คำไทยที่หายไป

[siamese]

^
- ชั่วคราว
- ชั่วคืน
- ชั่วประเดี๋ยว
- ชั่วคน
- ชั่วปู่ย่าตายาย
- ชั่วพ่อชั่วแม่
- ชั่วโมง
- ชั่วยาม
 

[ลุงไก่]

นำเสนอคำว่า ชั่ว ที่ไม่ได้แปลว่า ชั่ว ค่ะ 

- ชั่วพริบตาเดียว
- ชั่วอึดใจเดียว
- ชั่วลัดนิ้วมือเดียว
- ชั่วหม้อข้าวเดือด
- ชั่วเคี้ยวหมากจืด

ชั่วช่างชี ดีช่างสงฆ์
ดีเข้าตัว ชั่วเข้าคนอื่น
ชั่วโมงเร่งด่วน (ช่วงเช้าของคนกรุงเทพฯ)

ขอแทรกสักนิดว่า อย่างนี้เรียกว่าอย่างไรดีครับ
ถอนรากถอนโคน, ล้มทั้งยืน, ...

[siamese]

^
เข้าทำนอง "ไม้ใกล้ฝั่ง" เชียวครับ ลุงไก่ 

[siamese]

นึกถึงคำเก่าแก่ได้คำหนึ่ง น้อยคนจะเรียกกัน "ชั้ว"

ชั้ว ใช้เรียกเครื่องเรือนของไทย ที่เราเรียกกันง่าย ๆ ว่าตู้หมู่พระพุทธรูป มักจะเห็นในพระบรมมหาราชวัง บ้านเรือนไทยเก่า ๆ และพิพิธภัณฑ์ดังภาพ

และอีกความหมายหนึ่ง ของ "ชั้ว" ตามรอยอินกล่าวว่า วิธีแทงโปวิธีหนึ่ง ถ้าลูกค้าแทงชั้วไว้ ๑ ประตู และขาย ๑ ประตู  โปออกประตูที่ลูกค้าแทงชั้วไว้ เจ้ามือจ่าย ๑ ต่อ ถ้าออกประตูที่  ลูกค้าขายเจ้ามือกิน ถ้าออกประตูอื่น นอกจากนั้น ไม่ได้ไม่เสีย

[ลุงไก่]

^
เข้าทำนอง "ไม้ใกล้ฝั่ง" เชียวครับ ลุงไก่  

มันน่าจับ "ตีเข่า เขย่าศอก ตอกด้วยแข้ง แทงด้วยหลังมือ" นัก

[siamese]

^
อุ๊ย !!! เห็นไม้หลักปักเลน เอนไปเอนมา

[:D :D]

ยัง ชั่ว อยู่ค่ะ  

- ชั่ววูบ
- ชั่วขณะจิต
- ชั่วครู่ชั่วยาม
- ชั่วแล่น
- ชั่วกัลปาวสาน
- ชั่วนิรันดร
- ชั่วกัปชั่วกัลป์
- ชั่วนาตาปี
- ชั่วตาปีสีตาชาติ

[เพ็ญชมพู]

นำเสนอคำว่า ชั่ว ที่ไม่ได้แปลว่า ชั่ว ค่ะ  

- ชั่วพริบตาเดียว
- ชั่วอึดใจเดียว
- ชั่วลัดนิ้วมือเดียว
- ชั่วหม้อข้าวเดือด
- ชั่วเคี้ยวหมากจืด

คุณดีดีว่า ชั่วหม้อข้าวเดือด และ ชั่วเคี้ยวหมากจืด อย่างไหนเร็วช้ากว่ากัน

 

[เทาชมพู]

เคยได้ยินแต่สำนวน ชั่วเคี้ยวหมากแหลก   เพราะเวลามันสั้นนิดเดียว
ส่วนเคี้ยวหมากกว่าจะจืด  ใช้เวลานานนะคะ

[:D :D]

มีการถกกันเกี่ยวกับเรื่องนี้หลายกระทู้ในพันทิปค่ะ...

- ชั่วเคี้ยวหมากแหลก น่าจะประมาณไม่เกิน 2-3 นาที นะคะ
- ชั่วหม้อข้าวเดือด ถ้าเป็นปัจจุบันใช้หม้อหุงข้าวไฟฟ้า ขนาดที่ใช้กันตามบ้าน น่าจะประมาณ 10-15 นาทีนะคะ แต่หม้อหุงข้าวแบบโบราณต้องเช็ดน้ำ ต้องราไฟ ดงข้าวน่าจะกินเวลามากกว่า..
- ชั่วเคี้ยวหมากจืด น่าจะใช้เวลาสัก 30-45 นาที เคี้ยวไปเรื่อยๆ เพลินๆ เผลอๆ เคี้ยวไปเม้าส์ไป กว่าจะรู้ตัวว่าหมากจืดอาจจะปาเข้าไปเป็นชั่วโมงมังคะ
- ชั่วนกกระจอกกินน้ำ.....จิ๊บ...จิ๊บ...

[ภูมิ]

คำว่า ขันหมาก ก็ยังเกี่ยวข้องกับหมาก เป็นขันใส่หมากพลู เพื่อแสดงความเคารพพ่อแม่ของฝ่ายหญิง
แล้ว เตะผ่าหมาก  กะ ข้าวหมาก เกี่ยวกับหมากตรงไหน ...
ยังมี หมากรุก กะ หมากกระดาน อีก เกี่ยวกับหมากไหมหนอ...

เตะผ่าหมาก
เข้าใจเอาเองว่าตรงนั้นมันหน้าตาเหมือนลูกหมาก จริงเท็จแค่ไหนใครช่วยเฉลยที

[willyquiz]

พูดจ๋อแจ๋        = พูดอย่างเด็กๆ

พูดจ้อย         = พูดคล่อง

พูดจ๋อย         = พูดไม่หยุดปาก

หน้าจ๋อย        = หน้าสลด

เหลืองจ๋อย/อ๋อย    = สีเลืองเข้ม

หวานจ๋อย      = รสหวานจัด

นั่งจ๋อย         = นั่งเหงาหงอย

นั่งจ๋อง               

นั่งจองหง่อง

นั่งหงอยก๋อย

[เพ็ญชมพู]

คุณดีดีว่า ชั่วหม้อข้าวเดือด และ ชั่วเคี้ยวหมากจืด อย่างไหนเร็วช้ากว่ากัน

 

อาจารย์กาญจนา นาคสกุล ท่านว่าใช้เวลาเท่ากัน

ชั่วหม้อข้าวเดือด

           เป็นสำนวนที่กล่าวถึงระยะเวลาอีกสำนวนหนึ่ง โดยเทียบกับเวลาที่ใช้หุงข้าวหม้อหนึ่ง คนไทยกินข้าวเป็นอาหารหลัก การหุงข้าวจึงเป็นสิ่งที่คนไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้หญิงไทยแต่ก่อนเรียนรู้กันทุกคน วิธีหุงข้าวนั้นต้องนำข้าวมาล้างเอาฝุ่นและรำข้าวออก เรียกว่า ซาวข้าว แล้วใส่น้ำให้มากพอควร ยกหม้อขึ้นตั้งไฟ เมื่อเดือดแล้วต้องคนไม่ให้เมล็ดข้าวติดกัน และเคี่ยวไปจนข้าวสุกเกือบทั่ว จึงรินน้ำข้าวออก เรียกว่า เช็ด เมื่อน้ำข้าวไหลออกหมดเรียกว่า ข้าวสะเด็ดน้ำ แล้ว ก็นำหม้อข้าวมาตั้งไฟอ่อน ๆ หมุนหม้อข้าวบ่อย ๆ ให้ข้าวร้อนระอุทั่วทั้งหม้อ เรียกว่า ดง ระยะเวลาที่ตั้งหม้อข้าวจนข้าวเดือดนานประมาณ ๒๐-๓๐ นาที ซึ่งเป็นระยะเวลาช่วงหนึ่ง คนสมัยก่อนจึงนำมากำหนดเวลาต่าง ๆ เช่น เราเดินไปชั่วหม้อข้าวเดือดก็พบหมู่บ้านหนึ่ง เขามานั่งคุยอยู่สักชั่วหม้อข้าวเดือดนั่นแหละถึงได้ไปบ้านกำนัน

ชั่วเคี้ยวหมากจืด

           เป็นสำนวนที่ใช้บอกเวลาอีกสำนวนหนึ่ง โดยเทียบกับระยะเวลาในการเคี้ยวหมาก ๑ คำ ตั้งแต่เริ่มเคี้ยวจนหมากจืดหมดคำ การเคี้ยวหมากของคนแต่ก่อนเรียกว่า กินหมาก แต่ไม่ได้กินจริง ๆ ส่วนมากจะนำหมาก ใบพลูที่บ้ายปูนแล้ว เคี้ยวรวมไปกับเกล็ดพิมเสน กานพลู ยาจืด และเครื่องหอมอื่น ๆ เคี้ยวไปพอหมากพลูผสมกับน้ำลายกลายเป็นน้ำหมากสีแดงก็บ้วนทิ้งเสียครั้งหนึ่ง แล้วเคี้ยวต่อไป พอมีน้ำหมากก็บ้วนน้ำหมากทิ้ง ทำอย่างนี้ไปเรื่อยๆ จนหมากหมดรสฝาด เรียกว่า หมากจืด จึงคายชานหมากทิ้ง คนโบราณกะระยะเวลาที่เคี้ยวหมากคำหนึ่ง ๆ จนจืด ซึ่งเป็นเวลาประมาณ ๒๐-๓๐ นาที มาใช้อธิบายช่วงเวลาหนึ่ง เช่น เรารออยู่นานชั่วเคี้ยวหมากจืดเห็นจะได้ กว่าเขาจะพาเราเข้าไปพบท่านเจ้าคุณ จากนี่ถ้าจะเดินไปบ้านผู้ใหญ่ ก็ไกลชั่วเคี้ยวหมากจืดนั่นแหละ ในสมัยโบราณยังไม่มีนาฬิกาบอกเวลา จึงมักคำนวณเวลาด้วยการเปรียบเทียบกับสิ่งที่ทำอยู่เป็นประจำ สำนวน ชั่วเคี้ยวหมากจืด ปัจจุบันคนที่ไม่เข้าใจแผลงใช้คำว่า ชั่วเคี้ยวหมากแหลก ก็มี

จากนิตยสารสกุลไทยฉบับที่ ๒๔๗๘ ปีที่ ๔๘ ประจำวันอังคารที่ ๑๖ เมษายน ๒๕๔๕

 

[ลุงไก่]

มีการถกกันเกี่ยวกับเรื่องนี้หลายกระทู้ในพันทิปค่ะ...

- ชั่วเคี้ยวหมากแหลก น่าจะประมาณไม่เกิน 2-3 นาที นะคะ
- ชั่วหม้อข้าวเดือด ถ้าเป็นปัจจุบันใช้หม้อหุงข้าวไฟฟ้า ขนาดที่ใช้กันตามบ้าน น่าจะประมาณ 10-15 นาทีนะคะ แต่หม้อหุงข้าวแบบโบราณต้องเช็ดน้ำ ต้องราไฟ ดงข้าวน่าจะกินเวลามากกว่า..
- ชั่วเคี้ยวหมากจืด น่าจะใช้เวลาสัก 30-45 นาที เคี้ยวไปเรื่อยๆ เพลินๆ เผลอๆ เคี้ยวไปเม้าส์ไป กว่าจะรู้ตัวว่าหมากจืดอาจจะปาเข้าไปเป็นชั่วโมงมังคะ
- ชั่วนกกระจอกกินน้ำ.....จิ๊บ...จิ๊บ...

คุณหนู    ที่เคารพ นกกระจอกในภาพมันมาอาบน้ำตะหาก ขืนกินน้ำขนาดนั้น ๓ วันจะหมดไหมน่ะ?  

"ชั่วพริบตาเดียว" เมียสุดที่รักก็จากฉันไปเสียแล้ว (เป็นไปตามแผน ฮ่า ฮ่า ฮ่า)

เรื่องนี้คงจะเล่ากันไม่จบไปจน "ชั่วลูก ชั่วหลาน"

[willyquiz]

มัวไป  "งมโข่ง"  อยู่ที่ไหน  เขาได้นายกคนใหม่แล้ว

ก็ไม่อยากโตอ่ะ ขอเป็น  "เด็กโข่ง"  หยั่งงี้ละ ใครจะทำไม

อย่ามา  "เสความ"  นะ  พูดกันให้รู้เรื่องก่อน

เรื่องมันก็จบไปแล้ว  จะมา  "ฟื้นฝอยหาตะเข็บ"  อะไรกันอีก

โอย เถียงกันอยู่ได้ ยายจะเป็นลม  ขอ  "เยี่ยวอูฐ"  ให้ยายหน่อยเร้วววววว..