วัดโคกพระยากับการสำเร็จโทษ

[werachaisubhong]

พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาได้กล่าวถึงวัดโคกพระยาไว้หลายช่วง โดยส่วนมากจะกล่าวถึงในฐานะที่ใช้เป็นสถานที่ที่ใช้ในการสำเร็จโทษพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ในสมัยกรุงศรีอยุธยา
อยากทราบว่าทำไมต้องเป็นที่วัดโคกพระยา

[ขนมหวาน]

ดิฉันลองหาข้อมูลดูได้ข้อมูลสังเขต จากเว็บนี้พอประมาณ

http://thaimisc.pukpik.com/freewebboard/php/vreply.php?user=shalawan&topic=1216&page=3

ลองดูนะคะ

[siamese]

ที่แน่ ๆ คือ การนำออกไปสำเร็จโทษยังนอกกำแพงเมืองกรุงศรีอยุธยา แต่ทำไมต้องไปที่วัดโคกพระยานั้นมิทราบ เช่นเดียวกับที่กรุงเทพ ทำไมต้องไปที่วัดสัมพันธวงศ์

วัดโคกพระยามีอยู่ด้วยกัน ๒ ที่ครับ คือ

๑. ด้านทิศเหนือของเกาะเมือง

๒. ด้านแถบทุ่งภูเขาทอง

ซึ่งตามพระราชพงศาวดารต่างอ้างถึงว่าเป็นสถานที่ประหารชีวิตพระราชวงศ์และอดีตพระมหากษัตริย์ในวาระต่าง ๆ กัน และมีการกล่าวถึงการรบ การตั้งทัพสมัยรัชกาลพระมหาจักรพรรดิ์และสมเด็จพระสุริโยทัย จึงทำให้เชื่อว่าน่าจะมีด้วยกัน ๒ วัดแต่ต่างจุดประสงค์กัน

แต่จดหมายเหตุของวันวลิต พิมพ์โดยกรมศิลปากรกล่าวไว้ชัดเจนดังนี้

เมื่อพ.ศ. ๒๑๙๐ การจราจลในสยาม

“พระเจ้าแผ่นดินมิได้มีความซาบซึ้งในคำแนะนำ ทั้งมิได้เกิดความสมเพชเวทนาเลย พระองค์ไม่ยอมเปลี่ยนแปลงความตั้งพระทัย ซึ่งได้ยึดมั่นอยู่ ตรงกันข้ามทรงมีรับสั่งให้นำพระมหาอุปราชไปสำเร็จโทษโดยเร็ว พระมหาอุปราชจึงถูกนำตัวไปที่วัด ชื่อ พระเมรุโคกพญา ตรงข้ามกับพระราชวัง เพชฌฆาตให้พระองค์นอนลงบนผ้าแดงและทุบพระองค์ที่พระนาภีด้วยท่อนจันทน์นี้เป็นวิธีสำเร็จโทษที่ใช้กันในประเทศสยาม ซึ่งใช้กับเจ้านายในราชตระกูลเท่านั้น เสร็จแล้วเขาใช้ผ้านั้นห่อพระสรีระและไม้จันทน์ แล้วโยนลงไปในบ่อทิ้งให้พระศพเน่าเปื่อยไป"

[siamese]

อ้างตามกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการประหารด้วยท่อนจันทน์

ให้ลงพระราชอาญาและใส่สังขลิกบัฐชร (ใส่ตรวน)

- ลูกหลวงเอก เครื่องทอง

- ลูกหลวงโท เครื่องเงิน

- ลูกเธอนอกวัง ส่งแก่พิทักทิวารักษาราตรี

- ลูกเธอในวัง ส่งแก่ทลวงฟัน

ถ้าโทษหนักถึงขชีวิตให้ส่งแก่หลวงฟันหลัง แลนายแวงหลัง เอาไปมล้างในโคกพญา นายแวงนั่งทับตักขุนดาบ ขุนใหญ่ไปนั่งดู หมื่นทลวงฟันกราบ ๓ ดาบ ตีด้วยท่อนจันทน์แล้วเอาลงขุม นายแวงหลวงฟันผู้ใดเอาผ้าธำมรงค์แลแหวนทองโทษถึงตาย เมื่อตีนั้นเสื่อขลิบเบาะรอง

และการประหารกรมหลวงลักษรณเรศ ที่วัดสัมพันธวงศ์ กรุงรัตนโกสินทร์นั้นมีการจัดเพชฌฆาต คือ หมื่นตูม หมื่นตาม หมื่นซ้ำ หมื่นพลอย ถือไม้คนละท่อน จับท่านใส่ถุงนอนคว่ำหน้า

หมื่นตูมลงมือก่อนที่ก้านคอ

หมื่นตามลงมือที่กลางหลัง

หมื่นซ้ำตีลงที่ข้อพับเข่า

หมื่นพลอยตีลงที่ข้อเท้า

[siamese]

พระเจ้าทองลั่น หรือ พระเจ้าทองจันทร์ พระมหากษัตริย์องค์แรกที่ถูกสำเร็จโทษที่วัดโคกพระยาด้วยพระชนมายุ ๑๕ พรรษา ครองราชย์ได้ ๗ วันโดยถูกพระราเมศวร (ครั้งที่ ๒) เข้ายึดพระราชบัลลังก์

[siamese]

แผนที่ทางอากาศชี้ตำแหน่งวัดโคกพระยา ซึ่งอยู่ตรงข้ามพระราชวังโบราณ ซึ่งก็ถือว่าไม่ไกลมาก

เคยคิดไว้ว่า เมื่อพงศาวดารกล่าวว่า เมื่อสำเร็จโทษแล้วก็ให้ทิ้งลงหลุมไป น่าจะมีการขุดค้นพื้นที่ดูว่าพบโครงกระดูกหรือไม่ 

[NAVARAT.C]

แท่นหินประหารกบฏ

แท่นหินนี้ กว้าง ๔๘ นิ้ว ยาว ๖๐ นิ้ว เป็นแท่นหินประวัติศาสตร์ กล่าวคือ ครั้งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สำเร็จโทษกรมหลวงรักษ์รณเรศ โดยให้นำมาทุบด้วยท่อนจันทน์บนแท่นหินแผ่นนี้ มีเรื่องราวอยู่ในพงศาวดาร ตอนกล่าวหากรมหลวงรักษ์รณเรศเป็นกบฏว่า
“มักใหญ่ใฝ่สูงจะเป็นวังหน้าบ้าง เป็นเจ้าแผ่นดินบ้าง อย่าว่าแต่มนุษย์เราจะยอมให้เป็นเลย แม้แต่สัตว์เดียรฉานมันก็ไม่ยอมให้ตัวเป็นเจ้าแผ่นดิน จึงโปรดฯ ให้ถอดเสียจากกรมหลวง ให้เรียกว่าหม่อมไกรสร ลงพระราชอาญาแล้ว ให้ไปสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ ที่วัดปทุมคงคา เมื่อวันที่ ๑๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๓๙๑ ตรงกับวันพุธ เดือนอ้าย แรม ๓ ค่ำ”

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงกล่าวว่า จะเป็นเหตุไรหาปรากฏไม่ว่าที่วัดปทุมคงคานี้จึงเป็นที่สำคัญสำหรับประหารชีวิตเจ้านาย เพราะแต่ก่อนงานพระบรมศพ เก็บพระบรมอัฐิแล้ว ก่อนที่จะใช้วิธีฝังพระอังคารกันนั้น ก็เชิญลงเรือบุษบกเรือศรี มีแห่กลองชนะเต็มที่ ไปถึงวัดปทุมคงคาแล้ว ก็เอาพระอังคารลงลอยที่นั่น และถ้าช้างเผือกล้มลง ก็เช่นเดียวกัน เขาเอาผ้าขาวห่อช้างที่ล้ม มีเรือดั้ง เรือกัน แห่ลากเอาไปถ่วงที่วัดปทุมคงคาเหมือนกัน

วัดปทุมคงคาอยู่เขตสัมพันธวงศ์ครับ แต่ไม่ใช่วัดสัมพันธวงศ์
ทุกวันนี้ยังเข้าไปดูแท่นหินนี้ได้