สอบถามเรื่องพระที่นั่งราชกลัญจกรที่ตั้งของหน่วยทหารมหาดเล็กฯ

[LOFT]

ไม่ทราบว่ามีหรือเปล่าครับ คือผมจะสอบถามเกี่ยวกับองค์ท้าวหิรัณย์พนาสูร องค์นี้กับอีกองค์ที่วังพญาไท เกี่ยวกับเทวลักษณะของทั้งสององค์ครับ คืออยากทราบว่าเหมือนหรือแตกต่างกัน คือที่ผมได้รับรู้มาคือแตกต่างกันในรายละเอียด เช่นฐานมีลักษณะที่แตกต่างกัน เลยอยากเรียนถึงประวัติของท่านและความแตกต่างของทั้งสององค์ครับ ถ้าถ่ายรูปมาได้จะเป็นพระคุณอย่างสูงครับ

[V_Mee]

พระที่นั่งราชกลัญจกร  ชื่อนี้ไม่เคยได้ยินครับ
แต่ถ้าเป็นพระที่นั่งราชกรัณยสภา ในพระบรมมหาราชวังนั้น  เคยเป็นที่ประดิษฐานท้าวหิรันยพนาสูรองค์เล็กที่พระราชทานไว้แก่กรมบัญชาการกลสงมหาดเล็ก

ท้าวหิรันยพนาสูรองค์เล็กที่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ โปรดให้ปั้นหล่อไว้มีอยู่ด้วยกัน ๓ องค์

องค์หนึ่งทรงเก็บไว้ประจำพระองค์  มีคุณมหาดเล็กเชิญตามเสด็จเวลาแปรพระราชฐานไปประทับแรมที่ต่างๆ  ปัจจุบันเป็นพระราชมรดกในสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 

องค์หนึ่งพระราชทานไว่ที่กรมบัญชาการกลางสถาจางวางมหาดเล็ก  เมื่อยุบเลิกกรมบัญชาการกลางมหาดเล็กในตอนต้นรัชกาลที่ ๗ แล้ว  คงเก็บรักษาไว้ในพระบรมมหาราชวัง 

องค์หนึ่งโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐานไว้ที่หน้ารถยนต์พระที่นั่งสีม่วงแก่  ภายหลังปลดระวางรถยนต์พระที่นั่งองค์นั้นแล้ว  ชาวพนักงานกองพระราชพาหนะได้อัญเชิญรูปหล่อท้าวหิรันยพนาสูรขึ้นประดิษฐานไว้บนหิ้งบูชาภายในหมวดรถยนต์หลวง  ริมถนนราชวิถี  ใกล้รัฐสภา  ที่เรียกกันว่า "หมวดนอก"

รูปหล่อท้าวหิรันยพนาสูรทั้ง ๓ องค์นี้ล้วนถือไม้เท้าด้วยมือขวาแนบลำตัวเช่นเดียวกับองค์ใหญ่ขนาดเท่าคนจริง  ที่โปรดเกล้าฯ ให้หล่อไว้ที่ท้ายพระราชวังพญาไท  ริมคลองสามเสนเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๕  แค่องค์เล็กทั้งสามองค์นั้นทรงหล่อไว้แต่ตอนต้นรัชกาล

นอกจากนั้นยังมีองค์เล็กอีกองค์หนึ่ง  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานไว้แก่พระยาอนิรุทธเทวา (ม.ล.เฟื้อ  พึ่งบุญ) ซึ่งทรงพระกรุณาชุบเลี้ยงเสมอ "ลูก"  องค์นี้ถือไม้เท้าด้วยมือซ้ายแล้ววางไม้เท้าพาดเฉียงขวางลำตัว  สันนิษฐานว่า องค์นี้เป็นองค์ต้นแบบที่โปรดเกล้าฯ ให้พระเทพรจนา (สิน  ปฏิมาประกร) ปั้นหล่อถวายเป็นต้นแบบ  เมื่อทรงพระราชวินิจฉัยให้แก้แบบเป็นถือไม้เท้าด้วยมือขวา  จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานองค์ต้นแบบนั้นแก่ พระยาอนิรุทธเทวา คุณมหาดเล็กห้องพระบรรทม  ซึ่งเป็นผู้ทรงไว้วางพระราชหฤทัยยิ่ง

รายละเอียดความเป็นมาตลอดจนอภินิหารและภาพถ่ายท้าวหิรัยนพนาสูรทั้ง ๕ องค์มีกล่าวถึงในหนังสือ "เกร็ดพงศาวดาร รัชกาลที่ ๖" ครับ

[LOFT]

ผมก็ว่าอยู่ แต่ไม่กล้าเทียบเคียงว่าจะเป็นพระที่นั่งองค์ไหนกันแน่   ขอบพระคุณครับ คุณอา พอจะมีรูปถ่ายรูปหล่อองค์เล็กหรือเปล่าครับ อยากเห็นเทวลักษณะว่ามีความแตกต่างกันมากแค่ไหนอย่างไร ในแต่ละองค์ ขอบคุณมากๆครับ สำหรับข้อมูล เดี๋ยวจะตามไปค้นคว้าเพิ่มเติมครับ

[V_Mee]

องค์นี้เป็นองค์ที่เป็นพระราชมรดกในสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี

[V_Mee]

องค์นี้พระราชทานไว้ที่กรมบัญชาการกลางมหาดเล็กครับ

[V_Mee]

องค์นี้คือ องค์ที่เดิมโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐานไว้ที่หน้ารถยนต์พระที่นั่ง

[V_Mee]

องค์นี้พระราชทาน พระยาอนิรุทธเทวา (ม.ล.ฟื้น  พึ่งบุญ) จางวางมหาดเล็กห้องพระบรรทม

[LOFT]

ขอบคุณคุณอา เป็นอย่างสูงครับ

[NAVARAT.C]

คุณวี-มี....เยี่ยม

ผมนำภาพ องค์ท้าวหิรัณย์พนาสูรที่นางพระกำนัลอัญเชิญนำหน้าเสด็จพระราชดำเนิน สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี มาประกอบเพิ่มเติมครับ

[siamese]

ช่วยเข้ามาแนบภาพรูปหล่อท้าวหิรันยพนาสูรประดิษฐานไว้ที่หน้ารถยนต์พระที่นั่งครับ

[V_Mee]

มาช่วยขยายคำอธิบายภาพของคุณ Siamese ครับ
ท่านที่นั่งมาท้ายรถยนต์พระที่นั่งนั้นคือ นักเรียนมหาดเล็กรับใช้ ปาณี  ไกรฤกษ์ บุตรเจ้าพระยามหิธร (ลออ  ไกรฤกษ์)
ท่านผู้นี้พ้นจากตำแหน่งมหาดเล็กรับใช้เมื่ออายุครบ ๑๘ ปีตาข้อบังคับแล้ว  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกรับราชการในกรมมหาดเล็ก  ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ครั้งสุดท้ายเป็น นายจ่ายวด แล้วประสบอุบัติเหตุเสียชีวิตเมื่ออายุเพียง ๒๑ ปีเศษ  ท่านหม่อมหลวงปิ่น  มาลากุล ผู้ที่เคยรับราชการเป็นมหาดเล็กรับใช้ร่วมสมัยบันทึกไว้ว่า  เมื่อนายจ่ายวดถึงแก่กรรมและเพื่อนๆ ที่ประสบอุบัติเหตุต่างก็บาดเจ็บสาหัสในคราวเดียวกันนั้น  ทำให้ล้นเกล้าฯ ทรงสลดพระราชหฤทัยยิ่งถึงกับมีรับสั่งขอซื้อรถจักรยานยนต์ของคุณมหาดเล็กทุกคน  เพราะทรงเกรงว่าจะมีผู้ประสบอุบัติเหตุถึงชีวิตอีก  ต่อมามีคุณมหาดเล็กที่ทรงชุบเลี้ยงมาแต่เด็กอีกคนหนึ่ง  ไปกราบบังคมทูลขอพระราชทานรถมอเตอร์ไซค์ก็โดนกริ้ว  แถมด้วยมีพระราชกระแสว่า อยาดจะตายนักหรือ  คุณมหาดเล็กท่านนั้นจึงต้องกราบถวายบังคมแทบเบื้องพระยุคลบาทแล้วถอยออกจากที่เฝ้าด้วยสำนึกในพระมหากรุณา