ขอบคุณ คุณ han_bing มากครับ
ที่ไล่เรียงเรื่องการอพยพครั้งสำคัญให้เราได้อ่านกัน
พูดถึงช่างจีนในไทย ไม่พูดถึงงานอพยพ
ก็เหมือนพูดถึงดอกทิวลิป แต่ไม่มีต้น ไม่มีหัว
อ่านไปถึงรู้จักดอกไม้ก็ปลูกไม่ได้ เลี้ยงไม่รอดครับ
ผมไม่เห็นด้วยเลยกับนักวิชาการหลายๆท่าน
ที่ลุกขึ้นเขียนเรื่องศิลปะจีนในไทย
โดยไม่มีข้อมูลประวัติศาสตร์จีนเลยสักนิด
บางครั้งอะไรที่ 'ดูเป็น' จีน ที่จริงก็ไม่ใช่จีน
หรือจีนรับมาจากแหล่งอื่นๆอีกต่อหนึ่งก็มี
อาจารย์ผู้ใหญ่ที่ผมเคารพมากท่านหนึ่ง
เคยสรุปว่าลายฝาผนังโบสถ์แบบรัตนโกสินทร์เป็นลายจีน
ท่านคิดท่านเดาไปอย่างนั้น เพราะเผอิญมันไปเหมือนลายโบราณวัตถุจีน
สมัยราชวงศ์หยวน หรือหมิงตอนต้นอยู่หลายชิ้น และของส่วนหนึ่งก็สั่งมาจากจีน...
แต่ท่านดันลืมไปว่าของที่ท่านพูดถึงมันร่วมสมัยกับราชวงศ์ชิงตอนปลาย
พอเอาหลักฐานจากส่วนอื่นๆของโลกมาเทียบเข้า... งานวิจัยก็ตายหงายท้อง
แม่ลายพวกนั้นทั้งหมดเหมือนลายร่วมสมัยเดียวกันของมุสลิมจากอินเดียใต้มากที่สุด
แต่แทบไม่มีความเหมือนกับศิลปะจีนในยุคนั้นเลยสักกะนิด... เอวัง
ปล. จะว่าไปหลังยุคสมัยของกรมพระยาดำรงฯ ลงมาแล้ว
ผมก็ยังไม่เห็นนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ศิลปะไทยท่านไหน
เขียนงานที่แสดงให้เห็นว่ามีความเข้าใจว่า มองโกล = โมกุล เลยซักกะท่าน
แม้แต่พระโอรสของเสด็จในกรมพระองค์นั้นเอง
อย่าง ศ. ม.จ. สุภัทรดิศ ดิศกุล...
