สำนวนฝรั่งและไทย จาก "ธรรมชาติ"

[เทาชมพู]

สำนวนเกี่ยวกับ ดวงอาทิตย์

go to bed with the sun  ไปนอนพร้อมกับดวงอาทิตย์  = เข้านอนตั้งแต่หัวค่ำ
Happy is the bride that the sun shines on  เป็นสุขเหมือนเจ้าสาวในแสงตะวัน     = ฝรั่งถือว่าในวันแต่งงาน ถ้าดวงอาทิตย์ส่องแสงจ้าแจ่มใส  ถือว่าเป็นลางดีของคู่บ่าวสาว
Make hay while the sun shines   ตากหญ้าเสียในขณะที่ยังมีแดด  =  น้ำขึ้นให้รีบตัก  รีบทำประโยชน์เสียในขณะที่โอกาสยังอำนวย
the sun belt  เข็มขัดตะวัน    หมายถึงรัฐทางใต้ของสหรัฐอเมริกา   ที่อากาศอบอุ่นและแดดจัด
There is nothing new under the sun.   ไม่มีอะไรใหม่ใต้ดวงอาทิตย์  = ใช้ในความหมายเปรียบเทียบว่า  เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ เคยเกิดขึ้นมาแล้ว
think the sun rises and sets on someone  คิดว่าพระอาทิตย์ขึ้นและตกที่คนๆนั้น    หมายความว่าคนที่เอ่ยถึงนั้นเป็นคนสำคัญที่สุดในความรู้สึกของเรา

[naitang]

คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล  สำนวนนี้พูดกันโดยไม่ได้หมายถึงทะเลจริงๆก็ได้  หมายถึงใคร หรืออะไรอย่างหนึ่ง ที่ไว้วางใจไม่ได้  อาจจะพลิกผันเป็นร้ายขึ้นมาได้เสมอ
ดิฉันนึกว่า Still waters run deep ที่เราแปลว่า น้ำนิ่งไหลลึก

หัวมังกุ ท้ายมังกร หมายถึง ไม่เข้ากัน ไม่กลมกลืนกัน, มีหลายแบบหลายอย่างปนเปกันจนหมดงาม
ถ้าหมายถึงของสองอย่างที่ต่อให้อยู่เคียงข้างกัน ก็ไม่กลมกลืนกันอยู่ดี มีสำนวนว่า apples and oranges ค่ะ

ผมคิดว่า boondoggle ซึ่งหมายถึง I'm now in the middle of no where. ก็อาจจะใกล้เคียงนะครับ

[naitang]

อีกบางสำนวนของชาวบ้านที่ผมชอบ คือ

"ใกล้ตาแต่ไกลตีน" คือ ดูใกล้แต่หากจะเดินไปก็ไกลอยู่มากโขทีเดียว

"ไก่ขันก็ได้ยิน" คือ ไม่ไกลมาก แต่แท้จริงแล้วอาจไกลมาก ผมหลงเชื่อ ใช้เวลาเดินหลายชั่วโมง เนื่องจากไก่มันขันอยู่อีกฝั่งห้วยหนึ่ง กว่าจะเดินลงข้ามห้วยจากฝั่งหนึ่งไปขึ้นอีกฝั่งหนึ่ง เหนื่อยแทบตายเลยครับ

"กำเดียวแผว" (เดี๋ยวก็ถึง) เป็นสำนวนภาษาเหนือ อันนี้ก็น่ากลัว เดินเอาครึ่งค่อนวันเลยทีเดียว

"ไปกินข้าวเช้าก็ทัน" ก็เป็นอีกหนึ่ง ชาวบ้านเขาออกเดินตั้งแต่ตีสามตีสี่ ไปถึงก็ประมาณ 9 โมงกว่า 10 โมง เวลาทำอาหารเช้าเสร็จพอดี ไอ้เราเริ่มออกเดิน 8 โมงเช้า กว่าจะถึงเล่นเอาบ่ายคล้อยเลยทีเดียว

อีกสำนวนหนึ่งที่ชอบ คือ ภาษาไทยว่า "ไปๆมาๆ" ภาษาเหนือว่า "ขึ้นกองล่องกอง" หรือ "เทียวไปเทียวมา" ภาษากะเหรี่ยงว่า "ลีๆไถๆ" ภาษาพม่าจำไม่ได้ มีคำว่า ตั๋ว (ไป) อยู่ในสำนวนนั้น ทั้งหมดดูจะมีความหมายที่ค่อนข้างจะตรงกัน คือ อย่ามัวแต่รีรอ จะทำอะไรก็ทำ นึกสำนวนฝรั่งไม่ออกครับ

[เทาชมพู]

ทั้งหมดดูจะมีความหมายที่ค่อนข้างจะตรงกัน คือ อย่ามัวแต่รีรอ จะทำอะไรก็ทำ นึกสำนวนฝรั่งไม่ออกครับ

ฝรั่งมีสำนวน  Make hay while the sun shines  ตากหญ้าเสียแต่เมื่อยังมีแดด   คือให้รีบทำเมื่อโอกาสยังมี   กับ Early birds catches the worms  คือเริ่มเร็วก็ได้ผลเร็ว  หรือเริ่มก่อนก็ได้เปรียบ ค่ะ

[เพ็ญชมพู]

วลีว่า "เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว" ดูจะเป็นสำนวนได้

แม้จะเป็นการอธิบายความของ "ทฤษฎีผีเสื้อขยับปีก" The Butterfly Effect



เนื้อเพลงเป็นผลงานของ ฉัตรชัย ดุริยประณีต และ เกียรติศักดิ์ เวทีวุฒาจารย์

 

[เพ็ญชมพู]

คุณศิลาเคยอธิบายความเรื่อง The Butterfly Effect เอาไว้

          ปีกผีเสื้อบอบบางที่บราซิล เมื่อขยับถึงกับก่อทอร์เนโดในเท็กซัส

       ช่วงหลังนี้คำหนึ่งที่ฮิทติดปากและถูกพูดถึงเกี่ยวกับธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมคือ
       
             butterfly effect ครับ

     พจนานุกรม MSN Encarta ให้ความหมายว่า large output from small input:
    the supposed influence exerted on a dynamic system by a small change in
initial conditions.
 
      After a 1979 scientific paper -

    "Does the flap of a butterfly's wings in Brazil set off a tornado in Texas?"
by Edward N. Lorenz.

โปสเตอร์หนัง The Butterfly Effect

 

[เพ็ญชมพู]

ขยับปีกข้างนอกยังร้ายแรงขนาดนั้น และถ้าขยับปีกข้างในจะร้ายแรงขนาดไหน

                อาการผีเสื้อบินอยู่ข้างในเมื่อพบเธอ ในเพลง It's only love ของ The Beatles

      I get high when I see you go by
My oh my.
When you sigh, my, my insides just fly,
Butterfly.
Why am I so shy when I'm beside you?

           - สำนวน  have butterflies (butterfly) in (your) stomach แปลว่า
to feel very nervous.

 

[เทาชมพู]

ดึงกระทู้นี้ขึ้นมาอีกครั้ง    เพราะยังหาสำนวนเกี่ยวกับสรรพสิ่งในธรรมชาติ มาเล่าสู่กันฟังได้อีกมาก

let the grass grow under feet   หมายถึงอ้อยอิ่ง  ทำอะไรชักช้ายืดยาด ไม่คืบหน้าสักที      ตรงกับสำนวนไทยว่า รากงอก
คนที่ยืนนิ่งอยู่นานจนหญ้างอกขึ้นมาใต้เท้า ก็คือยืนอยู่นานมาก ไม่ขยับไปไหนค่ะ
มักจะใช้ในรูปคำปฏิเสธ เช่น Don't let the grass grow under your feet .  คืออย่ายืดยาดอืดอาด

[เทาชมพู]

draw a line in the sand  หรือ draw the line in the sand   ขีดเส้นบนพื้นทราย
หมายถึงยื่นคำขาด  ลั่นวาจาเด็ดขาด   ขีดเส้นตาย ทำนองนั้นค่ะ

be built on sand   สร้างบนทราย  หรือสร้างด้วยทราย แบบเดียวกับประสาทหรือภูเขาทรายที่เด็กก่อเล่นบนชายหาด
มันเปราะ พังทลายง่าย    อะไรที่สร้างแบบนี้ก็เหมือนกัน  เป็นสำนวนหมายถึงสิ่งที่ทำท่าว่าจะพังลงมาได้ทุกเวลา  เปราะบาง  ไม่มั่นคง

[เทาชมพู]

fan the flames  พัดเปลวไฟให้แรงขึ้น    ก็คือโหมกระพือเรื่องให้ร้อนแรง หรือลุกลามต่อไปมากขึ้นค่ะ