คำถามข้อที่ ๕๘.
การถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาเกี่ยวข้องอย่างไรกับเรื่องรามเกียรติ์
จงอธิบายพร้อมยกตัวอย่างประกอบให้เห็นชัดเจน
ข้อนี้ ให้สูงที่สุด ๒๐ คะแนน ตอบหน้าไมค์ เริ่มตอบเวลา ๑๔.๐๐ น.
ขอตอบค่ะ

ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ได้ให้ความหมายไว้ว่า: ดื่มนํ้าสาบานถวายพระเจ้าแผ่นดิน, เรียกสั้น ๆ ว่า ถือนํ้า
พิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา เป็นการนำจิตวิทยาเกี่ยวกับความเชื่อและความกลัวของคนมาใช้ประโยชน์ โดยใช้คำสัตย์สาบาน เทพเจ้า และคำสาปแช่ง มาทำให้เกิดความจงรักภักดี และความซื่อสัตย์
ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา เป็นพิธีที่ศักดิ์สิทธิ์ กระทำต่อพระมหากษัตริย์ เพื่อแสดงความจงรักภักดี เป็นพิธีที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ไทยได้แบบอย่างมาจากขอมและอินเดีย พิธีกรรมที่ทำคือ ทำพิธีให้น้ำศักดิ์สิทธิ์ (น้ำพิพัฒน์สัตยา) แล้วนำน้ำศักดิ์สิทธิ์นี้มาตั้งในพิธี แทงอาวุธลงในน้ำ ให้บรรดาผู้ที่ทำพิธีดื่มน้ำเพื่อสาบานตนว่าจะจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ หากผู้ใดมิได้รักษาคำสัตย์ปฏิญาณที่ได้กล่าวไว้ ก็ให้มีอันเป็นไปด้วยอาวุธหอกดาบอันใช้จุ่มในน้ำที่ตนดื่ม
โองการแช่งน้ำเป็นบทสวดที่ใช้ในพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา เพื่อให้เกิดความขลังและศักดิ์สิทธิ์ เพื่อให้ผู้ถือน้ำสาบานตนว่าจะซื่อสัตย์จงรักภักดีต่อกษัตริย์ มิฉะนั้นจะมีอันเป็นไปด้วยเหตุร้ายต่าง ๆ
ผู้ที่ถือน้ำในพิธีดื่มน้ำพระพิพัฒน์สัตยาได้แก่
- ข้าราชการประจำ
- ศัตรูที่เข้ามาขอพึ่งพระบรมโพธิสมภาร
- ทหารที่ถืออาวุธ
-
การถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาเกี่ยวข้องกับเรื่องรามเกียรติ์ : เพราะรามเกียรติ์ เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการทำศึกสงคราม การที่ศัตรูฝ่ายตรงข้ามเปลี่ยนใจมาเข้ากับอีกฝ่ายหนึ่ง จึงต้องมีการนำพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาเข้ามาใช้เพื่อให้เกิดความเชื่อใจ วางใจได้ว่า ผู้นั้นจะมีความจงรักภักดี และซื่อสัตย์ ไม่เช่นนั้นก็จะต้องมีอันเป็นไปตามคำสัตย์ปฏิญาณและคำแช่งที่ให้ไว้
- การถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา ปรากฏในรามเกียรติ์ ตอน พิเภกสวามิภักดิ์พระราม
หลังจากที่พิเภกทำนายฝันร้ายให้ทศกัณฑ์ และแนะนำให้คืนนางสีดาแก่พระราม เป็นเหตุให้ทศกัณฑ์โกรธ หาว่าพิเภกเข้าข้างศัตรู จึงเนรเทศพิเภกออกจากเมือง และลงโทษนางตรีชาดาชายาพิเภก ให้ไปเป็นนางทาสีรับใช้นางสีดา อยู่ในสวน แต่พิเภกรู้ดวงชะตาของตนว่า จะได้พระนารายณ์อวตารเป็นองค์อุปถัมภ์ จึงเหาะไปเฝ้าพระรามที่ภูเขาคันธกาลา แล้วเล่าเรื่องราวให้ฟังพร้อมทั้งขอสวามิภักดิ์ต่อพระราม พระรามจึงให้ทำพิธี ถือน้ำพิพัฒน์สัตยา
เมื่อนั้น พระอวตารผ่านภพสบสมัย
ฟังพิเภกทูลสนองต้องพระทัย สิ้นสงสัยในตัวอสุรี
ว่าพลางทางหยิบพระศรทรง ส่งให้สุครีพกระบี่ศรี
จงเอาไปชุบวารี ทำ
พิธีถือน้ำสัตยา จากนั้นพิเภก ดื่มน้ำพิพัฒน์สัตยา และถวายตัวเป็นข้ารับใช้พระราม
จึงตั้งความสัตย์อธิษฐาน ขอเทวัญชั้นวิมานเมืองสวรรค์
อีกปู่เจ้าเขาเขินเนินอรัญ พร้อมกันช่วยเห็นเป็นพยาน
ถ้าข้าทุจริตคิดกลับกลาย ให้ศรจักร์นารายณ์สังหาร
ทั้งเทวัญบรรดาเชี่ยวชาญ จงรอนรานผลาญชีพชีวี
แม้ข้าตรงจงรักพระจักรา ไม่ชั่วช้าเป็นอุบายหน่ายหนี
ให้ผาสุกทุกทิวาราตรี แล้วยักษีเคารพอภิวันท์
หลังจากพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาแล้ว ก็เป็นอันว่าไว้เนื้อเชื่อใจกันได้
และพิเภกก็ได้เป็นผู้ช่วยเหลือชี้แนะ และมีความสำคัญยิ่งต่อกองทัพของพระราม