เรือนไทย
ยินดีต้อนรับ ท่านผู้มาเยือน
กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน
ส่งอีเมล์ยืนยันการใช้งาน?
ข่าว: การแนบไฟล์ กรุณาใช้ชื่อไฟล์ภาษาอังกฤษเท่านั้นครับ
หน้า: [1] 2 3
  พิมพ์  
อ่าน: 10939 หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค)
Bhanumet
ชมพูพาน
***
ตอบ: 199


Sleeping Red Lion


 เมื่อ 16 พ.ย. 10, 10:48

รองเสวกโท หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) ในรัชกาลที่ ๖

ขอเรียนถามว่า มีท่านใดมีข้อมูลของท่านบ้างหรือไม่ครับ


เท่าที่ผลทราบข้อมูลในขณะนี้

รองเสวกโท หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) ในรัชกาลที่ ๖

เกิด ในช่วงระหว่างปี ๒๔๓๑ - ๒๔๓๓
สันนิษฐานว่า ถูกดุลย์เมื่อ ๓๑ มีนาคม ๒๔๖๘ (ซึ่งมีการดุลย์ข้าราชสำนักครั้งใหญ่หลัง ร. ๖ สวรรคต)
ถึงแก่กรรม น่าจะประมาณช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ยุติ (ปี ๒๔๘๗ - ๒๔๙๑)


ในหนังสือ พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ ศักราช ๒๔๗๔ หน้า ๑๒๕๐ อักขรานุกรมขุนนาง อักษร ว. ว่า

" วิจารณ์ภัณฑกิจ, หลวง (แจ๋ว บุนนาค)  รองเสวกโท  หัวหน้าแผนกรักษาพื้นที่ในบริเวณกำแพงพระราชวังดุสิต "

(กราบขอบพระคุณ คุณวันดี ที่เอื้อเฟื้อข้อมูลครับ  ยิงฟันยิ้ม)


หนังสือ (และเว็บไซต์) ชมรมสายสกุลบุนนาค (http://www.bunnag.in.th/prarajpannuang032.html) ว่า

หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค)
(24) ๔:ด:14 บุตรเจ้าพระยาสุรพันธพิสุทธิ์ (เทศ) มารดาชื่อ มอญ รับราชการในรัชกาลที่ ๖ ได้เป็นรองเสวกโท ผู้ช่วยหัวหน้าแผนกรักษาวังปารุสกวัน ท่าวาสุกรี สวนจิตรลดา สวนกุหลาบ และสนามหญ้านอกกำแพงพระราชวังดุสิต หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว) มีบุตรธิดา ๑๓ คน เป็นหญิง ๖ คน ชื่อ เจรง เป็นภรรยา โชค บุนนาค บุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น) มีบุตรชาย ๗ คน ชื่อ จรรย์  ร้อยตรี จำลอง  อำรุง  และ ปรีชา


บันทึกการเข้า
Bhanumet
ชมพูพาน
***
ตอบ: 199


Sleeping Red Lion


ความคิดเห็นที่ 1  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 10:53

ตอนเด็ก ๆ คุณตาของผม เคยเล่าให้ฟังว่า เกิดที่เรือนแพ บริเวณพระราชวังบางปะอิน
เนื่องจากคุณพ่อของท่าน (หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ แจ๋ว บุนนาค) เป็นผู้รักษาพระราชวังบางปะอิน
(โดยท่านเล่าว่า ได้รับพระราชทานชื่อจาก สมเด็จ ฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศ ฯ)

เมื่อโตขึ้นมา ได้อ่านข้อมูลเพิ่มเติม ก็สงสัยมาโดยตลอด
เพราะคุณตาเกิดปี ๒๔๗๖ แต่คุณหลวงทวดท่านถูกดุลย์ ซึ่งก็น่าจะก่อนหน้านั้น ทำไมถึงมาเป็นผู้รักษาวังได้

ยิ่งเมื่อได้ข้อมูลจากหนังสือ  พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ (๒๔๗๔) ของคุณวันดี ซึ่งไม่มีข้อมูลของท่านที่ กระทรวงวัง หน้า ๗๓๗ - ๗๔๐
แต่มีในหน้า ๑๒๕๐  อักขรานุกรมขุนนาง อักษร ว.    
(วิจารณ์ภัณฑกิจ  หลวง (แจ๋ว บุนนาค)  รองเสวกโท
หัวหน้าแผนกรักษาพิ้นที่ในบริเวณกำแพงวัดดุสิต)


แสดงว่าในปี ๒๔๗๔ ท่านไม่ได้รับราชการแล้ว ซึ่งก็ตรงกับที่คุณตาเล่าว่า ท่านถูกดุลย์

ผมจึงเก็บความสงสัยมาโดยตลอดว่า ในปี ๒๔๗๖ ท่านไปเป็นผู้รักษาพระราชวังบางปะอินได้อย่างไร
คุณตาของผมก็เสียไปเมื่อปี ๒๕๔๗    ก่อนหน้านั้น ผมก็ไม่ได้สนใจถามรายละเอียดไว้
(ถึงถามท่าน ก็ไม่แน่ว่าคุณตาจะตอบได้ เนื่องจากคุณทวดเสียตั้งแต่คุณตาอายุประมาณ ๑๒-๑๓)

แต่ผมพึ่งได้พบข้อมูลใหม่มา  ซึ่งน่าจะพอเป็นหลักฐานได้ว่า ท่านไปเป็นผู้รักษาพระราชวังบางปะอินจริง ๆ
คือ ประวัติโรงเรียนบางปะอิน "ราชานุเคราะห์ ๑"
(http://www.racha1.ac.th/2010-06-25-15-13-23)

"... สมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล   พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ประธานผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน  ได้เสด็จแทนพระองค์มาทอดกฐินที่วัดนี้   ขุนศรีสถิตศึกษากร   ศึกษาธิการอำเภอบางปะอิน  นายเกษม อุทธยานินท์  นายอำเภอบางปะอิน   นายดาบสุนทร เรืองจันทร์ กรรมการศึกษา  และหลวงวิจารณ์ภัณฑ์กิจ  ผู้รักษาพระราชวังบางปะอิน  ได้ทำหนังสือทูลเกล้าขอพระราชทานทุนสร้างโรงเรียน พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวน   ๖,๐๐๐  บาท (หกพันบาทถ้วน)  เป็นทุนสร้างโรงเรียน  ณ  บริเวณทุ่งนาหลังที่ว่าการอำเภอบางปะอิน  ติดต่อกับเขตด้านใต้พระราชวังซึ่งเป็นที่ดินทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์โดยทำสัญญาเช่าปีละ 2 บาท  ต่อมาปี  พ.ศ. ๒๔๘๓  ได้เปลี่ยนแปลงสัญญาเช่าเป็นสัญญาอาศัยอยู่
                 วันที่   ๑๑  พฤศจิกายน  พ.ศ.  ๒๔๗๙   เจ้าหน้าที่กรรมการอำเภอบางปะอิน   ได้ขอพระราชทานนามโรงเรียนนี้ว่า โรงเรียน "ราชานุเคราะห์ ๑ พ.ศ. ๒๔๗๘" ..."
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 2  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 10:56

คุณภาณุเมศร์ดูข้อมูลของคุณวิกกี้แล้วหรือยัง   ยิงฟันยิ้ม

http://th.wikipedia.org/wiki/หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ_(แจ๋ว_บุนนาค)
บันทึกการเข้า
Bhanumet
ชมพูพาน
***
ตอบ: 199


Sleeping Red Lion


ความคิดเห็นที่ 3  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 11:09

ขอบพระคุณมากครับ  ยิงฟันยิ้ม
แต่มิทราบว่า จะมีท่านใดมีข้อมูลมากกว่านั้นหรือไม่
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 4  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 11:20

มีรายชื่อข้าราชการกระทรวงวังก่อนปี ๒๔๗๐ หรือไม่ครับ
เพราะคุณทวดผม รองเสวกโท หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) รู้สึกว่าจะเป็นผู้ช่วยหัวหน้าแผนกรักษาวังปารุสกวัน ฯลฯ
ถ้าจำไม่ผิดท่านถูกดุนเมื่อปี ๒๔๗๐ เลยไม่มีชื่อท่านในปี ๒๔๗๔
แต่มีชื่อพี่ภรรยาของท่าน คือ ส.อ. พระยาศรีวิกรมาทิตย์ หัวหน้าแผนกพระธรรมนูญ (ท่านผู้นี้เป็นต้นตระกูลศรีวิกรม์ ศ่วนน้องสาวท่านที่แต่งกับคุณทวด คือ ธารี เทศรักษ์)

อยากทราบว่ายศและตำแหน่งของคุณทวดที่ผมทราบมานั้นถูกต้องหรือไม่


พระยาสุเรนทร์กับคุณภาณุเมศร์เป็นญาติกันหรือเปล่าหนอ   ยิงฟันยิ้ม
บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 5  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 11:31



แฝดไงล่ะคุณเพ็ญเพื่อนรัก  วัดโธ่


เดี๋ยวแวะไปหา มหามุขมาตยานุกูลวงศ์ให้อีกหลายรอบ
เมื่อทราบว่าเป็นญาติโดยตรง


ข้อมูลสมัยรัตนโกสินทร์  ยังมีใครมาเถียงว่าไม่ใช่

สิ้นปีนี้  คลังหนังสืองานศพที่ใหญ่สุดของเมืองไทยจะย้ายที่ตั้งใหม่    พรรคพวกตื่นเต้นมาก  ไปเข้าแถวคอยกันแล้ว

นัดแนะกันโดยทำลืมไม่แจ้งวันดี      ฮ่า ฮ่า  วันดีย้ายบ้านมาอยู่ที่คลังแห่งนี้นานแล้วจ้ะ

เจ้าของเขาให้ดิฉันยืมได้คนเดียว  อิอิอ่ะอ่ะ

บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 6  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 11:44


ภาษากำลังภายในเรียกกันว่า  ยืมดอกไม้ไหว้พระ

คือยืมหนังสือสุดหายากมาจากท่านผู้หนึ่ง(เสนาศึกษาสูงหนึ่งศอกหลวง)  แล้วนำไปให้สหายที่มีหนังสืองานศพ

หมื่นกว่าเล่ม(และหนังสือหายากอื่น ๆ อีก)ยืมต่อ  โดยแจ้งเจ้าของไว้ก่อน


       คนที่พอจะมีทางตรวจสอบได้  แต่คงใช้เวลา  คือคุณหลวงเล็กผู้สามารถ(ที่จริงใจดีมาก)
บันทึกการเข้า
luanglek
นิลพัท
*******
ตอบ: 2894


ความคิดเห็นที่ 7  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 12:22

       คนที่พอจะมีทางตรวจสอบได้  แต่คงใช้เวลา  คือคุณหลวงเล็กผู้สามารถ(ที่จริงใจดีมาก)

เฮอะ    ช่วงนี้ไม่ว่างครับ  งานเยอะ  ขอผลัดไปเป็นเดือนหน้าแล้วกัน
เพราะเอกสารวางอยู่รอบตัว  ต้องจัดหมวดหมู่ใหม่  คงใช้เวลาหลายวัน ยิงฟันยิ้ม
บันทึกการเข้า
Bhanumet
ชมพูพาน
***
ตอบ: 199


Sleeping Red Lion


ความคิดเห็นที่ 8  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 13:24

ขอบพระคุณทุกท่านมากครับ   ยิ้ม

ได้เคยเรียนถามคุณหลวงไปแล้ว  แต่เห็นว่าช่วงนี้ท่านงานยุ่ง
เลยมาถามท่านอื่นไปพลางก่อน ระหว่างรอ
เผื่อจะมีข้อมูลใหม่ ๆ หลุดมาบ้าง
 ยิงฟันยิ้ม


เรียน คุณเพ็ญชมพู
ผมเปลี่ยนชื่อล็อกอินน่ะครับ แหะ ๆ
บันทึกการเข้า
luanglek
นิลพัท
*******
ตอบ: 2894


ความคิดเห็นที่ 9  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 13:30

เท่าที่ผลทราบข้อมูลในขณะนี้

รองเสวกโท หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) ในรัชกาลที่ ๖

เกิด ในช่วงระหว่างปี ๒๔๓๑ - ๒๔๓๓
สันนิษฐานว่า ถูกดุลย์เมื่อ ๓๑ มีนาคม ๒๔๖๘ (ซึ่งมีการดุลย์ข้าราชสำนักครั้งใหญ่หลัง ร. ๖ สวรรคต)
ถึงแก่กรรม น่าจะประมาณช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ยุติ (ปี ๒๔๘๗ - ๒๔๙๑)


ในหนังสือ พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ ศักราช ๒๔๗๔ หน้า ๑๒๕๐ อักขรานุกรมขุนนาง อักษร ว. ว่า

" วิจารณ์ภัณฑกิจ, หลวง (แจ๋ว บุนนาค)  รองเสวกโท  หัวหน้าแผนกรักษาพื้นที่ในบริเวณกำแพงพระราชวังดุสิต "


ข้อสันนิษฐานว่า  รองเสวกโท หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค)
น่าจะถูกดุลย์ออกจากราชการถูกดุลย์เมื่อ ๓๑ มีนาคม ๒๔๖๘ นั้น  ไม่ใช่ข้อมูลที่ถูกต้อง

ตามประกาศกรมมหาดเล็กหลวง  ลงวันที่  ๑  เมษายน  พระพุทธศักราช ๒๔๖๙
มหาเสวกเอก  พระยาวรพงษ์พิพัฒน์  ผู้บัญชาการมหาดเล็ก  เป็นผู้ลงนาม
มีข้อความโดยสรุปว่า  มีพระบรมราชโองการดำรัสเหนือเกล้าฯ  สั่งว่า
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ข้าราชการชั้นสัญญาบัตรซึ่งมีรายนาม
ตามบัญชีที่แนบมาข้างท้ายประกาศนี้  รับราชการฉลองพระเดชพระคุณตามตำแหน่ง  
ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป  

ส่วนข้าราชการชั้นสัญญาบัตรในตำแหน่งหน้าที่อื่นๆ  ซึ่งรับพระราชทานเงินเดือน
ในกรมมหาดเล็กหลวง นอกเหนือรายนามที่ปรากฏตามบัญชีท้ายประกาศนี้  
ให้ปลดจากหน้าที่ราชการ  ตำแหน่ง  และอัตราเงินเดือน  ตั้งแต่วันที่  ๑  เมษายน  ๒๔๖๙  
และจะได้รับโปรดเกล้าฯ ให้รับพระราชทานเบี้ยบำเหน็จบำนาญตามฐานานุรูปต่อไป

รายนามในบัญชีแนบท้ายประกาศนี้  ยาวประมาณ  ๑๕  หน้ากระดาษ
ไม่จำเป็นต้องแจกแจงให้ยาวเปล่าป่วยการ  เข้าที่ประเด็นว่า
ปรากฏชื่อ "รองเสวกโท หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ" ว่า
ได้คงรับตำแหน่งหัวหน้าในแผนกรักษาสวนและสนามนอกกำแพงวังพระราชวังดุสิต
สังกัดกองรักษาพระราชมณเฑียร  

เมื่อเป็นเช่นนี้ก็แสดงว่าคุณหลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ  ไม่ได้ถูกดุลย์ออกจากราชการแต่อย่างใด
มิฉะนั้นจะไปปรากฏชื่อในตำแหน่งในหนังสือ "พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ"
ซึ่งจัดพิมพ์และออกมาในระหว่างปี ๒๔๗๔-๒๔๗๕ ได้อย่างไร  
เพราะถ้าถูกดุลย์ก็ต้องระบุไว้ว่า เป็นข้าราชการรับเบี้ยบำนาญ สังกัดกระทรวงวัง

ความเป็นจริง คือ ท่านยังคงรับราชการต่อมาจนกระทั่งเปลี่ยนแปลงการปกครอง เมื่อปี ๒๔๗๕
บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 10  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 13:41


อือ...คุณหลวงใจดีจริงๆอย่างที่คิด
บันทึกการเข้า
Bhanumet
ชมพูพาน
***
ตอบ: 199


Sleeping Red Lion


ความคิดเห็นที่ 11  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 14:06

ขอบพระคุณคุณหลวงท่านเป็นอย่างสูงขอรับ
และต้องขอประทานโทษที่รบกวนคุณหลวงในเวลาที่ท่านกำลังยุ่งด้วย

ผมก็หายคาใจเสียที

จากนี้ไป ผมก็จะสืบหาปีเกิด ปีถึงแก่กรรม ปีที่ถูกดุลย์ ฯลฯ ต่อไป
(น่าจะเป็นการดุลย์ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ที่ข้าราชสำนักเดิมถูกดุลย์ออกหลายท่าน และคณะราษฎรนำพรรคพวกเข้ามาแทน)


บันทึกการเข้า
luanglek
นิลพัท
*******
ตอบ: 2894


ความคิดเห็นที่ 12  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 14:48

โอ้โฮ   ยกพานธูปเทียนแพมาเทียวรึ  เอิกเริกจัง

 ตกใจ ตกใจ ตกใจ ตกใจ ตกใจ
บันทึกการเข้า
Wandee
หนุมาน
********
ตอบ: 4006


ความคิดเห็นที่ 13  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 15:04



   ดิฉันเก็บพานไปบูชาที่หน้าโต๊ะหมู่แล้วนะคะ    พานก็ถอดออกเช็ดแห้งใส่กล่องกระดาษ

เรียบร้อยแล้ว  ครบโหลเมื่อใดจะเรียกร้านที่บางลำพูมารับ
บันทึกการเข้า
luanglek
นิลพัท
*******
ตอบ: 2894


ความคิดเห็นที่ 14  เมื่อ 16 พ.ย. 10, 15:06

หลวงวิจารณ์ภัณฑกิจ (แจ๋ว บุนนาค) อาจออกจากราชการ
น่าจะเป็นตั้งแต่ปี ๒๔๗๗ เป็นต้นไป
เพราะเป็นระยะที่กระทรวงวังถูกลดขนาดลงเป็นสำนักพระราชวัง
และแผนกรักษาสวนและสนามนอกกำแพงวังพระราชวังดุสิต
ก็เปลี่ยนแปลงชื่อไปเป็นอย่างอื่น  จำไม่ผิดจะหายไปราวๆ ปี ๒๔๗๘-๘๐
บันทึกการเข้า
หน้า: [1] 2 3
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006, Simple Machines
Simple Audio Video Embedder

XHTML | CSS | Aero79 design by Bloc หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.068 วินาที กับ 20 คำสั่ง