ตราประจําราชสกุลและตราประจำตระกูลพร้อมความหมาย

[werachaisubhong]

ขอเริ่มด้วย
ตราประจำราชสกุลกฤดากร (เดิมเป็นตราประจำพระองค์ของพระ เจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร กรมพระนเรศร์วรฤทธิ์)

[werachaisubhong]

ตราประจำราชสกุลจักรพงษ์
สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ

[werachaisubhong]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศุขสวัสดี กรมหลวงอดิศรอุดมเดช  ทรงเป็นต้นราชสกุลศุขสวัสดิ

[werachaisubhong]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช
ทรงเป็นต้นราชสกุล จิรประวัติ ณ อยุธยา

[werachaisubhong]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย
ทรงเป็นต้นราชสกุล "จุฑาธุช"

[werachaisubhong]

พลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน
ทรงเป็นต้นราชสกุล "ฉัตรชัย"

[werachaisubhong]

ตราประจำตระกูล สุขุม
ตรา “ มานพปั้นหม้อ” เป็นตราประจำตระกูล “ สุขุม” พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ราชการที่ 6 พระราชทาน   แด่มหาอำมาตย์นายก เจ้าพระยายมราช (ปั้น) สุขุม

[werachaisubhong]

ตราประจำตระกูลบ่วงราบ
เทพปักษี หมายถึง สืบเชื้อสายจากเจ้าเมืองชุมพรสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
ช้าง หมายถึง ตระกูลเจ้าของช้างซุ้มวังไผ่ (บ้านนา, บ้านขุนกระทิง) เมืองชุมพร ทูลเกล้าถวายช้างเผือกสมัยรัชกาลที่ 6, 7 และส่งลูกช้างออกต่างประเทศ
หีบกำปั่น เหล็ก หมายถึง หีบสมบัติของตระกูลทำการค้าขายกับจีน อังกฤษ และฝรั่งเศส สมัยโบราณ
ปราบอั้ง ยี้ ๒๔๒๐ หมายถึง ตระกูลได้รวบรวมไพร่พลในสังกัด และชาวบ้าน ปราบปรามอั้งยี่ หรือโจรจีนกบฏได้สำเร็จ
สีแดง หมายถึง ความกล้าหาญ
สีฟ้า หมายถึง เกียรติศักดิ์
สีน้ำเงิน หมายถึง ความจงรักภักดี
สีเขียว หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง
สีเหลือง หมายถึง เชิดชูตระกูลและเชื้อสายสกุล
ต้นตระกูลคือ
เจ้าเมืองชุมพร     พระชุมพร (พวย)    ราวปี    พ.ศ.๒๒๖๐-๒๓๕๕
พระยาเพชรกำแหงสงคราม หรือ หลวงปักษี (ครุฑ หรือ น้อย  บ่วงราบ)    ราวปี    พ.ศ.๒๓๓๐-๒๔๒๕

[werachaisubhong]

ตระกูล ณ ป้อมเพชร์
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามสกุลแก่ "พระสมุทบุรานุรักษ์ (ขำ)" ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระยาวรุณฤทธีศรีสมุทปราการ พระยาเพชร์ชฎา และ "พระยา ชัยวิชิตวิศิษฏ์ธรรมธาดา (ขำ ณ ป้อมเพชร์)" ตามลำดับ ขณะประทับแรมที่อ่างศิลา พ.ศ. 2456

[werachaisubhong]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์
ราชสกุลรพีพัฒน์

[werachaisubhong]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม
ราชสกุลเพ็ญพัฒน์

[werachaisubhong]

สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก พระนามเดิม สมเด็จเจ้าฟ้าชายมหิดล อดุลยเดชนเรศวรมหาราชาธิบดินทร์ จุฬาลงกรณินทรวรางกูร สมบูรณ์เบญจพรสิริสวัสดิ์ขัตติยวโรภโตสุชาติ คุณสังกาศเกียรติประกฤษฐลักษณะวิจิตรพิสิฏฐบุรุษย์ ชนุดมรัตนพัฒนศักดิ์ อรรควรราชกุมาร
ทรงเป็นต้น ราชสกุล มหิดล

[V_Mee]

ภาพมานพปั้นหม้อซึ่งเป็นตราประจำสกุลสุขุมนั้น  มีที่มาจากธงประจำตัวนายกองนายหมู่เสือป่าซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงผูกลายและโปรดเกล้าฯ ให้กรมช่างมหาดเล็กจัดสร้างแล้วพระราชทานแก่นายเสือป่าในราว พ.ศ. ๒๔๕๔ - ๒๔๕๕  ต่อมาผู้ที่ได้บพระราชทานธงนั้นต่างก็นำลายในผืนธงมาเป็นตราประจำตัสบ้างเป็นตราประจำสกุลบ้าง

ภาพมานพปั้นหม้อนั้นมาจากนามเดิมของเจ้าพระยายมราชที่ชื่อ ปั้น

[V_Mee]

ภาพมานพเชิญฉลองพระบาท  ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงผูกเป็นลายในธงที่พระราชทานแก่ พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  ไกรฤกษ์)  เนื่องจากในงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเฉลิมพระราชมณเฑียรเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ นั้น พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ ได้เป็นผู้ถวายฉลองพระบาทเชิงงอน  ส่วนนาม "จิตฺตคุตฺโต"  ตอนล่างของตรานั้นเป็นนามฉายาของท่านเจ้าคุณฯ เมื่อเป็นพระภิกษุ  ท่านเจ้าคุณบุรุษฯ ได้ใช้ตรานี้เป็นตราประจำตัวนี้ต่อมา  และบุตรชายคนหนึ่งของท่านเคยเล่าให้ฟังว่า เมื่อท่านเจ้าคุณยังมีชีวิตนั้น  ท่านได้ชักธงประจำตัวของท่านขึ้นไว้บนหลังคาบ้านท่านด้วย  แต่ไม่ทราบว่า ทายาทของท่านจะได้ใช้ตรานี้เป็นตราประจำตระดูลต่อมาหรือไม่

[V_Mee]

ภาพนี้เป็นภาพธงที่พระราชทานเป็นธงประจำตัวพระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  ไกรฤกษ์)