โปรตุเกสเข้าเมือง

[Kurukula]

ด้วยความเคารพครับ เรื่องเหล่านี้เคยอ่านผ่านๆ แต่จำไม่ได้แล้วว่ามาจากไหนกันแน่ 

เหมือนกับ กิีรดังได้ยินมาว่า จับปิ้งในภาษาโปรตุเกส คำที่ออกเสียงคล้ายๆกันนี้ แปลว่า แผ่นเหล็กที่ใช้ปิดรูกุญแจครับ

อีกคำหนึ่ง ที่ กิรดังได้ิยินมาเช่นกัน คือ หลวงโกชาอิศหาก ที่อาจารย์เทาชมพูพูดถึงไปนานแล้วนั้น คำว่า อิศหาก มาจากชื่อบุคคลในพระคัมภีร์ คือ อิสอัค หรือ Isaac (อย่างไอแซค นิวตัน) แต่เป็นสำเนียงอาหรับ จะอ่านว่า อิศหากครับ

คิดว่าราชทินนาม โกชาอิศหากนี้ น่าจะเป็นของมุสลิมมะห์มากกว่าพวกล่ามโปรตุเกศที่เป็นคริสเตียนครับ

[เทาชมพู]

ดิฉันจำสับกันระหว่างล่ามโปรตุเกสกับล่ามมลายู    ขออภัยด้วย  คุณกุรุกุลาท้วงถูกแล้วค่ะ
เคยเขียนเป็นบทความในเรือนไทยว่า

" เมื่อตั้งกรุงธนบุรีและรัตนโกสินทร์ คนไทยเชื้อสายโปรตุเกสอพยพมาตั้งบ้านเรือนอยู่แถวตำบลกุฎีจีน ตำบลสามเสน ออกเสียงเรียกอย่างชาวบ้านว่า "ฝรั่งกฎีจีน" หรือ "ฝรั่งกระดีจีน" พวกนี้พอจะเรียนรู้ภาษาโปรตุเกสบ้างตามที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ จึงมักรับราชการในตำแหน่งที่เรียกว่า "ล่ามฝรั่ง" อยู่ในกรมท่า มีอัตราอยู่ 5 คน หัวหน้ามีราชทินนามเป็นขุนเทพวาจา รับเบี้ยหวัดปีละ 7 ตำลึง หน้าที่การงานมีน้อยมาก เพราะไทยติดต่อกับโปรตุเกสก็แต่เฉพาะการค้าขายที่เมืองมาเก๊า นานๆเจ้าเมืองจะมีหนังสือมาสักครั้งหนึ่ง

ส่วนการติดต่อค้าขายกับอังกฤษเริ่มมีขึ้นมาบ้างในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ ไม่มีล่ามไทยคนไหนพูดอังกฤษได้ นายเรืออังกฤษจึงต้องอาศัยแขกมลายูเป็นล่าม ดังนั้นการติดต่อค้าขายระหว่างรัฐบาลไทยกับเรือสินค้าอังกฤษก็ดี หรือการติดต่อทางราชการกับอังกฤษที่เกาะหมาก และสิงคโปร์ก็ดี ต้องใช้ภาษามลายูล้วนๆ

ในปลายรัชกาลที่ 3 ไวศ์รอยหรือผู้สำเร็จราชการแห่งอินเดีย มีบัญชาให้นายจอห์น ครอฟอร์ด เป็นทูตมาเจรจาติดต่อกับประเทศไทย เมื่อ พ.ศ. 2364 ก็ต้องอาศัยภาษามลายูเป็นพื้นฐานการติดต่อ ปรากฏในจดหมายเหตุของครอฟอร์ด ฟังดูก็ค่อนข้างทุลักทุเล คือทูตอังกฤษเริ่มต้นด้วยการพูดภาษาอังกฤษแก่ล่ามมลายูที่พามาด้วย ล่ามแปลคำพูดจากอังกฤษเป็นภาษามลายูให้ล่ามไทยที่รู้ภาษามลายูชื่อหลวงโกชาอิศหากฟัง แล้วหลวงโกชาอิศหากจึงแปลจากภาษามลายูเป็นภาษาไทยให้เจ้าพระยาพระคลังรับทราบอีกทีหนึ่ง เมื่อเจ้าพระยาพระคลังจะตอบว่าอะไร ก็ต้องแปลย้อนกลับเป็นลำดับจากไทย มลายู และอังกฤษ กลับไปเป็นทอดๆอีกที

[Bidya Sriwattansarn]

ขอต้อนรับสู่เรือนไทยค่ะ
ถ้าอาจารย์นั่งในเรือนไทยไปสักพัก  สมองจะเกิดภูมิคุ้มกันเองค่ะ จากนั้นก็จะสนุกไปเอง

ขอบคุณครับ

[เทาชมพู]

อ้าว อาจารย์กลับมาแล้ว
มีเรื่องโปรตุเกสจะเล่าสู่กันฟังกับชาวเรือนไทยอีกไหมคะ   กระทู้นี้ยังไม่จำเป็นต้องจบ

[Bidya Sriwattansarn]

^
^
^
โปรตุเกสเข้าเมืองมาแล้ววว


ด้วยความเคารพครับ ท่านอาจารย์ Bidya Sriwattansarn

สนุกดีครับว่างๆผมจะแวะมาเสวนาเพื่อความระมัดระวังในการอ้างอิงงานของผมบางส่วนครับ

[เทาชมพู]

ดึงกระทู้นี้ขึ้นมาอีกครั้ง เนื่องจากได้อ่านหนังสือ สามนคร ของม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช  ท่านพูดถึงอิทธิพลของดัทช์หรือฮอลันดาในสมัยอยุธยาเอาไว้ และเอ่ยถึงโปรตุเกสอีกนิดหน่อย
จึงคิดว่าควรจะเก็บมาบันทึกไว้ในกระทู้นี้

ท่านเล่าอย่างที่พวกเราคุยกันมาในกระทู้นี้ละค่ะ   ว่าอยุธยาเริ่มติดต่อกับตะวันตก  เมื่อพระมหากษัตริย์แห่งอยุธยาทรงรับทูตโปรตุเกสที่ยึดมะละกาเอาไว้ได้     ตั้งแต่ครั้งแรกเมื่อค.ศ.  1518  ไทยก็แสดงความใจกว้างรับรองชาวตะวันตกอย่างเต็มใจ   นอกจากติดต่อค้าขายด้วยก็ยังอนุญาตให้เผยแพร่ศาสนาได้  ไม่รังเกียจเดียดฉันท์
จากโปรตุเกส  ฮอลันดาก็เข้ามาหลังค.ศ. 1600 เล็กน้อย    แต่สองชาติคือโปรตุเกสกับฮอลันดานี้คบหากับไทยต่างกัน   ม.ร.ว.คึกฤทธิ์เล่าว่าฮอลันดาก้าวร้าว  ผิดกับโปรตุเกสที่สามารถทำตัวคลุกคลีปะปนกับชาวบ้านได้อย่างสนิท  จนชาวอยุธยาไม่รู้สึกว่าผลประโยชน์ของโปรตุเกสเป็นผลประโยชน์ของคนต่างชาติ
ส่วนฮอลันดานั้นหนักไปทางแผ่อิทธิพล  จนอยุธยารู้สึกว่าเป็นอันตรายต่อความมั่นคง    จนสมเด็จพระนารายณ์หันไปคบฝรั่งเศส  เพื่อถ่วงดุลย์อำนาจของฮอลันดา  แต่ฝรั่งเศสก็หวังผลตอบแทนที่พระองค์ให้ไม่ได้ คือหวังว่าพระเจ้าแผ่นดินไทยจะหันไปนับถือคริสตศาสนา
ด้วยเหตุนี้ปลายรัชสมัย พระเพทราชาก็ปราบปรามอิทธิพลฝรั่งเศสให้สิ้นซากในอยุธยา      ปิดอาณาจักรจากฝรั่งนับแต่นั้น  แต่ว่าโปรตุเกสซึ่งมาตั้งหลักแหล่งอยู่ยาวนาน และไม่เป็นพิษเป็นภัยต่อความมั่นคง ก็ได้รับอนุญาตให้อยู่ในอยุธยา มีลูกมีหลานเป็นคนไทยเชื้อสายโปรตุเกสกันต่อมา จนสิ้นสุดอาณาจักรเมื่อพ.ศ. 2310

จบ

[Bidya Sriwattansarn]

พิทยะ
ผมน้อมรับในคำวิจารณ์ข้างต้นครับ และได้ตรวจสอบจากทูตวัฒนธรรมโปรตุเกสและแล้วปรากฏว่าในช่วงอายุของเธอก็ไม่รู้จักจับปิ้ง

ได้เขียนไปถามเว็บไซต์คุณแม่(www.mum.org)ซึ่งก็ได้รับคำตอบว่า ไม่รู้จักเช่นกัน ดังนั้นในเบื้องต้นนี้ผมจึงต้องยอมรับตามข้อเสนอของทั้งสองท่านโดยดุษณี  ด้วยความขอบคุณครับผม อนึ่ง ในการเสวนาทางวิชาการเรื่อง Spice, trade and sacred ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อ 21 มิย. 54 ผมก็ได้อ้างถึงข้อถกเถียงนี้ในhttp://www.reurnthai.comด้วยความชื่นชมเช่นเดียวกัน
ขอแสดงความนับถือ
พิทยะ ศรีวัฒนสาร

[เทาชมพู]

ในการเสวนาทางวิชาการเรื่อง Spice, trade and sacred ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อ 21 มิย. 54

อาจารย์จะกรุณาเล่าย่อๆได้ไหมว่าเสวนาเรื่องนี้พูดถึงโปรตุเกสว่าอย่างไรบ้างคะ  สำหรับท่านที่สนใจแต่ไม่มีโอกาสไปฟัง
หรือจะนำเอกสารประกอบมาลง ก็ยินดี ค่ะ

[Bidya Sriwattansarn]

ขอความกรุณาอ่านใน เว็บ http://siamportuguesestudy.blogspot.com ชื่อบทความ Seafaring, Spice route, Sacred Christ  ครับ

[คริสต์ศตวรรษที่ 17]

ชอบจังเลยครับเรื่องประเภทนี้

[NAVARAT.C]

เอารูปเด็กไทยใส่จับปิ้งมาให้ดูเล่นน่ารักๆเฉยๆ

เครื่องแต่งกายชิ้นน้อยนี้เกือบกลายเป็นโปรตุเกสนำมาเผยแพร่อย่างเป็นทางวิชาการซะแล้ว

[เทาชมพู]

สาวๆ อย่าเผลอคิดว่าเป็นสร้อยคอเข้าล่ะ

[naitang]

เห็นภาพแล้วทำให้ย้อนนึกขึ้นได้ว่า ตัวเองเคยซื้อเก็บสะสมไว้อันหนึ่ง นานมาแล้ว เป็นเงินผสม

ก็ด้วยสนใจในวิธี (จะเรียกว่าเทคโนโลยีก็น่าจะพอได้) การร้อยห่วงจนเป็นแผงที่มีน้ำหนักทิ้งตัว และพริ้วเหมือนผ้า ไม่มีโอกาสติดหรือพันกันเป็นก้อนเลย

[เทาชมพู]

ไม่ทราบว่าช่างที่ดีไซน์จับปิ้งเป็นใคร  แต่ว่าออกแบบได้คลาสสิคจริงๆ 
ภาพที่นำมาลงข้างล่างนี้เป็นสร้อยคอสั้นติดคอของสตรี เรียกว่า choker  มีหลายแบบ  จะเห็นได้ว่าบางแบบเหมือนจับปิ้งของเราเลย

[naitang]

จับปิ้ง หรือ ตะปิ้ง ?