วัดภุมรินทร์ราชปักษี

[Thatri]

ท่านผู้ไดมีรูปถ่ายวัดภุมรินทร์ราชปักษี(ปัจจุบันรวมกับวัดดุสิดารามราชวรวิหาร) ในสมัยที่ยังไม่ทรุดโทรม รวมทั้งภาพวาดจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ ผมอยากได้เพื่อประกอบการบูรณะวัด ผมเป็นกรรมการพัฒนาวัดดุสิดาราม พระเทพสิทธิมุนี ท่านเจ้าอาวาสองค์ปัจจุบันมีพระดำริที่จะบูรณะวัดภุมริน และจะเปิดให้พุทธศาสนิกชนเข้าสักการะ

ธาตรี เตชะพิมานวงศ์
081-8187905
02-7457014
tkcco@truemail.co.th

[art47]

จำได้ว่าวัดภุมรินทร์กับวัดดุสิตายุบรวมกันในสมัยรัชกาลที่ 6
โดยพระดำริของสมเด็จกรมพระยาวชิรญาณวโรรส

เรื่องภาพถ่าย ไม่แน่ใจจริงๆ ว่าในสมัยนั้นมีใครได้ถ่ายรูปเก็บไว้บ้างหรือไม่
ถ้ามี ก็น่าจะอยู่ในหอจดหมายเหตุแห่งชาติ (ห้องบุรฉัตร ชั้น 2)

ส่วนสมัยหลังๆ อาจารย์ น. ณ ปากน้ำท่านก็คงถ่ายไว้เหมือนกันในคราวสำรวจวัดแถวฝั่งธนบุรี
รูปถ่ายคงอยู่กับศูนย์ข้อมูลเมืองโบราณ บ้านพานถม ราชดำเนินครับ

[ลุงไก่]

ขอคัดลอกข้อความจากเวปไซต์ของกรุงเทพธุรกิจ คอลัมน์ Lifestyle:ศิลปวัฒนธรรม วันที่ ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๓ บางส่วนที่กล่าวถึงวัดภุมรินทร์ราชปักษี ดังนี้

"เริ่มจาก 'วัดภุมรินราชปักษี' เป็นวัดที่ยุบรวมกันกับวัดดุสิดารามแล้วในปัจจุบัน สาเหตุที่ร้างเพราะว่าเหลือพระจำพรรษาอยู่รูปเดียว ปรากฏบนแผนที่กรุงเทพเมื่อประมาณ 100 ปีมาแล้ว พ.ศ.2453 บริเวณนี้คือปากคลองบางกอกน้อย หรือสะพานปิ่นเกล้าในปัจจุบัน ยังมีป้ายชื่อของวัดภุมรินทร์อยู่ทางทิศเหนือของวัดดุสิดารามหลังจากถูกยุบไปในรัชกาลที่ 6 สภาพในปัจจุบันเป็นวัดร้างที่สมบูรณ์ท่าสุดที่เท่าที่ไปสำรวจมา สันนิษฐานได้ว่าอาจเก่ากว่าสมัยกรุงเทพฯ ที่ด้านหลังของวิหารมีพระพุทธรูปประทับยืนขนาดใหญ่ประดิษฐานอยู่ ที่สำคัญคือส่วนหน้าบันมีลายปูนปั้นที่เป็นพระนารายณ์ทรงครุฑอยู่ด้านบนส่วนด้านล่างจะเป็นรูปนกยูงซึ่งอาจเป็นที่มาของชื่อวัดนี้ก็ได้

 ใกล้ๆ กันมีอีกวัดที่มีประวัติว่าถูกรวมกับวัดดุสิดาราม แต่จากเอกสารบอกว่าไม่เหลือหลักฐานอะไรเลย เนื่องจากภัยจากสงครามโลกครั้งที่ 2 นั่นคือ 'วัดน้อยทองอยู่' ไม่ปรากฎประวัติการก่อสร้าง สันนิษฐานว่าอาจสร้างสมัยรัตนโกสินทร์นี่เอง ยังหลงเหลือยอดเจดีย์และพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ แต่ถูกล้อมด้วยบ้านเรือนและอู่รถเมล์สาย 81 ทำให้สังเกตเห็นได้ยาก "

ผมมีภาพถ่ายของวิหารที่กล่าวถึง ได้ถ่ายไว้เมื่อปีที่แล้ว โดยที่วิหารนี้ได้เห็นมากว่า ๒๐ ปี ทุกครั้งที่นั่งรถข้ามสะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า และเข้าใจว่าเป็นวัดดุสิดาราม ตั้งแต่ยังไม่มีการบูรณะซ่อมแซมโครงสร้างส่วนบนของวิหาร จนกระทั่งมีการซ่อมแซมไปแล้วเมื่อเกือบจะสิบปีแล้วกระมัง

วิหารมีอยู่ ๒ หลัง ตรงกลางเป็นที่โล่ง ปัจจุบันใช้เป็นที่จอดรถ

[ลุงไก่]

"... ที่ด้านหลังของวิหารมีพระพุทธรูปประทับยืนขนาดใหญ่ประดิษฐานอยู่ ที่สำคัญคือส่วนหน้าบันมีลายปูนปั้นที่เป็นพระนารายณ์ทรงครุฑอยู่ด้านบนส่วนด้านล่างจะเป็นรูปนกยูงซึ่งอาจเป็นที่มาของชื่อวัดนี้ก็ได้ ..."

บนหน้าบันของวิหารหลังนอกยังคงมีลายปูนปั้นฯ ตามคำบรรยาย แต่วิหารหลังในไม่มีลายปูนปั้นบนหน้าบันแล้ว (จะหายไปเนื่องจากการบูรณะหรือเพราะว่าปูนปั้นเดิมกะเทาะไปจนหมดแล้ว ??)
แต่ด้านหลังวิหารหลังในยังคงมีพระพุทธรูปประทับยืนประดิษฐานอยู่ แต่ด้านหลังวิหารมีสิ่งก่อสร้างไปปลูกเกือบประชิดตัววิหาร ทำให้ผมเข้าไปถ่ายภาพด้านตรงไม่ได้ และแสงไม่พอด้วย

[ลุงไก่]

ระหว่างวิหารทั้งสองหลัง มีอาคารไม้ปลูกอยู่ในสระน้ำ น่าจะเป็น "หอไตร" กระมัง ??

[ลุงไก่]

ขออภัยด้วยครับที่ผมเรียก "พระอุโบสถ" ว่า "วิหารหลังนอก"

สำหรับภาพจิตรกรรมภายในพระอุโบสถ วันนั้นผมชะโงกเข้าไปดูภายในแล้วเศร้าใจ สภาพภายในสกปรกรกรุงรัง ตอนนั้นยังคิดว่าทางวัดปล่อยปละละเลยให้พวก "สิงห์ชาวยา" เข้าไปใช้สถานที่นี้เสพยาเสพติดกันอย่างสบายอารมณ์

จะถ่ายภาพภายในก็ไม่ได้ เพราะมีแสงน้อยมาก กล้องถ่ายภาพของผมเป็นกล้องป๊อกแป๊กแบบตามใจผู้ถ่ายครับ ตั้งที่ AUTO อย่างดียว

[ลุงไก่]

ก็เพิ่งสังเกตเห็น ว่าประตูพระอุโบสถอยู่ทางด้านข้าง ...

[ลุงไก่]

ขณะที่ประตูวิหารอยู่ทางด้านหน้า (ด้านทิศตะวันออก หันเข้าแม่น้ำเจ้าพระยา)

[ลุงไก่]

เพิ่มเติม -

ครั้นถึงคืนวันที่ ๕ มีนาคม พ.ศ.๒๔๘๘ พระอารามนี้(หมายถึงวัดดุสิตาราม)และวัดน้อยทองอยู่ ได้ประสบภัยทางอากาศในสมัยสงคราม ถูกทั้งระเบิดเพลิงและระเบิดทำลายทรัพย์สินของพระอารามเสียหายเกือบหมด มีสิ่งที่ยังเหลืออยู่ คือ พระอุโบสถพร้อมทั้งพระระเบียง ศาลาคู่หน้าพระอุโบสถ กุฏิด้านเหนือพระอุโบสถ ๓ หลัง ครัว ๑ หลัง ซึ่งสร้างขึ้นในสมัยพระวิเชียรมุนีปกครอง หอระฆัง ๑ หอ เสาคอนกรีตสะพานท่าน้ำ แต่ไม่เรียบร้อยชำรุดบ้างเสียหายไปบ้าง ส่วนทรัพย์สินของวัดน้อยทองอยู่ เสียหายหมดทั้งวัด คงเหลือแต่กำแพงพระอุโบสถเท่านั้น ในระยะหลัง เมื่อสงครามสงบแล้ว พระประสิทธิวีริยคุณ ได้ยื่นหนังสือขอรวมวัดน้อยทองอยู่เข้ากับวัดดุสิดารามต่อทางการคณะสงฆ์ และได้รับอนุมัติจากทางการให้รวมได้ ...

[Thatri]

ท่านผู้ไดมีรูปถ่ายวัดภุมรินทร์ราชปักษี(ปัจจุบันรวมกับวัดดุสิดารามราชวรวิหาร) ในสมัยที่ยังไม่ทรุดโทรม รวมทั้งภาพวาดจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ ผมอยากได้เพื่อประกอบการบูรณะวัด ผมเป็นกรรมการพัฒนาวัดดุสิดาราม พระเทพสิทธิมุนี ท่านเจ้าอาวาสองค์ปัจจุบันมีพระดำริที่จะบูรณะวัดภุมริน และจะเปิดให้พุทธศาสนิกชนเข้าสักการะ

ธาตรี เตชะพิมานวงศ์
081-8187905
02-7457014
tkcco@truemail.co.th

[Thatri]

ขอบพระคุณข้อมูลของลุงไก่และคุณ ART47 ผมมีโอกาสได้เปิดพระอุโบสถและพระวิหาร โดยรวมสภาพของภาพจิตรกรรมฝาผนังไม่ได้เสียหายมาก พระประธานเสียหายและส่วนฐานชุกชีเสียหายมาก พระอัครสาวกทั้ง 2 พระองค์เสียหายทั้งหมด ดังภาพถ่ายที่แนบมา ท่านผู้ไดมีภาพหน้าบันว่าเดิมมีเสากี่ต้นและลายปูนปั้นเป็นอย่างไร ช่วยส่งให้ด้วยครับ เพราะกรรมการพัฒนาวัดกำลังทำเรื่องเสนอกรมศิลปเพื่อบูรณะครับ

[Thatri]

ส่งรูปเพิ่มเติมครับ

[Thatri]

รูปเพิ่มเติม

[Thatri]

รูปผนังด้านข้าง

[art47]

โห... งามเหมือนกันนะครับ
หลังพระประธานเป็นรูปเขียนเรื่องพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ด้านข้างเป็นเทพชุมนุม

ยุคสมัยไม่แน่ชัด