ราชทินนาม "วิจารณ์ภัณฑกิจ" นั้น น่าจะจัดอยู่ในพวกพนักงานรักษาราชพัสดุ สังกัดกองคลังราชพัสดุ กระทรวงวัง หรือกองคลังเครื่องโต๊ะมากกว่าที่จสังกัดกรมชาวที่ แต่การที่ได้ไปเป็นผู้รักษาพระราชวังบางปะอินนั้น น่าจะมีสาเหตุมาจากเมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้น มีการปลดข้าราชการในพระราชสำนักออกไปจำนวนหนึ่ง รวมทั้งไม่มีการพระราชทานบรรดาศักดิ์ต่อมา เมื่อมีการเปลี่ยนตำแหน่งหน้าที่ราชการจึงยังคงใช้ราชทินนามสำหรับตำแหน่งเดิมต่อมา
เจ้ากรมรักษาพระราชวังบางปะอินในตอนปลายรัชกาลที่ ๖ ต่อต้นรัชกาลที่ ๗ นั้นคือ ขุนวิมานวัชรี (สกุลเดิม อิศรเสนา)
คุณ V_Mee สันนิษฐานได้น่าฟัง แต่หลักฐานมียืนยันอยู่ว่า ขุนวิจารณ์ภัณฑกิจ เป็นข้าราชการสังกัดกรมมหาดเล็กมาตั้งแต่ปลายรัชกาลที่ ๕ ต่อต้นรัชกาลที่ ๖
อันนี้ข้อมูลจากหนังสืออักขรานุกรมขุนนางสำหรับมหาดเล็ก
ส่วนปรับเปลี่ยนอัตรากำลังและตำแหน่งหน้าที่ของข้าราชการกระทรวงวังจนมาเป็นสำนักพระราชวัง สมัยหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองแล้วนั้น
เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นต่อเนื่องมาตั้งแต่ต้นเริ่มรัชกาลที่ ๗ ด้วยมีปัญหาด้านเศรษฐกิจ จึงปลดข้าราชการชั้นสัญญาบัตรบางตำแหน่งออกรับพระราชทานเบี้ยบำนาญ
จากนั้นก็มีการปรับปรุงกรมมหาดเล็กและกระทรวงวังอีกหลายครั้ง เช่น ลดจำนวนเวรมหาดเล็กให้เหลือ ๒ เวร ปลดข้าราชการชั้นสัญญาบัตรที่รับราชการมานาน
และที่มีอายุมากออกรับพระราชทานบำนาญ เป็นต้น
ส่วนคุณภาณุเมศร์ เมื่อวานผมลืมนึกถึงหนังสือ เจ้าจอมก๊กออ ของคุณกัณฑาทิพย์ สิงหะเนติ ไป เลยไม่ได้แนะนำ
แต่ถึงอย่างไรคุณก็คงอ่านแล้ว ก็ไม่จำเป็นต้องกล่าวอีก เว้นแต่มีประเด็นที่พึงนำมาถกเถียงและตรวจสอบข้อมูลความถูกต้องกันต่อไป
นักอ่านหนังสือเก่าบางคน (เน้นว่าบางคนเท่านั้น เพราะผมรู้จักเฉพาะบางคน) ถือเรื่องข้อมูลและการอ้างอิงเป็นสำคัญ
ส่วนคุณวันดี อย่ามาสรรเสริญเยินยอกันเลย จะทำให้ผมกลายเป็นตำบลกระสุนตกเปล่าๆ