ณ ใช้กับวันเวลาได้หรือไม่

[Wandee]

เรียนถามท่านทั้งปวง



       ได้รับคำถามจากสหายผู้หนึ่งเมื่อเช้านี้


"ตอนนี้ผมกำลังถกเรื่องคำว่า "ณ" กับท่านเจ้าของสำนักพิมพ์ผู้หนึ่งอยู่ แกชี้ว่าคำว่า "ณ" ใช้กับเวลาไม่ได้ (เช่น ณ วันที่ 13 ตุลาคม) ต้องใช้กับสถานที่ ผมเห็นแย้งว่ามันน่าจะใช้ได้ แต่ก็ไม่มั่นใจในหลักฐานที่มี

เลยอยากรบกวนช่วยค้นคำว่า "ณ" จากเอกสารโบราณ เช่นพจนานุกรมฉบับหมอบรัดเลย์ ว่าเขาให้ความหมายของคำว่า "ณ" ไว้ว่าอะไร เพื่อเป็นการยืนยันว่าคนสมัยก่อนเขาใช้คำว่า "ณ" อย่างไรกันแน่"


       ครูทัด/บรัดเล  ไม่ได้ว่าอะไร

       เคยเห็นว่ามีการใช้  ณ วันเวลาดังกล่าว.......           ณ วันที่ ๑๓ เดือน..........ไม่คุ้นตา

       เรียนขอความเห็นท่านทั้งปวงมา ณ ที่นี้

[Bhanumet]

สารตรา เจ้าพระยาจักรีศรีองครักษ์สมุหนายก อัครมหาเสนาบดี อภัยพิริยปรากรมพาหุมาถึงพระยาจ่าแสนเสนาบดี ผู้สำเร็จราชการหัวเมืองฝ่ายเหนือ พระยากำแพงเพชรกรมการ ด้วยพระยากำแพงเพชรกรมการ มีใบบอกลงไปว่า แซภอเกรี่ยงเข้ามาทำหนังสือสัญญาขอทำไม้าขรลักณป่าคลองสวนหมาก คลองวังจาว คลองประกัง แขวงเมืองกำแพงเพชรได้ผลประโยชน์มาก แซภอมีใจศรัทธาอยากจะสร้างพระเจดีย์ก่อสวมพระเจดีย์เก่าที่วัดพระธาตุหน้าเมืองกำแพงเพชร ฝั่งตะวันตก แซภอได้จ้างราษฎรทำอิฐได้เก้าหมื่น สิ้นเงินเก้าพันแถบคิดเป็นเงินตรา ๔๔๔๒ จะก่อพระเจดีย์เก่าลงทั้ง ๓ องค์ กว้าง ๑๕ วา ยาว ๑๕ วา ชัก ๔ เหลี่ยม มีมุข ๔ ด้าน แล้วจะก่อพระเจีดย์บนมุขด้านละองค์ขอพระราชทานที่ก่อกำแพงรอบพระเจดีย์น่า ๓ ศอก สูง ๔ ศอก ห่างจากพระเจดีย์ออกไปอีก ๑๐ วา จะเอาช่างเมืองนอกเข้ามาก่อ กำหนดจะได้ลงมือ กรุทุ้งราก ณ เดือน ๖ ค่างขึ้น ปีวอก จัตวาศก ๔ แต่รูปพระเจดีย์เก่าที่ชำรุดหักพังลงนั้น ได้ทำแผนที่ถ่ายตัวอย่างให้หลวงชำนาญภาษาคุมลงไปนั้น ได้แจ้งตามบอกแล้ว จึงได้ให้พระราชเสนาปลัดทูลฉลอง กรมมหาดไทยฝ่ายเหนือนำบอกเสนอท่านเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ท่านเจ้าพระยาภูธราภัยที่สมุหนายกได้ปฤกษาพร้อมกันเห็นว่าแซภอเป็นเกรี่ยงมาทำป่าไม้ขรศักแขวงเมืองกำแพงเพชรมีทุนรอนมาก แซภอมีใจศรัทธาจะถาปะนาพระเจดีย์เก่าทำมุขก่อกำแพงสวมพระเจดีย์ธาตุนั้นเป็นกองการกุศลของแซภอต่อไป ในพระพุทธศาสนาจะได้เป็นที่สัการะบูชาแก่เทพาและมนุษย์ แซภอได้ลงทุนซื้ออิฐสิ้นเงินหลายชั่ง ควรให้แซภอถาปะนาพระเจดีย์ธาตุก่อกำแพงไว้ ก็จะได้เป็นสง่างามแก่เมืองกำแพงเพชร แต่อย่าให้แซภอถือใจขาดว่าเป็นของแซภอ แซภอจะถาปะนาพระเจดีย์ธาตุในศาสนาฝ่ายไทยที่แขวงใดอีกก็ตามแต่ใจแซภอ ให้พระยาจ่าเสนาบดี พระยากำแพงเพชรพูดจาชี้งแจงกับแซภอให้เข้าใจตามท้องตรานี้ สารตรามา ณ วัน ๖ ขึ้น ๕ ค่ำ ปีมะแม ตรีศก ๘ ศักราช ๑๒๓๓ ฯ

(กองจดหมายเหตุแห่งชาติ ร.๕ รล.มท. เล่ม ๕ เอกสารเย็บเล่ม กรมราชเลขาธิการรัชกาลที่ ๕ กระทรวงมหาดไทย (จ.ศ. ๑๒๓๒-๑๒๓๓) หน้า ๒๖๓)

[Wandee]

ขอบคุณค่า

[Bhanumet]

ถ้าผมเข้าใจไม่ผิด " ณ " กร่อนมาจากคำว่า " ใน "

[Wandee]

อภิเชษฐ์

[luanglek]

มัวแต่วิ่งหาเอกสารอยู่ เลยถูกคุณภาณุเมศร์ชิงตอบไปก่อน
ไม่เป็นไร

ถ้าผมเข้าใจไม่ผิด " ณ " กร่อนมาจากคำว่า " ใน "

ไม่ได้กร่อนหรอกครับ  แต่เกิดจากการเขียนลากเส้นสระใอไปต่อกับหัวนอ หนู เพื่อเขียนได้เร็วขึ้น
"ใน" จึงกลายเป็น "ณ" ไปในที่สุด

ตัวอย่างความที่ใช้ ใน นำหน้าวัน เช่น

หนังสือประกาศการเล็กน้อยต่างๆ แต่ผู้ครองแผ่นดินสยามมาในวันอาทิตย เดือนแปดอุตราสาท
ขึ้นค่ำหนึ่ง ปีมเมียสัมฤทธิศกเปนปีที่ ๘ ในราชกาลประจุบันนี้....(ราชกิจจาฯ รัชกาลที่ ๔)

[Wandee]

อือม์      มีที่ถามก็ดีอย่างนี้เอง

เกิดความมั่นใจที่จะบอกสหายต่อไปเพราะล้วนทำงานทางหนังสือกันทั้งนั้น

ขอบคุณคุณหลวงที่กรุณาให้ข้อมูลเสมอ

ขอให้คุณหลวงได้รับเลื่อนเป็นคุณพระชำนาญโวหารอมรลักษณ์เลิศฟ้าเมื่อคิวมาถึงค่ะ
(เห็นฤาไม่ว่าการอำนวยพรก็อยู่ในศีลในธรรม  จะไปให้แซงคิวคนอื่น  ก็คงโดนสอยในไม่ช้า)

[luanglek]

ขอให้คุณหลวงได้รับเลื่อนเป็นคุณพระชำนาญโวหารอมรลักษณ์เลิศฟ้าเมื่อคิวมาถึงค่ะ
(เห็นฤาไม่ว่าการอำนวยพรก็อยู่ในศีลในธรรม  จะไปให้แซงคิวคนอื่น  ก็คงโดนสอยในไม่ช้า)

ได้เลื่อนเป็นคุณพระตามบรรดาศักดิ์ที่คุณวันดีว่าก็ดีอยู่หรอก
แต่ผมติดใจคำท้ายบรรดาศักดิ์  ตอนต้นดีไม่มีปัญหา
พอลงท้ายว่า อมรลักษณ์เลิศฟ้า  ฟังดูทะแม่งๆ อย่างกับนามคุณพระเศวตขึ้นระวางแล้ว
ผมเลยไม่กล้ารับ  ถ้าจะรับคงรับครึ่งเดียวพอ ไม่รับครึ่งท้าย

[Wandee]

ฮ่ะ  ฮ่ะ  ฮ่ะ        รู้ทันซะด้วย

ทดลองลับมีดหน่อยเดียว        ขออภัยอย่างสูง 

[Bhanumet]

ลองเขียน ใน แบบที่คุณหลวงเล็กว่า กลายเป็น ณ จริง ๆ ด้วย

ขอบพระคุณมากครับ

[CVT]

ครั้น ณ ปีรกา เบญจศก ตั้วแปะกลับลงมาตั้งเรือนอยู่ตำบลบ้านบ่อยางที่บ้านหลวงบริรักษ์ภูเบนทร์ในเมืองสงขลา

จาก ประชุมพงศาวดารภาคที่ ๓ ตอน พงศาวดารเมืองสงขลา

[Wandee]

หลายหัวย่อมดีกว่าหัวเดียว  ดั่งนี้

ขอบคุณคุณหมอค่ะ

[Wandee]

    "โอ้ ขอบคุณครับ ไม่นึกว่าจะได้รับความช่วยเหลือที่เกินคาดถึงขนาดนี้ แต่ละคนยอดเยี่ยมมาก

ถามไม่่ผิดคนจริงๆ คราวนี้ก็มีข้อมูลไปถกเพิ่มละ ^ ^

ขอบคุณอีกครั้งครับ"


อิอิ    สับเสียมิให้แค้นคอกา  เลย อ่ะ ๆ

[Hotacunus]

ที่มาของคำว่า "ณ" มีอีกสูตรมานำเสนอครับ

อ.อุไรศรี วรศะริน เห็นว่า คำว่า "ณ" มีใช้อยู่แล้วในจารึกภาษาเขมรโบราณ เช่น จารึก K.265
ดังนั้นจึงเชื่อว่า "ณ" เป็นคำยืมมาจากภาษาเขมรโบราณครับ คำแปลก็คือ "ใน" หรือ "ที่" ก็ได้
 

[luanglek]

อ้า...จารึก K.265  ไม่ทราบว่า เป็นจารึกด้านเหนือหรือจารึกด้านใต้ครับ