ขอถามเรื่อง กรมหมื่นปราบปรปักษ์ กับกล้วยไม้ ครับ

[piyasann]

กำลังเรียบเรียง เรื่องประวัติศาสตร์กล้วยไม้ไทยอยู่ครับ  ...................

พอจะมีท่านใดเคยอ่านผ่านตามาบ้างหรือเปล่าว่า  กรมหมื่นปราบปรปักษ์  (มาลากุล) ทรง "เล่นกล้วยไม้" ผมคุ้นๆ เหมือนอ่านเจอที่ไหน แต่นึกหาหลักฐานอ้างอิง ไม่ออกครับ..........

อีกท่านหนึ่งครับ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ ทรงรับหน้าที่ดูแลสวนพฤกษศาสตร์ พระราชอุทยานสราญรมย์ ต่อจาก นายเฮนรี่ อลาบาสเตอร์ ไม่แน่ใจว่าทรงเล่นกล้วยไม้ด้วยหรือเปล่า

ในกรมทิวากรวงษ์ฯ พระองค์เจ้าพร้อมพงศ์อธิราชนี้ เจ้าพระยาภาณุวงษ์ฯ  ม.จ. ปิยะภักดีนารถ พอจะหาข้อมูลได้บ้างแล้วครับ หรือท่านใดมีข้อมูลก็ขอคำแนะนำด้วยครับ

ขอขอบพระคุณล่วงหน้า

[hobo]

ขออนุญาตนำข้อมูลมาช่วยครับ จากบันทึกความทรงจำบางเรื่อง
ของ หม่อมเจ้าสมประสงค์ บริพัตร ชายาในสมเด็จเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์
กรมพระนครสวรรค์วรพินิต หน้า 26

รายละเอียดหนังสือ
http://www.thaibiography.com/index.php?lay=show&ac=cat_show_pro_detail&cid=38208&pid=190334

[Wandee]

       อาลาบาสเตอร์เล่นกล้วยไม้ไทยค่ะ     ส่งพันธุไม้กลับไปอังกฤษเป็นพันชนิด

ในงามสมโภชพระนครก็มีห้องแสดงกล้วยไม้ในนามตน         เป็นผู้นำคัทลียาเข้ามาสู่สยามค่ะ

[ลุงไก่]

ท่านอาจารย์ ระพี สาคริก ท่านจะบันทึกไว้บ้างหรือเปล่า?

[Wandee]

        ถือโอกาสตอบคุณปิยะสารก่อนนะคะ

มีเอกสารลายมือ อาลาบาสเตอร์ อยู่ที่อังกฤษค่ะ

ฉบับสำคัญเท่าที่เห็นคือฉบับไปหว้ากอค่ะ      คุณหญิงแหม่มก็ไปด้วย   ท่านเป็นศิลปินสีน้ำค่ะ  และวาดภาพพลับพลาไว้

เรียกว่า Jungle Palace          เอกสารของบลัดเลและครูสมิทมีรายงานเรื่องคุณหญิงแหม่มด้วยค่ะ  ท่านได้รับ

พระราชทานความช่วยเหลือจากสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงเป็นเงินปีเท่าเงินเดือนของสามีไปจนตลอดชีวิต  และบุตรชาย

ทั้งสองก็ได้รับพระราชทานเงินเพื่อใช้ในการศึกษาจนจบค่ะ


ทางครอบครัวก็ถือจดหมายลายมือของอาลาบาสเตอร์ไว้หลายฉบับ   ท่านเขียนถึงญาติผู้น้องค่ะ

เล่าเรื่องการเดินทาง

ต่อมามีบทกวียาวหลายหน้าเลยค่ะ    (อ่านแล้วย่อวันดีพอทำได้  แต่แปลคงเกืนความสามารถ)

ในจำนวนฝรั่งที่แห่มาเมืองจีนแล้วมาติดอยู่ที่เมืองไทย   อาลาบาสเตอร์มีการศึกษาดีมาก

[Wandee]

ห้องแสดงกล้วยไม้และดอกไม้ป่าคือห้องที่ ๔๙  ค่ะ   ใน Bangkok Centennial

อาลาบาสเตอร์ช่วยแปลเอกสารราชการบางส่วนให้  สยามวีคลี่ แอเวอไตเซ่อร์ค่ะ

ไม่ใช่เขียนเองทั้งหมดดังที่มีการเข้าใจผิดกัน


ชื่อสกุลนั้นก็ไม่เกี่ยวกับศิลาขาว  แต่ทางโคตรสกุล(ไม่ใช่คำหยาบ)ค้นกันตอนนี้ได้มาแปลกๆ ค่ะ


เป็นสกุลที่ยิ่งใหญ่และดีงามกระไรอย่างนั้น

[siamese]

การเลี้ยงกล้วยไม้ของไทยเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง

เป็นการปลูกเลี้ยงอย่างจริงจัง

เมื่อมีชาวตะวันตกชื่อ

นายเฮ็นรี่ อาลาบาสเตอร์ (Mr.Henry Alabaster)

ได้นำกล้วยไม้ป่าจากเขตร้อนของอเมริกา

ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดแหล่งใหญ่แห่งหนึ่งของโลก

และมีลักษณะแตกต่างจากกล้วยไม้ไทยในเอเชีย

และเอเชียแปซิฟิค

มาปลูกเลี้ยงเป็นงานอดิเรก หลังจากที่พบว่า

ประเทศไทยมีภูมิอากาศที่เหมาะสม

และมีกล้วยไม้อยู่ในธรรมชาติมากมาย

ในขณะเดียวกันก็มีเจ้านายชั้นสูง

และบรรดาข้าราชการที่ใกล้ชิด

ให้ความสนใจปลูกเลี้ยงกันเป็นงานอดิเรกเช่นกัน

นอกจากนั้น ก็ยังมีกลุ่มผู้สูงอายุ

ซึ่งก็ปลูกเลี้ยงกล้วยไม้ แต่ก็เพื่อความเพลิดเพลินและความสุขทางใจ

"ศาสตราจารย์ ระพี สาคริก"

[เพ็ญชมพู]

ห้องแสดงกล้วยไม้และดอกไม้ป่าคือห้องที่ ๔๙  ค่ะ   ใน Bangkok Centennial

จาก Bangkok Centennial, Bangkok, Siam, 1882. (1882)  หน้า ๕๐-๕๑

 

[siamese]

อ่านรายชื่อสายพันธุ์กล้วยไม้ที่นายอาลาบาสเตอร์นำมาจัดแสดงนั้น มิใช่จะมีแต่กล้วยไม้ หากมีพวกไม้แปลก เฟริ์น และต้นไม้ในพระปรมาภิไธยอีกด้วย (ไม่รู้ว่าเป็นต้นอะไร)

แต่ตัวเองชอบกล้วยไม้มากกว่าเลยแกะรอยสายพันธุ์กล้วยไม้ที่นำมาจัดแสดงว่ามีอะไรบ้าง จึงคัดออกมาให้อ่านได้ดังนี้

Dendrobium กล้วยไม้สกุลหวาย ในงานมีจัดไว้ถึง หกสายพันธุ์

Cymbidium เป็นกล้วยไม้พวกกะเรกะร่อน จัดแสดง สามสายพันธุ์

Calanthe กล้วยไม้สกุลคาลันเท พวกกล้วยไม้ดิน จัดแสดง หนึ่งสายพันธุ์

Vandas กล้วยไม้สกุลแวนด้า พวกฟ้ามุ่ยเป็นต้น

Renanthera กล้วยไม้สกุลรีแนนเทอร่า หรือพวกหวายแดง

Eulophia กล้วยไม้เป็นหัว โตตามพื้นดิน พวกช้างผสมโขลง

Phalaenopsis กล้วยไม้สกุลฟาแลนอปซิส ใบใหญ่ ดอกแทงช่อยาวและดอกใหญ่

Microstylis   

Cypripedium กล้วยไม้สกุลรองเท้านารี

Aerides กล้วยไม้สกุลกุหลาบ ที่ส่งกลิ่นหอมมาก

Saccolabium กล้วยไม้สกุลช้าง (ช้างแดง ช้างเผือก ไอยเรศ เอื้องเขาแกะ)

[siamese]

ห้องแสดงกล้วยไม้และดอกไม้ป่าคือห้องที่ ๔๙  ค่ะ   ใน Bangkok Centennial

กำลังคิดว่างานแสดงกล้วยไม้ในสมัยนั้น จะบังคับให้กล้วยไม้ออกดอกโชว์ได้อย่างไรกัน เมื่อสมัยก่อนการปรับปรุงพันธุ์ไม่เหมือนสมัยนี้ และกล้วยไม้ไทยจะออกดอกปีละครั้ง กล้วยไม้ต้องโชว์ดอก มิเช่นนั้นเสียเปล่า หรือเลี่ยงให้ชมภาพวาดประกอบสีให้ชม 

[เพ็ญชมพู]

^
^
อาลาบาสเตอร์บอกว่า

As the best flowering season for orchids is now.

(งานแสดงนิทรรศการสินค้าพื้นเมืองไทยในพระราชพิธีสมโภชพระนครครบร้อยปี พ.ศ. ๒๔๒๕ เริ่มเมื่อวันที่ ๒๖ เมษายน ถึง ๑๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๒๖ เป็นเวลา ๕๒ วัน)

 

[Wandee]

       ซูสีไทเฮายังสั่งให้ดอกไม้เมืองหนาวบานได้เลย

[art47]

       ซูสีไทเฮายังสั่งให้ดอกไม้เมืองหนาวบานได้เลย

ก็นั่นมันซูสีไทเฮานะคุณวันดี 

[Wandee]

คุณเฮนรี่ท่านเรียนเรื่องต้นไม้มานะ   ตอนเป็นกงศุลรักษาการก็ส่งต้นไม้ไปอังกฤษ   ก็ท่านเล่าไว้เองนี่นา

ดิฉันจะไปคิดเองได้อย่างไรไฉนนั่น   Public Record Office  มีลายมือท่านบานไปเลย

เรฟเฟอเรนซ์ที่ดีที่สุดของท่านคือ  สมเด็จเจ้าพระยาไม่ถูกกับท่านเลยล่ะเรื่องการรักษาผลประโยชน์ของคนร่มธง

ตอนท่านป่วยและรักษาไม่ได้   ท่านพุดไม่ได้ก่อน   คงเป็นเส้นโลหิตฝอยแตกเพราะความดันกระมัง

คนที่รักต้นไม้นั้น  เลือกต้นไม้เก่ง  พูดและสั่งให้ต้นไม้ออกดอกได้เพราะความสนใจดูแลอย่างใกล้ชิด


       ขันทีนั้นมีจำนวนมากเป็นหลายหมื่นคน   วิ่งต้มน้ำร้อนมาอบต้นไม้สักร้อยคนสบาย ๆ     พระพันปีจะไปทราบอะไร

[เพ็ญชมพู]

สนใจเรื่องของคุณเฮนรี่มาก

เรียนเชิญคุณวันดีเปิดกระทู้แนะนำตัวคุณเฮนรี่อย่างเป็นทางการ