เรียนถามเรื่อง นามสกุล "อภัยกุล"

[Bhanumet]

ผมเข้าใจมาโดยตลอดว่า สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนกษัตรานุชิต (เจ้าฟ้าเหม็น) ถูกสำเร็จโทษ
และไม่มีเชื้อสายสืบต่อมา เพราะพระโอรสก็ถูกสำเร็จโทษทั้งหมด

แต่ได้มาพบจากทะเบียนนามสกุลพระราชทานในรัชกาลที่ ๖

๓๙๔๑ อภัยกุล Abhayakul นายพิศาล เป็นบุตรหม่อมหลวงแฉล้ม หม่อมหลวงแฉล้มเป็นบุตรพระยาทิพรัตนอมร สืบสกุลลงมาจากเจ้าฟ้าอภัยธิเบศร์ ๑๗/๕/๑๗ - (๑๙๑๗)

เกิดความสงสัยว่า สกุล อภัยกุล เป็นเชื้อสาย เจ้าฟ้าเหม็น หรือไม่   แล้วสืบมาทางใด
 

[luanglek]

ใช่ครับ  สกุล อภัยกุล เป็นสกุลที่สืบสายจาก หม่อมเหม็น (สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนกระษัตรานุชิต)
หม่อมเหม็น มีบุตรธิดา รวม ๑๕ คน เมื่อหม่อมเหม็นถูกสำเร็จโทษ
ว่ากันว่า  บุตรทั้งหมดจำนวน ๖ คน ถูกสำเร็จโทษพร้อมบิดา
ส่วนธิดาทั้งหมดจำนวน ๙ คน ถูกลดยศลงเป็นคุณหรือหม่อม

จากหลักฐานที่ได้จากทะเบียนนามสกุลพระราชทานในรัชกาลที่ ๖
แสดงว่า มีลูกของหม่อมชายคนใดคนหนึ่งใน ๖ คนนั้น (หม่อมราชวงศ์) ในสายนี้
ได้สืบสายลงมาด้วย   (เพราะชั้นหม่อมราชวงศ์ไม่ได้ถูกสำเร็จโทษ)

บุตรธิดาของหม่อมเหม็น มีดังนี้
๑ หม่อมชายใหญ่
๒.หม่อมหญิงน้อย
๓.หม่อมหญิงป้อม
๔.หม่อมชายสุบรรณ
๕.หม่อมหญิงยี่สุ่น
๖.หม่อมชายหนูเผือก
๗.หม่อมชายสวัสดิ์
๘.หม่อมหญิงสาลี
๙.หม่อมหญิงสารภี
๑๐.หม่อมชายเล็ก
๑๑.หม่อมหญิงมุ้ย
๑๒.หม่อมชายแดง
๑๓.หม่อมหญิงหอ
๑๔.หม่อมหญิงไม่ทราบชื่อ
๑๕.หม่อมหญิงน้อย

ส่วนสายอภัยกุลที่ได้รับพระราชทานนามสกุลจะเป็นสายจากหม่อมชายคนใด
คิดว่าน่าจะเป็นหม่อมชาย ลำดับต้นๆ มากกว่า
(ข้อมูลจากพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี)

[Bhanumet]

ขอบพระคุณคุณหลวงมากครับ

ถ้าเช่นนั้น นายพิศาล ผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล "อภัยกุล"  เป็นบุตรหม่อมหลวงแฉล้ม
หม่อมหลวงแฉล้ม เป็นบุตรพระยาทิพรัตนอมร

พระยาทิพรัตนอมร ควรอยู่ในชั้น หม่อมราชวงศ์ ชั้น "หลานปู่" ของเจ้าฟ้าเหม็น
คงเป็นบุตร ของหม่อมชาย โอรสเจ้าฟ้าเหม็นสักท่านหนึ่ง
(หม่อมชายใหญ่  หม่อมชายสุบรรณ  หม่อมชายหนูเผือก  หม่อมชายสวัสดิ์  หม่อมชายเล็ก  หม่อมชายแดง)

เจ้าฟ้าเหม็นถูกสำเร็จโทษเมื่อพระชนม์ได้ ๓๐
เดาว่าน่าจะมีโอรสเมื่อประมาณ ๑๕
และโอรสนั้นก็คงมีพระโอรสเมื่อประมาณ ๑๕ เช่นกัน

พระยาทิพรัตนอมร ซึ่งเป็นหลานปู่เจ้าฟ้าเหม็นนั้น
เมื่อเจ้าฟ้าเหม็นถูกสำเร็จโทษ น่าจะมีอายุไม่เกิน ๒ ขวบ หรืออาจยังอยู่ในครรภ์มารดา

ไม่ทราบว่าเจ้าฟ้าเหม็นมีชายาหรือหม่อมกี่ท่าน
แต่คงมากกว่า ๑ เพราะอายุ ๓๐ แต่มีโอรส ธิดา ถึง ๑๕

แต่ถ้าให้เดา พระยาทิพรัตนอมร คงเป็นบุตร หม่อมชายใหญ่
เพราะเป็นโอรสลำดับที่ ๑ และจากนาม หม่อมชายใหญ่ แสดงว่าน่าจะเป็นโอรสองค์โต
ส่วน หม่อมชายสุบรรณ  หม่อมชายหนูเผือก  หม่อมชายสวัสดิ์ ก็อาจเป็นไปได้ เพราะเป็นบุตรลำดับที่ ๔ ๖ และ ๗
หากเป็นมารดาเป็นคนละท่าน ก็อาจเกิดไล่เลี่ยกับหม่อมชายใหญ่

ส่วน หม่อมชายเล็ก  และ หม่อมชายแดง เป็นบุตรลำดับที่ ๑๐ และ ๑๒
จากนามน่าจะเป็นโอรสองค์หลัง ๆ  ไม่น่าจะโตพอที่จะเป็นบิดา พระยาทิพรัตนอมร