ที่มาแลความหมายของนามสกุลพระราชทาน

[art47]

ถ้าเทียบกับนามสกุลฝรั่งที่ขึ้นต้นด้วย At พอจะได้ไหม

Atwood ณ พนา

Atwater ณ วารี

 

ยังไม่ตรงความต้องการของผม  แต่ผมมีตัวอย่างให้ดูสัก ๒-๓ ตัวอย่าง

Jeremias van Vliet
Simon de la Loubère
Vasco da Gama

คงพอจะเป็นแนวทางได้กระมัง

คุณหลวง แล้วทางเมืองอังกฤษ มีเหมือนทางเมืองปรัสเซีย สเปน กับฝรั่งเศสหรือเปล่าครับ
พวกตระกูล van กับ de เนี่ยะ
 

[เพ็ญชมพู]

เยเรเมียส ฟาน ฟลีต "วันวลิต"  Jeremias van Vliet

Vliet เป็นชื่อคลองในเนเธอร์แลนด์  van Vliet น่าจะพอแปลกล้อมแกล้มได้ว่า ณ วารี เหมือนกัน

 

[luanglek]

คุณหลวง แล้วทางเมืองอังกฤษ มีเหมือนทางเมืองปรัสเซีย สเปน กับฝรั่งเศสหรือเปล่าครับ
พวกตระกูล van กับ de เนี่ยะ
 

เท่าที่สังเกตมา  ไม่พบแบบอย่างอย่างนี้ในเมืองอังกฤษ
คงพบแต่ทางภาคพื้นทวีปยุโรปเท่านั้น  

ถ้าย้อนมาเมืองไทยสมัยก่อนที่จะมีนามสกุลใช้
ก็มีการเรียกชื่อคน แล้วระบุตำแหน่งตำบลที่อาศัยอยู่
เช่น   นายสะอาดแห่งแขวงเมืองประทุมธานี  
นายแดง  บ้านโพเรียง   อำแดงอุ่น   บ้านทวาย เป็นต้น

ผมคิดว่า  นามสกุลพระราชทานที่ขึ้นต้นด้วย  ณ  ทั้งหลาย
น่าจะมีที่มาดังได้ยกตัวอย่างนามของชาวยุโรปนั้น

อนึ่งหลายคนคิดว่า  นามสกุล ณ นั้น ต้องเป็นนามสกุล
ที่พระราชทานเท่านั้น   แต่แท้จริงแล้ว  นามสกุล ณ ที่ไม่ใช่นามสกุล
พระราชทานก็มี   แต่จะใช้ได้ก็ต่อเมื่อทำหนังสือกราบบังคมทูล
ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตก่อน  มีตัวอย่างเช่น
นามสกุล  ณ วังขนาย  ซึ่งน่าจะเป็นนามสกุล ณ ล่าสุด
ที่มีการขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตใช้

http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2540/B/005/1.PDF

[luanglek]

นามสกุลพระราชทานอีกจำพวกหนึ่ง ซึ่งลงท้ายว่า -เสน
หลายคนบอกว่า  มาจากคำว่า เสนา หมายถึงข้าราชการ
แต่ถ้าไม่คิดว่า  -เสน  ที่ต่อท้ายนามสกุลพระราชทาน
หมายถึง เสนา  เราจะแปลหรือหาที่มาต่างไปจากนี้ได้หรือไม่
จงอธิบายพร้อมยกตัวอย่างประกอบ

[luanglek]

เกรงกระทู้จะจมน้ำจมท่าไป  เลยกู้ขึ้นกระดานกับเขาบ้าง

ในบรรดานามสกุลพระราชทานจากรัชกาลที่ ๖
จะทรงพระราชดำริขึ้นจากชื่อบรรดาศักดิ์ฝ่ายผู้ชายในสายสกุลนั้นๆ เป็นส่วนใหญ่
แต่...แต่ก็มีนามสกุลที่ทรงตั้งพระราชทานแก่ผู้ขอ
โดยใช้ชื่อบรรดาศักดิ์ฝ่ายหญิงในสกุลนั้นตั้งเป็นนามสกุลพระราชทาน
ถามว่า  นามสกุลพระราชทานที่ว่านั้น  คือนามสกุลอะไร
มีประวัติความเป็นมาอย่างไร  และสกุลนี้ให้ตราสกุลเป็นรูปอะไร
 

[art47]

เกรงกระทู้จะจมน้ำจมท่าไป  เลยกู้ขึ้นกระดานกับเขาบ้าง

ในบรรดานามสกุลพระราชทานจากรัชกาลที่ ๖
จะทรงพระราชดำริขึ้นจากชื่อบรรดาศักดิ์ฝ่ายผู้ชายในสายสกุลนั้นๆ เป็นส่วนใหญ่
แต่...แต่ก็มีนามสกุลที่ทรงตั้งพระราชทานแก่ผู้ขอ
โดยใช้ชื่อบรรดาศักดิ์ฝ่ายหญิงในสกุลนั้นตั้งเป็นนามสกุลพระราชทาน
ถามว่า  นามสกุลพระราชทานที่ว่านั้น  คือนามสกุลอะไร
มีประวัติความเป็นมาอย่างไร  และสกุลนี้ให้ตราสกุลเป็นรูปอะไร
 

"สุจริตกุล"

ต้นตระกูล - ท้าวสุจริตธำรง (นาค) กับหลวงอาสาสำแดง (แตง)

ตราประจำสกุลเป็นรูป "นาคพันแตง"

[เพ็ญชมพู]

๐๐๕๕ สุจริตกุล Sucharitakul เจ้าพระยาศิริรัตนมนตรี (หงส์) ราชินิกุล สำหรับใช้เป็นนามสกุลบุตรหลานแห่งท้าวสุจริตธำรง (นาค) กับหลวงอาสาสำแดง (แตง) ซึ่งบัดนี้มีอยู่ ๒ สาขา คือ บุตรหลานเจ้าพระยาศิริรัตนมนตรี ๑ บุตรหลานพระยาราชภักดี (โค) ๑

พระราชหัตถเลขาพระราชทานนามสกุล

วันที่ ๑๙  มิถุนายน ๒๔๕๖
 
ถึงเจ้าพระยาศิริรัตนมนตรี

ฉันได้มาไตร่ตรองดูถึงนามสกุลของเจ้าพระยาศิริรัตนกับพระยาราชภักดี (โค) ได้รู้สึกว่าควรจะใช้รวมกัน เปนอย่างเดียวกัน จึ่งมานึกดูว่าจะควรเอานามบรรพบุรุษใดใช้ ก็มาคิดเห็นว่า ผู้ที่ทูลกระหม่อมของฉันทรงพระเมตตามาก และซึ่งตัวฉันเองก็รักและนับถือมาก คือคุณยายทวดผู้เปนมารดาแห่งเจ้าพระยาศิริรัตน จริงอยู่นามสกุลมักใช้นามผู้ชาย แต่ทางฝ่ายท่านบิดาของเจ้าพระยาศิริรัตนเข้าใจว่าจะมีผู้ที่รู้จักน้อยกว่าทางมารดา ทั้งทูลกระหม่อมก็ได้ทรงพระเมตตาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งคุณยายทวดเปนท้าวสุจริตธำรง เพื่อเปนเกียรติยศแด่ญาติวงษ์ ฉันถือว่าเหมือนได้พระราชทานนามนั้นสำหรับสกุล เปนสิ่งที่เชิดชูสกุลเปนอันมาก

เพราะฉนั้นฉันขอให้นามสกุลแห่งเจ้าพระยาศิริรัตนและสกุลพระยาราชภักดี (โค)ว่า"สุจริตกุล" (เขียนเปนอักษรโรมันว่า "Sucharitakul")

ขอให้สุจริตกุลมีความเจริญรุ่งเรืองมั่นคงอยู่ในกรุงสยามชั่วกัลปาวสาน

วชิราวุธ ปร

 
 

[atsk]

ขอร่วมส่งคำถามครับ

นามสกุล  สุจริต  สุจริตกุล  ทรงสุจริตกุล    มีที่มาอย่างไรบ้างครับ  และเกี่ยวข้องกันหรือไม่ครับ

พอดีมีเพื่อน  ทั้งสามนามสกุลที่ว่ามาเลยครับ

[V_Mee]

ขออนุญาตขยายความเห็นคุณเพ็ญชมพูเพิ่มเติมครับ

เจ้าพระยาสิรัตนมนตรี (หงส์) นั้นเป็นพี่ชายของสมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัชรินทรมาตา หรือที่ล้นเกล้าฯ ทรงออกพระโอษฐ์ว่า "คุณยาย"  จึงทรงนับว่า เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรีเป็นพระญาติผู้ใหญ่  และได้พระราชทานพระมหากรุณาต่อเนื่องลงมาจนถึงพระยาสุจริตธำรง (อ฿็ด  สุจริตกุล) ผู้เป็นหลานปู่ของท่านเจ้าคุณ  เล่ากันมาในหมู่คุณมหาดเล็กว่า ทรงพระมหากรุณาแก่เจ้าคุณสุจริตฯ เป็นพิเศษในฐานเป็นพระญาติสนิท  จึงมักทรงแกล้งท่านเจ้าคุณอยู่เสมอๆ  เช่นวันหนึ่งเสร็จจากทรงไพ่ที่พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน  ผู้ที่ร่วมในการทรงไพ่ต่างก็กราบถวายบังคมลาเดินลงบันไดกลับ  แต่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ท่านเจ้าคุณปีเสาลงจากพระที่นั่ง 

[luanglek]

แหม  ตอบกันมาละเอียดถี่ถ้วนดีจังครับ
ถูกครับ  นามสกุล  สุจริตกุล  เป็นนามสกุลที่ทรงตั้งขึ้น
จากชื่อบรรดาศักดิ์ฝ่ายผู้หญิงในสกุล 
เนื่องจากบรรพบุรุษฝ่ายหญิงของตระกูลนี้
ได้รับราชการมีเกียรติสูงเป็นที่เชิดชูวงศ์ตระกูล

แต่ผมอยากรู้ต่อไปอีกว่า  ท้าวสุจริตธำรง (นาค)
ได้เป็นท้าวสุจริตธำรง เมื่อไร  (ขอเอกสารยืนยันด้วย)

[เพ็ญชมพู]

จาก ราชกิจจานุเบกษา, หมายตั้งท้าวสุจริตธำรง, เล่ม ๘, ตอน ๔๗, ๒๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๓๔, หน้า ๔๒๘

 

[luanglek]

ดีมากครับคุณเพ็ญฯ

[luanglek]

นามสกุลพระราชทานอีกจำพวกหนึ่ง ซึ่งลงท้ายว่า -เสน
หลายคนบอกว่า  มาจากคำว่า เสนา หมายถึงข้าราชการ
แต่ถ้าไม่คิดว่า  -เสน  ที่ต่อท้ายนามสกุลพระราชทาน
หมายถึง เสนา  เราจะแปลหรือหาที่มาต่างไปจากนี้ได้หรือไม่
จงอธิบายพร้อมยกตัวอย่างประกอบ

เอ  แล้วคำถามนี้ จะไม่มีใครเข้ามาช่วยตอบกันหน่อยหรือ
หรือว่าอยากได้คำใบ้สักเล็กน้อยพอเป็นแนวทาง

[siamese]

นามสกุลพระราชทานอีกจำพวกหนึ่ง ซึ่งลงท้ายว่า -เสน
หลายคนบอกว่า  มาจากคำว่า เสนา หมายถึงข้าราชการ
แต่ถ้าไม่คิดว่า  -เสน  ที่ต่อท้ายนามสกุลพระราชทาน
หมายถึง เสนา  เราจะแปลหรือหาที่มาต่างไปจากนี้ได้หรือไม่
จงอธิบายพร้อมยกตัวอย่างประกอบ

เอ  แล้วคำถามนี้ จะไม่มีใครเข้ามาช่วยตอบกันหน่อยหรือ
หรือว่าอยากได้คำใบ้สักเล็กน้อยพอเป็นแนวทาง

-เสน ในที่นี้จะหมายถึง Son หรือลูกชาย ใช้กับพวกสแกนดิเนเวียนเป็นส่วนมาก 

[luanglek]

-เสน ในที่นี้จะหมายถึง Son หรือลูกชาย ใช้กับพวกสแกนดิเนเวียนเป็นส่วนมาก 

มาถูกทางแล้ว  แต่อยากให้ยกตัวอย่างชื่อสกุลในกลุ่มชาวสแกนดิเนเวีย
พร้อมคำอธิบายมาให้ทัศนาด้วย  จักดีมาก