คำถามข้อที่ ๘๕.
สหายของคุณหลวงส่งมา สหายท่านนี้มีสหายคนหนึ่งเป็นแขกฮินดู
วันหนึ่ง สหายเกิดไปเถียงกันกับสหายชาวภารตะเรื่องรามเกียรติ์เข้า
ส่วนจะเถียงกันว่าอย่างไรบ้าง รายละเอียดยาวมาก ไม่จำเป็นต้องเล่า
แต่สหายของผมเถียงกับสหายชาวภารตะว่า รามเกียรติ์ไทย
มีอะไรที่สะท้อนวัฒนธรรมประเพณีวิถีชีวิตของคนไทยสมัยก่อน
อยู่หลายตอน ซึ่งสิ่งเหล่านั้นไม่ปรากฏในรามายณะของอินเดีย
สหายชาวภารตะท้าว่า งั้นเอามาแสดงตัวอย่างให้ดูหน่อยซิ
เอาล่ะสิ สหายของผมดันไปอวดรู้เข้าอย่างนี้ ร้อนถึงผมด้วย
อย่ากระนั้นเลย เอามาให้นักรบเรือนไทยช่วยหาตัวอย่างดีกว่า
คำสั่ง จงยกตัวอย่างจากบทละครเรื่องรามเกียรติ์ รัชกาลที่ ๑ และ ๒
ที่สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมประเพณีวิถีชีวิตของคนไทยสมัยก่อน มาสัก ๓ ตัวอย่าง
พร้อมอธิบายประกอบด้วยว่า ตัวอย่างนั้นแสดงให้เห็นวัฒนธรรม
ประเพณีไทยอย่างไรบ้าง
ข้อตกลง ตอบหน้าม่าน ได้ตั้งแต่เวลา ๑๖.๐๐ น. จนกระทั่งถึงเวลา ๒๒.๐๐ น.
ราคาตัวอย่างละ ๕ คะแนน เขียนสะกดผิดตกหล่น หัก ๑ คะแนนขึ้นไป
ตามความบกพร่องมากน้อย ยกตัวอย่างซ้ำกับของคนอื่นที่ตอบไปแล้ว
ไม่มีคะแนนให้ และจะหักคะแนนด้วย ๑ คะแนน
เดือนร้อนกระผมนาคุณหลวงที่ต้องตอบคำถามของนายห้างแขกนักกุด่า
1. การจัดพระราชพิธีบรมศพของท้าวพระยาผู้ครองเมือง
ซึ่งในสมัยนี้ไม่จัดทำแบบโบราณกันแล้ว เนื่องด้วยคิดเห็นกันว่าสิ้นเปลืองโดนใช้เหตุ
จึงทอดลดยุบดุลเหลือเพียงสิ่งสำคัญเท่านั้น ส่วนประกอบอื่นๆ ก็เลิกหายไป
ตัวอย่าง ตอนงานพระเมรุของทศกัณฐ์
"จึ่งให้ตั้งมหาเมรุมาศ อันโอภาสพรรณรายฉายฉาน
สี่มุขห้ายอดดั่งวิมาน สูงตระหง่านเงื้อมง้ำอัมพร
ทั้งเมรุทิศเมรุแทรกรายเรียง ดูเพียงสัตภัณฑ์สิงขร
มีชั้นอินทร์พรหมประนมกร รายรูปกินนรคนธรรพ์
ประดับด้วยราชวัติฉัตรจรง พนมแก้วแถวองค์สลับคั่น
ชั้นในพระเมรุทองนั้น มีบัลลังก์รัตน์รูจี
เพดานปักทองเป็นเดือนดาว แสงวาวด้วยแก้วมณีศรี
ทั้งระย้าพู่พวงดวงมณี ก็เสร็จตามมีพระบัญชา
เมื่อนั้น พญาพิเภกยักษา
จึ่งให้เชิญพระศพเจ้าลงกา ขึ้นมหาพิชัยราชรถ
ประดับด้วยเครื่องสูงเศวตฉัตร กรรชิงรัตน์พัดโบกอลงกต
ขนัดพลเกณฑ์แห่เป็นหลั่นลด รถโยงรถนำเรียบเรียง
กลองชนะปี่ฆ้องก้องกึก พันลึกครึกครั่นสนั่นเสียง
แตรงอนแตรฝรั่งเป็นคู่เคียง สำเนียงเอิกเกริกเป็นโกลา
จึ่งให้เคลื่อนรถทรงบรมศพ พระจอมภพธิราชยักษา
โดยกระบวนไปตามรัถยา ยังมหาเมรุมาศรูจี"
2. สมโภชเด็กเกิดใหม่
ในอดีตไม่ว่าจะเป็นลูกชาวบ้าน บุตรขุนนาง หรือพระราชกุมารของพระเจ้าแผ่นดิน
ก็ย่อมมีงานสมโภชให้เด็กเกิดใหม่อยู่ทั่วไป แต่ปัจจุบันประเพณีนี้กลับหาเห็นยากนัก
ตัวอย่าง ตอนสมโภชพระราชกุมารท้าวทศรถ
"บัดนั้น ปุโรหิตพฤฒาผู้ใหญ่
ได้ฤกษ์ก็จุดเทียนชัย ติดในแว่นแก้วรจนา
เวียนเอยเวียนเทียน ให้เวียนแต่ซ้ายไปขวา
โหรเฒ่าลั่นฆ้องสามครา ประโคมทั้งกาหลดนตรี
ขับไม้ขับขานประสานเสียง ดุริยางค์จำเรียงอึงมี่
ราชครูปุโรหิตเสนี พระศรีสุริยวงศ์พร้อมกัน
เจ็ดรอบชอบราชตำรับ จึ่งดับเทียนชัยเฉลิมขวัญ
ชีพ่อจบหัตถ์แล้วโบกควัน ให้พระพงศ์เทวัญกุมารา
เอาจุณเจิมเฉลิมพระนลาฏ สี่องค์อัครราชโอรสา
แล้วโอมอ่านพระเวทพรหมา ถวายอาเศียรพาทสวัสดี"
3. การลงทัณฑ์นักโทษ
สมัยนี้เขาไม่ทำกันแล้ว จารีตนครบาล ไม่มีหรอก
ยกเลิกไปแต่รัชกาลที่ 5 โน่น (แต่อาจจะยังมีจารีตภูธร จารีตสันติบาล
)
ตัวอย่าง ตอนหนุมานเผาลงกา
"ครั้นถึงจึ่งช่วยกันผูกมัด รึงรัดกรกายกระบี่ศรี
แทงด้วยแหลนหลาวทวนตรี บ้างตีด้วยตระบองเท่าลำตาล
บ้างเอาค้อนเหล็กรุมรัน บ้างหมู่ก็ฟันด้วยขวาน
บ้างเอาพะเนินค้อนรอนราญ บ้างประหารด้วยง้าววุ่นไป"
...............
"ครั้นถึงช่วยกันอุตลุด กลิ้งฉุดซึ่งครกเหล็กใหญ่
ที่เหนื่อยก็หยุดหายใจ บ้างได้สากเหล็กก็แบกมา"
...............
"จับเท้าจับกายจับหัตถ์ ซัดลงในครกเหล็กใหญ่
บ้างฉวยเอาสากด้วยว่องไว ตำไล่กันเป็นโกลา"
...............
"บัดนั้น จึ่งขุนคชาขาญสมร
รับสั่งท้าวยี่สิบกร ก็รีบบทจรออกไป"
...............
"ครั้นถึงก็ไสเข้าให้แทง ด้วยแรงหัสดินตัวกล้า
โจมจ้วงทะลวงลงงา บาทาถีบฉัดวุ่นไป"
