“ตาผมยาวใส่แว่นตามือคลำหนังสืออยู่ตลอดวันนั้น—เป็นศุขจริง ๆ”

[piyasann]

"ตาผมยาวใส่แว่นตามือคลำหนังสืออยู่ตลอดวันนั้น—เป็นศุขจริง ๆ"

พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำรัสนี้ กับ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เมือคราวเสด็จหอพระสมุด  พระราชดำรัสประโยคนี้ แสดงให้เห็นว่า ทรงเป็น "หนอนหนังสือ" จริงๆ - เข้าพระทัยถึงความสุขของหนอนหนังสือ อย่างที่สุด......

ผมเคยอ่านพระราชดำรัสองค์นี้ ตามหนังสือต่างๆ มา ๒-๓ เล่ม บางเล่มก็เป็นหนังสือที่เกี่ยวข้องกับ กรมฯ ดำรง และพระธิดา บางเล่ม ผู้เขียนก็ยกพระราชดำรัส มาเล่าต่อ ฯลฯ


ขอเชิญ "หนอนหนังสือ" ทุกท่าน โปรดช่วยกันรวบรวมว่ามีการพูดถึงประโยคนี้ ในหนังสือเล่มใดบ้าง เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในวันคล้ายวันพระราชสมภพ ๑ มกราคม ๒๕๕๕ .............

[piyasann]

มีตัวอย่างบทความที่กล่าวถึง ๑ ชิ้นครับ 

จาก "สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็น"   ลงใน อนุมานวสาร  วารสารของสมาคมนักเรียนเก่า วชิราวุธวิทยาลัย ฉบับที่ ๒๐ กรกฏาคม - ธันวาคม ๒๕๕๔   

".....................!  ถึงวันงานพระราชทานตราในปี พ.ศ. ๒๔๖๘ ข้าพเจ้าเข้าไปในงานในฐานะผู้ได้รับตราแล้ว, เมื่อพระราชทานแล้วตามธรรมดา, ก็ทรงยืนขึ้นพระราชทานพรแก่บรรดาสมาชิกใหม่ และทรงชักชวนให้ไปถวายบังคมพระบรมรูปสมเด็จพระอดีตมหาราชทุกพระองค์ที่ปราสาทพระเทพบิดรในวัดพระแก้ว. วันนั้นข้าพเจ้ากลับมาบ้านแล้วยังได้บ่นกับหญิงเหลือว่า-- “ทำไมพระสุรเสียงในหลวงจึงเบาผิดปรกติก็ไม่รู้, และดูท่านทรงเพลีย ๆ.”  แต่ก็มิได้คิดฝันเลยว่าวันนั้นจะเป็นวันสุดท้ายที่ได้แลเห็นพระองค์, เพราะตอนดึกก็ทรงพระประชวรวันนั้นเอง  ต่อมาอีก ๒-๓ วัน ก็ยังนึกว่าไม่เป็นอะไร, จนบ่ายวันหนึ่งพระยาศรีเสนา ฯ เลขานุการของเด็จพ่อในเวลานั้นเดินมาหาข้าพเจ้าที่เรือนบอกอย่างไม่สบายว่า-- “ท่าทางจะไม่ดีเสียแล้ว, เขามาตามในกรมเข้าไปในวังแล้วเดี๋ยวนี้เอง,  ดินฟ้าอากาศก็ดูพิกล.  ดูซี ลมแล้งไม่มีจนใบไม้ก็ไม่ไหว!”  เราก็ออกตกใจ แต่ก็ยังไม่นึกถึงร้าย, จนเด็จพ่อเด็จกลับมาบอกว่า-- “พระอาการมาก, เราจะเข้าไปกับท่านด้วยก็ได้, เพราะฝ่ายในก็มีไปกันแล้ว. ข้าพเจ้า, พิลัยและเหลือจึงตามเสด็จพ่อไปและเข้าไปนั่งอยู่กับเจ้านายฝ่ายในที่ชานพักท้องพระโรง. ไปฟังอาการได้ ๒ วันก็เสด็จสวรรคต. ความเคารพ,รัก,ความคุ้นเคยมาแต่เด็กก็กลับมาสู่ใจเรา. ข้าพเจ้า ๓ คนร้องไห้เสียฮัก ๆ อย่างไม่กลัวใครจะว่าอย่างไร. จนสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงนิภา ฯ ตรัสล้อเราว่า-- “ไม่เห็นมีใครเขาร้องไห้, นอกจากเจ้าจอมตกค้าง ๓ คนนี่เท่านั้น!” ซึ่งเป็นความจริง.  ครั้นเรากลับมาถึงบ้าน,พี่สาวข้าพเจ้าก็เล่าให้ฟังว่า—เจ้านายท่านขันเด็จพ่อกันว่าเวลาสรงน้ำพระบรมศพเด็จพ่อทรงพระกรรแสงเอามากมาย เห็นจะเสียดายที่ไม่มีใครจะด่าอีกกระมัง! เสด็จพ่อยังตรัสอยู่เสมอว่า-- “พ่อรักท่านมากจริง ๆ เป็นแต่น้อยใจอยู่นิดหนึ่งว่าท่านไม่รู้จักใจพ่อเท่านั้น.”

ถ้าเราจะหยิบยกอคติออกวางให้อารมย์ของเราเป็นกลางจริง ๆ แล้ว, ก็จะเห็นได้ว่าสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์นี้ทรงเป็นสุภาพบุรุษอย่างประเสริฐ,  และมีน้ำพระราชหฤทัยดีอย่างหาได้ด้วยยาก. ที่เหตุการณ์เป็นไปแล้วต่าง ๆ ก็เพราะพระองค์ทรงมีกรรมเสมือนเพ็ชร์น้ำหนึ่งที่ตกอยู่ในตม!  ผู้ที่รู้จักพระองค์จริง ๆ จึงมีความเศร้าโศกและสงสารอยู่เป็นเนืองนิตย์ และทุกคนคงจะช่วยกันอุทิศกุศลกรรมทั้งหลายที่ได้ทำแล้วไปทูลเกล้า ฯ ถวายแด่พระองค์.  ข้าพเจ้าเป็นผู้หนึ่งที่ขออธิฐานว่า—เดชะแห่งความสัตย์สุจริตที่ข้าพเจ้าได้เล่ามาแล้วนี้รวมทั้งความจงรักภักดีและกตัญญูกตเวทีที่ข้าพเจ้ามีอยู่ต่อพระเจ้าอยู่หัวพระองค์นี้ ขอให้ทรงประสพแต่ความศุขสำราญในที่ทุกแห่งไม่ว่าจะประทับอยู่ในที่ใด ๆ ขอพระองค์จงทรงมีชัยแก่ผู้ที่รักตัวยิ่งกว่าพระองค์,  ขออย่าให้ทรงถูกเขาแย่งชิงกันจนชอกช้ำเหมือนชาตินี้อีกเลย, และถ้าแม้จะยังมีชาติใหม่สำหรับพระองค์อีก, ก็ขอให้ทรงได้เป็น-- “ตาผมยาวใส่แว่นตามือคลำหนังสืออยู่ตลอดวันนั้น—เป็นศุขจริง ๆ” ให้สมดังพระราชประสงค์จงทุกประการเทอญ ! "

[piyasann]

ในหนังสือของท่านหญิงพูนเล่มอื่ีนๆ มีกล่าวถึงพระราชดำรัส “ตาผมยาวใส่แว่นตามือคลำหนังสืออยู่ตลอดวันนั้น—เป็นศุขจริง ๆ” อีกหรือไม่ครับ ?

ผมอยู่ตจว. ไม่อาจหาหนังสือของท่านหญิงพูนตรวจได้เลย........ ขอบพระคุณครับ

[Wandee]

ไม่มีหนังสือเล่มนี้ค่ะ     มีเพื่อนโทรมาอ่านให้ฟังทุกคืน  เป็นเวลาสิบกว่าวัน

ช่วงนี้ ก่อนงานหนังสือจะมีหนังสือเก่าหลุดออกมาวันเว้นวัน

มีตำราเรียนเล่มแรกๆบ้าง   มีงานของบรัดเลบ้าง    หนังสือปกที่สีต่างออกไปก็ขายอีกราคานะคะ

หนังสือที่มีรูปเยอะ  ปกแข็ง  โดยทั่วไปสีน้ำเงิน  หรือมีสีเขียวบ้าง     วันนี้ได้เห็นสีเหลือง

คนขายบอกว่าหายากนะ               กำลังหาหนังสือแผนที่ให้หลาน ๆ   ซื้อแพงไม่ได้เด็ดขาด

[piyasann]

เรื่องของเรื่องคือ  สมัยเมื่อยังเป็นเด็กมัธยม อ่านหนึ่งสือท่านหญิงพูนฯ เล่มหนึ่ง จำไม่ได้ว่า หนังสืออะไร? แต่เกีียวกับ ในหลวงรัชกาลที่ ๖ .......... ตอนต้นๆ ท่านก็ยก พระราชดำรัสนี้ ขึ้นมา “ตาผมยาวใส่แว่นตามือคลำหนังสืออยู่ตลอดวันนั้น—เป็นศุขจริง ๆ”  ........... แล้วก็เล่าเรื่องของรัชกาลที่ ๖ ต่อ (แต่ไม่น่าจะใช้ "สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็นฯ ฉบับนี้ เพราะเพิ่งตีพิมพ์เป็นครั้งแรกในอนุมานวสารฯ)

กาลต่อมา ไปห้องสมุด มหาวิทยาลัย ไปพลิกอ่านหนังสือเล่มหนึ่ง จำได้เลาๆ ว่า หน้าปกเขียวๆ (อาจจะจำผิดน่ะครับ) แต่เป็นเรื่องที่ นายอะไรซักท่านหนึ่งเขียน แต่เขียนถึงรัชกาลที่ ๖ และมีประโยคดังกล่าว (รู้นึกจะอ้างถึงกรมดำรงฯ กับรัชกาลที่ ๖ ตอนเสด็จเปิดหอพระสมุด) “ตาผมยาวใส่แว่นตามือคลำหนังสืออยู่ตลอดวันนั้น—เป็นศุขจริง ๆ”  แต่ก็ไม่ได้ใส่ใจ เพราะตอนนั้น ยังเป็นเพียงนักศึกษา

พอมาเจอประโยคนี้อีกรอบ ใน  สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็น ฯ ก็นึกขึ้นได้ว่าเคยอ่าน อยากจะกลับไปอ่านบริบท ว่า ท่านหญิงพูนฯ กับ หนังสือเล่มอื่น เขียนถึงว่าอยา่งไรบ้าง

ยิ่งมาอ่าน ประวัติต้นรัชกาลฯ ที่ ๖  พระราชนิพนธ์ของในหลวงแล้ว ก็เข้าใจว่า พระราชภาระกิจ - ราชการ มีมากมายและน่าเหนื่อยใจ เหลือเกิน จะทรงเปรยกับผู้ใดก็ทำได้ยาก เพราะทรงเป็นพระมหากษัตริย์  เมื่อทรงมีโอกาสได้ตรัสกับ กรมดำรงฯ ซึ่งก็ทรงเป็น "หนอนหนังสือ" จึงทรงเข้าพระทัยซึ่งกันและกันเป็นอย่างดี .........


ท่านใดเคยผ่านตา ช่วยบอกทีเถอะครับ ขอบพระคุณ