สอบถามเรื่องคำที่ใช้ประกอบคำว่า "เครื่องราชกกุธภัณฑ์" ครับ

[bhijja]

เนื่องจากได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในหลายๆเล่มครับ ซึ่งแต่ละเล่มจะปรากฏคำว่า

-เครื่องราชกกุธภัณฑ์
-เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์
-เครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์
-และเครื่องเบญจสิริราชกกุธภัณฑ์

จึงอยากทราบว่าคำเหล่านี้มีความหมายว่าแตกต่างหรือไม่อย่างไร และจะหมายรวมคำเหล่านี้ทั้งหมดเป็น "เครื่องประกอบพระราชอิสริยยศสำหรับพระมหากษัตริย์" จะได้หรือไม่ครับ

ขอรบกวนผู้รู้ทุกท่านด้วยนะครับ ขอบคุณมากครับ

[เพ็ญชมพู]

ขออนุญาตแยกออกเป็นคำ ๆ เพื่ออธิบายความหมาย

เบญจ  = ห้า

สิริ = ศรี, มิ่งขวัญ, มงคล

ราช = พระราชา

กกุธ = เครื่องหมายความเป็นพระราชา

ภัณฑ์ = สิ่งของ, เครื่องใช้

เครื่องราชกกุธภัณฑ์  เป็นคำกว้าง ๆ ไม่ระบุจำนวน

เครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์  ไม่ระบุจำนวนเช่นกัน แต่ขยายความว่าเป็นสิ่งมงคล

เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์  ระบุว่ามี ๕ อย่าง

เครื่องเบญจสิริราชกกุธภัณฑ์ เป็นคำเต็มยศ ระบุว่าเป็นเครื่องใช้อันเป็นมงคลซึ่งแสดงความเป็นพระราชา ๕ อย่าง มีรายละเอียดอย่างไร

ให้ดู ที่นี่

 

[bhijja]

ขอบคุณคุณเพ็ญชมพู มาก ๆ ครับ

มีข้อสงสัยที่ขอรบกวนสอบถามเพิ่มเติมอีกสักนิดครับว่า ถ้าดูจากรูปศัพท์ที่แยกมาให้นั่นคือ คำทั้งหมดมีความหมายโดยรวมคือสิ่งของเครื่องใช้ซึ่งแสดงความเป็นพระราชา แต่จะแตกต่างกันตรงที่จำนวนเท่านั้นใช่ไหมครับ

แล้วในกรณีที่เราจะกล่าวถึงโดยรวมๆ  (ไม่ได้เจาะจงแค่ ๕ อย่าง) เราควรจะใช้คำไหนครับระหว่าง "เครื่องราชกกุธภัณฑ์" หรือ "เครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์" หรือเราสามารถใช้คำใดก็ได้ครับ มีกรณีเฉพาะที่ต้องใช้คำใดคำหนึ่งเท่านั้นหรือไม่ครับ

ขอบคุณมากๆ ครับผม  

ปล. ผมกดเข้าไปดูในลิงค์ที่คุณเพ็ญชมพูให้มาไม่ได้น่ะครับ เป็นภาษาอะไรไม่รู้ไปเลย

[เพ็ญชมพู]

คำสำคัญในเรื่องนี้คือ "กกุุธภัณฑ์"

ท่านรอยอินอธิบายไว้ดังนี้

กกุธภัณฑ์ [กะกุดทะ-] น. เครื่องหมายความเป็นพระราชาธิบดี ตามที่แสดงไว้ในบรมราชาภิเษก ร. ๗ คือ ๑. พระมหาพิชัยมงกุฎ ๒. พระแสงขรรค์ชัยศรี ๓. ธารพระกร ๔. วาลวีชนี (พัดกับแส้จามรี) ๕. ฉลองพระบาท รวมเรียกว่า เบญจราชกกุธภัณฑ์. (ป. กกุธ ว่า เครื่องหมายความเป็น พระราชา + ภณฺฑ ว่า ของใช้; ระบุไว้ในอภิธานัปปทีปิกา คาถาที่ ๓๕๘ ว่า พระขรรค์ ฉัตร อุณหิส ฉลองพระบาทวาลวีชนี คือ มีฉัตรแทนธารพระกร; ในจดหมายเหตุบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ ๒ มีทั้งฉัตรและธารพระกร พระแสงขรรค์ พระแสงดาบ วาลวีชนี พระมหาพิชัยมงกุฎ และฉลองพระบาท รวมเป็น ๗ สิ่ง.

ทั่วไปใช้ว่า "เครื่องราชกกุธภัณฑ์" หรือ "เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์"  แต่ถ้าเติมคำว่า "สิริ" ลงไปก็นิยมบ้างเหมือนกัน

นำคำอธิบายของท่านรอยอินเรื่อง กกุธภัณฑ์ และ  เบญจราชกกุธภัณฑ์ มาให้อ่านเพิ่มเติม