ภาพศิลาจำหลักเรื่องรามเกียรติ์วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม(วัดโพธิ์)

[jean1966]

ห่างหายจากการตั้งกระทู้ไปนานเพราะปัญหาชีวิตส่วนตัวจนกระทั่งทุกวันนี้ จึงได้แต่ทำใจว่าคงเป็นกรรมแต่ชาติปางก่อนกบไปแก้อะไรไม่ได้ก็ก้มหน้ารับกรรมมันไป วันนี้รู้สึกเซ็งในชีวิตเลยสะพายกล้องขึ้นรถประจำทางแบบไม่มีจุดหมาย สุดท้ายไปสรุปที่วัดโพธิ์ ระหว่างทางลุ้นฝนไปด้วยเพราะเดี่ยวเมฆครึ้มเดียวแดดจ้า วันนึงมีหลายฤดู ในใจนึกถึงว่าถ้ามีบุญคงได้ถ่ายจนถึงวัดแดดร่มลมเย็นสบายถึงวัดยังมิได้ตรงไปที่พระอุโบสถ ไปเจอวิหารทิศที่นานๆเปิดครั้งจำไม่ได้ว่าวิหารด้านทิศไหน เห็นจิตรกรรมที่ทวารบาลก็เลยมุ่งตรงไปถ่ายเก็บไว้ก่อน เพราะไม่มีคนเฝ้า มีแต่ฝรั่งเดินเข้าออกเต็มไปหมดถ่ายจนพอใจเจอฝรั่งถามทางไปวิหารพระนอนเลยจูงมือมันเดินไปซะเลย555555(ตอนนี้วิหารพระนอนอยู่ระหวางบูรณะภายนอกทั้งหมด)เสร็จแล้วจึงมุ่งตรงไปจุดหมายคือพระอุโบสถเพื่อถ่ายภาพศิลาจำหลักเรื่องรามเกียรติ์ตามที่ตั้งใจ ตอนถ่ายมิได้ถ่ายตามเรื่องแต่ไล่ถ่ายที่ละด้านจนครบแล้วค่อยนำภาพมาจัดเรียงลำดับใหม่เพื่อการโพสต์ สถาพปัจจุบันของศิลาจำหลักน้ค่อนข้างลบเลือน โดยเฉพาะบริเวณโคลงจำหลักประกอบภาพลบเลือนเกือบหมด การถ่ายภาพของกระผมมิได้มีพิธีรีตรองมากนักตั้งออโต้แล้วแชะๆๆเพราะเวลาร่วมสี่โมงเย็นแล้วจึงตองเร่งรีบคงพอจะนำเสนอได้นาพอใจในระดับนึงหวังว่าคงไม่ว่ากัน(ภาพแรกนำเสนอภาพพระประธานในพระอุโบสถพระพุทธเทวปฏิมากร)
         ภาพจำหลักนี้จำหลักและติดตั้งอยู่ระหว่างเสาเฉลียง(เสานางเรียง)ของพระอุโบสถด้านนอกจำหลักเป็นภาพสลักนูนต่ำบนแผ่นหินอ่อนเรื่องรามเกียรติ์มีทั้งหมด 152 ภาพ และมีโคลงจารึกบอกเนื้อเรื่องติดไว้ใต้ภาพ แต่ปัจจุบันได้เลือนลางมองเห็นไม่ชัดเจน ภาพสลักศิลาเหล่านี้มาจากภาพหนังใหญ่ตอนต่างๆ รัชกาลที่ 3 ทรงมีพระราชปรารภว่า“หนังใหญ่เป็นการเล่นมหรสพของไทยมาแต่อยุธยาตอนต้นถึงสมัยรัตนโกสินทร์ การเล่นหนังใหญ่ต้องใช้ศิลปะชั้นสูงหลายด้าน เพราะเหตุนี้การเล่นหนังใหญ่จึงเป็นของเล่นให้ดีได้ยากนับวันแต่จะโทรมลงไป เพื่อให้อนุชนได้ชมภาพตัวหนังดังกล่าวจึงให้เอาตัวหนังใหญ่มาแกะลงบนแผ่นศิลาให้เหมือนหนังฉลุทุกส่วนติดไว้ให้ชม” ซึ่งช่างได้คัดเลือกเอาแต่เฉพาะตอนที่เห็นว่าจะจำหลักเป็นภาพได้งดงามจึงมีเนื้อเรื่องไม่ต่อเนื่องกันนัก แต่เนื้อเรื่องนั้นได้เริ่มตั้งแต่พระรามตามกวางจากแผนของทศกัณฐ์ที่ออกอุบายให้มารีศแปลงเป็นกวางทองมล่อพระรามจนทศกัณฐ์ลักนางสีดาจนถึงพระลักษมณ์ทำศึกกับมูลพลัม ซึ่งเป็นอสูรตนสำคัญแห่งเมืองปาวตาลที่มาช่วยทศกัณฐ์รบกับฝ่ายพระราม และจบลงที่แผ่นสุดท้ายสหัสเดชะตาย

[jean1966]

แผ่นที่1 พระรามตามกวาง  : ในภาพพระรามเอาเถาวัลย์มัดขามารีศ ใช้คันธนูคอนมาพบกับพระลักษณ์ ตำแหน่งติดตั้งเริ่มจากมุมขวามือด้านตะวันออกของพระอุโบสถแล้วติดตั้งเวียนซ้ายไปจนครบ152ภาพ(แต่จะมีช่วงผนังเข้ามุมที่เป็นบันไดขึ้นลานพระอุโบสถจะมีภาพจำหลักสอดแทรกเป็นเทวดาเหมือนทวารบาลและสัตว์หิมพานต์ประกอบอยู่ทุกบันไดทั้งด้านขวาและซ้าย)

[jean1966]

แผ่นที่2 ทศกัณฐ์ลกพานางสีดา : ในภาพทศกัณฐ์กำลังอุ้มนางสีดา ส่วนนางสีดาก็ใช้มือจับเสาบรรณศาลาเหนี่ยวรั้งไว้

[jean1966]

แผ่นที่3 ทศกัณฐ์พบสดายุกลางอากาศ : ในภาพนกสดายุกำลังใช้ปากจิกและปีกตีทศกัณฐ์อย่างดุเดือด

[jean1966]

แผ่นที่4 หนุมานพาสุครีพไปถวายตัว : ในภาพ หนุมานพาพญาสุครีพไปเฝ้าถวายตัวแด่พระรามที่โคนต้นหว้า

[jean1966]

แผ่นที่5 สุครีพท้าพาลี : ในภาพ พญาพาลีกำลังกกกอดนางดารา สองเสนาเงยหน้าเห็นสุครีพแล้วตกใจ (ให้สังเกตแผ่นนี้โคลงจำหลักยังพอมองเห็น ส่วนที่ผ่านมาแต่ภาพแรกไม่เห็นแล้ว)  วันนี้ขอแค่นี้ก่อน เพราะง่วงแล้วครับ เพื่อนสมาชิกชมรมก็หายกันไปหมดตั้งแต่หัวหน้าหายสาบสูญ กลับมาแล้วครับ มาช่วยกันส้างสรรค์ศิลปะไทยกันต่อครับ

[luanglek]

ดีนักแล  เอาอีกๆ

[siamese]

"นกผละกิ่งโผบินทิ้งมูลไว้    ผละอาศัยไม้ใหญ่ใบแน่นหนา
ถือเป็นเรื่องคู่เวรคู่กรรมนา   จงนำมาน้อมนำจิตมั่นคง

ยิ่งเหนี่ยวรั้งคว้าไว้ยิ่งไกลหมาย   ตั้งหลักกายความคิดจิตประสงค์
ยิ่งดิ้นรนยิ่งเร่งเร้ายิ่งจมลง     ต้องทะนงตั้งมั้นหยั่งรากเทอญ"

+++++++++


สนใจภาพรามเกียรติ์สลักหินอ่อนที่วัดพระเชตุพนมานานแล้ว และด้านล่างภาพมีแผ่นหินอ่อนสลักอักษรกลอนประดับไว้ด้วย เดิมน่าจะมีการถมดำไว้ให้อ่านง่าย ๆ แต่ปัจจุบันบางแผ่นถูกเปลี่ยนซ่อมแทนของเดิม แต่เป็นแผ่นเรียบไม่จารึกกลับคืน บางแผ่นแตกเสียหาย บางแผ่นตัวอักษรถูกน้ำฝน ถูกลมซัดจางหายไป น่าเสียดายมากเลย

เดิมภาพชุดนี้เคยใช้เป็นที่ขูดภาพด้วยเขม่าถ่าน แล้วนำไปขายให้นักท่องเที่ยว ขูดกันจนหินสึก จนวันออกประกาศห้ามทำการขูดลอกลายอีกต่อไป   

[jean1966]

เป็นดังที่คุณsiameseว่าไว้ครับ
มาชมกันต่อครับ แผ่นที่6 พระรามแผลงศรยิงพาลี : พระรามเป็นนารายณ์อวตาร กำลังแผลงศรยิงพญาพาลี

[jean1966]

แผ่นที่7 พาลีถูกศรพระนารายณ์ : ในภาพ พาลีใช้มือจับลูกศพระนารายณ์ ใช้เท้าโถมถีบสุครีพกลางอากาศ เหตเกิดเมื่อสุครีพรู้ตนดีว่าไม่สามารถสู้พญาพาลีได้ เพราะพญาพาลีได้รับพรจากพระอิสวร เมื่อสู้กับใครให้กำลังศัตรูลดลงกึ่งหนึ่ง สุครีพจึงร้องตะโกนเรียกพระราม(Help Me Help Me)เอ๊ยไม่ใช่ "ช่วยด้วยเถิดพระเจ้าข้า" พระรามจึงแผลงศรไปทีพญาพาลีทันที พญาพาลีใช้มือจบลูกศรซึ่งกำลังพุ่งตรงอกของตนเองไว้ได้แต่เมื่อแลเห็นพระรามเป็นนารายณ์อวตารนึกถึงเสียสัตย์สาบาน จึงปล่อยลูกศรปักอกตัวเอง กอนตายได้สั่งสอนน้อง สั่งลูก สั่งหลาน และบรรดาทหารหาญจนสิ้นแล้วจึงตาย

[jean1966]

แผ่นที่8 หนุมานรับอาสาไปกรุงลงกา : ในภาพ พระรามเส็จออก่าราชการและมอบธำมรงค์กับผ้าสะไบแก่หนุมาน เพื่อนำไปถวายนางสีดาที่กรุงลงกา

[jean1966]

แผ่นที่9 สิบแปดมงกุฎยกพล : ในภาพปรากฎเพียง สุครีพ องคต หนุมานและนิลนนท์ไปเข้าเฝ้าพระราม ตามท้องเรื่องนั้นสุครีพเข้าเฝ้าพระรามพร้อมสิบแปดมงกุฎทุกหมู่เหล่ารวมทั้งลิงไพร่ลิงหลวงทั้งปวงที่มีในบัญชีชื่อนับร้อย เข้าเฝ้าพระรามรอรับราชโองการ

[jean1966]

แผ่นที่10 เดินทางไปราชการ : ในภาพ หนุมาน ชมพูพาน องคตและเหล่าวานรออกเดินทาง หลงจากรับสังใส่เกล่าใส่กระหม่อมทั้งสามจึงนำพระธำมรงค์กับผ้าสไบออกจากเขาคันธมาทน์ เพื่อไปถวายนางสีดาที่กรุงลงกา

[jean1966]

แหม๋ไม่รู้จะโพสต์จบวันไหนคั่นสายตาด้วฤษีดัดตนวัดโพธิ์ ซึ่งในการเดียวกันนี้ได้ไป่ถ่ายภาพมาด้วย แต่เดิมมีอยู่80ตน ไม่รู้วัดทำหายไปไหนเหลือเพียง24ตนในปัจจุบัน วันหลังจะนำเสนอเรื่องฤษีดัดตนบ้างถ้ามีเวลา

[jean1966]

มาชมกันต่อ แผ่นที่11 ที่สระโบกขรณี : ในภาพ หนุมาน องคต ชมพูพานสามทหารได้มาพักผ่อนนอนหลับอยู่ที่โคนต้นไม้ริมสระโบกขรณีชื่อสระพันตา ขณะนั้นมียักษ์ปักหลั่น ซึ่งถูกพระอิศวรสาปอยู่ในสระ พอเห็นวานรป่าจึงตรงเข้าหมายจะจับกินเป็นอาหาร