อุโมงค์ หรือ สีสำราญ ที่คลายทุกข์ของสาวชาววัง

[เทาชมพู]

จากข้างบนนี้. แสดงว่าตามบ้านประชาชน ใช้กระโถนกันได้ไม่มีใครห้าม.   แต่พอเข้าวัง ปวดท้องทีไร.  พลอยต้องไปอุโมงค์.    ข้อนี้ดิฉันก็ยังรู้สึกว่ามันทูลักทุเลชอบกล. เพราะตอนกลางคืนใครจะนอนรวดเดียวได้จนเช้าโดยไม่ต้องขับถ่ายแม้แต่หนเดียว.   สาวชาววังมีออกมากมายในเขตพระราชฐานชั้นใน. มิต้องถือโคมเดินเข้าอุโมงค์ไม่ขาดสายทั้งคืนหรือ
ลักษณะของอุโมงค์ตามที่บรรยาย ทำให้นึกถึงส้วมแบบเก่าในเมืองจีน ที่เคยไปเห็นมา.    ข้างล่างเขาเป็นรางแล่นตลอดตั้งแต่หัวยันท้ายอาคาร. กั้นเป็นคูหา. ถึงเวลาก็เปิดน้ำไล่สิ่งปฏิกูลในรางให้ไหลออกไปเสียทีหนึ่ง
ส่วนส้วมชนิดเปลี่ยนเป็นถังรองรับอยู่ข้างล่าง.   เพื่อขนไปเททิ้ง.   จำได้ว่าเป็นของบริษัทออนเหว็งที่รับขนไปทำเป็นปุ๋ยรดผัก.  แต่ล้มเลิกกิจการไป
เพราะคนไทยกินเผ็ด. ผักตายหมด.  เคยอ่านมาอย่างนี้ค่ะ

[siamese]

ห้องโน้นเขาลงเพลงยาวประตูพัง ห้องนี้ขอประตูหลังพังกับเขาบ้าง


"เพลงยาวตอนสนมแต่งเพลงยาว" จากเรื่องมณีพิไชย

สารประสงค์จงจิตสนิทสนอง
มาถึงน้องหนูหุ่นพึ่งรุ่นสาว
ได้พบกันวันอังคารบ้านตะนาว
เมื่อหน้าหนาวเดือนยี่ปีมะเมีย
ฉันทักถามเลยกลับหลังเข้าวังเสีย
พี่อุตส่าห์หาสายคุณนายเปีย
สินบนเสียไปเป็นชั่งยังไม่พบ
เมื่อวันน้องออกมาเทกระทงคูถ
ดูหน้าบูดเหมือนคุณเผือกเอาเกือกตบ
พี่ถามว่าข่าวแก้วตาเพราะปรารภ
ควรฤๅหลบเข้าฉนวนทำด่วนเดิน

[siamese]

ฝ่ายหญิงร้องแก้ว่า

"สารสนองของหนูหุ่นรุ่นจำเริญ
เป็นคนเชิญพระกระทงลงตีนท่า
ได้ฟังคำร่ำรสพจนา
ปวดท้องตดปลดผ้าไม่ใครทัน
จะคบพวกสนมไม่สมหน้า
เหมือนกะลาทั้งขนเข้าปนขัน
ถึงเทกระทงก็เป็นวงศ์ของเทวัญ
เชื้ออสัญแดหวาราคาแพง"


ส.พลายน้อย ให้รายละเอียดว่า เจ้าหน้าที่ต้องเตรียมกระทงเจิมไว้ถวายในหลวงวันละ ๓ ใบ เมื่อทรงพระบังคลแล้วเจ้าพนักงานก็จะอัญเชิญไปลอยน้ำ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นว่ากระทำเช่นนี้เป็นที่อุจาดนัก จึงโปรดเกล้าให้ยกเลิกเสีย

[เทาชมพู]

ในกระทู้เก่า. เคยลงรูปโถส้วมเคลื่อนที่. เป็นผลิตภัณฑ์จากอังกฤษที่น่าจะสั่งเข้ามาใช้ในวัง.  เคยเห็นตัวอย่างจัดแสดงในอุทยานร.2 เสียดายไม่สะดวกที่จะค้นหาให้ในตอนนี้
เรื่องกระโถนก็เช่นกัน.  ในรัชกาลที่ 5 คงมีกระโถนแบบฝรั่งที่เรียกว่า chamber pot. แปลตามตัวเลยว่ากระโถนในห้องนอน เข้ามาในสยามแล้ว
ตอนเด็กๆ. ทันเห็นว่าเป็นกระโถนเคลือบสีขาวมีฝาปิด.ใบเตี้ยๆ  และมีหูข้างหนึ่ง.  คนละอย่างกับกระโถนบ้วนน้ำหมาก. กระโถนปากแตร กระโถนท้องพระโรงฯลฯ

มีสุขภัณฑ์อีกอย่างเรียกว่า. Bidet. อ่านว่าบิเดต์. ถ้าใช้อินทรเนตรจะเจอ.   เอารูปมาลงไม่ได้เพราะเครื่องมือที่ใช้จิ้มคีย์บอร์ดอยู่ตอนนี้ เซฟรูปไม่ได้ค่ะ
ไม่แน่ใจว่าสั่งเข้ามาขายหรือไม่.   ตามโรงแรมในยุโรปยังใช้กันอยู่.

[atsk]

สมัยนี้เป็นกระโถนพลาสติกแล้วครับอาจารย์ 

ของหลานผมสีฟ้าสดสวยแสบตาทีเดียว  มีหูข้างเดียว มีฝาปิด

[:D :D]

หารูป royal chamber pot มาประกอบ ให้อาจารย์เทาชมพูค่ะ...
ส่วน Bidet ดูภาพแล้วคล้ายโถส้วมที่ใช้กันในปัจจุบันค่ะ

[:D :D]

ไปเจอรูป royal potty ค่ะ 
ไทยเราก็น่าจะคิดทำเองได้ ...

[เทาชมพู]

รูปข้างบนนี่ละค่ะที่ดิฉันเรียกว่าส้วมเคลื่อนที่.   
คิดว่ามีในวังค่ะ.  ด้านข้างเป็นบานประตูปิดเปิด. ให้เลื่อนกระโถนเข้าออกได้ เพื่อนำออกไปเท. ล้างสะอาดแล้วก็เลื่อนกลับเข้าไปใต้ที่นั่ง
ในยุโรปนิยมใช้้กันตอนเดินทางไกล. ขนาดเล็กกว่านี้เพื่อขนใส่รถม้าไปไดสะดวก

คำถามของท่านนวรัตนทำให้คิดได้ ว่าพวกข้าราชการฝ่ายหน้า. หรือขุนน้ำขุนนางที่เข้าเฝ้าในท้องพระโรงอยู่นานครึ่งค่อนคืน ตั้งแต่รัชกาลที่ 1
เขาไปปลดทุกข์กันที่ไหน.    จะให้อดกลั้นไว้จนกระทั่งออกพ้นวังก็น่าสงสารเต็มที.   คงจะต้องมีสถานที่ไว้ให้ท่าน โดยเฉพาะเจ้าพระยานาหมื่น
หลายๆท่านชราแล้ว. คงอดกลั้นไม่อยู่
ทนายบ่าวที่เชิญเครื่องยศมาด้วย. นอกจากกระโถนบ้วนน้ำหมาก. ยังต้องหอบหิ้วกระโถนใหญ่มาด้วยหรือเปล่า

[siamese]

^
นั่นซิครับ อ.เทาชมพู อย่างน้อยต้องฝึกหัดกลั้นไว้ ฝึกระบบขับถ่ายให้ทำงานอย่างดี

มาดูข้อมูลศรีสำราญสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์กันครับ

จากหมายรับสั่ง เรื่องยกประตูวัง จ.ศ. ๑๑๔๔ วันพฤหัสบดี ขึ้น ๗ ค่ำ เดือน ๒ ฤกษ์ยกประตูมีมณฑปพระราชวังทั้ง ๔ ด้าน รวม ๑๗ ประตู

กล่าวให้ขุนนางต่าง ๆ มีธุระยกประตูพระราชวัง คือ ประตูด้านสะกัดด้านใต้ จากตะวันออกมาตะวันตก ประตูที่ ๓ ริมศรีสำราญ หลวงพรหมบริรักษ์ สนมขวาทำ คือ ประตูเทวาภิรมย์

จึงได้หยิบแผนที่ มรว.แน่งน้อย สถาปัตยกรรมพระบรมมหาราชวังประกอบดูว่า "ประตูเทวาภิรมย์" อยู่ด้านท้ายพระบรมมหาราชวัง ตรงกับแนวทางออกเต็งท่อ แสดงว่าเมื่อต้นรัชกาลบริเวณศรีสำราญของสาวชาววังอยู่บริเวณนี้

[เทาชมพู]

กระทู้นี้ยังหลอนอยู่ในความจำ     ดังนั้นเมื่อไปเจอของจริงเข้าในพิพิธภัณฑ์ ก็เลยรีบถ่ายรูปมาให้ดูด้วยความดีใจ
นี่คือ toilet สมัยวิคตอเรียน  ของแท้     เชื่อว่าสั่งเข้ามาขายในสยามแน่นอน เพราะรูปร่างขนาดของมันกะทัดรัดแบบหอบหิ้วไปได้สะดวก 
ข้างล่างในหีบนี้เป็นกระโถน    เมื่อจะนำออกไปก็เปิดช่องประตูด้านข้าง  เอาออกไปล้างให้เรียบร้อยก่อนใส่เข้ามาใหม่ เพื่อทำธุระครั้งต่อไป

[เทาชมพู]

สุขภัณฑ์ที่ค่อนข้างโอ่อ่าของสมัยปลายศตวรรษที่ 19   ในสยามสมัยรัชกาลที่ 6  น่าจะเข้ามาถึงแล้ว

[siamese]

^
ผมว่าต้องมีกระโถนสำรอง ดึงของที่ใช้แล้วปิดฝา จัดกระโถนใหม่เสียบเข้าแทนที่  

ภาพเครื่องเรือนสมัยวิคตอเรียนสวยมาก ๆ ครับ

[เทาชมพู]

ในห้องขายของที่ระลึก  มีของใช้  ออกแบบเป็นรูปสุขภัณฑ์    
เอามาฝากเผื่อจะทำเป็นของจิ๋วค่ะ

[เทาชมพู]

ของใช้ในตู้  สิ่งนี้เดาว่าเป็นกระปุกหมึก     ส่วนอีกอย่างนั้นคือเชิงเทียน  มีฝาครอบเทียน

[siamese]

ในห้องขายของที่ระลึก  มีของใช้  ออกแบบเป็นรูปสุขภัณฑ์    
เอามาฝากเผื่อจะทำเป็นของจิ๋วค่ะ

น่ารักจังเลยครับผม เขาทำเป็นรูป cup cake ก็มีน่ารักมากครับ