พวงเครื่องปรุง

[เทาชมพู]

ขอเดาต่อว่า. ตอนกรุงแตก เห็นทีจะไม่มีเครื่องพวงอยู่ตามวังหรือบ้านขุนนาง. เพราะอาหารไทยไม่ต้องเติมรสแบบก๋วยเตี๋ยว
มาถึงรัชกาลที่ ๒.  มีน้ำส้ม(สายชู)ปรุงรสในพระกระยาหาร จะใส่เครื่องพวงหรือเปล่ายังหาหลักฐานไม่ได้   แต่สมัยนั้นมีเครื่องแก้วเข้ามาขายหลายชนิด
เรือนขุนช้างถึงมี. " เครื่องแก้วแพรวพรายอยู่ก่ายกอง"
แต่พอถึงรัชกาลที่ ๔. มีหลักฐานว่าสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯเสวยก๋วยเตี๋ยว   ดังนั้น. น่าจะทรงมีเครื่องพวงแก้วเจียระไนของฝรั่ง ตั้งอยู่บนโต๊ะเสวยก็เป็นได้

[naitang]

คุณเทาชมพูเดาว่า  วิวัฒนาการของเครื่องพวงมาจากฝรั่ง. แพร่หลายเข้ามาในเอเชียยุคอาณานิคม  คนไทยรับมาทำความรู้จัก.   แต่ในเมื่อเราไม่ใช้เกลือกับพริกไทยโรยลงในจานเพื่อปรุงรส ก็เลยยึดแต่ตัวภาชนะไว้. ไล่เกลือกับพริกไทยออก ใส่น้ำปลาพริกแทน จากนั้นคนจีนซึ่งใช้เครื่องปรุงรสหลายอย่าง ใส่ทีหลัง. ในก๋วยเตี๋ยว ก็เลยเอาเครื่องพวงมาใส่น้ำปลา น้ำตาล พริกป่นฯลฯ ได้พอดิบพอดี

ผมเห็นด้วยอย่างที่สุด

อ่านของคุณ Sila แล้วก็นึกขึ้นได้ในทันทีว่า บนโต๊ะอาหารของผู้มีอันจะกินของยุโรป จะมีขวดน้ำมันสลัดและขวดน้ำส้ม แล้วก็มีขวดเกลือกับพริกไทย มีทั้งแยกเป็นพวงคู่ หรือเป็นพวงรวมกัน
ขวดคู่ของน้ำมันสลัดและน้ำส้มนั้นเป็นของที่คนชอบสะสมกันอย่างหนึ่ง ในขณะที่ขวดเกลือกับพริกไทยนั้นสะสมกันน้อยกว่า ผมไม่ทราบว่าเพราะเหตุใด ที่พอจะเห็นก็คือ พวงเกลือกับพริกไทยนั้น ไม่จำเป็นต้องเป็นขวดเสมอ เป็นแบบถ้วยตะไลคู่สวยๆก็มีเยอะมาก นัยว่าผู้มีอันจะกินจริงๆนิยมใช้นิ้วชี้กับนิ้วหัวแม่มือหยิบมาโรยมากกว่าที่จะเหยาะจากขวด

ขอเลยเถิดไปอีกนิดว่า น้ำมันสลัดนั้นนอกจากใช้น้ำมันมะกอกแล้ว ก็มีการใช้น้ำมันจากเมล็ดพืชอื่นๆอีกมาก ที่ไม่เคยทราบมาก่อนสำหรับผมก็คือ น้ำมันจากเมล็ดฟักทอง แพงมาก สีดำ แล้วยังเป็นยา นัยว่าช่วยเรื่องโรคต่อมลูกหมากของผู้ชาย สำหรับน้ำส้มก็เช่นกัน ก็หมักได้จากหลายผลไม้ แต่ที่น่าสนใจก็คือ น้ำส้ม Balsamic vinegar ซึ่งของแท้ๆ เก่าจริงๆ เป็นของแพงมากๆ ทำมาจากน้ำองุ่นที่คั้นเพื่อทำไวน์ แต่เก็บไว้ในถังบ่มจนลืม (มากกว่า 10 ปี หรือ หลายสิบปี) เหนียวข้นและเปรี้ยว (ไวน์เสียที่เก็บบ่มต่อไป) ใช้เหยาะในอาหารหรือสลัดเพื่อเพิ่มรสชาติอย่างหาที่สุดมิได้ คล้ายกับใส่เห็ด Truffle
ผมเลยคิดว่า หนึ่งในขวดที่เป็นชุดพวงสี่นั้น อาจจะใช้ใส่น้ำส้มสายชูชนิดนี้ก็ได้ และอีกขวดก็อาจจะสำหรับน้ำมันสลัดประเภทหายากและแพงมากๆก็ได้
 

[Wandee]

       เครื่องพวงที่ทางไทยมีใช้กันก็จะมีสองขวด หรือสี่ขวด และมีหูหิ้ว   แต่เครื่องเงินของโบราณของฝรั่งจริงๆนั้นใส่ถาดแบน

ถาดขอบสูงก็มี         ตอนเด็กๆหลังสงครามโลกครั้งที่สอง(ที่ขุนศึกแถวนี้พยายามจะเข้าใจว่าสงครามโลกครั้งที่หนึ่งเสมอ)

มีเครื่องเงินนอกบางชิ้น   เช่น พวงใส่ขนมปังปิ้ง  และขวดเจียรนัยป้อมๆ เป็นแก้วย้อมสีม่วง   ถามผู้ปกครองท่านบอกว่าไว้ใส่มัสตาด

มีช้อนอันเล็ก ๆ เสียบอยู่ด้วย  มีฝาปิดเป็นเงิน   ต่อมาขวดแก้วแตกไปตามอายุ   กรอบของขวดและฝาปิดยังอยู่


       ไม่นานมานี้ได้ไปดูหนังสือหายากที่บ้านคุณหลุยส์  นักสะสมชื่อดัง   แต่ท่านไม่เคยเปิดบ้านที่ตกแต่งด้วยเฟอร์นิเจอร์แบบหลุยส์ให้

ใครดูสักกี่คน     ท่านไว้ใจจึงเชิญไปดู       ทุกห้องในบ้านมีเฟอร์นิเจอร์หลุยส์เต็มทุกห้อง      ในห้องอาหารก็มีเครื่องเงินโบราณเช่น

ทัพพีกรองชาขนาดต่างๆ  เครื่องมือที่จับและตัดเนื้ออบก้อนใหญ่   กาชากาแฟที่เป็นเงินหลายชุด   ถ้วยดื่มกาแฟหลังอาหารที่มีเงินโปร่งครอบอยู่

ท่านมีชุดพริกไทยเกลือ  และขวดสีม่วงมีช้อนเล็ก ๆ  ซึ่งดิฉันจำได้ว่าคือขวดใส่มัสตาด      

        คุณหลุยส์ยังมีเครื่องเงินชิ้นมหึมา  ราวกับเขามอ  ที่ใช้เป็นเครื่องประดับโต๊ะอาหาร  เรียกว่า epergne   ถ้าไม่เคยอ่านนวนิยายโบราณมาก่อน

คงไม่รู้จักเป็นแน่

       คุณหลุยส์อายุประมาณ​  ๕๐ ปี  สูงสง่าและผมเป็นสีเงินบางส่วน    เดินท่อมๆหาหนังสือรุ่น ๒๔๘๐  ที่ปกสวย ๆ  

ไม่มีใครทราบว่าท่านสะสมเฟอร์นิเจอร์โบราณของฝรั่งเศสและยุโรปอายุ ๓๕๐ ปี

       ท่านเล่าว่าบางทีท่านก็ประมูลจาก Sotherby   ปีหนึ่ง ๆ  ก็ไปรับของหนสองหน   ที่ต้องไปเองก็เพราะต้องไปกำกับการห่อของใส่กล่อง

[siamese]

อลังการมากมาย...epergne ตามภาพที่แนบให้ชม  ช่างต่างจากพวงเครื่องปรุงร้านก๋วยเตี๋ยวไก่หน้าบ้าน 

[:D :D]

epergne ส่วนใหญ่ใช้ใส่ผลไม้ หรือขนมขบเคี้ยว หรือดอกไม้ แต่งประดับโต๊ะ ค่ะ 
ไม่ใช้ใส่เครื่องปรุง...

[:D :D]

 

[siamese]

แบบนี้ก็น่ารักดี

[naitang]

สงสัยอยู่ประการหนึ่งครับ ทำไมพวงเครื่องปรุงจึงจำกัดอยู่ที่ 4 อย่าง ส่วนที่เกินเลยไปจากนั้น จะแยกออกไปเป็นแต่ละขวดไป

สำหรับในไทย สิ่งที่อยู่ในพวงเป็นที่เป็นหลักในทุกพวงนั้น ดูจะมีเพียงน้ำตาลเท่านั้น ที่เหลือเป็นอย่างอื่นได้
 
แสดงว่าคนไทยนิยมกินอาหารที่มีส่วนผสมของรสหวานหรือเปล่าครับ

[เทาชมพู]

เดาว่า รสหลักของอาหารฝรั่ง  มีไม่เกิน 4 อย่าง  จำกัดไว้แค่นี้พอแล้ว   ถ้าตามใจมีให้ 10 อย่าง  พวงเครื่องปรุงคงเกาะกลุ่มยั้วเยี้ยเหมือนมะพร้าวทั้งทะลายกระมังคะ   ออกแบบยังไงก็ไม่กะทัดรัด  และไม่สวย
รูปนี้ถ่ายมาจากของจริง    ไม่รู้ว่าผลิตค.ศ.ไหน แต่หน้าตาเก่าประมาณคุณทวดยังเด็ก      ขวดที่มีจุกกลม รูปร่างหน้าตาเหมือนขวดน้ำหอมของคุณแม่  ต่างกันที่ลายขวด   แต่ของท่านเป็นเถา  ไม่ได้เป็นพวงเครื่องปรุง  ขวดอื่นๆไม่รู้ว่าฝาแตกหรือว่าโรงงานผลิตออกมาเป็นอย่างนั้นเอง

[เทาชมพู]

เมื่อคุณ siamese ตั้งกระทู้    ดิฉันนึกถึงที่ใส่เครื่องปรุงรสขึ้นมาได้ชิ้นหนึ่ง     คือที่ใส่เกลือของศิลปินเอก เบเนวูโต เชลลินี  เรียกกันว่า  Cellini Salt Cellar  แต่ไม่มีใครนึกถึงในฐานะที่ใส่เครื่องปรุงรส   มันกลายเป็นงานศิลปะชิ้นเอก  จนได้สมญาว่า "Mona Lisa of Sculpture" หรือโมนาลิซาแห่งประติมากรรม
เป็นเครื่องทอง  ทำเป็นรูปเนปจูน เจ้าสมุทร กับซีเรส แม่พระธรณี  สัญลักษณ์ของการผลิตเหมืองเกลือจากน้ำเค็มและดิน  มูลค่าปัจจุบันตกประมาณ  64.5 ล้านดอลล่าร์

[siamese]

งดงามและมองไม่ออกเลยว่า เกลือและพริกไทยนั้นจะออกมาจากตรงไหน ใครเป็นเกลือ ใครเป็นพริกไทย 

จัดมาให้ดูอีกแบบหนึ่ง ทำเป็นรูปถ่านแบตารี่ก้อน

[siamese]

หมูน้อยน่ารักดีจังเลย

[เทาชมพู]

ขวดเกลือพริกไทย  คู่รักคู่รสก็น่ารัก   เคยได้รับเป็นของชำร่วยงานแต่งงานมาแล้ว

[:D :D]

ขวดเกลือพริกไทย นิยมนำมาทำเป็นของชำร่วยสำหรับงานแต่งงาน
เพราะถือว่าเป็นของที่ต้องอยู่คู่กัน มีเธอก็ต้องมีฉัน ประมาณนั้นค่ะ
ส่งภาพ ขวดเกลือพริกไทย ที่ออกแบบได้น่ารักน่าเอ็นดู มาให้ชมค่ะ 

[:D :D]

มีอีกค่ะ...