เรือนไทย
ยินดีต้อนรับ ท่านผู้มาเยือน
กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน
ส่งอีเมล์ยืนยันการใช้งาน?
ข่าว: การแนบไฟล์ กรุณาใช้ชื่อไฟล์ภาษาอังกฤษเท่านั้นครับ
หน้า: [1] 2
  พิมพ์  
อ่าน: 10287 จะเขียนบทความเกี่ยวกับปลาโลมา รบกวนท่านที่เคยเห็นคำ โลมา ในวรรณคดีช่วยแนะนำด้วยครับ
VesinaH
อสุรผัด
*
ตอบ: 18


L'vesinah va tire


 เมื่อ 05 มี.ค. 11, 21:38

เนื่องด้วยผมกำลังเขียนบทความเกี่ยวกับ โลมา อยากจะได้โลมาที่ปรากฏในวรรณคดี

ที่มีอายุในชั้น รัตนโกสินทร์ตอนต้น และสมัยอยุธยา กำลังเริ่มหา รบกวนท่านที่เคยอ่านผ่านตา

ได้โปรดชี้ตำแหน่งด้วยครับ
บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 1  เมื่อ 05 มี.ค. 11, 22:26



พระอภัยมณีก็น่าจะพึ่งได้นะคะ

อิเหนาก็ไม่เลว    นึกถึงเพลงไทยเดิมบางเพลง

เท่าที่ชี้ตำแหน่งเล่ม ปีพืมพ์หรือหน้า  ส่วนมากเป็นการอ้างข้อมูลมาแลกเปลี่ยนกัน  หรืออาศัยพจนานุกรมพิเศษบางเล่ม  หรือพจนานุกรมโบราณ

ขนาดอยู่กองพลเดียวกันในเรือนไทยนี้  ปรึกษากันทำงานที่ได้รับมอบหมาย   เรายังไม่เคยเชื่อกันและกันเลยค่ะ     

บันทึกการเข้า
VesinaH
อสุรผัด
*
ตอบ: 18


L'vesinah va tire


ความคิดเห็นที่ 2  เมื่อ 05 มี.ค. 11, 23:07

นึกถึงอิเหนาอยู่ครับ เพราะว่าโลมามาจากภาษาชวา คงมีบ้าง แต่อิเหนาหนาเหลือเกิน

เลยแอบมาขอพึ่งที่นี่เป็นทางลัด แล้วผมจะไปดูต่อเอง ^^

**เพิ่งทราบว่ามีตู้หนังสือเรือนไทยด้วย ทำให้ง่ายต่อการสืบค้นมากลเยครับ**
บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 3  เมื่อ 05 มี.ค. 11, 23:38

ตอนอิเหนาอุ้มนางวิยะดาขึ้นนั่งตัก

เพลงถอนสมอ  เถา


     ลมดีพระก็ใช้ใบไป             ภูวนัยอุ้มองค์ขนิษฐา

ขึ้นนั่งยังท้ายเภตรา                ชมหมู่มัจฉาในสาชล

    พิมทองล่องลอยแลคล่ำ        วาฬผุดพ่นน้ำเป็นฝอยฝน

ฉนากฉลามว่ายตามวน             โลมาหน้าคนนนทรี

    
บันทึกการเข้า
SILA
หนุมาน
********
ตอบ: 6362


ความคิดเห็นที่ 4  เมื่อ 06 มี.ค. 11, 09:28

จากเรื่องพระอภัยมณี อยู่กับนางผีเสื้อสมุทรจนกระทั่ง 

                 กับด้วยนางอสุรีนฤมิต       เป็นคู่ชิดเชยชมสมสมาน 
ต้องรักใคร่ไปตามยามกันดาร               จนนางมารมีบุตรบุรุษชาย

                 .................................

                วันหนึ่งนางอสุรีผีเสื้อน้ำ     ออกจากถ้ำเที่ยวหาภักษาหาร 
จับกระโห้โลมากุมภาพาล                   กินสำราญรื่นเริงบันเทิงใจ               
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 5  เมื่อ 06 มี.ค. 11, 10:29

คำบรรยายทิวทัศน์ทางทะเล เมื่อพ้นปากอ่าว   

กรุงกษัตริย์ตรัสชวนพระลูกแก้ว                          ให้ชมแถวที่ชลาคงคาใส
เหล่าละเมาะเกาะเกียนเหมือนเขียนไว้                    มีเขาไม้โขดคุ่มงุ้มชะเงื้อม
บ้างงอกง้ำน้ำท่วมถึงเชิงผา                               แผ่นศิลาแลลื่นคลื่นกระเพื่อม
เสียงดังโครมใหญ่ไม่กระเทื้อม                           เป็นไคลเลื่อมเลื่อมผาศิลาลาย
พอลมเรื่อยเฉื่อยชื่นคลื่นสงัด                             ให้แล่นตัดไปตามวนชลสาย
ชมมัจฉาสารพัดพวกสัตว์ร้าย                              เห็นคล้ายคล้ายว่าเคล้าสำเภาจร

ฝูงกระโห้โลมาขึ้นคลาคล่ำ                              บ้างผุดดำเคลื่อนคล้อยลอยสลอน
ทั้งกริวกราวเต่าปลาในสาคร                               เที่ยวสัญจรหากินในสินธู
ฝูงฉลามล้วนฉลามมาตามคลื่น                            ฉนากตื่นชมฉนากไม่จากคู่
ปลาวาฬวนพ่นฟองขึ้นฟ่องฟู                              ทั้งราหูเหราสารพัน

 ยิงฟันยิ้ม
บันทึกการเข้า
VesinaH
อสุรผัด
*
ตอบ: 18


L'vesinah va tire


ความคิดเห็นที่ 6  เมื่อ 06 มี.ค. 11, 14:10

ขอบคุณมากครับ
บันทึกการเข้า
ohm md
มัจฉานุ
**
ตอบ: 87



ความคิดเห็นที่ 7  เมื่อ 07 มี.ค. 11, 19:11

มีอีกเพลงนะคับ
เหราเล่นน้ำ
ใช้บทร้องจากกากี
เวลาค่ำน้ำค้างลงพร่างพร้อย แพน้อยลอยซัดมาเท้งเต้ง
ลมกระพือพาคลื่นเสียงครื้นเครง  ให้วังเวงเปลี่ยวเปล่าเศร้าอุรา
เหลียวหลังฝั่งฝาก็ห่างหาย  เหนแต่ฝูงปลาว่ายทั้งซ้ายขวา
ฉนากฉลามกระโห้โลมา  เหราปลาวาฬขึ้นพ่นน้ำ

อ่านแล้วพวกปลาก็คล้ายๆเรื่องอิเหนาเหมือนกัน คนสมัยก่อนคงคุ้นเคยกับบรรยากาศปากอ่าวนะครับ
เพราะสัตว์ที่บรรยายก็เป็นพันธุ์ที่อาศัยอยู่ตามบริเวณที่น้ำจืดชนนำเค็มทั้งนั้น
ปลาฉนากนี่มีในวรรณคดีเก่าๆตลอด และมีหลักฐานเป็นตัวเป็นตนอยู่ตามศาลเพียงตาแถวจังหวัดสมุทรสาคร สมุทรสงคราม
แต่ทุกวันนี้ไม่พบในเมืองไทยแล้วครับ

ข้อสังเกตอีกอย่าง เพลงไทยที่เกี่ยวกับทะเลๆเนี่ย  มักจะมีกลอนเพลงคล้ายๆกัน บันไดเสียงคล้ายๆกัน
ก็น่าศึกษานะครับ ทั้งเพลงบังใบเถา ทางฟากโน้น เพลงถอนสมอ เรื่องชมสมุทร
บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 8  เมื่อ 08 มี.ค. 11, 19:12



ในหนังสือ  "พระอภัยมณีมาจากไหน?"   ของ ดร.ทศพร  วงศ์รัตน์   ราชบัณฑิต  หน้า ๓๑

ได้ลงชื่อสัตว์น้ำที่มีใน พระอภัยมณี     ดร.ทศพรใช้ เล่มพิมพ์ครั้งที่ ๑๓ พ.ศ. ๒๕๑๔


เรื่องโลมา        ท่านแจ้งว่ามีอยู่ในหน้า  ๒๑,  ๑๓๔,  ๑๖๓,  ๒๐๐,  ๒๐๑,  ๒๗๕,  ๑,๐๕๗   ๑,๑๑๘


น่าใช้เป็นคู่มือค่ะ


       ที่จริงดิฉันหยิบหนังสือเล่มนี้ออกมาตั้งแต่แรก  แต่วางผิดที่ไป   เพิ่งไปพบเข้าเมื่อครู่เองค่ะ
บันทึกการเข้า
VesinaH
อสุรผัด
*
ตอบ: 18


L'vesinah va tire


ความคิดเห็นที่ 9  เมื่อ 09 มี.ค. 11, 20:09

ขอบคุณมากครับ เรื่องเพลงกล่อมเด็กน่าสนใจมาก คำว่า กระโห้โลมา เป็นคู่คำที่คล้องกัน แต่ความเป็นจริง

ผมร้สึกว่ามันแปลกๆ ท่าจะมีต้นฉบับซักอัน แล้วกวียืมๆสำนวนกันมา หรือไงซักอย่าง แต่ผมไม่มีความรู้เลย

หนังสือ พระอภัยมณีมาจากไหน? เคยอ่าน แต่คืนผู้แต่งไปหมดแล้ว ผมเขียนเป็นบทความเล็กๆในบล็อกน่ะครับ
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 10  เมื่อ 09 มี.ค. 11, 20:44

กระโห้โลมา มีเสียงสอดคล้องกัน เหมาะกับเขียนสัมผัสในในแต่ละวรรคกลอน    เลยเข้าคู่กันบ่อย  กวีไทยคำนึงถึงวรรณศิลป์มากกว่าสนใจสายพันธุ์ของมัน   
ปลากระโห้กับโลมาคงไม่ค่อยได้เจอว่ายคู่กันบ่อยนัก   เพราะกระโห้เป็นปลาน้ำจืด  ส่วนโลมาส่วนใหญ่อยู่ในทะเล    แม้ว่าอยู่ได้ในน้ำกร่อยและน้ำจืด แต่ก็พบน้อยกว่าในทะเล

หน้าตาปลากระโห้



ส่วนเหรา ในบทกลอนและเป็นชื่อเพลงไทย   ไม่ใช่แมงดาทะเลเปลือกแข็งอย่างในรูปนี้   



แต่เป็นสัตว์น้ำในจินตนาการชนิดหนึ่ง  รูปร่างเหมือนนาคแต่มีตีน



สรุปว่าในวรรณคดีไทย   กวีท่านปนปลาน้ำจืด น้ำเค็ม  เต่า  และสัตว์ในวรรณคดีไว้ในฉากเดียวกัน
บันทึกการเข้า
VesinaH
อสุรผัด
*
ตอบ: 18


L'vesinah va tire


ความคิดเห็นที่ 11  เมื่อ 10 มี.ค. 11, 21:55

ผมแค่มองว่า กระโห้ อาจจะมาจากชื่ออื่น เหมือนที่โบราณว่า กะพง มาจากภาษาชวา

ลองค้นกับ webster กะพง(Snapper) ได้คำว่า kakap ในภาษาอินโดนีเซียเดี๋ยวนี้

ไม่ทราบว่าจะใช่คำเดิมของกะพงในภาษาไทยหรือไม่

ถ้า กระโห้ มาจากคำอื่นก่อนที่เสียงใกล้ๆกับคำกระโห้ในภาคกลาง ก็อาจเลื่อนมาเป็นกระโห้นี่ก็ได้

แต่ผมยังไม่เจอความเชื่อมโยงนั้น ก็เลยได้แค่คิดเล่นๆ จากความรู้สึกว่ามันต่างกันเกินกว่า

จะจับมารวมเพราะเสียงสัมผัสกันครับ  ยิ้ม
บันทึกการเข้า
ohm md
มัจฉานุ
**
ตอบ: 87



ความคิดเห็นที่ 12  เมื่อ 14 มี.ค. 11, 00:17

คุณ vesinaH ค้นเรื่องปลาอย่างเดียวเหรอคับ จะเขียนลงที่ไหนคับอยากติดตามอ่าน
สนใจเรื่องนกในวรรณคดี หรือเมืองไทยโบราณมั่งมั้ยอ่ะคับ เพราะผมแอบสงสัยว่า มีนกอยู่ตัวนึง
เขียนอยู่ในตูลายทองสมัยอยุธยา บานประตูรัตนโกสินทร์ตอนต้น
รูปร่างเหมือนนกเลขานุการ ที่ตอนนี้พบแต่ในแอฟริกา ไม่รู้สมัยก่อนมีในเมืองไทยป่าว
เพราะตั้งแต่หลังรัชกาลที่ ๕ ลงมา การเปิดพื้นที่ปลูกข้าวทำให้สัตว์หลายๆอย่างหายไปจากเมืองไทย
มีสายพันธุ์ต่างถื่นมากขึ้น ผมแอบคิดเล่นๆว่า บรรยากาศทุงหญ้าภาคกลางสมัยอยุธยา คงไม่เหมือนสมัยนี้
คงไม่มีหญ้าพม่ารกรุงรัง ผักตบเต็มแม่น้ำ

อ่อ อีกอย่างคับ ในกาพย์ชมนกเจ้าฟ้ากุ้งมีนกแก้วหลายสายพันธุ์มาก บางพันธุ์ไม่พบในเมืองไทย ไม่รู้ว่าท่านได้มาจากพ่อค้าต่างชาติ หรือว่ามันเคยมีอยู่ในเมืองไทยเราจริงๆกันแน่คับ
บันทึกการเข้า
hobo
พาลี
****
ตอบ: 324


ความคิดเห็นที่ 13  เมื่อ 14 มี.ค. 11, 09:08

มาแย้งเรื่อง snapper กับกะพงครับ
snapper ที่ Australia New Zealand คลีบหางปลายแฉก
ขณะที่เคยกินในเมืองไทย กะพงมีคลีบหางกลมมน
snapper ตกได้จากทะเลใหม่ๆ สีแดงสด
เนื้อแน่นกว่ากะพงไทย ที่นุ่มและค่อนข้างฟู
บันทึกการเข้า
VesinaH
อสุรผัด
*
ตอบ: 18


L'vesinah va tire


ความคิดเห็นที่ 14  เมื่อ 14 มี.ค. 11, 16:42

จริงอย่างคุณ hobo ว่า เรื่องเทียบศัพท์ไทยไปฝรั่ง กลับชวา เป็นข้อบกพร่องใหญ่ของผมเลยครับ

บางทีจะเป็นจุดอ่อนระหว่างการสื่อสาร เทียบศัพท์อยู่ เลยเป็นได้แค่สมัครเล่น ไม่อาจเทียบนักวิชาการใหญ่ได้

คุณ  ohm md ผมไม่แน่นเรื่องนกเลยครับ เคยสนใจขวนขวายอยู่สามสี่ปีก่อนแต่คืนป่าไปแล้ว

ถ้าจะเขียนต้องสะสมความรู้ใหม่ บางทีจะเป็นทำนองเดียวกับที่คนสมัยก่อนวาด

ระมาดมีเกล็ด(สัตว์หิมพานต์ - ส.พลายน้อย) ได้ไม๊ครับ ผมพอมีภาพตู้พระธรรมวัดเชิงหวายอยู่บ้าง

แต่ไม่แน่ใจว่าเป็นนกตัวไหน หมอบุญส่งเคยเขียนบทความเรื่องนกวายุภักษ์(bird of paradise)

ที่ไม่มีในไทย แต่อาศัยสั่งขนหางขนปีกจากพ่อค้าอินเดียมาประดับหมวกในกรุงสยาม

จินตนาการของกวีหรือจิตรกรท่านก็อาจจะไปถึงก็ได้นะครับ

แนบรูป ikan kakap ไว้ประกอบ


คลิกที่รูปเพื่อขยาย/ย่อ
บันทึกการเข้า
หน้า: [1] 2
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006, Simple Machines
Simple Audio Video Embedder

XHTML | CSS | Aero79 design by Bloc หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.063 วินาที กับ 19 คำสั่ง