ออกงานครั้งที่สุด ราชการสงครามของเชอร์ล็อก โฮล์มส์ ของ พันแหลม

[Wandee]

พันแหลม   แปลจาก 

"His Last Bow: The War Service of Sherlock Holmes"

พิมพ์ครั้งแรก  มกราคม  พ.ศ. ๒๔๖๑
สมุทรสาร  ปีที่ ๔  ฉบับ ๓๗


เชอร์ล็อค  โฮล์มส์  สำนวนเก่า
ของ
สโมสรหนังสือรหัสคดี
กรุงเทพ  ๒๕๕๓

บทกล่าวนำหน้า ๑๗๘ - ๑๙๒



เก็บความมาจากบทนำ
        ระหว่าง ๒๔๓๖ ถึง ๒๔๔๕  ที่เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธทรงประทับอยู่ใน ประเทศอังกฤษ

เป็นเวลาเดียวกับที่เรื่อง เชอร์ล็อค โฮล์มส์  ลงประจำในนิตยสาร สแตรนด์ กำลังได้รับความนิยมสูง

จากเดือนละ สองแสนเล่มเป็นครึ่งล้านเล่ม

เมื่อเสด็จนิวัติพระนครแล้ว  พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์ นิทานทองอิน  ลงตีพิมพ์ในนิตยสาร

ทวีปัญญา ระหว่าง ๒๔๔๗ - ๒๔๔๘ เป็นรหัสคดีสั้นจบเป็นตอน ๆ       นิทานทองอินมีอยู่ ๑๕

เรื่อง   พระนามแฝงคือ นายแก้วนายขวัญ

สองใน ๑๕ เรื่องนี้ คือ  ความลับแผ่นดิน มีเค้าโครงมาจาก A Scandal in Bohemia  และ

ระเด่นลันได  มีเงื่อนปมทำนองเดียวกับ  The Man with A Twist Lip

[Wandee]

นอกจากโคนัน ดอยล์แล้ว   เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ  ยังทรงนำ

The Murders in the Rue Morgue   ของ เอ๊ดการ์ แอลแลน โป

มาดัดแปลงเป็น ผู้ร้ายฒ่าคนที่บางขุนพรหม


       ประพฤติการณ์ของนายทองอิน  รัตนะเนตร์  คัดจนเหลือเรื่องสำคัญ ๑๑ เรื่อง

นำลงใน ดุสิตสมิตในปี ๒๔๖๔  ทุกสัปดาห์เป็นเวลา ๘ เดือน

[Wandee]

ทรงตั้งชื่อ  The Last Bow: The War Service of Sherlock Holmes

ออกงานครั้งที่สุด:  ราชการสงครามของเชอร์ล็อก  โฮล์มส์ม

คำว่าออกงาน  แปลว่าออกทำการ

ครั้งที่สุด  เป็นคำเขียนอย่างสมัยโบราณ

bow   หมายถึงการโค้งคำนับ  จึงหมายความว่าการออกโรงทำการครั้งสุดท้าย


     

[Wandee]

ตีพิมพ์ในสมุทรสาร ฉบับที่ ๓๗  เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๔๖๑

เป็นหนังสือของราชนาวีสมาคมแห่งกรุงสยาม

ใช้พระนามแฝงว่า พันแหลม



       นับถือ คุณ รัตนชัย  เหลืองวงศ์งาม เลยที่รวบรวมต่อเรื่องได้ถึงปานนี้

ขอแสดงความนับถือไปยังน้าเดช  เรืองเดช  จันทรคีรีด้วย

ท่านผู้อยากอ่านโปรดติดตามในงานหนังสือเทอญ

เล่ามาก  เรื่องจะเซ็งหมด

[เทาชมพู]

เคยอ่านแต่ฉบับแปลของอ.สายสุวรรณ ค่ะ
เขาว่าเป็นเรื่องสั้นสุดท้ายที่เซอร์อาเธอร์ โคแนน ดอยล์เขียนถึงยอดนักสืบเอก
เพราะท่านเขียนมานานแล้ว ข้ามศตวรรษมาด้วยซ้ำ จนโฮล์มส์ของคนอ่าน พ้นวัยชายหนุ่มอายุยี่สิบปลายๆ มาเป็นชายวัยหกสิบ เลยต้องลาโรงเสียที

อ่านแล้วเศร้ามากค่ะ ในตอนจบ เมื่อโฮล์มส์และหมอวัตสันคุยกันเงียบๆเป็นครั้งสุดท้าย

[เทาชมพู]

ดิฉันตั้งใจจะหาตอนนี้มาให้คุณวันดีดูในยูทูป  แต่ไม่มี  มีแต่ The Last Bow ซึ่งเป็นคนละเรื่องกัน 
เลยเอาอีกตอนมาฝากแทน

[Wandee]

ขอบพระคุณคุณเทาชมพูค่ะ

สมัยหนึ่งเคยสนใจศัพท์ของโฮล์มส์มาก  คือเข้าของเครื่องใช้
เพราะเป็นศัพท์เก่า  เท่าที่อ่านมาผู้แปลบางคนแปลได้แต่อธิบายไม่ได้  เลยทะแม่ง ๆ ไปบ้าง
และคำสรรพนาม กัน และ แก  ก็ไม่ชอบใช้

ไปเจอคำว่า "ไก"  ใช้แทนผู้หญิงด้วยค่ะ  ใช้สมัยปลายรัชกาลที่ ๓
นายโหมด อมาตยกุลเขียนถึงญาติผู้หญิงคนหนึ่ง

ชอบรหัสคดีอยู่มากเหมือนกัน   ตอนหลัง ๆมีบางเรื่องแปลพลาดอย่างแรงคือมาเฉลยเสียก่อนเรื่องจบ

ผู้จัดทำหนังสือเล่มนี้เป็นที่รักใคร่เอ็นดูของกลุ่มนักอ่านหนังสือเก่า นักสะสม และเจ้าสำนักพลังฝีมือ
เพราะเป็นคนทำงานจริง  ใฝ่รู้อยู่ตลอดเวลา  และเข้าใจว่ามีปทานุกรมของ เชอร์ล็อค โฮล์มส์ใช้ด้วย
เพราะเห็นแสดงความเห็นได้คมแบบนักอ่านมีตำรา
จึงมีนักอ่านนักสะสมเอาหนังสือต้นฉบับไปทิ้งไว้ให้ด้วยความเต็มใจมิได้ขอร้องด้วยซ้ำ

[เทาชมพู]

สมัยหนึ่งเคยสนใจศัพท์ของโฮล์มส์มาก  คือเข้าของเครื่องใช้
เพราะเป็นศัพท์เก่า  เท่าที่อ่านมาผู้แปลบางคนแปลได้แต่อธิบายไม่ได้  เลยทะแม่ง ๆ ไปบ้าง
และคำสรรพนาม กัน และ แก  ก็ไม่ชอบใช้

ไปเจอคำว่า "ไก"  ใช้แทนผู้หญิงด้วยค่ะ  ใช้สมัยปลายรัชกาลที่ ๓
นายโหมด อมาตยกุลเขียนถึงญาติผู้หญิงคนหนึ่ง

ชอบรหัสคดีอยู่มากเหมือนกัน   ตอนหลัง ๆมีบางเรื่องแปลพลาดอย่างแรงคือมาเฉลยเสียก่อนเรื่องจบ

อยากฟังคำอธิบายต่อ ว่าข้าวของเครื่องใช้อะไร   และเฉลยก่อนเรื่องจบอย่างไร ค่ะ

ใครสนใจจะแกะรอยที่มาของนักสืบเอก ก็ขอให้ไปที่คลิปนี้

[luanglek]

เอาลิงก์มาให้  เชิญท่านทั้งหลายที่สนใจไปโหลดดูได้ตามใจชอบ

http://www.archive.org/search.php?query=His%20Last%20Bow%3A

[Wandee]

ต้นฉบับเล่มเล็ก ๆ บาง ๆ  ที่อัดแน่นในตู้หนังสือจนปกติดกัน

ซื้อมาขากดวงกมลและเอเชียบุ้คเล่มละไม่ถึง ๒๐ บาท   

ยกให้ชมรมไปหมดแล้วค่ะ  เพราะไม่มีที่เก็บ

ไม่อยากให้ตั้งหนังสือล้มทับเหมือนท่านผู้อาวุโสแถวนี้


     เมื่อคุยกันนั้น  เป็นนักแปลที่รู้ภาษาอังกฤษดี  แต่ไม่ใช่นักอ่าน    มีท่านผู้อาวุโสมาชวนคุย

จึงถามไถ่ไต่ถามเอาความจริงกันอย่างสนุก   เฉือดเฉือนกันบ้าง

นักแปลไม่ยอมจะเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่าง โฮล์มส์กับวัตสัน

การมาเช่าห้องอยู่คนละห้องและใช้ห้องกลางรวมกัน          การใช้ยาเสพติด

ยาแก้ปวดที่สุภาพสตรีใช้ประจำ    รถม้าคันเล็กคันใหญ่   หมอกที่ลงหนาจนมองอะไร

ข้างหน้าไม่เห็น    ห้องขังในบ้านเก่าๆที่มีแต่ฟางปู      กาน้ำชาเงินหรือชุบเงินก็เถียงกัน

ประวัติคนแต่ง  แรงบันดาลใจ     นักแปลสมัยก่อนอายุน้อย

       
       เพื่อน ๆ ไหว้ครูกันนานมาก

[Wandee]

คุณรัตนชัยฝากข้อความมาค่ะ  เพราะยังไม่ได้เป็นสมาชิกเรือนไทย


เชอร์ล็อค โฮล์มส์เรื่อง "His Last Bow" นี้ยังไม่ใช่เรื่องสุดท้ายที่โคนัน ดอยล์แต่งครับ เพราะแกยังหากินกับยอดนักสืบของแกไปอีกสิบกว่าเรื่อง ภายหลังรวมเป็นเล่ม ให้ชื่อตับว่า The Case-book of Sherlock Holmes

ในเรื่องสั้นสำรับนี้ ตามท้องเรื่องจะย้อนไปยังช่วงเวลาที่เชอร์ล็อค โฮล์มส์ยังออกทำการกับวัตสัน เรื่องสุดท้ายที่โคนัน ดอยล์เขียนคือ "The Adventure of Shoscombe Old Place" อ.สายสุวรรณพากย์ไทยว่า "สุสานร้าง" หลวงสาราฯให้ชื่ออร่อยกว่านั้นอีกว่า "อุโมงค์ผี"

[เทาชมพู]

ชวนคุณรัตนชัยมาสมัครซิคะ   ได้นั่งล้อมวงคุยกันเรื่องนี้

เพิ่งรู้นี่เองว่าท่านเซอร์ ย้อนกลับไปทำมาหารับประทานกับนักสืบเอก จากเหตุการณ์ในอดีตอีก  หลังจากพาโฮล์มส์มาจนถึงสงครามโลกครั้งที่ ๑ ใน His Last Bow
ไหนตามประวัติบอกว่า แกเกลียดจนไม่ยอมให้ใครในครอบครัวเอ่ยคำว่า เชอร์ล็อค โฮล์มส์ ให้ได้ยินอีกไงล่ะ

เท่าที่อ่านมา ในบรรดาผู้เอาเชอร์ล็อค โฮล์มส์ไปแต่งเอง ทั้งหมด รวมทั้งเอเดรียน โคแนน ดอยล์และจอห์น ดิกสัน คาร์    ไม่มีใครแต่งสู้เซอร์อาเธอร์ได้สักคน ในการผูกปมและสร้างบุคลิกของนักสืบเอก
แต่ท่านเซอร์ก็เผลอๆบ้างเหมือนกันละ  ให้หมอวัตสันแต่งงานไปแล้ว   แต่พอไม่กี่ปีต่อมาก็ยังอาศัยห้องในถนนเบเกอร์อยู่เหมือนเดิม ต่อมาก็เขียนว่าหมอวัตสันมีชีวิตสมรส เป็นปกติ  จนมีคำถามว่า มีมิสซิสวัตสัน ๒ คน(คนหนึ่งอาจจะตาย แล้วแต่งใหม่)  หรือ?

[เทาชมพู]

เอาหน้าปกมาฝากแฟนเชอร์ล็อคโฮล์มส์ ค่ะ
เรื่องที่ลูกชายท่านเซอร์ แต่งต่อจากพ่อ  ด้วยความร่วมมือจากศิษย์ของพ่อ

[Rattanachai]

มาตามเทียบชวนครับ

ว่าด้วยผลงานชุดเชอร์ล็อค โฮล์มส์ที่คนอื่นๆเขียน หรือที่เรียกกันว่า "จำลักษณ์เชอร์ล็อค โฮล์มส์" (pastiche) นั้น อันที่จริงแล้วก็มีผลงานที่สร้างความสับสนเกรียวกราวในวงการหนังสืออยู่บ้างเหมือนกัน  มีเรื่องสั้นเรื่องหนึ่งชื่อว่า "The Man who was Wanted" ได้รับการค้นพบในเอกสารต้นฉบับของโคนัน ดอยล์ภายหลังจากเขาเสียชีวิต ในเวลานั้นทุกคนต่างลงความเห็นกันว่านี่แหละคือผลงานที่ตกค้างอยู่ของดอยล์ ลูกชายของดอยล์เองได้อ่านแล้วก็มั่นใจเหมือนกันว่าพ่อเขียนแน่นอน และสุดท้ายเรื่องสั้นเรื่องนี้ก็ได้รับการตีพิมพ์พร้อมกับคำจั่วหัวว่า "ค้นพบใหม่"   ไปๆมาๆปรากฎว่าเรื่องโอละพ่อ คนเขียนตัวจริงนามว่าอาร์เธ่อร์ วิเทเค่อร์ออกมาบอกว่าไม่ใช่ นั่นคือผลงานของเขา  เรื่องนี้ถึงกับมีการฟ้องร้องขึ้นโรงขึ้นศาล สุดท้ายวิเทเค่อร์เป็นฝ่ายชนะ

ความจริงก็คือโคนัน ดอยล์เป็นคนซื้อต้นฉบับนี้ไว้จากวิเทเค่อร์ในราคาสิบกินี ซึ่งเข้าใจว่าคงจะเอาไปตีพิมพ์ในชื่อของตัวเองในภายหลัง นอกจากนี้ดอยล์ยังเคยยอมรับว่า ก่อนหน้านี้เขาก็เคยทำอย่างนี้มาแล้วในราคาที่เท่ากัน แต่ไม่เปิดเผยว่ามันคือเรื่องอะไร ที่แน่ๆคือ อย่างน้อยก็มีจำลักษณ์เชอร์ล็อค โฮล์มส์เรื่องหนึ่ง คือ "The Man who was Wanted" แล้ว ที่มีคุณภาพใกล้เคียงงานแม่แบบ หรือที่ในภาษาของชาวเชอร์ล็อคเรียกว่าบุพคัมภีร์ (canon) ของดอยล์ จนสร้างความสับสนในวงการหนังสือของฝรั่งได้

จะว่าไปจำลักษณ์เชอร์ล็อค โฮล์มส์ก็สนุกดีนะครับ เท่าที่เคยอ่านและเคยทำมาหลายเล่ม ก็มีหลายเรื่องที่จัดอยู่ในประเภท "ของดี" ที่ "ฅอ" ไม่ควรพลาด อย่างนวนิยายเรื่อง The Seven Percent Solution ของนิโคล้าส มายเอ้อร์ ก็ได้รับการยอมรับ ยกให้อยู่ในทำเนียบ 100 อันดับดีเด่นตลอดกาลของสมาคมนักเขียนรหัสคดีแห่งอเมริกา (MWA)

ส่วนเรื่องที่ดอยล์เขียนโฮล์มส์ไม่เลิกนั้น ผมค่อนข้างมั่นใจว่าเหตุผลทั้งหมดคือเรื่องอัฐเรื่องสตางค์แ้ท้ๆ เพราะจุดเริ่มต้นของการเขียนโฮล์มส์นั้นก็มาจากเรื่องเงินก่อน ดอยล์ได้ดิบได้ดีในอาชีพนี้และมีคนจำชื่อเขาไ้ด้ก็มาจากนิยายชุดนี้ ในขณะที่นิยายแนวพงศาวดารที่ดอยล์รักกลับไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร  รู้สึกว่าแกก็บ่นกระปอดกระแปดของแกมาทั้งชีวิตว่าเบื่อแล้ว ไม่เอาแล้ว แต่ลองดูเส้นเวลาของแกจะเห็นว่าแกก็หากินกับยอดนักสืบของแกเรื่อยมา

[Rattanachai]

เรื่องที่โคนัน ดอยล์เขียนผิดเขียนพลาด จำไม่ได้ว่าตัวเองเคยเขียนอะไรนั้น มีอยู่เยอะมากครับ อย่างเรื่องภรรยาของวัตสันที่คุณเทาชมพูยกมานั่นก็เรื่องหนึ่งละ ไหนจะเรื่องแผลจากกระสุนจีเซลของวัตสันเอย ห้องของวัตสันเอย ชื่อของแม่บ้านเอย รูปหน้าของสารวัตรเล้สเตรดเอย ฯลฯ รายละเอียดปลีกย่อยพวกนี้โคนัน ดอยล์เขียนคลาดเคลื่อนอยู่บ่อยนักเชียว

อย่างเรื่องภรรยาของวัตสัน กลายเป็นที่เชื่อกันว่าวัตสันแต่งงานสองหนเป็นอย่างน้อย (ความจริงอาจจะเป็นสามหนก็ได้ บางตำราว่าไว้) ทีนี้กลายเป็นว่ามีคนนึกสนุก หยิบเอาภรรยาคนที่สองของวัตสันมาเขียนแตกหน่อออกมาเป็นเรื่องชุดใหม่ ให้ภรรยาคนที่สองของวัตสันเป็นนักสืบจำเป็นเสียเอง ให้ชื่อว่าอะมิเลีย วัตสัน ถ้าจำไม่ผิดมีหลายเล่มทีเดียว ฉบับแปลผมเคยจัดพิมพ์เรื่องสั้นๆไปเรื่องหนึ่งแล้ว

ย้อนมาที่เรื่องความผิดพลาดคลาดเคลื่อน เคยมีคนถามเรื่องนี้กับโคนัน ดอยล์ผู้เขียนเหมือนกันว่าทำไมเขียนแล้วเรื่องไม่ตรงกันบ่อยนัก ผมจำคำพูดที่ดอยล์ให้สัมภาษณ์เป๊ะๆไม่ได้ แต่ตอนนั้นดอยล์ตอบในทำนองติดตลกประมาณว่า ผมเขียนให้อ่านสนุกๆก็น่าจะพอแล้วนะ (ฮ่าๆ)