เป็นเพราะจุดมุ่งหมายคือเล่าข้อเท็จจริงให้ลูกหลานฟัง นิราศเรื่องนี้จึงใช้ถ้อยคำเรียบๆ ไม่เล่นโวหารพริ้งพราย อวดฝีมือกวีอย่างนิราศโดยมาก แต่การเรียบเรียงคำและความก็แสดงความจัดเจนในการแต่ง กลอนของท่านลื่นไหลไม่มีตะกุกตะกัก ไม่มีการใส่คำไร้ความหมายเข้าไป เพียงหาสัมผัสให้ได้ และเรียบเรียงเรื่องได้เนื้อถ้อยกระทงความจนกระทั่งตอนจบ
แต่ก็ยังไม่วายถ่อมพระองค์ ตามขนบของกวีตั้งแต่ต้นรัตนโกสินทร์ ว่ามิใช่นักปราชญ์ นักปราชญ์ในที่นี้หมายถึงผู้เชี่ยวชาญหนังสือรวมทั้งแต่งกวีนิพนธ์ได้ด้วย ไม่ได้หมายถึงนักปรัชญาอย่างโสเครตีส
ในเมื่อทรงแต่งกลอนได้จัดเจน ก็เชื่อว่าทรงมีผลงานไว้ที่อื่นแน่นอนนอกจากนิราศเรื่องนี้ ก็ได้คำตอบมาจากท่าน Navarat
กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสดิ์ทรงมีผลงานด้ายกวีนิพนธิ์ทิ้งไว้ประปราย ลูกหลานไม่ค่อยจะทราบว่าอยู่ที่ไหนบ้าง สักสิบกว่าปีมาแล้วผมไปเที่ยวชมพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ หอศิลป์วังเจ้าฟ้า ห้องชั้นบนที่นั่นแสดงภาพเขียนสีน้ำมันแบบฝรั่ง มีโคลงบรรยายภาพประกอบตามเนื้อหาในพระราชพงศาวดาร งานดังกล่าวเป็นพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่โปรดให้สร้างขึ้น จำนวนทั้งหมด๙๒ภาพ เมื่อสร้างสำเร็จแล้ว โปรดเกล้าฯให้ติดแสดงให้ประชาชนชม ในงานออกพระเมรุเจ้านายฝ่ายในหลายครั้ง
ปัจจุบันภาพชุดดังกล่าวอยู่ในความดูแลของสำนักพระราชวัง และถูกนำแยกไปติดตั้งยังสถานที่ต่างๆหลายแห่ง ส่วนที่แสดงอยู่ที่วังท่าพระมีสักสิบกว่าภาพ หนึ่งในนั้นผมแลเห็นภาพหนึ่งปรากฏพระนามของท่านทรงเป็นผู้ประพันธ์โคลงประกอบ จึงได้พยายามจะขอถ่ายภาพโดยรับรองว่าจะไม่ใช้แฟรช แต่ยังไงๆพนักงานที่เฝ้าอยู่ก็ไม่ยอม
หลายปีต่อมาจึงได้หนังสือที่กรมศิลปากรพิมพ์ขึ้น มีทั้งภาพและโคลงบรรยายดังกล่าว ขออนุญาตนำมารวมไว้ในกระทู้นี้ด้วยครับ
