หน้าราหู - ซุ้มประตูวัด

[teerawat]

สวัสดีครับ ชาวเรือนไทยทุกท่าน

หลังจากมาพบที่นี่ได้โดยบังเอิญ และติดตามอ่านอยู่เงียบ ๆ ด้วยความชื่นชมอยู่พักใหญ่ ๆ ก็เห็นควรสมัครสมาชิกเสียที
ต้องออกตัวก่อนนะครับว่า ไม่ได้มีความรู้อะไรมากนัก และไม่ได้เรียนมาทางศิลปะ หรือประวัติศาสตร์ศิลป์ใด ๆ ทั้งสิ้น
เพียงแต่มีความสนใจเกี่ยวกับศิลปกรรมไทย ๆ เท่านั้นเอง
ที่ผ่านมาก็ได้รับความรู้จากหลาย ๆ ท่านผ่านความคิดเห็นที่แสดงในกระทู้ ซึ่งต้องขอบคุณมากๆ ครับ ทุก ๆ ท่านเลย
ในโอกาสที่ได้สมัครสมาชิก ก็เลยอยากหาอะไรเล็ก ๆ น้อย ๆ มาตอบแทนบ้าง
เลยขอนำเสนอภาพแกะสลักชุด "หน้าราหู" หรือซุ้มประตูวัดแห่งหนึ่ง แถว ๆ บ้าน 
เป็นวัดเล็ก ๆ อยู่ริมคลองสาขาของแม่น้ำตาปี ครับ

เชิญชมเลยครับ

[teerawat]

ว้า... ระบบแจ้งว่าภาพใหญ่เกินไป ทำยังไงได้มั่งครับ ใครรู้ช่วยบอกหน่อย ขอบคุณมาก ๆ ครับ

[:D :D]

ลดขนาดภาพลงค่ะ แล้วแต่ว่าใช้ซอฟแวร์อะไร
ถ้าเป็น ACDsee ก็กด edit แล้ว resize ค่ะ

[teerawat]

ลดขนาดภาพได้แล้วครับ แต่ว่ามาติดที่นามสกุลของไฟล์อีก ครับ
ไฟล์ภาพเป็น BMP ครับ ระบบแจ้งว่าไม่อนุญาต
พอดีไม่ค่อยรู้เรื่องคอมพิวเตอร์เท่าไหร่น่ะครับ ขอโทษด้วยที่รบกวน
เดี๋ยวจะหาทางแปลงไฟล์ได้แล้ว จะเอามาให้ชมทีหลังนะครับ

[:D :D]

นามสกุลที่ใช้ได้ doc, gif, jpg, mpg, pdf, png, txt, zip, kmz
ขนาดต้องไม่เกิน 250 kB ค่ะ post ได้ครั้งละไม่เกิน 4 ภาพ ค่ะ

แนะนำให้ใช้ภาพนามสกุล gif หรือ jpg ค่ะ เพราะจะมีขนาดเล็กกว่า bmp มาก
ตอน save จะมีช่องคำถามมาให้ 2 ช่อง
ช่องบนให้ใส่ชื่อไฟล์
ช่องล่างจะเขียนว่า save as type ให้เราเลือกนามสกุลที่จะ save ค่ะ
(ดูภาพประกอบภาพบน กดลูกศรจะมี drop down นามสกุลของไฟล์ขึ้นมาให้เลือกค่ะ)

หรืออีกวิธีที่จะไม่ให้เปลืองพื้นที่ของเว็ปเรา ก็ใช้วิธีการ link ภาพมาจากเว็ปอื่น
โดย กดที่ปุ่มใส่รูป ด้านบนแล้วเอาชื่อภาพจากเว็ปที่มีรูปอยู่มาใส่ตรงกลางแท็ก ค่ะ
(ดูภาพประกอบภาพล่าง ปุ่มที่ล้อมกรอบสีแดงค่ะ)

ลองดูนะคะ
เอาใจช่วยให้ post รูปได้สำเร็จค่ะ  

ถ้าท่านอื่นมีวิธีอื่นๆ อีก ก็กรุณาช่วยชี้แนะด้วยนะคะ แลกเปลี่ยนความรู้กันค่ะ

[teerawat]

ขอบคุณมาก ๆ เลยครับ
จะลองดูใหม่นะครับ

[teerawat]

ได้แล้วครับ แหม...เล่นเอาเหงื่อตก "--

ภาพที่เห็นเป็นซุ้มประตูวัดครับ เป็นคติโบราณของวัดในทางภาคใต้ ที่ทางเข้าวัดจะทำซุ้มประตูรูปหน้าราหูอมจันทร์ไว้
นัยว่าเป็นเครื่องป้องกันเสนียดจัญไรหรือสิ่งชั่วร้ายมิให้เข้ามาในเขตศาสนสถานได้
เข้าใจว่าน่าจะคลี่คลายมาจากหน้ากาลของทางอินเดีย-ขอม นะครับ
ซุ้มประตูที่ว่านี้มักตั้งอยู่ตรงท่าน้ำหน้าวัด เพราะในสมัยโบราณเป็นทางสัญจรหลักนั่นเอง
น่าเสียดายว่า เดี๋ยวนี้แทบหาวัดที่ยังรักษาซุ้มประตูลักษณะนี้ไม่ได้แล้ว

[teerawat]

สำหรับวัดนี้ เป็นวัดเก่าแก่โบราณ ชาวบ้านเชื่อว่าเก่าตั้งแต่สมัยอยุธยา
เมื่อพิจารณาจากหลักฐานต่าง ๆ ที่ปรากฏก็น่าจะจริงครับ
ตัวอย่างที่ยังเหลืออยู่เช่น โบสถ์ที่ก่อผนังด้วยดิน รากฐานพระเจดีย์ขนาดใหญ่ ซึ่งปรักหักพังจนกลายเป็นกองอิฐ ซึ่งเคยพบเครื่องถ้วยชามโบราณบรรจุอยู่เป็นจำนวนมาก เป็นต้น
และยังมีความสำคัญในฐานะวัดที่เป็นศูนย์กลางของชุมชนมาโดยตลอด

ส่วนซุ้มประตูที่เห็นนี้ สลักด้วยไม้เนื้อแข็ง เป็นภาพนูนสูง ฝีมือช่างอย่างดี เข้าใจว่าน่าจะมีอายุประมาณสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
เพราะผู้เฒ่าผู้แก่ ซึ่งล้วนแต่เสียชีวิตไปหมดแล้ว เล่าให้ฟังต่อกันมาว่า ท่านเกิดมาก็เห็นภาพที่ว่านี้แล้ว

[teerawat]

ภาพเพิ่มเติมครับ

[teerawat]

ภาพสุดท้ายแล้ว

ขอบคุณที่เข้ามาชมนะครับ

[teerawat]

อ้อ... เกือบลืม ขอบคุณเจ้าของภาพด้วยครับ (ขอยืมเขามา)
เนื่องจากวัดนี้ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากอุทกภัยที่ผ่านมา
ตอนผมกลับบ้านว่าจะเข้าไปถ่ายภาพ ปรากฏว่าน้ำยังท่วมสูงมิดหน้าราหู ทำให้ไม่สามารถเข้าไปได้ครับ

[siamese]

เอาใจลุ้นในการแปะภาพ ในที่สุดก็สมหวัง 

หน้ากาล เป็นเพียงชื่อในบรรดาหลายๆชื่อที่ใชเรียกสัตว์ประหลาดชนิดหนึ่งที่ปรากฎอยู่บนซุ้มประตู ทับหลังต่างๆ คติของหน้ากาลคือ "การกลืนกินเวลา" เป็นการสอนคติธรรมให้เราไม่ประมาท แม้เวลายังถูกกลืนกินได้ ดังนั้นมนุษย์เราควรต้องเร่งทำความดีไว้ครับ

ชื่อที่มาของหน้ากาล
๑. กาละ (Kala) เป็นสัญญลักษณ์แห่งการเวลา
๒. เกียรติมุข หรือ กีรติมุข (Kirtimukha) แสดงออกในรูปหน้าสัตว์ผสมคน เป็นลักษณะใบหน้าที่พองด้วยลมหายใจ แสดงอำนาจมากมาย
๓. คราส - ปัตติกา (Grasa - Pattika) ใช้เรียกหน้ากาลที่เรียงติดต่อซ้ำกันอยู่บนฐานศาสนสถาน ซึ่งหมายถึง ผู้กลืน หรือ บดบังรัศมี มีความหมายเดียวกับ ราหู
๔. ราหุมุข - มาลา (Rahumuka - mala) ใช้เรียกหน้ากาลที่ปรากฎบนบันไดทีฐานศาสนสถานในอินเดียใต้ และเรียกต่อมาว่า ราหู
๕. สิงหะ - มุขะ (Simha - mukha) ใช้เรียกหน้ากาลที่หน้าอย่างสิงโต มีเขา ๓ เขา แสดงความโกรธ แก้มพองเป็นถุง
๖. เต้าเจ้ (T'ao T'ieh) เป็นลักษณะเดียวกับเกียรติมุขหรือหน้ากาล ในลักษณะการกลืนกิน เกิดในประเทศจีน
๗. มนุษย์เขียว พบในศาสนสถานของอังกฤษ
๘. ตะมัส (Tamas) เป็นชื่อหนึ่งของราหู เป็นลูกของสิงโตตัวเมีย หมายถึง ความมืดและความตาย
๙. สวรภาณุ (Svarbhanu) เป็นชื่อของราหู หมายถึงความยิ่งใหญ่ สามารถควบคุมบดบังดวงอาทิตย์
๑๐. พนัสปติ (Vanaspati) เทพเจ้าแห่งแสง
๑๑. อสุระ (Asura) มีความหมายเช่นเดียวกับเกียรติมุข

[werachaisubhong]

วัดพุมเรียง

๑๗๗ หมู่ที่ ๑ ตำบลพุมเรียง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี  ๘๔๑๑๐
ซุ้มประตูหน้าวัด ติดรูปราหูอมจันทร์ไม้แกะสลัก อายุกว่า ๑๐๐ ปี

[teerawat]

ขอบคุณคุณ werachaisubhong ครับ ที่นำภาพของวัดพุมเรียงมาร่วมแชร์
เข้าใจว่าทางไชยาก็คงมีคติความเชื่อเหมือนๆ กัน
ถ้าเป็นไปได้อยากเห็นรายละเอียดที่ชัดกว่านี้ครับ
ในจดหมายเหตุเสด็จตรวจราชการแหลมมลายู ของสมเด็จฯ กรมพระยานริศฯ
ทรงจดหมายไว้เมื่อเสด็จวัดจำปา ไชยา เกี่ยวกับซุ้มประตูไว้ว่า
"อีกสิ่งหนึ่ง ประตูวัดเป็นของน่าดู เป็นประตูอย่างมีหลังคาเล็กๆ ครอบแต่ตัวไม้สลัก พิฤกต้องเขียนเอามา
แต่หลังคาไม่ได้เก่า เขาทำใหม่ปุปะไว้"
ทรงบันทึกไว้สั้น ๆ เท่านี้ แต่ที่น่าสนใจคือได้ทรงสเก็ตภาพดังกล่าวไว้ด้วย ลักษณะคล้าย ๆ ของวัดท่าสะท้อนเหมือนกัน
แต่ตำแหน่งที่เป็นทวยของวัดท่าสะท้อนนั้น ของวัดจำปาทำเป็นกรอบภาพรูปเทวดา (หรือยักษ์) ยืนถือตระบอง ล่างลงมาจึงเป็นทวยหูช้าง
เสียดายที่ผมไม่มีเครื่องสแกน เลยไม่สามารถเอาภาพมาลงได้
ปัจจุบันภาพที่ว่านี้ไม่รู้ยังคงอยู่หรือไม่ แต่เข้าใจว่าน่าจะสาบสูญไปแล้ว

[ติบอ]

ภาพที่คุณ teerawat เอามาแบ่งกันชมสวยมากๆเลยครับ
ฝีมือช่างน่าชมจริงๆ ว่าดีมากเลย...
ทั้งหน้าราหู ทวย และกระหนกที่แทรกอยู่

ไม่รู้นะครับว่าหลังน้ำท่วมจะเป็นอย่างไรแล้วบ้าง
ถ้าสูญไปก็น่าเสียดายอยู่ไม่น้อย เพราะงานดีจริงๆครับ