สืบเนื่องมาจากกระทู้ เจ้าคุณจอมมารดาเอม

[Wandee]

เรื่องเจ้าคุณจอมมารดาเอม เป็นเรื่องสำคัญ

มีเรื่องราวที่เป็นความรู้แปลกๆซ่อนอยู่ไม่น้อย

ปูเสื่ออ่านอยู่ตลอด   

มีประเด็นที่รวบรวมจากหนังสืออื่นๆบ้าง  จึงขอแยกมาตั้งวงคุย


หนังสือที่ใช้ตอนนี้คือ  หนังสือพระราชประวัติพระเจ้าตาก(สิน)  พิมพ์ครั้งที่ ๑   ๑๐๐๐ ฉบับ
ร.ศ. ๑๒๘   ราคาเล่มละ ๑ บาท      ค่าส่งทางไปรษณีย์ถึงผู้ซื้อ  ๒ สลึง

[Wandee]

       หนังสือเล่มนี้มี ๘๘ หน้า

การแสดงความเป็นเจ้าของคือ มีลายมือแสนงามของคุณหลวง บำรุงราชบริพาร

วันที่ ๗ ตุลาคม  รัตนโกสินทรศกที่ ๑๓๐

คุณหลวงเป็นนักสะสมตัวจริง  คือท่านไม่ได้อ่านเลย

กระดาษหลุดจากสันหมดแล้ว


       คำนำแจ้งไว้ว่าตอนที่ ๑    ใช้ตำราโบราณ  จานเป็นอักษรสยามแต่ครั้งกรุงเก่าโบราณ ๑ ผูก

จานลงในใบลานสั้น ๆ เท่าคัมภีร์สวดมนต์


ตอนที่ ๒  ใช้ตำราสมุดไทยข่อยขาว   ชุบหมึก ๔๐ พะเนิก ๒ เล่มของพระยาพจนะพิมณฑ์(วันรัตทองอยู่)

แต่ยังเป็นพระมหาเปรียญเอก ๙ ประโยค  อยู่วัดประดู่โรงธรรมฝั่งตวันออกนอกกำแพงกรุงเก่า

แล้วมาเป็นพระราชาคณะเจ้าอาวาศวัดบางว้าใหญ่(วัดระฆัง)


ตอนที่ ๓  ตำราสมุดไทยข่อยดำชุบตัวอักษรรงเส้นเหลือง ๓๐ พะเนิก  ๑ เล่ม

ของเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช(บุญรอด)  จางวางกรมวังในรัชกาลที่ ๑ กรุงเทพ

แต่ท่านยังเป็นขุนราชฤทธานนท์ในกรุงเก่า

[Wandee]

บุตรของพระยาโชฎึกราชเศรษฐีหรือ "เจ้าคุณพระคลังจีน" ตามที่ชาวบ้านเรียก

คือ เจ้าสัวไซ่ฮู  ไล่ฮู  ซี่  และ ไซ่  เป็นจีนเกิดที่เมืองกวางหนำ   มณฑลกวางตุ้ง

[Wandee]

ภาษีปากเรือในเวลานั้น      ๑๐๐๐ บาท

ภาษีจังกูด    คือ  ภาษีหางเสือเรือทะเล

ภาษีจังกอบ   คือภาษีราโธเรือ   หรือภาษี กราบเรือ

ภาษีปะกำใบ คือ ภาษีไม้กระหนาบใบ

ภาษีค่าน้ำมัน  คือ  ภาษีค่าน้ำมันมะพร้าวจุดตะเกียงรักษาพระนคร

  

[Wandee]

หลวงอภัยพานิช(มั่วเสง)     เศรษฐีจีนอีกสกุลหนึ่ง


       เมื่อพระเจ้าตาก(สิน)ยกกองทัพใหญ่  ไปตั้งจัดการซ่องสุมรี้พลให้เป็นกองกำลัง

โดยเกลี้ยกล่อมพลเมือง   ตั้งชุมนุมอยู่ณ เมืองจันทบุรี       ราษฎรพากันเข้าด้วยจำนวนกว่าหมื่น

ครั้งนั้น  จีนมั่วเสงนายห้างใหญ่  ได้พำนักอยู่ในเมืองจันทบุรีมาช้านานแล้ว     

มั่วเสงนั้นแซ่เดียวกับจีนไฮฮองหยง   จีนหยงเป็นพระราชบิดาของพระเจ้าตาก


     จีนมั่วเสงมีความยินดีนิยมชมชื่นต่อพระบารมีของพระเจ้าตาก  จึงไปเฝ้าที่พลับพลา   

พระเจ้าตากทรงทักทายสนทนากับจีนมั่วเสงเป็นอันมาก  ด้วยทรงคุ้นเคยมาแต่กรุงศรีอยุธยาแล้ว


     อยู่มากาลครั้งหนึ่ง  จีนมั่วเสงจัดผ้าลายกุศราด ๑๕๐๐ กุลีมาจากเมืองเทศ   จัดแพรปังสีมาจาก

เมืองกวางตุ้ง ๒๐๐ ม้วน        แพรไกเอ้งมาจากเซี่ยงไฮ้ ๑๐๐ ม้วน   ถวายเพื่อให้พระราชทาน

เป็นรางวัลแก่พวกแก่พวกแม่ทัพนายกอง        เงินตรา ๕๐๐ ชั่งนั้น ไม่ได้ถวายขาด   เป็นการ

ถวายให้ทรงยืมใช้สรอยในการทัพ

(แสดงว่าจีนมั่วเสงกักตุนสินค้า หรือไม่ก็ขายไม่ออกเพราะยามสงครามผู้คนไร้ทรัพย์      ข้อมูลนี้คงเป็นที่มาของ
การลือว่า พระเจ้าตากสินเป็นหนี้จีน)

[Wandee]

ประวัติความเป็นมาของ จีนมั่วเสง 


       จีนมั่วเสงนายห้างใหญ่   มีห้างอยู่ที่ตลาดชมพู  บ้านถนนลายสอง   ต่อท้ายตึกญี่ปุ่น

ใต้วัดตะพานเกลือฝั่งตะวันออก   นอกกำแพงกรุงศรีอยุธยา

สั่งสินค้ามาจากเมืองจีน  เมืองแขก  เมืองฝรั่ง  เมืองญี่ปุ่น

ต่อมาได้ขยายสินค้าโดยเปิดสาขา  โดยขนสินค้าในกรุงเก่าแบ่งออกไป

ตั้งห้างที่เมืองลาวกาวเวียงจันทร์, หลวงพระบาง, จำปาศักดิ์,  แลเมืองลาวโยน

เชียงใหม่, เชียงน่าน, นครลำปาง,  นครลำพูน เป็นต้น


       เมื่อมีข่าวว่าพระเจ้ามังลองกรุงอังวะ  จะยกกองทัพมาล้อมพระนครกรุงศรีอยุธยา

จีนมั่วเสงจัดการขนสินค้าของตน  ย้ายไปเมืองเขมรโดยทางบก  เมื่อเส้นทางไปไม่ได้

เพราะมีข่าวว่ากองทัพพม่ามาสกัดทางตะวันออกเฉียงเหนือไว้    ขบวนสินค้าพากันเดินบกยกไปทางจันทบุรี

ห้างก็ตั้งขึ้นที่จันทบุรีคอยโอกาสที่จะย้ายไปเมืองเขมร

[Wandee]

       เมื่อพระเจ้าตากปราบปรามความจลาจลราบคาบแล้ว   ขึ้นครองราชสมบัติในกรุงธนบุรี

โปรดให้จีนมั่วเสงเป็นหลวงอภัยพานิช  กรมท่าซ้าย    ให้หลวงอภัยพานิช(มั่วเสง)ต่อสำเภาหลวง

ด้วยไม้ตะเคียนที่เมืองจันทบุรีปีละ ๑๐ ลำเป็นของหลวง   ให้ต่อเรือของส่วนตัวได้ปีละ ๒ ลำ

หลวงพานิชก็มีกำไรมหาศาลจากการต่อเรือและส่งเรือไปค้าขายเมืองจีนเพราะไม่ต้องเสียภาษี

ค่าปากเรือและเบี้ยใบ้รายทางในการจะขอต่อเรือ

[Wandee]

ตระกูลของหลวงอภัยพานิช(มั่วเสง)

เจ๊สัว จุ๊น    มีบุตรชื่อเจ๊สัวแจ้

เจ๊สัวแจ้มีธิดาคือเจ้าจอมมารดาม่วง ที่คนเรียกว่า ม่วงแจ้   

ในพระบวรวงศ์เธอชั้น ๒  พระองค์เจ้าหญิงสุดศาลา   พระราชบุตรีที่สุด

ในพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์  กรมพระราชวังบวร ในรัชกาลที่ ๒  กรุงเทพ ฯ


การจดรายชื่อลูกนั้นจะจดแต่ผู้ที่รับราชการหรือมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก     ธิดานั้นก็จะจดเมื่อ

รับราชการฝ่ายใน  หรือสมรสในตระกูลใหญ่  หรือบุตรธิดาเป็นผู้มีชื่อเสียง

[Wandee]

บุตรอีกคนหนึ่งชื่อ เจ๊สัวซา หรือสาม   มีลูกชายชื่อ เจ๊สัวเล่าแช

ธิดาของ เจ๊สัวเล่าแช ชื่อ แก้ว   เป็นภรรยาของพระยาอาหารบริรักษ์(นุช)

(เรื่องราวของ อาหารบริรักษ์ เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้ว  จึงขอข้ามไป
 การที่ได้รู้ชื่อภรรยาของอาหารบริรักษ์  ก็สมกับที่วิ่งหาหนังสืออ่านอยู่)



ธิดาอีกคนหนึ่งของเล่าแชชื่อสุ่น(พี่สาวหรือน้องสาวของ แก้ว และคงจะต่างมารดา)เป็น

ท่านผู้หญิงของ เจ้าพระยาภานุวงษ์มหาโกษาธิบดี(ท้วม)  มีบุตรคือ

พระยาราชานุประพันธ์(สุดใจ)  และ

พระยาสุธรรมมนตรี(ทุ้ย)


(เจ้าพระยาภานุวงษมหาโกษาธิบดี(ท้วม) มีภรรยา ๑๗ คน
ดูมาจากหน้า ๘๘ ของสาแหรกสกุลบุนนาค)


ทั้งหมดนี้ก็มาจากการรวบรวมของ ก.ศ.ร. กุหลาบ

หัวข้อเขียนว่า ผู้บำรุงพระเจ้าตากคนที่ ๒





เมื่ออ่านแล้วก็คุ้นเคยกับการบรรยายที่ปรากฏในหนังสือประวัติศาสตร์สำคัญหลายเล่ม
เรื่อง ศิริรูปพรรณสันฐานของกุมารบุตรจีนหยง เป็นต้น

[NAVARAT.C]

หนังสือที่ใช้ตอนนี้คือ  หนังสือพระราชประวัติพระเจ้าตาก(สิน)  พิมพ์ครั้งราคาเล่มละ ๑ บาท      ค่าส่งทางไปรษณีย์ที่ ๑   ๑๐๐๐ ฉบับ
ร.ศ. ๑๒๘   ถึงผู้ซื้อ  ๒ สลึง

ขอประทานโทษ หนังสือนี้ใครแต่ง (หรือเรียบเรียง) ครับ

[luanglek]

ธิดาของ เจ๊สัวเล่าแช ชื่อ แก้ว   เป็นภรรยาของพระยาอาหารบริรักษ์(นุช)

(เรื่องราวของ อาหารบริรักษ์ เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้ว  จึงขอข้ามไป
 การที่ได้รู้ชื่อภรรยาของอาหารบริรักษ์  ก็สมกับที่วิ่งหาหนังสืออ่านอยู่)

จะข้ามไปไย   กรุณาเล่าให้ฟังอย่างพิสดารเถิด  เอนเอกเขนกรออยู่นะ

[Wandee]

เรียนคุณ NAVARAT.C

     ก.ศ.ร. กุหลาบค่ะ    เป็นเรื่องที่เล่าเรื่องเจ๊สัวจีนในเวลาใกล้กัน

ยังมีอีกเล่ม สหายให้มา เรื่องจีนตัดผมเปีย  ไม่มีในบัญชีหนังสือเหมือนกัน

หนังสือระดับนี้กระหมุบกระหมิบอ่านกัน       เสียดายเป็นบ้าเลย

ก.ศ.ร. กุหลาบผิดไม่น้อยค่ะ    นายวรรณเล่าให้ท่านฟัง  ท่านก็ระบายสีเสียหน่อย

นายวรรณขอให้แก้ปีพุทธศักราช   ท่านก็ไม่ยอมแก้        ประวัตินายวรรณแท้ ๆ

[Wandee]

อุ อุ  คนเขียนถึงหลายพันคนแล้ว

ไม่เซ็งมั่งหรือคะ

คือถ้ามีรายละเอียดจะรีบนำมากราบเรียน

มหามุขบอกไว้ชัดนะว่าเจ้าคุณภาส ของเราน่ะ  หม่อมอินซอเป็นญวน

อ่านดี ๆ  มีชื่อสังคญาติ หรืออย่างน้อยก็ชื่อพี่ชายค่ะ

[Ruamrudee]

มาตามอ่านเกร็ดประวัติศาสตร์ค่ะ น่าสนใจมาก คุณวันดี มีข้อมูลดี ๆ ขอขอบพระคุณค่ะ

[Wandee]

          ขอบคุณค่ะคุณร่วมฤดีที่กรุณาอ่าน

พรุ่งนี้ดิฉันจะไปงานหนังสืออีกครั้ง   คิดว่าจะอยู่ทั้งวัน

มีกิจธุระคือต้องนำหนังสือประวัติท่านผู้หญิงละเอียดไปให้เพื่อน

นำข้อมูลเรื่องหนังสือของนักเขียนก้าวหน้ามีอะไรบ้างไปให้คุณลุง

แวะไปดูหนังสือกฎหมายที่ขายดีที่สุดในงาน      จะไปดูหนังสือแผนที่ที่พิมพ์ใหม่

คงไม่มีสตังค์ซื้อ         จะไปเจอนักเขียนที่ปีนี้เขียนหนังสือประวัติศาสตร์ไป ๔๐ เล่มแล้ว

และกำลังจะเขียนหนังสือประวัติศาสตร์ที่ดีที่สุดเล่มนี้ออกมา   เล่มนี้นักเขียนวุ่นวายใจไม่น้อยเพราะ

ถนนและที่ตั้งของตรอกซอยผิดพลาดหมด   นักเขียนโตมาแถวนั้นพอดีเลยยอมไม่ได้

ดิฉันจะไปฟังข้อมูลเรื่องเมื่อซุนยัตเซนปลอมตัวเป็นญี่ปุ่นเข้ามาในสยาม          มีเพื่อนต่างวัยคนหนึ่ง

ได้ยินมาว่าดิฉันรักสุนทรภู่เหลือเกิน   เลยเก็บหนังสือเล็กๆ น้อยๆมาให้ทีละสิบกว่าเล่ม

มิมีปฏิเสธหนังสือเป็นอันขาด     

            ขอบคุณอีกครั้งค่ะ