พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (เขมร: ព្រះបាទស៊ីសុវតិ្ថ , ในเอกสารไทยเรียกว่า "สมเด็จพระศรีสวัสดิ์") ทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 110 แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา
(เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 3 ในประวัติศาสตร์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชายุคอาณานิคม)
พระนามเต็ม
พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ จอมจักรพงศ หริราชปรมินทร์ภูวนัย ไกรแก้วฟ้าสุราลัย พระเจ้ากรุงกัมพูชาธิบดี
ครองราชย์ : 27 กุมภาพันธ์ 2447 – 9 สิงหาคม 2470
เสด็จสวรรคตที่ กรงุพนมเปญ เมี่อเวลา 16.00 น. วันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2470 รวมพระชนมายุ 88 พรรษา ทรงครองราชย์ 24 ปี
พระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (King Sisowath) ในปี พ.ศ.2465
ช่วงที่พระองค์ครองราชย์ ฝรั่งเศสได้เรียกร้องเอาเมืองพระตะบอง, เสียมราฐ, สตึงแตรง และเกาะกง (เกาะกง เขมร: កោះកុង เดิมไทยเรียก ปัจจันตคิรีเขตร บ้างสะกดว่า ปัตจันตคีรีเขตร์ หรือ ประจันต์คิรีเขตต์) จากสยามไปรวมกับกัมพูชา
- สนธิสัญญาสยาม–ฝรั่งเศส ร.ศ. 122 ลงนามเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ ร.ศ. 122 (ตรงกับ พ.ศ. 2446 และ ค.ศ. 1904)
(อังกฤษ: Franco–Siamese Treaty of 1904; ฝรั่งเศส: Traité français–siamois de 1904)
- สนธิสัญญาสยาม–ฝรั่งเศส ร.ศ. 125 ลงนามเมื่อวันที่ 23 มีนาคม ร.ศ. 125 (ตรงกับ
พ.ศ. 2449 และ ค.ศ. 1907)
(อังกฤษ: Franco–Siamese Treaty of 1907; ฝรั่งเศส: Traité français–siamois de 1907)
สมเด็จกรมศาลาเร็จจณาเขมร ทรงถ่ายรูป พระราชพิธีสรงพระบรมศพ สมเด็จพระเจ้ากรุงกัมพูชาธิบดี ศรีสวัสดิ์ ก่อนอัญเชิญพระบรมศพลงในพระบรมโกศ
พระราชพิธีพระบรมศพสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (Funeral of King Sisowath)
L'Illustration N° 4414 - 8 Octobre 1927
==========
ข้อมูลประวัติที่พบในต่างประเทศ แปลจากต้นฉบับภาษาอังกฤษ
เขาเป็นหุ่นเชิดในการปกครองอาณานิคมฝรั่งเศส ซึ่งได้รับอารักขาเหนือกัมพูชาในสนธิสัญญาที่ลงนามโดยพระอนุชาต่างบิดา พระเจ้านโรดม ในปี พ.ศ. 2406
เช่นเดียวกับพระนโรดม เจ้าชายสีสุวัตถิ์ได้รับการศึกษาภายใต้การดูแลของอธิปไตยของไทยในกรุงเทพฯ เนื่องจากสยาม (ประเทศไทย) พร้อมด้วยเวียดนามได้ยึดกัมพูชาเป็นข้าราชบริพารมายาวนานและเลือกกษัตริย์กัมพูชา เจ้าชายสีสุวัตถิ์ประทับอยู่ในกรุงเทพฯ จนกระทั่งพระราชบิดาคือพระเจ้าอังเดืองสวรรคตในปี พ.ศ. 2403 จากนั้นเขาก็ไปที่อูดอง ซึ่งเป็นศาลของเขมรเพื่อป้องกันไม่ให้ Si Votha น้องชายต่างมารดาของเขายึดบัลลังก์ พระองค์ทรงบังคับพระสีโวธาออกจากอูดอง แต่สยามเรียกพระองค์กลับมาที่กรุงเทพฯ และทรงเร่งให้พระนโรดมขึ้นครองราชย์
เมื่อฝรั่งเศสชนะการควบคุมเวียดนามบางส่วนในปี พ.ศ. 2405 พวกเขาก็อ้างสิทธิ์ในอารักขาเหนือกัมพูชาเช่นกัน พระเจ้านโรดมทรงสวมมงกุฎในปี พ.ศ. 2407 โดยได้รับความยินยอมจากฝรั่งเศส และเจ้าชายสีสุวัตถิ์เสด็จไปยังไซง่อน ซึ่งเขาได้รับการอุดหนุนจากชาวฝรั่งเศส ซึ่งเขาได้รับการอุดหนุนจากชาวฝรั่งเศส ซึ่งอาจข่มขู่พระเจ้านโรดมด้วยโอกาสที่จะแต่งตั้งเจ้าชายสีสุวัตถิขึ้นแทน
เจ้าชายสีสุวัตถิ์ ประทับอยู่ในไซง่อนจนถึงปี พ.ศ. 2410 เมื่อพระองค์ทรงถูกเรียกให้ปราบปรามการลุกฮือต่อต้านฝรั่งเศสในกัมพูชา หลังจากนั้นเขายังคงอยู่ในพนมเปญและให้การสนับสนุนระบอบอาณานิคมฝรั่งเศส พระนโรดมสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2447 และเจ้าชายสีสุวัตถิ์ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระสีสุวัตถิ์
สมเด็จพระสีสุวัตถิ์สวรรคตในปี พ.ศ. 2470 ในกรุงพนมเปญ
==========
ข้อมูลภาษาอังกฤษที่พบ
He was a figurehead for the French colonial administration, which had secured the protectorate over Cambodia in a treaty signed by his half brother, King Norodom, in 1863.
Like King Norodom, Prince Sisowath received his education under the surveillance of the Thai sovereign in Bangkok because Siam (Thailand), with Vietnam, had long held Cambodia as their vassalage and chosen Cambodian sovereign. Prince Sisowath remained in Bangkok until his father, King Ang Duong, died in 1860; he then went to Oudong, Khmer's court, to prevent his other half brother, Si Votha from seizing the throne. He forced Si Votha out of Oudong, but the Thais recalled him to Bangkok and hastily installed the more compliant Norodom on the throne.
When the French won partial control of Vietnam in 1862, they claimed a protectorate over Cambodia as well. King Norodom was crowned in 1864 with French consent, and Prince Sisowath withdrew to Saigon, where he was subsidized by the French, who could threaten King Norodom with the prospect of installing Prince Sisowath in his place.
Prince Sisowath remained in Saigon until 1867, when he was called to quell anti-French uprising in Cambodia. He thereafter remained in Phnom Penh and gave his support to the French colonial regime.
King Norodom died in 1904, and Prince Sisowath succeeded to the throne.
King Sisowath died in 1927 in Phnom Penh. He was succeeded by his son, Prince Sisowath Monivong.
