชรถและโรงม้า ก็เลยสงสัยว่ามีความเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน ที่จะมีการใช้ราชรถจากถนนหน้าเขาวังจนไปถึงด้านบนของเขาวังน่ะครับ