สุราษฎร์ธานี - มีแม่น้ำตาปี เป็นแม่น้ำสำคัญ .... น่าสนใจว่า ใครเป็นผู้ตั้งชื่อทั้งของจังหวัด และแม่น้ำ ? ตั้งแต่เมื่อไหร่ เรียกกันมาตั้งแต่สมัยไหน ? เพราะว่า ชื่อทั้งสองนี้ ช่างพ้องต้องกันกับ เมืองสุรัต และแม่น้ำตาปี ในรัฐคุชราต ของประเทศอินเดีย
สัปดาห์ก่อน รายการ รู้ รัก ภาษาไทย เสนอคำ (จังหวัด) สุราษฎร์ธานี และ ตาปี
ขอยกมาดังนี้ ครับ
สุราษฏร์ธานี สุราษฎร์ธานี เป็นชื่อจังหวัดสำคัญในภาคใต้ฝั่งอ่าวไทย เป็นเมืองเก่าตั้งแต่ครั้งอาณาจักรศรีวิชัย
และเป็นเมืองผ่านตามเส้นทางการค้าสายไหม.
สุราษฎร์ธานี มาจากคำว่า สุราษฎร์ แปลว่า แว่นแคว้นอันงดงาม กับคำว่า ธานี แปลว่า เมือง.
ดังนั้นชื่อจังหวัดนี้จึงแปลว่า เมืองซึ่งเป็นดินแดนอันงดงาม.
จังหวัดสุราษฎร์ธานี ตามประวัติกล่าวว่า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จ
ประพาสมณฑลปักษ์ใต้ และได้ประทับ ณ เนินเขาใกล้กับเมืองพุนพินทรงเห็นภูมิประเทศงดงาม
เปรียบได้กับเมือง สุราษฺฏฺร (อ่านว่า สุ -ราส-ตฺระ) ของอินเดียซึ่งตั้งอยู่บนแม่น้ำตาปี
จึงพระราชทานนามเมืองนี้ว่า สุราษฎร์ธานี เมื่อ ๒๙ กรกฎาคม ๒๔๕๘ และพระราชทานชื่อแม่น้ำ
ที่ไหลผ่านเมืองสุราษฎร์ธานีว่า แม่น้ำตาปี.
อาณาจักร สุราษฺฏฺร (สุ -ราส-ตฺระ) ปรากฏหลักฐานอ้างถึงตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๖
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของแคว้นคุชราช (อ่านว่า คุด-ชะ -ราด) ประเทศอินเดีย.
------------------------------
ค้นเน็ทดูประวัติสั้นๆ ของจังหวัดสุราษฎร์ธานี -
สุราษฎร์ธานี เป็นเมืองเก่าแก่ ที่มีมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ชนพื้น เมือง ได้แก่
พวกเซมัง และมลายูดั้งเดิม ชึ่งอาศัยอยู่ ในเขตลุ่มน้ำหลวง (แม่น้ำตาปี) และบริเวณอ่าวบ้านดอน
ก่อนที่ชาวอินเดียจะอพยพเข้ามา ตั้งหลักแหล่ง และเผยแพร่วัฒนธรรม ดังปรากฏหลักฐาน
ในชุมชนโบราณที่ อ. ท่าชนะ อ.ไชยา เป็นต้น
พุทธศตวรรษที่ 13 มีหลักฐานปรากฏว่าเมืองนี้ได้รวมกับอาณาจักรศรีวิชัย
เมื่ออาณาจักรนี้เสื่อมลง จึงแยกออกเป็น 3 เมือง คือ เมืองไชยา เมืองท่าทอง และเมืองคีรีรัฐ
ขึ้นต่อเมืองนครศรีธรรมราช
ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้ย้ายเมืองท่าทองมาตั้งที่บ้านดอน
และยกฐานะเป็นเมืองจัตวาขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ พระราชทานนามว่าเมือง"กาญจนดิษฐ์"
ครั้นเมื่อมีการปกครองแบบมณฑล ได้รวมเมืองทั้งสามเป็นเมืองเดียวกันเรียกว่า เมืองไชยา
ต่อมา พ.ศ. 2458 รัชกาลที่ 6 โปรดฯ ให้เปลี่ยนชื่อเมืองไชยา มาเป็นเมืองสุราษฎร์ธานี แปลว่า เมืองแห่งคนดี
(ความหมายชื่อเมืองต่างจากบทรายการ รู้ รัก ภาษาไทย)
