คำถามข้อที่ ๗๙.
Herr Michael ส่งคำถามมาเป็นภาษาเยอรมัน
ผมเกรงว่า จะเป็นการทรมานนักรบเกินไป
จึงส่งให้ "ล่ามดี" แปลเป็นภาษาไทยให้
คุณมิชาเอลถามว่า ผมสนใจและอยากรู้เรื่องโขนละครไทย
โดยเฉพาะเรื่องรามเกียรติ์ ผมได้รับดีวีดีบันทึกการแสดงโขน
จากเพื่อนคนไทยคนหนึ่ง ผมเปิดดูแล้ว แต่ในการแสดง
มีนักแสดงแต่งกายสวมหัวโขนเป็นวานรเป็นยักษ์เยอะมาก
ผมอยากทราบว่า ถ้าผมอยากรู้จักชื่อตัวละครโขนละครเหล่านั้น
ผมจะจำแนกความแตกต่างของตัวละครแต่ละตัวได้อย่างไร
โปรดอธิบายมาอย่างละเอียด พร้อมตัวอย่างสัก ๓ - ๔ ตัวอย่าง
ประกอบด้วย ตอบมาที่หน้าม่าน ตั้งแต่เพลา ๑๑.๐๐ น.
ข้อนี้ คุณมิชาเอล บอกว่า จะให้ ๒๐ คะแนน
แต่มีข้อแม้ว่าต้องตอบดี ละเอียด และตอบก่อนเวลา ๑๓.๐๐ น.
อ้อ คุณมิชาเอลบอกด้วยว่า ถ้าใครแปลเป็นภาษาอังกฤษด้วย
เขาจะแถมคะแนนให้พิเศษ ๑๕ คะแนน
ขอตอบค่ะ
(แยกเป็น 2 ส่วนนะคะ เพราะใส่รูปประกอบด้วยค่ะ)
โขน เป็นมหรสพชั้นสูงที่ใช้แสดงในงานสำคัญๆ มาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา ซึ่งเชื่อกันว่ามีมาตั้งแต่โบราณ ก่อนพุทธศตวรรษที่ 16 เรื่องที่นิยมใช้สำหรับเล่นโขน คือ "รามเกียรติ์" หรือ "รามายณะ" ซึ่งแต่งโดยพระฤาษีวาลมิกิ ชาวอินเดีย เมื่อหลายพันปีก่อน ปัจจุบัน เรื่องรามายณะมีอยู่หลายสำนวนด้วยกัน ทั้งไทย ชวา เขมร และอินเดีย ในการแสดงโขน ผู้แสดงจะสวมใส่ "หัวโขน" ปิดหน้า ยกเว้นเทวดา มนุษย์ มเหสี และธิดาพระยายักษ์ ดนตรีที่ใช้ประกอบการแสดงโขนคือวงปี่พาทย์ มีต้นเสียงและลูกคู่ร้องบทให้ และมีคนพากย์
รามเกียรติ์หรือรามายณะ เป็นเรื่องราวของพระนารายณ์ที่อวตารปางหนึ่งเป็น "พระราม" เพื่อคอยปราบอสูรที่คอยเบียดเบียนเหล่าเทวดาและมนุษย์ให้ได้รับความเดือดร้อนอยู่เสมอ สงครามระหว่างพระรามกับทศกัณฐ์ ซึ่งเป็นพญายักษ์ครองกรุงลงกา เกิดจากทศกัณฐ์ได้ไปลักพานางสีดา มเหสีของพระราม มาเพื่อเป็นชายาของตนเอง พระรามและพระอนุชาคือ "พระลักษมณ์" จึงได้ออกติดตาม จนกระทั่งได้สองพญาวานร คือ พญาสุครีพ เจ้าเมืองขีดขิน และ ท้าวมหาชมพู เจ้าเมืองชมพูมาเป็นบริวาร โดยมีหนุมานเป็นทหารเอก กองทัพของพระรามจึงจองถนนข้ามทะเลไปสร้างพลับพลา และตั้งค่ายประชิดกรุงลงกาเพื่อทำศึกกับทศกัณฐ์ จนกระทั่งฝ่ายพระรามได้รับชัยชนะ
การจำแนกประเภทของตัวแสดง โขน สังเกตุ จากหัวโขน และสีของเครื่องแต่งกาย หัวโขนแต่ละตัวจะมีความแตกต่างไม่ซ้ำกัน
Khon is a traditional most sophisticated form of Thai masked drama which combines gracefulness with masculinity in its dancing and singing. It is believed to have been performed since the Ayutthaya Period (1350-1767). Most khon performances feature episodes from the Ramakien, the Thai version of an Indian epic Ramayana. The Khon roles are male humans, female humans, monkeys and demons. The latter two are dominant ones. Traditionally, all its performers wore masks and all the speaking and singing were done by the reciters and the singers sitting at one side of the stage with the Thai orchestra.
The stories played in Khon presentations are invariably those of "Rama", a reincarnation of the Hindu god Vishnu who is the hero in the Hindu epic Ramayana and its Thai version Ramakian. A greater part of the epic is concerned with the protracted war between Rama the righteous king and Thotsakan the king of demons, which is touched off by the abduction of Rama's beloved consort by the Demon King. The drama is therefore full of love, magic and war scenes.
The Khon actors classify from mask and color of costume. No two masks had the same features, but it was this difference that distinguished each mask. The white-faced Siva, for example, wore a gourd-like crown, while Narayana wore a victory crown. Brahma, with his four faces all painted in white, wore a two-tiered victory crown, while Ravana came with two heads, one with a face in three shades of gold and the other green, each head wearing a victory crown.
ตัวอย่าง การแต่งกายและหัวโขน ลิงและยักษ์ในรามเกียรติ์ เพื่อให้ คุณ Herr Michael ได้รู้จักค่ะ
ความแตกต่างของ ลิง กับ ยักษ์ สังเกตุจากหัวโขน ค่ะ ดูที่
เขี้ยวนะคะ
ลิง-วานร หัวโขนมีลักษณะคล้ายลิง มีเขี้ยว 4 ซี่ เหมือนสัตว์
ยักษ์ หัวโขนมีเขี้ยว 2 อันที่มุมปาก และชี้ขึ้น ค่ะ
For example , Mask and Costume of Monkeys, Demons in Thai khon Ramayana :
Herr Michael; you can easy identify monkey and demon by canine of the mask.
: Monkey mask is like a monkey with four canine teeth like animal.
: Demons mask with two upwards canine.
ลิง-วานร : Monkeys1. หนุมาน-พญาวานร - Hanuman
ลักษณะหัวโขน หน้าวานรปากอ้าสีขาวผ่องหัวโล้นสวมมาลัยทองมีเขี้ยวแก้วอยู่กลางเพดานปากนอก จากนี้ยังมีการทำหนังโขนหน้าหนุมานอีหลายแบบ คือตอนแผลงฤทธิ์มีหน้า เป็นหน้าปกติหน้าและมีหน้าเล็กหน้าที่ด้านหลังตอนทารองเครื่องอาสาพระรามล่อลวง ทศกัณฐ์สวม
มงกุฎยอดชัยตอนออกบวชสวมชฎายอดฤๅษีนอกจากนี้ยังมีการทำหน้าหนุมานเป็นหน้ามุกอีกด้วย
Hanuman, a noble monkey-warrior, born from Phra Isuan’s power and powerful weapon carried by Phra Pai to place into the mouth of Nang Sawaha. When manifesting his magic power; Hanuman will have four faces and eight arms.
Hanuman donning a traveling headdress while on a voluntary trip to deceive Tosakanth for a box that contains the Demon King’s heart.
Hanuman donning Yodchai headdress when rewarded by Phra Ram with the title, “Phaya Anuchit Chakrit Pipatpongsa”, ruler of the City of Nopburi.
2. สุครีพ - Sukreep
ลักษณะหัวโขน หน้าวานรหากอ้าสีแดง หรือสีแดงชาด สวมชฎายอดบัด (บางแห่งว่าชฎายอดเดินหน)
ตามประวัติกล่าวว่าเป็นโอรสพระอาทิตย์กับนางกาลอัจนาต้องคำสาปจากฤๅษีโคดมเช่นเดียวกับพญากากาศ บทบาทสำคัญ คือ อาสาทำให้เขาพระสุเมรุซึ่งเอยงด้วยรามสูรจับอรชุนฟาดให้ตั้งตรงดังเดิม
Sukreep, a noble monkey warrior and a son of Phra In and Nang Kalaatchana. Sukreep is a regent of the City of Keedkhin. After the battles of Longka, he is appointed with the title, Phaya Waiyawongsa Mahasuradet.
3. นิลพัล - Nilamond
ลักษณะหัวโขน หน้าวานรปากอ้าสีน้ำรัก หรือสีดำขลับ หัวโล้น สวมมาลัยทอง เป็นบุตรพระกาลซึ่งพระอิศวรประทานให้ไปอยู่ช่วยกิจการบ้านเมืองของท้าวมหาชมพู บทบาทของนิลพัทในเรื่องรามเกียรติ์ เป็นผู้คุมวานรเมืองชมพูจองถนนข้ามกรุงลงการ่วมกับหนุมาน ซึ่งคุมวานรเมืองขีดขิน เกิดทะเลาะวิวาทกัน พระรามลงโทษให้ไปรักษาเมืองขีดขิน โดยส่งเสบียงให้กองทัพเดือนละครั้ง อาสาเป็นทัพหน้าครั้งกบฏกรุงลงกา เสด็จศึกได้ศักดิ์เป็นพญาอภัยพัทวงศ์อุปราชเมืองชมพู
Nilamond, a leading monkey warrior, a citizen of the City of Chompu. After the battles of Longka, he is rewarded with the position of regent of the City of Chompu.
