ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17

[SILA]

            รวบรวม Eponym - นามของบุคคลและเทพต่างๆ จากตำนานเทพปกรณัมกรีก
ที่ได้ถูกนำมาใช้เป็นคำศัพท์ทางวิชาการหลายนามโดยเฉพาะในแพทยศาสตร์    

Eponym - from Greek eponymos (epi – upon and onyma – name) = one for whom or which something
              is or is believed to be named.   

คำชี้แจง    เป็นกระทู้ที่มีรูป-สวยศิลป์ ประกอบเรื่อง-ดรามา แฟนตาซี ที่แรงเข้มข้น
               ปนวิชาการ
              
คำเตือน    บางตอนมีภาพ และ เนื้อหา  เกี่ยวกับเพศ และ ความรุนแรง

               ไม่เหมาะสำหรับเยาวชน ครับ  

[SILA]

          คำศัพท์วิชาการทางการแพทย์มากมายหลายคำมีที่มาจากรากศัพท์ภาษากรีก
รวมถึงนามบุคคลและเทพจากตำนานกรีกก็ถูกนำมาใช้ด้วยหลายราย โดยส่วนใหญ่แล้ว
จะเป็นคำในวิชาจิตเวช  

คำบ่น     บางนามเดียวกัน ต่างเว็บ ต่างการออกเสียง
            บางนามสะกดการออกเสียงได้ตรง บางนามไม่ได้ หรือหากจะให้ใกล้เคียงก็ต้อง
            ผสมอักษรรุงรัง

[SILA]

           Psyche คำกรีกแปลว่า 'soul' จิตวิญญาณ

ได้ถูกนำมาใช้เรียกชื่อวิชาว่าด้วยเรื่องของจิตใจทั้ง จิตเวช - Psychiatry และ จิตวิทยา - Psychology

          Psyche - ไซคี เป็นหญิงสาวแสนโสภาปวงประชายกย่องบูชาจนเกินหน้าเทวีแห่งความงาม
แอโฟรไดที - Aphrodite หรือ Venus (ในภาษาละติน) พระนางพิโรธจึงบัญชาให้โอรสคือ  อีรอส - Eros
(นามนี้มีการออกเสียงแตกต่างกันไป) หรือ Cupid (ละติน) ไปแผลงศรให้ไซคีหลงรักชายทรลักษณ์
           แต่เมื่ออีรอสได้เห็นนางก็พลันตกตะลึงในความงามจนเกิดเหตุพลั้งพลาดถูกศรรักปักทรวงตัวเอง
เกิดความลุ่มหลงในตัวนางทั้งที่อีรอสนั้นเป็นเทพรักร่วมเพศ

            ทั้งสองต้องครองคู่กันอย่างปกปิดเพราะอีรอสเกรงว่าพระมารดาจะล่วงรู้แล้วมาทำร้ายไซคี
ในขณะที่ไซคีเองก็มิอาจล่วงรู้ได้เลยว่าชายคนรักของตนนั้นคือใคร

Psyche discovers Eros. Statue by Reinhold Begas, 1831-1911.
Altes Museum, Berlin.

อีรอสแอบครองคู่อยู่กับไซคีบนยอดเขาเฉพาะยามรัตติกาลที่มืดมิด โดยมีกฎว่า
นางจะต้องไม่เห็นรูปโฉมของสวามีเป็นอันขาด แต่เพราะคำยุยงของพี่สาว
ไซคีจึงละเมิดข้อกำหนด นางจุดตะเกียงส่องสว่างเพื่อพิศโฉมชายคนรัก อีรอสรู้ตัวตื่นขึ้น
แล้วบินจากนางไป

[SILA]

          หลังจากการพลัดพราก และไซคีต้องผจญวิบากกรรมนานาจากแม่สวามีแล้ว ทั้งสองคือ
                 love- ความรัก (Eros) และ soul จิตวิญญาณ (Psyche)
ก็ได้อยู่คู่กันโดยมิแยกจาก ไม่อาจขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปได้
          เพราะความรักเกิดจากจิตวิญาณ หากจิตวิญญาณปราศจากความรักก็มิอาจดำรงคงอยู่ได้

          ไซคีและอีรอสอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขชั่วกาลนาน (นางได้ดื่มน้ำอมฤตจากเทพประทาน
ทำให้กลายเป็นอมตะ) มีธิดานามว่า 
           Hedone หรือ Voluptas (ในภาษาละติน) แปลว่า "pleasure"  เป็นรมณียเทพธิดา
goddess of "sensual pleasures"
         ทั้งสองคำนำมาใช้ในภาษาอังกฤษต่อมาเป็น

hedonism -
            1. seeking of pleasure: a devotion, especially a self-indulgent one,
to pleasure and happiness as a way of life
            2. philosophy of pleasure: a philosophical doctrine that holds that pleasure is
the highest good or the source of moral values

hedonist hedonistic hedonistically   
 
และ

voluptuary - sensualist: somebody whose life is devoted to enjoying luxury and the pleasures of the senses

voluptuous - 1. sensual: sensual in appearance, or providing sensual pleasure
                  2. indulgent: inclined or devoted to a life of sensual pleasure

voluptuously, voluptuousness 


รูปไซคี อีรอส แบบเด็กๆ น่ารัก โดย William Bougeureau
(รูปแบบผู้ใหญ่จะติดเรท)

[SILA]

          สำหรับกามเทพอีรอสนั้น  Eros (Gk. eros, "love")  หรือ Cupid (จากละติน Cupido,
personification of cupido "desire, love," from cupere "to desire") เป็นหนึ่งในคณะเทพ Erotes
บริวารของแอโฟรไดที
            บางตำนานก็ว่าคณะเทพนี้เป็นบรรดาบุตรของ แอรีส - Ares กับ แอโฟรไดที และ
            บางเรื่องเล่าว่า Erotes มีกำเนิดมาจากไข่ของนางไม้น้ำ Naiads แล้วแอโฟรไดท์เลี้ยงดูต่อ
 
            สมาชิกกลุ่มนี้ประกอบด้วย Eros, Anteros, Himeros และ Pothos
เป็นเทพติดปีกบริวารของแอโฟรไดที มีกิจกรรมข้องเกี่ยวกับเรื่องความรักใคร่ และความเจริญพันธุ์
โดยที่ตัวเองเป็นรักร่วมเพศ ไม่มีพฤติกรรมข้องแวะกับเพศตรงข้าม ยกเว้นหนึ่งเดียวองค์นี้คืออีรอส

อีรอสเป็นที่ไปให้คำศัพท์ เช่น

Eros - ในความหมายตามแนวคิดของฟรอยด์(บรมครูจิตแพทย์) คือ "urge to self-preservation
         and sexual pleasure" (1922)
 
Erotic - from Gk. erotikos "caused by passionate love, refering to love,"
from eros (gen. erotos) "sexual love"

ภาพวาดอีรอสมักปรากฏเป็นหนุ่มหรือเด็กน้อยมีปีกพร้อมคันธนูและลูกศรในมือ
บางตำนานเล่าว่า อีรอสเป็นยุวเทพที่ไม่ยอมโต จนเมื่อพระมารดามีโอรสอีกหนึ่งคือ Anteros
เป็นเพื่อนเล่นกัน อีรอสจึงเจริญเติบโตขึ้นเป็นเทพรูปงาม
(Anteros - ant + eros นั้น เป็นเทพที่บันดาลให้เกิดความรักตอบ)

Cupid's Hunting Fields โดย Edward Burne-Jones

[เทาชมพู]

เสาะหารูปไซคีกับกามเทพ ที่เรียบร้อยมิดชิดที่สุด มาลงให้ดูกัน

[SILA]

ขอบคุณครับ อาจารย์

           จากยุวเทพมาถึงเทวีในตำนาน"ตัวแม่" ทั้งในความหมาย - แม่ของลูกๆ ในตำนาน
(ซึ่งรวมถึงอีรอสด้วย) และ "ตัวแม่" ในความเป็นตัวเอก มีบทบาทจัดจ้าน เป็นเรื่องเป็นราว
และมีชื่อเสีย(ง)โด่งดัง นั่นคือ

              Aphrodite แอโฟรไดที (หรือ Venus - ละติน) เทวีแห่งความงาม ความรักใคร่

              บางตำนานเล่าว่าเป็นเทพธิดาแห่งเทพซูส Zeus (หรือ Jupiter) แต่อีกหนึ่งว่า

              กำเนิดของนางเนื่องมาจากองคาพยพเพศของเทพยูเรนัส - Uranus ที่ถูกโครนัส - Cronus
หนึ่งในเหล่าโอรสที่ยูเรนัสเกลียดชังตัดแล้วโยนทิ้งลงทะเล เลือดและอสุจิธารได้ผสมผสานน้ำทะเลเกิดเป็น
พรายฟองล่องลอย แล้วปฏิสนธิปรากฏเทวีผุดขึ้นมาจากฟองนั้น
              นามของเทวีจึงมีที่มาจากคำว่าฟองในภาษากรีก(Aphros)

Botticelli’s Birth of Venus

[:D :D]

....ความรักกับความไว้วางใจเป็นของคู่กัน ...หากขาดความไว้วางใจ ความรักก็จะจากเราไป....

ตำนานเทพเจ้ากรีก เคยอ่านตอนเด็กๆ จำได้ลางๆ ว่าสนุกสนานตื่นเต้นมาก
แต่ก็อ่านยากและยาวมาก เนื้อเรื่องก็ซับซ้อนเกี่ยวโยงกันไปมา บางครั้งก็เกินกว่าจินตนาการในวัยนั้น....
ขอบคุณ คุณSILA ที่นำมาเล่า พร้อมภาพงามๆ ให้ได้รำลึก และให้ความกระจ่างเติมเต็มจินตนาการในวัยเด็ก ขอบคุณมากค่ะ

ส่งภาพที่แสนอบอุ่นของ อีรอสกับไซคี วาดโดย François Gérard มาร่วมด้วยค่ะ

[SILA]

          ด้วยความหยิ่งทะนงหลงว่าตนงามเลอเลิศเป็นที่หมายปองของเหล่าทวยเทพ
เทวีสวย เริ่ด เชิดใส่จอมเทพซูส - Zeus จนถูกลงฑัณฑ์บัญชาให้เสกสมรสกับเทพ Hephaestus
(หรือ Vulcan) ผู้เป็นเทพแห่งงานช่าง หน้าตาน่าชัง ขาพิการ เพื่อเป็นรางวัลสำหรับประดิษฐกรรมอสนีบาต
ที่ทำถวายซูส

            บ้างว่าจอมเทพจัดแจงจับคู่ให้ก่อนที่ความงามของเทวีจะก่อให้เกิด ศึกชิงนางป่วนสวรรค์

         หลังจากนั้นเทวีก็คบหามีชู้ชมมากมายหลายราย และมีบทบาทในตำนาน และมหากาพย์หลายเรื่อง

           นามของเทวีถูกนำมาใช้เป็นคำที่มีควาามหมายเกี่ยวกับเรื่องกามกิเลส ความรัก และใคร่
  
ทั้งคำกรีก - aphrodisiacs - อาหารหรือยากระตุ้น-ปลุกอารมณ์ และ
คำละติน  - Venus - venereal diseases - กามโรค

(Beauty and the Beast)  Venus and Vulcan ของ Cornelis Cornelisz van Haarlem

[SILA]

จากเทวี"ตัวแม่" มาสู่บรรดาเทพบุตร - ลูกๆ ของเทวี

               Phobos คำกรีก แปลว่า กลัว

เป็นบุตรของแอโฟรไดทีกับเทพชู้ผู้เป็นเทพแห่งสงครามนามว่า  แอรีส - Ares (โรมันขนานนามว่า Mars)
มีพี่น้องแฝดชายอีกหนึ่งนามว่า Deimos (หรือ Deimus)

            ทั้งสองเป็นเทพแห่งความสยองขวัญและหวั่นกลัว (The twin gods of terror and fear)
โดยที่โฟบอสจะเน้นที่ความหวาดกลัวภัยสงคราม
               สองแฝดนักรบจะร่วมสมทบเทพบิดาเข้าร่วมรบในสงคราม สร้างความหวาดผวาให้กับฝ่ายตรงข้าม
               ในขณะที่พระมารดา(แอโฟรไดที) เป็นเทวีแห่งรัก (มากรัก) - love
                        แฝดทั้งสองก็กลับมีความหมายแทนความสูญเสีย - loss

             ภาพของสองแฝดถูกถ่ายทอดเป็นสองยุวเทพ บางครั้งรูปลักษณ์ของโฟบอสจะถูกวาดให้เป็น
หรือมีใบหน้าละม้ายสิงโต

               คำว่า phobia ถูกนำมาใช้ในโรคทางจิตเวชที่ผู้ป่วยมีอาการหวาดกลัวผิดปกติ
มีอาการหวาดวิตกกังวลเมื่ออยู่ในภาวการณ์บางอย่าง ทั้งๆ ที่ภาวะรั้นไม่เป็นอันตราย เช่น
      
               agoraphobia - โรคหวาดกลัวที่สาธารณะ ผู้ป่วยกลัวที่จะออกจากบ้าน ไปห้างร้าน ที่สาธารณะ
หรือไม่กล้าเดินทางในยานโดยสารสาธารณะ

(agora ก้มาจากคำกรีก แปลว่า "open space" (typically a marketplace)

ดรีมทีมแห่งสมรภูมิ ประกอบด้วย -
         Ares เทพสงคราม ขนาบด้วย Phobos เทพข่มขวัญ และ Nike - Victory เทวี(มีปีก)แห่งชัยชนะ

[SILA]

          Hymen  คำศัพท์ของเยื่อพรหมจรรย์ได้มาจากนามไฮเมน - Hymen หรือ Hymenaeus
เทพแห่งการสมรส ผู้ไปเยือนงานแต่งทุกงาน เป็นบุตรของแอโฟรไดที กับ ไดโอไนซัส - Dionysus  
แต่บางตำนานกำเนิดบอกว่า  
          เป็นบุตรของเทพอพอลโล -  Apollo กับเทพธิดามิวส์(มยูส) - Muse หรือ
          ถือกำเนิดพร้อมกับ Erotes องค์อื่นๆ จากไข่ของไนแอดส์ - Naiads แล้วแอโฟรไดทีเลี้ยงดูต่อ
(Naiads เป็น Nymph ที่อาศัยอยู่ในบึง น้ำพุ ลำธาร)  
 
          ดังได้กล่าวไว้ในเรื่องอีรอส - Erotes คือกลุ่มเทพมีปีกเป็นบรรดาบุตรของแอรีส กับ แอโฟรไดที
ประกอบด้วย Eros, Anteros, Himeros และ Pothos ดำเนินกิจกรรมข้องเกี่ยวกับเรื่องความรัก และ
เรื่องเพศ เทพเหล่านี้ไม่เคยมีพฤติกรรมความรักกับเพศตรงข้าม ยกเว้นอีรอสที่หลงรักไซคีเพราะพลาดพลั้ง
โดนศรรักปักทรวงตนเอง

           ภาพที่วาดไว้มักเป็นยุวเทพสวมมงกุฎดอกไม้ พร้อมอุปกรณ์ประจำองค์ ได้แก่ คบไฟ เครื่องดนตรี
ผ้าคลุม และ ตะกร้าผลไม้ที่หมายถึงการรวมกันที่(ยังให้)เกิดผล(ผลิต)
           ถึงยามเย็นย่ำค่ำคืนสมรส ขบวนคู่บ่าวสาวจะมีไฮเมนถือกิ่งฮอว์ธอร์นจุดเป็นคบไฟนำพา
ทั้งสองไปครองคู่สู่ห้องหอ

Byrne-Jones แสดงภาพเทพสวมชุดสีหญ้าฝรั่นแบบเจ้าสาว (และเป็นสีเครื่องแต่งกายของนางฟ้าและ
นักบวชหญิง) ที่แลดูมีรูปลักษณ์เป็นหญิงยิ่งกว่าเจ้าสาว บรรเลงเพลงสยุมพร        

[เทาชมพู]

มาร่วมวงค่ะ  ขอเพิ่มค.ห.ด้วยอีกคน



รูปสลักวีนัสหรืออโฟรไดท์  เงื้อง่ารองเท้าไว้ในมือเพื่อจะใช้เป็นอาวุธ เล่นงานเทพ Pan ที่มาเกาะแกะลวนลาม     มีคิวปิดบินอยู่เหนือบ่าเธอ
Pan เป็นเทพชั้นผู้น้อย  อยู่ตามป่าเขาลำเนาไพร ครึ่งคนครึ่งแพะ  ได้ชื่อว่าบ้ากาม ชอบจู่โจมสาวๆเป็นที่หนึ่ง 
คำว่า panic fear หรือความกลัวจนตั้งสติไม่อยู่    มีที่มาจากคำว่า Pan นี่เอง

[twofatcats]

ชอบอ่านตำนานแบบนี้มานานแล้วค่ะ แต่ก็ยังคงสับสนกับตำนานทั้งหลายอยู่เสมอ 
ติดตามอ่านต่อไปปปปปปป 

ขอบคุณนะคะ

[SILA]

ขอบคุณอาจารย์ และ เชิญชาวเรือนเยือนกระทู้ต่อ ครับ

Hermaphroditus

              เฮอร์แมโฟรไดทัส นามบ่งบอกว่าเป็นเทพบุตรของแอโฟรไดทีกับเฮอร์มีส - Hermes เทพสื่อเทวสาร

              ด้วยรูปลักษณ์งามต้องตาโดนใจ Nymph - เทพธิดารักษ์น้ำนามว่า Salmacis
วันหนึ่งโอกาสของนางมาถึง เมื่อเขากระโจนลงทะเลสาบที่นางสถิต นางก็โผเข้ากอดรัดอย่างแนบแน่น
แต่ถูกเฮอร์แมโฟรไดทัสผลักไสด้วยความรังเกียจ นางจึงวิงวอนเทพไท้ได้โปรดบันดาลให้เขาและนาง
ไม่มีวันแยกจากกันได้
                เทพเบื้องบนเห็นใจและดลให้ตามคำขอ ผลก็คือทั้งสองรวมกันกลายเป็นหนึ่งร่างสองเพศ

The Nymph Salmacis and Hermaphroditus โดย  Francois-Joseph Navez

[SILA]

Hermaphrodite ในทางการแพทย์หมายถึงผู้ป่วยที่มีต่อมเพศ (gonad) ทั้งชายและหญิง
(คือมีลูกอัณฑะและรังไข่) ในคนเดียวกัน จึงมีลักษณะของทั้งสองเพศปรากฏทางกายภาพ มีอวัยวะเพศกำกวม

ศิลปินปั้นร่างของ..เค้า เป็นหญิงสาวที่มีอวัยวะเพศชาย

หนึ่งในรูปปั้นที่มีผู้ชมนิยมไม่น้อย ณ Louvre Museum  

Borghese Hermaphroditus - portrayed in Greco-Roman art as a female figure
with male genitals.