ต้นโอ๊คล้มสะเทือนไปทั้งป่า ลูกโอ๊คหล่นมาเสียบเบาใส

[เพ็ญชมพู]

แฮริส ได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ ว่า

“สหรัฐอเมริกา ไม่มีอาณานิคมในตะวันออก และไม่ต้องการจะมี เพราะรูปแบบการบริหารประเทศของสหรัฐไม่ส่งเสริมให้มีอาณานิคม ดังนั้น ประเทศตะวันออกไม่จำเป็นต้องระแวงกลัวสหรัฐ ความสัมพันธ์ทางการค้าอย่างสันติ ซึ่งมีทั้งการให้และการรับผลประโยชน์ต่อกัน เป็นสิ่งที่ประธานาธิบดีของข้าพเจ้าหวังให้เกิดขึ้นแก่ประเทศสยาม และนี่คืองานที่ข้าพเจ้าได้รับมอบหมายให้มาปฏิบัติ”

จาก เว็บของพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติ สถาบันสมิธโซเนียน

 

[siamese]

แฮริสถวายสิ่งของแด่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว (เชื่อว่าบรรดาพวกทูตที่เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรี ควรทำการบ้านมาก่อนว่าจะมาพบกับใคร สนใจอะไรเพื่อประโยชน์ทางการทูต ศึกษามาเป็นอย่างดีแล้ว)

ท่านเห็นว่าพระองค์ท่านสนใจเครื่องมือแปลก ๆ ดังนั้นท่านทูตแฮริส จึงนำ "เครื่องใช้ไฟฟ้า" เข้ามาลองอ่านดูละกันว่าคืออะไร

- เครื่องใช้ไฟฟ้าใหม่ล่าสุด มีพลังมาก มีแผ่นกระจกหนา 30 นิ้ว ปั่นด้วยลูกยาง 4 ลูก สื่อไฟทองเหลืองรองรับก้านแก้ว 4 ก้าน
- ขวดเลย์เดน เมื่อได้รับไฟฟ้าจะสว่าง
- โลหะปล่อยกระแสไฟฟ้า
- ระฆังไฟฟ้า สั่นได้ด้วยไฟฟ้า มีเสียง 5 ใบ
- ม้านั่งฉนวน เป็นไม้ขัดเงา ถ้าคนนั่งแล้วจะรับประจุกกระแสไฟให้เส้นผมตั้งตรง
- มิเตอร์วัดความแรงไฟ
- กระบอกแล้วบรรจุลูกกลม ทำจากแกนไม้ และลอยได้ด้วยอิทธิพลไฟฟ้า
- บ้านสายฟ้า แสดงผลฟ้าผ่าลงบ้าน
- ชายผมยาว แสดงให้เห็นว่าไฟฟ้าทำให้ผมลุก
- หุ่นจำลองโรงเลื่อยไฟฟ้า
- บ้านติดไฟฟ้า เพื่อแสดงไฟไหม้บ้าน
- นักกีฬาไฟฟ้า มีขนนกหลายอัน กระแสไฟฟ้าทำให้ขนขนปลิว
- ขนนกระจาย ผูกกับทองเหลือง
- เครื่องใช้ไฟฟ้า แสดงตำแหน่งในระบบสุริยะ หมุนได้ เปล่งแสงออกมาได้
- ที่วางไข่ไฟฟ้า ทำให้ไข่มีแสง
- เครืองบดไฟฟ้า ด้วยระเบิดไฮโดรเจน เสียงดังมาก
- ภาพมหัศจรรย์สำหรับคนกระตุกด้วยไฟฟ้า
- คนขี่ม้า 6 คน ขี่ไล่ด้วยอำนาจไฟฟ้า
- การทดสอบสายตา การกลืนกันของสีและแสง

จะเห็นว่าของเล่นไฟฟ้ามีมากมาย (ลุงไก่คงเหนื่อยแรงในการค้นหาเครื่องมือเหล่านี้  )

[เพ็ญชมพู]

ของพระราชทานแด่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว (เชื่อว่าบรรดาพวกทูตที่เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรี ควรทำการบ้านมาก่อนว่าจะมาพบกับใคร สนใจอะไรเพื่อประโยชน์ทางการทูต ศึกษามาเป็นอย่างดีแล้ว)

ของพระราชทาน คือ ของถวาย กระมัง

ในปี พ.ศ.2399 (ค.ศ.1856) ประธานาธิบดีแฟรงกลิน เพียร์ซ (Franklin Pierce) ประธานาธิบดีคนที่ 14 แห่งสหรัฐอเมริกา ได้แต่งตั้งให้ เทาเซนต์ แฮรีส (Townsend Harris) เป็นทูตมาเจริญสัมพันธไมตรีในต้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยได้นำคณะทูตเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ.2399 และในวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ.2399 เข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

ครานั้นเครื่องบรรณาการที่คณะทูตนำมาถวายพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้แก่ เครื่องไฟฟ้า เครื่องอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ ปืน หนังสือ ภาพเขียนทิวทัศน์ และที่สำคัญคือ ภาพวาดนายพลวอชิงตัน ขนาดเท่าตัวจริง 1 ภาพ และภาพประธานาธิบดีเพียร์ซ ขนาดเท่าตัวจริง 1 ภาพ

ปัจจุบันภาพวาดนายพลวอชิงตัน ถูกเก็บรักษาไว้ภายในห้องรับแขก พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ พระบวรราชวังที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครในปัจจุบัน ซึ่งเป็นภาพชุดเดียวกับที่แขวนในห้องรูปไข่ในทำเนียบขาว กรุงวอชิงตัน ดี.ซี.

เรมบรันต์ พีล (Rembrandt Peale) เป็นศิลปินผู้มีชื่อชาวอเมริกัน ที่มีชื่อในการวาดภาพคนเหมือนในระดับผู้เชี่ยวชาญ มีหลักฐานว่าเขาได้รับ การวาดภาพเหมือนประธานาธิบดียอร์ช วอชิงตัน (Porthole Portrait of George Washington, c1823-60) จำนวน 76 ภาพ

คุณทัศน์ ทองทราย กล่าวว่า เมื่อพิจารณารายการบัญชีเครื่องราชบรรณาการที่นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พบว่า ปรากฎรายการภาพวาดทั้ง 2 ภาพด้วยเช่นกัน แต่ไม่ปรากฎว่าปัจจุบันถูกเก็บรักษาอยู่ที่ใด

ทัศน์ ทองทราย. "ภาพสีน้ำมันรูป "ยอร์ช วอชิงตัน" ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ของดีที่กรมศิลปากรควรอวด," ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 29 ฉบับที่ 9 : กรกฎาคม 2551 : 78-85.

 

[siamese]

^
เห็นอยู่และรับทราบว่าเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าและเครื่องอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งลุงไก่อ้างถึงแหล่งอ้างอิงที่พูดเพียงสั้น ๆ แต่ข้าพเจ้าได้เล่าความถึงเครื่องมือโดยละเอียดว่า อะไรเป็นอะไร

ชะรอยคุณเพ็ญฯ ลองช่วยแกะรอยเครื่องมือนั้นด้วยเทอญ ฯ ด้วยเก่งในการหาข้อมูลทั้งปวง 

[siamese]

ครั้นแล้ววันรุ่ง ท่านทูตแฮริส ก็ได้เข้าร่วมพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ มีชา กาแฟ ซิการ์ เลี้ยงดูตลอดเวลา หลังจากนั้นก็ได้ชมการดนตรีไทย ซึ่งไม่เข้าทางสำเนียงฝรั่งเท่าไรนัก

"เสียงนั้นระเบ็งเซ็งแซ่ไม่เป็นศัพท์ หญิงนักร้องแต่ละคนถือกรับ 2 อัน ตีกรับเป็นพื้น พร้อมกับร้องคร่ำครวญไป ด้วยเหมือนอย่างเด็กหญิงน่าสงสารในนิวยอร์ก ร้องขอข้าวโพดร้อน ๆ ในฤดูหนาว"  (คงจะหมายถึงการร้องเอื่อน)

นอกนั้นละครที่จัดไว้มีภูเขาหรือหมู่เมฆ มีเจ้าชายทรงรักกับเข้าหญิง ซึ่งเจ้าหญิงมาเก็บพืชหายากจากในป่า และเจ้าหญิงได้บวงสรวงต่อหน้าพระปฏิมา บรรดาสาว ๆ ร่ายรำอย่างช้า ๆ ตัวละครผัดหน้าขาว สวมผมปลอมสีดำ ประดับทองและมงกุฎรูปปีกแมลงปอ

(ละครเรื่องใดกันนี่  )

[เพ็ญชมพู]

ชะรอยคุณเพ็ญฯ ลองช่วยแกะรอยเครื่องมือนั้นด้วยเทอญ ฯ ด้วยเก่งในการหาข้อมูลทั้งปวง 

ตามแกะรอยตามคำร้องขอ

จากหนังสือ Seditious histories: contesting Thai and Southeast Asian pasts โดย Craig J. Reynolds หน้า ๑๗๔

 

[siamese]

ขอบคุณครับคุณเพ็ญชมพู

Battery of Leyden jars เป็นชุดสร้างกระแสไฟฟ้า พัฒนาองค์ความรู้เรื่องการสร้างไฟฟ้าจากเบนจามิน แฟรงกลิน

[Wandee]

มีคำถามค่ะคุณหนุ่ม  ใน คคห ๔๙     เด็กผู้หญิงร้องขายข้าวโพด  หรือร้องอยากกินคะ

เคยอ่านบันทึกฝรั่งได้รับเชิญไปฟังดนตรีในราชสำนักพม่า    ฝรั่งว่า เสียงฟังเหมือนคนร้องเจ็บปวดสาหัส  excruciating pain

[siamese]

มีคำถามค่ะคุณหนุ่ม  ใน คคห ๔๙     เด็กผู้หญิงร้องขายข้าวโพด  หรือร้องอยากกินคะ

เคยอ่านบันทึกฝรั่งได้รับเชิญไปฟังดนตรีในราชสำนักพม่า    ฝรั่งว่า เสียงฟังเหมือนคนร้องเจ็บปวดสาหัส  excruciating pain

ท่านบรรยายว่านักร้องของสยามนั้น "เสมือนเด็กหญิงที่น่าสงสารในนิวยอร์กร้องขอข้าวโพดร้อน" ย่อมหมายความถึง เด็ก ๆ มาอ้อนขอ ด้วยน้ำเสียงเล็กใส โหยหวนกระมัง ดังเพลงเอื้อน ร้องแบบเพลงเถาอัตราสามชั้น

หากคุณวันดีอยากอ่านบทความความยากลำบากของสาวขายข้าวโพดในนิวยอร์ค ที่แสนน่าสงสารมากครับ ได้ที่hot corn Life in New York, Year 1854

[siamese]

วันจันทร์ที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2399 ท่านทูตแฮริสได้อยู่ในกรุงสยามนานถึง 22 วันแล้ว ท่านคงไปสำรวจและเห็นชีวิตความเป็นอยู่ของชาวสยามไม่มากก็น้อย แต่ท่านได้เขียนไว้ด้วยว่า

"มีเหตุการณ์ถกเถียงกันใหญ๋โตเรื่องธุรกิจของนายปาร์ค (แฮรี่ ปาร์ค) ทำให้พระเจ้าแผ่นดินทรงเหนี่อยหน่ายยิ่ง เพราะจดหมายหลายฉบับของเขาและอื่น ๆ อีก จนพระองค์ทรงกริ้วไปทั่วราชสำนัก และทรงปิดประตูวังไม่ต้อนรับใครทั้งสิ้น"

เรื่องอะไรกันหนอที่ทำให้ราชสำนักรู้สึกเช่นนี้กับการกระทำของแฮรี่ ปาร์ค 

[เพ็ญชมพู]

มีปัญหาเรื่องความปากจัดของนายฮะรีปักส์หรือเปล่า

ดูฮะรีปักส์จะปากจัดมากในฐานะล่าม  ประชดประชันข้าราชการ
ไทยเอาไว้เยอะ

ที่เล่าประวัติของนักการทูตผู้นี้มาเล็กน้อยก็เพื่อให้เข้าใจการสนทนาของเขากับคนไทยว่าคำถามของเขาล้วนบ่งบอกความกร้าวของวัยหนุ่ม

ที่ไม่มีความเกรงใจแฝงอยู่เลย     ถามซักไซ้พระยามนตรีสุริยวงศ์เรื่องสงครามเชียงตุงแล้วหัวเราะเยาะ