คุณเปรมใน"สี่แผ่นดิน" มาจากสกุลใด

[luanglek]

เอาเรื่องคุณเปรมกับภาษาอังกฤษก่อน

ผมบอกแล้ว  คุณเปรมคงพอรู้ภาษาอังกฤษในระดับที่พอสื่อสารกับฝรั่งได้ 
แต่ในทางภาษาอังกฤษที่ลึกกว่านั้น(โดยเฉพาะที่เป็นวัฒนธรรมที่ต่างจากไทย)  คุณเปรมคงไม่แตกฉานถึงขนาดนั้น
ก็ลองหมอที่คุณเปรมไปตามมาพูดยาวกว่านี้อีกสัก  ๕ - ๑๐  นาที   
คุณเปรมอาจจะต้องไปเรียกเพื่อนมหาดเล็กคนอื่นมาช่วยฟังก็ได้
อันที่จริงหมอฝรั่งก็คงไม่ได้เอ่ยคำหรือประโยคอะไรที่ระดับคุณเปรมแปลไม่ออก   
ลองเล่นๆคิดดูว่า  "เธอไม่เป็นอะไรมาก"
จะพูดเป็นภาษาอังกฤษได้สักกี่แบบ   
ประโยคเหล่านี้น่าจะเป็นประโยคพื้นฐานในภาษาอังกฤษอยู่แล้ว


เรื่องอายุ   จะเอาคุณเปรมไปเปรียบศรรามไม่ได้หรอกครับ
มันผิดยุคสมัย   สมัยคุณเปรม   ผู้ชายถึงสำอางก็ไม่มากเท่าปัจจุบัน
คุณเปรมเป็นมหาดเล็กมาหลายปี   ทำงานเข้าเวรมหาดเล็ก   คงได้หลับได้นอนก็คงไม่เต็มที่นัก
งานราชการสมัยก่อนไม่เหมือนงานแสดงงานบันเทิงสมัยนี้ 
อีกอย่างอายุเฉลี่ยของผู้ชายสมัยก่อน  ก็ไม่ยืนยาวเท่าสมัยนี้ 
สามสิบเศษ สมัยก่อน อาจจะดูมีอาวุโสพอสมควรแล้ว
แต่สามสิบเศษสมัยนี้  อาจจะเป็นหนุ่มวัยฉกรรจ์ที่หน้าละอ่อน 
ประหนึ่งว่าเพิ่งผ่านวัยเฟรชชี่มาใหม่ๆ

ถ้าคุณเปรมยืมกระจกแม่มณีจากทวิภพข้ามเวลามาดูศรรามสมัยนี้
ดีไม่ดี  คุณเปรมอาจยิ่งคิดมากก็ได้  ว่าทำไมฉันไม่มาเกิดในสมัยนี้บ้างหนอ

[luanglek]

หลังบรมราชาภิเษกรัชกาลที่ 6   (พ.ศ. 2454) คุณเปรมเลื่อนเป็นมหาดเล็กหุ้มแพร ราชทินนาม "นายสนองราชกิจ"   ก็อายุ 34
ต่อมาอีกปีหนึ่งมีพระบรมราชาภิเษกสมโภช     จากนั้นย้ายจากกรมมหาดเล็กไปอยู่กรมวัง  เลื่อนเป็น "พระบริบาลภูมินารถ"
อายุประมาณ 35-36
 

ลองคุณเปรมมหาดเล็กไม่ได้เลื่อนครั้นนั้น   ก็เห็นจะไม่ได้เติบโตในราชการไปมากกว่านี้แล้วล่ะครับ   คุณเปรมเป็นมหาดเล็กรุ่นใหญ่แล้ว   แต่ยังไม่มียศบรรดาศักดิ์อะไร  ต้องพิจารณาตัวแล้วว่าทำไมไม่ได้ข้าราชการชั้นสัญญาบัตรกับเขาสักที

ที่สำคัญ  โอกาสที่คุณเปรมที่เป็นมหาดเล็กเก่ามาแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ จะได้เลื่อนยศบรรดาศักดิ์  ก็มีไม่มากแล้ว นอกจากโอกาสดังกล่าว ๒ โอกาส  เพราะต้องไม่ลืมว่า  บรรดามหาดเล็กรุ่นใหม่ที่มีความรู้  คล่องแคล่วในราชการ และทันสมัยกว่าคุณเปรมก็มีเข้ามาอยู่เรื่อยๆ  ไหนจะบรรดามหาดเล็กที่เป็นข้าหลวงเดิมในรัชกาลที่ ๖ เมื่อยังทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช  สยามมกุฎราชกุมาร  ก็มีอยู่ไม่น้อย   ซึ่งจะเข้ามามีบทบาทแทนคุณเปรมที่รับราชการมานานแต่ยังไม่มีบรรดาศักดิ์   

ที่คุณชายคึกฤทธิ์ ท่านวางให้คุณเปรมได้รับพระราชทานยศบรรดาศักดิ์ในการทั้ง  ๒  โอกาสนั้น  ก็นับว่าเหมาะสมอยู่   ส่วนที่ได้ไปอยู่สังกัดกรมวัง  อันนี้ก็เพราะพระยาธรรมจรรยาฯ บิดาคุณเปรมสังกัดกรมวังมาก่อน   ก็ถ้าคุณเปรมมีความสามารถยิ่งกว่านี้   คุณเปรมอาจจะได้นั่งทำงานในกระทรวงอื่นบ้างก็ได้   

[Wandee]

หมอคงพูดว่า  She'll be alright.      เห็นบอกว่าสองสามคำ


พูดแล้วติดใจเรื่องหีบเหล็กใส่สมบัติจากฟากหนึ่งไปถึงฟากหนึ่ง

นึกแล้วก็อดยิ้มไม่ไได้  เพราะเคยมีคนมาชี้แจงว่า หีบเหล่านี้มีห่วงเหล็กตรึงกับพื้นล็อคประแจ

คงจะเป็นหีบที่มากับเรือสำเภา

ที่จริงเครื่องประดับใช้สอยลากถูในบ้าน  ถ้าเหลืออยู่ก็คงน่าดูชม

[เทาชมพู]

ติดใจตอนหนึ่ง หลังแต่งงานใหม่ๆ  พลอยเอ่ยถึงเชี่ยนหมากนาก    บอกว่าที่บ้านคุณเปรมใช้ลากถูเป็นของใช้ประจำวัน   ทำนองเดียวกับเราใช้ขันสเตนเลสเดี๋ยวนี้ละมัง
นากคงไม่แพงเท่าไรสมัยก่อน    จำได้ว่าเข็มขัดนากราคาถูกกว่าเข็มขัดทอง    แต่ก็บอกให้รู้ว่า บ้านคุณเปรมรวยมากอยู่ดีละค่ะ
คุณเปรมมีรถยนต์ จ้างแขกมาขับรถ   นับว่าหรูหรามาก  แฟชั่นเสื้อผ้าสีตามวันก็มีหมดเจ็ดสี   
อยากเห็นคุณเปรมแต่งแดงทั้งตัวจริงๆ      ขำแม่พลอยค่อนว่า  "ฉันโล่งอกไปอย่างที่คุณเปรมเป็นคนขาว   ถ้าเป็นคนดำแต่งชุดวันอาทิตย์ก็คงงามหน้าละ  คงเหมือนอ้ายคะนังเมื่อแผ่นดินก่อน"

[Wandee]

เครื่องนากนี่ระดับมหาเศรษฐีเลยค่ะ        เสด็จยังว่าบ้านพลอยใช้เครื่องถม  ถ้าให้เครื่องเงินเครื่องนากไปจะขับกันเสียเปล่า ๆ

ชุดเชี่ยนหมากเงินถมนากนี่แพงน้องๆทองเลยค่ะ เพราะสีขับกันงามมาก   และขนาดก็พอใช้สองคนกิน  ไม่ใช่เครื่องทองเหลืองวางทิ้งไว้ที่ชานบ้าน


คุณเปรมนั้นความสง่างามของคนมีเงินก็ราศรีจับ  เมื่อราชสำนักประดับตนด้วยนาฬิกาสายห้อย  แหวน  แหนบ

ว่าไปแล้วกระดุมเพชรก็น่าจะมี  แต่ไม่ใช่เพชรลูกนะคะ  เป็นเพชรซีกประมาณ ๕ เม็ดรวมกันเป็นกระจุก    

กระดุมทองลงยานั้นเป็นเรื่องสามัญค่ะ เสด็จก็ประทานกระดุมอักษรพระนามแต่น่าจะเป็นเงินชุบ

อ้อ...เกือบลืม    หัวเข็มขัดทอง  และซองบุหรี่ทองค่ะ(ของนอกมีสปริงรัดแถวบุหรี่)


     

[เทาชมพู]

กลับไปแกะรอยเส้นทางราชการว่าคุณเปรมได้เป็นพระยาบทมาลย์บำรุงเมื่อไร  ก็ได้คำตอบว่า เป็นช่วงปลายรัชกาลที่ ๖ 
ไม่ได้ระบุพ.ศ.แน่นอน  แต่ว่าประมาณ ๒๔๖๖-๗ 
เพราะเป็นช่วงหลังสถาปนาสมเด็จพระนางอินทรศักดิศจี ฯ แล้ว  แต่ก่อนจะเสด็จสิงคโปร์กับเจ้าจอมสุวัทนา
คุณเปรมเกิด พ.ศ. ๒๔๒๐   ได้เป็นพระยา   เมื่ออายุประมาณ ๔๖ ปี
 

[เทาชมพู]

แวะมาปั่นกระทู้ ค่ะ

คุณเปรมเป็นพี่ชายคนโต   มีน้องชายคนรองชื่อคุณเปรื่อง ซึ่งพี่ชายไม่ได้ให้รับราชการ  แต่ให้ค้าขาย ดูแลกิจการของบ้าน   มีน้องสาวคนเล็กชื่อแม่ปรุง   แต่งงานออกเรือนไปอยู่ในบ้านสามีตั้งแต่แรก    ก็เลยไม่มีบทบาทกันทั้งสองคน
คุณเปรื่องค้าขายอะไรก็ไม่ทราบ   ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ท่านไม่ได้บอก    แต่คงเป็นกิจการใหญ่พอดู  เพราะทำให้คุณเปรมไม่เดือดร้อนเรื่องรายจ่าย   อยู่บ้านใหญ่บริวารตั้งห้าสิบกว่าคน ก็เลี้ยงกันไปได้

ตอนที่สงครามโลกครั้งแรกเกิดขึ้นในยุโรป  มีผลให้ของในสยามแพงขึ้น    แม่พลอยในฐานะแม่บ้านหนักใจกับรายจ่าย     แต่คุณเปรมปลอบว่าไม่เป็นไร     ของที่ค้าอยู่ขายดีขึ้นก็พอถัวกันไปได้
อ่านตลอดเรื่อง คุณเปรื่องและแม่ปรุงไม่ได้โผล่หน้าเข้ามาให้เห็นเลยสักครั้ง       แสดงว่าน้องๆคุณเปรมไม่มีบทบาทอะไรในบ้านพี่ชาย    เมื่อคุณเปรมถึงแก่กรรมกะทันหัน ก็ไม่เห็นยุ่งยากเรื่องมรดก    ว่าการค้าขายใครจะทำต่อ  แบ่งกำไรกันอย่างไร ระหว่างพี่สะใภ้กับน้องสามี
(ดิฉันนับญาติด้วยความระมัดระวังค่ะ  คุณวันดี)
กิจการครอบครัวของคุณเปรมยกเลิกไปก่อนหน้านี้แล้ว ก็เป็นได้นะคะ

ตอนที่พิมพ์อยู่นี้ นึกเปะปะไปว่าการค้าของคุณเปรมอาจเป็นค้าข้าว    มีโรงสีอยู่หัวเมืองเสียกระมัง   คุณเปรื่องเลยไม่ค่อยมาติดต่อพี่ชายเท่าไร

[Wandee]

       คิดๆดูคุณเปรมเป็นคนไทยเชื้อสายจีน  มากกว่าเป็นหลานจีนนะคะ

การกินอยู่ก็นั่งกับพื้นกินข้างบน  แม่พลอยไม่ได้กินด้วย(เพิ่งสั่งโต้ะอาหารมาตั้งข้างล่างตอนตาอั้นกลับบ้าน)

ที่บ้านไม่มีอิทธิพลจีนเท่าไร         เครื่องกระเบื้องก็ไม่เล่น   บรรพบุรุษอยู่กรมท่าซ้ายทั้งที      ในปลายรัชกาลที่ ๕ นั้นเขาก็ประกวดประขันเครื่องโต้ะกันครึกโครม

หลานพระยาโชฎึกก็น่าจะมีหลายเข่ง         


     รายได้จากการค้าขายของคุณเปรมก็แปลกอีก  เพราะคุณเปรื่องไม่เห็นไปมาหาสู่ปรึกษาธุระเลย  ก็ไม่เป็นไรเพราะเรื่องนี้ตัวดำเนินเรื่องคือแม่พลอย

อย่างไรก็ตามเราก็พยายามคิดกันว่า คุณเปรมนั้นมีชีวิตอย่างไร

ถ้าค้าข้าว หรือน้ำตาล คงต้องมีที่อยู่ริมน้ำ  มีโกดัง  มีผู้คนบริวารมากหน้าหลายตา      แล้วสินค้าอะไรที่ในระหว่างสงครามที่หาเงินได้คล่องพอถัวกันไป 

เรื่องมีบ้านหรือร้านหรือที่ดินให้เช่า  ก็ไม่มีกล่าว 


     สนทนากันกับนักคิดบางคนว่ารวยจริงไหม    ก็คงรวยนะ  เพราะส่งลูกชาย ๒ คนไปเรียนนอกโดยไม่ลำบากกระทบกระทือน

โชคดีที่คุณเปรมยังไม่ทันตั้งคอกม้า   


     ขอขอบพระคุณคุณเทาชมพูที่กรุณาแวะมาคุย     

[เทาชมพู]

บ้านของคุณเปรมที่คลองพ่อยม(คลองสาทร)
เป็นบ้านที่มีประตูใหญ่ให้รถม้าวิ่งผ่านเข้าไปได้  ไม่ใช่บ้านหันหน้าลงคลอง   ตัวตึกที่อยู่เป็นตึกสองชั้น บริเวณกว้าง ใหญ่กว่าบ้านเจ้าคุณพิพิธฯพ่อของพลอย   รอบตึกมีกระถางลายครามใบใหญ่ๆใส่ไม้ดัด   ขอบถนนโรยกรวดตั้งอ่างลายครามปลูกบัว
ในบริเวณบ้านมีเรือนบริวารใหญ่น้อยหลายหลัง    เรือนไม้ที่คุณอาเนียนและคุณอานุ้ยอาศัยอยู่  ปลูกห่างจากตึกประมาณ ๕ หรือ ๖ เส้น
ห้าหรือหกเส้นนี่มันกี่ร้อยเมตร   ฝากถามคุณสถาปนิกค่ะ?

ในบ้านมีบริวารอยู่ห้าสิบกว่าคน   คุณเปรมบอกว่าอยู่มาตั้งแต่เจ้าสัวผู้เป็นเตี่ยของเจ้าคุณพ่อ คุณเปรมเรียกว่า "ก๋ง  มีรูปใหญ่ติดอยู่บนตึก เป็นจีนควั่นหางเปียบริบูรณ์ทีเดียว
คุณก๋งของคุณเปรมเป็นพ่อค้าจีนมาตั้งรกรากในสยาม   น่าจะแต่งตัวแบบนี้    มีลูกชายเป็นคนไทย ไต่ระดับขึ้นไปถึงพระยาจรรยาฯ  ถือว่าเจ้าคุณพ่อเก่งไม่เบาทีเดียว

[เทาชมพู]

คุณเปรมเป็นหนุ่มผู้ดีไทยเชื้อสายจีน  ที่มีความเป็นไทยมากๆ    ไม่เห็นมีอะไรเป็นจีนอยู่ในบ้าน     คุณนุ้ยกับคุณเนียนผู้เป็นอาก็อยู่แบบสาวชาววังไทย
นึกแปลกใจเหมือนกันว่า คุณเปรมได้สาวบริวารในบ้านเป็นเมียจนมีลูกด้วยกัน  ทำไมจะต้องให้เธอออกจากบ้านไป โดยอ้างว่าเธออยากมีสามีใหม่     เพราะตามธรรมเนียมจีน ก็ไม่ได้รังเกียจการมีเมียหลายคน   ธรรมเนียมไทยก็แบบเดียวกัน   
เห็นความเป็นจีนอย่างเดียวคือตอนถึงแก่กรรม  พ่อเพิ่มทำกงเต๊ก และตุ๊กตานางเล็กๆส่งไปให้รับใช้ เท่านั้น

[luanglek]

พระยาธรรมจรันยานุกูลมนตรีที่คุณชายท่านวางรูปไว้น่าจะเป็นลักษณะผสมของ พระยาธรรมจรันยานุกูลมนตรี (จำเริญ  บุรณศิริ) ผสมกับพระยาธรรมจรรยานุกูลมนตรี (ทองดี  โชติกเสถียร) ซึ่งเป็นบุตรพระยาโชฎึกราชเสรษฐี (เล่าเถียน)

เรื่องการรับราชการของคุณเปรมในรัชกาลที่ ๕ นั้น  ดูจะไม่แปลกที่ความก้าวหน้าในรัชกาลค่อนข้างช้า  เพราะในสมัยรัชกาลที่ ๕ นั้นตำแหน่งราชการระดับสูงล้วนตกเป็นของเจ้านาย  บุคคลธรรมดาเริ่มจะมีบทบาทในราชการในตอนปลายรัชกาลและมาเติบโตกันมากในรัชกาลที่ ๖  เพราะเจ้านายผู้ใหญ่เริ่มสิ้นพระชนม์กันไปมาก  ที่ยังคงอยู่ก็ประชวรพุพพลภาพกันไปมาก

ตามที่คุณวีมีว่ามาย่อหน้าแรกนั้น  น่าจะตรงใจเจ้าของกระทู้นี้     คุณชายคึกฤทธิ์คงอยากให้คุณเปรมเป็นคนไทยเชื้อสายจีน   แต่ก็น่าแปลก  ที่เราไม่ใคร่เห็นขนบธรรมเนียมจีนอะไรเด่นที่บ้านพ่อเปรมเลย   ที่มีอยู่ก็นับว่าเล็กน้อยมาก   นึกสงสัยอยู่ว่า     ธรรมดาตระกูลคนจีนที่มาตั้งรกรากในเมืองสยามในสมัยรัชกาลที่ ๔ - ๕  แล้วมีลูกหลานต่อมา  เพียงแค่  สองชั่วคน  จะละทิ้งธรรมเนียมปฏิบัติของคนจีนไปได้มากขนาดนั้นเชียวหรือ     ยิ่งเป็นตระกูลใหย๋ที่เป็นขุนนางน่าจะรักษาขนบธรรมเนียมจีนของต้นตระกูลไว้ได้มาก  โดยเฉพาะประเพณีที่สำคัญ  เช่นไหว้เจ้า บรรพบุรุษ  หรือแม้แต่ประเพณีการตาย    เอาล่ะ  เราอาจจะบอกว่าช่วงรัชกาลที่ ๕ - ๖ สังคมไทยเปลี่ยนแปลงไปมาก  เพราะรับอิทธิพลตะวันตกมาเยอะ     แต่เราก็ต้องไม่ลืมว่า   คนจีนได้ชื่อว่า   เป็นชนชาติที่รักษาและปรับตัวเข้ากับสังคมได้แทบทุกวัฒนธรรม    ในเมืองไทยตระกูลคนไทยเชื้อสายจีน  ไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ย่อมรักษาประเพณีกันมาไม่ขาดสาย     ก็คิดว่า  เพียงแค่รุ่นคุณเปรมเราก็ไม่เห็นเค้าลูกหลานจีนจากคุณเปรมแล้ว


ประเด็นการเติบโตในราชการช้า  ในช่วงสมัยรัชกาลที่ ๕  ตามที่คุณวีมีว่ามานั้น   เป็นความจริงบางส่วน   เพราะเจ้านายไม่ได้ครองตำแหน่งราชการทุกตำแหน่ง    ในสมัยรัชกาลที่ ๕ เป็นช่วงเวลาที่ราชการขยายตัวมาก   ต้องการกำลังคนมาอยู่ในราชการส่วนต่างๆ   ฉะนั้นเราจึงได้เห็นมหาดเล็ก และนักเรียนมหาดเล็กหลายคน  ได้ออกไปรับราชการตามหัวเมือง  ตามกระทรวงกรมต่างๆ  สุดแต่มีความสามารถด้านใดมาก   ในสมัยรัชกาลที่ ๖ ก็เช่นกัน   ก็ยังคงเป็นอย่างสมัยรัชกาลที่ ๕ 

ถ้าเราเทียบตำแหน่งราชการกับจำนวนเจ้านายที่รับราชการในหน่วยต่างๆ  นับว่าเล็กน้อย  จริงอยู่ว่าเจ้านายมักจะได้รับราชการในตำแหน่งสูงๆ  ของแต่ละหน่วย   แต่ก็ไม่ใช่ทุกหน่วย   มิฉะนั้นเราคงจะไม่มีเจ้าพระยา  พระยาทั้งหลายที่เติบโตในราชการมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕   


ฉะนั้นที่คุณเปรมไม่ได้ออกจากหน้าที่มหาดเล็กไปสู่หน่วยราชการอื่นๆ  น่าจะไม่ใช่ปัจจัยภายนอก  แต่คงเป็นปัจจัยอันมากจากความรู้ความสามารถของคุณเปรมเองมากกว่า

กว่าคุณเปรมจะได้เป็นพระยาบทมาลย์บำรุง  ก็ปลายรัชกาลที่ ๖  อายุคุณเปรม  ๔๐  กว่าแล้ว    บรรดาศักดิ์ที่ได้รับนั้น  น่าจะเป็นบำเหน็จในราชการที่รับราชการมานาน  ถ้าคุณเปรมอายุมากกว่านี้คงต้องกราบบังคมทูลลาออกราชการเอง   และในสมัยรัชกาลที่  ๗  ราชการกรมมหาดเล็กมีการยุบรวมเวรมหาดเล็กลงให้เหลือ  ๒  เวร  และเหลือเวรเดียวในเวลาต่อมา  ทั้งนี้เป็นเพราะเหตุผลด้านงบประมาณแผ่นดิน  ทำให้ต้องกระชับหน่วยงานราชการให้เหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจในสมัยนั้น   ซึ่งมีหลายหน่วยที่ถูกยุบเลิก ยุบรวมกับหน่วยอื่นๆ

[luanglek]

คุณเปรมเป็นหนุ่มผู้ดีไทยเชื้อสายจีน  ที่มีความเป็นไทยมากๆ    ไม่เห็นมีอะไรเป็นจีนอยู่ในบ้าน     คุณนุ้ยกับคุณเนียนผู้เป็นอาก็อยู่แบบสาวชาววังไทย
นึกแปลกใจเหมือนกันว่า คุณเปรมได้สาวบริวารในบ้านเป็นเมียจนมีลูกด้วยกัน  ทำไมจะต้องให้เธอออกจากบ้านไป โดยอ้างว่าเธออยากมีสามีใหม่     เพราะตามธรรมเนียมจีน ก็ไม่ได้รังเกียจการมีเมียหลายคน   ธรรมเนียมไทยก็แบบเดียวกัน   
เห็นความเป็นจีนอย่างเดียวคือตอนถึงแก่กรรม  พ่อเพิ่มทำกงเต๊ก และตุ๊กตานางเล็กๆส่งไปให้รับใช้ เท่านั้น

คนจีนไม่รังเกียจการมีภรรยาหลายคนก็จริง   แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า  จะเลือกมีภรรยาได้เองโดยไม่ผ่านความเห็นชอบจากผู้ใหญ่ในตระกูล   กรณีคุณเปรมไปได้หญิงรับใช้ในบ้านเป็นภรรยาคนแรก   น่าจะไม่ได้รับความเห็นชอบจากผู้ใหญ่ในบ้าน   (จะด้วยเหตุผลอะไรก็สุดรู้)  ภรรยาคนนั้นจึงไม่ได้เป็นภรรยาที่เชิดหน้าชูตาของคุณเปรม   ถึงแม้จะมีลูกชายก็ตาม    แต่ในเมื่อฐานะของภรรยาคนแรกของคุณเปรมไม่เหมาะที่จะยกย่องให้มาเป็นสมาชิกในตระฏูลพระยา   และอย่างยิ่งสะใภ้ของบุตรชายคนโตที่จะเป็นผู้รับมรดกสืบตระกูล  คนจีนออกจะถือมาก   

[เทาชมพู]

ธรรมดาตระกูลคนจีนที่มาตั้งรกรากในเมืองสยามในสมัยรัชกาลที่ ๔ - ๕  แล้วมีลูกหลานต่อมา  เพียงแค่  สองชั่วคน  จะละทิ้งธรรมเนียมปฏิบัติของคนจีนไปได้มากขนาดนั้นเชียวหรือ    

ขอตอบว่าเป็นไปได้   บางทีชั่วคนเดียวก็กลายเป็นไทยไปแล้วละค่ะ  ขึ้นกับว่าเคร่งเครัดกับธรรมเนียมเดิมมากน้อยแค่ไหน

เมื่ออ่านสี่แผ่นดิน  เข้าใจว่าม.ร.ว.คึกฤทธิ์ปูพื้นให้คุณเปรมมีเชื้อสายเป็นจีน     เพื่อจะเป็น "ที่มา" ของฐานะดี  ให้เห็นชัดๆไม่ต้องอธิบายมาก  
เพราะ "ที่ไป" ของฐานะดีนี้คือตาอั้น ได้ไปเรียนในยุโรป  กลับมาก็เป็นหนึ่งในผู้ที่เปลี่ยนแปลงการปกครอง  แต่ไม่ถึงกับเป็นแกนนำ  คงจะเป็นระดับสานุศิษย์หนุ่ม
ส่วนตาอ๊อดก็ได้ไปเรียนเหมือนกัน   แต่กลับมา ไม่ได้หัวก้าวหน้าอย่างพี่ชาย
ฐานะดีของคุณเปรม ช่วยสะท้อนความหรูหราในราชสำนักรัชกาลที่ ๖ ให้เห็นชัดเจน  สะท้อนความพลิกผันเมื่อบ้านถูกระเบิดลงในสงครามโลกครั้งที่ ๒ ทำให้พลอยต้องกลับเข้าวังชั่วคราว  ไปมองเห็นความสิ้นสุดของอดีตจากภาพซากความรุ่งเรืองของพระราชฐานชั้นใน
แต่ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ไม่ได้เน้นความเป็นจีนของคุณเปรมด้วยเหตุผลอื่น   เราจึงไม่เห็นคุณเปรื่อง หรือกิจการค้าของพระเอกเลยว่าเป็นอะไร

คุณเปรมเป็นลูกพระยากรมท่าซ้าย   หลานเจ้าสัว   เข้ารับราชการเป็นมหาดเล็ก  เชื้อสายไม่ได้ยาวนานหรือมีญาติพี่น้องเกื้อหนุนมากนัก
ได้เป็นพระยาเมื่ออายุ ๔๖  ก็สมควรแก่ฐานะแล้ว

[V_Mee]

อ่านที่หลายท่านๆ แสดงความเห็นเกี่ยวกับความเป็นเชื้อสายจีนของคุณเปรมแล้ว  เห็นว่าการสืบเชื้อสายจีนของคุณเปรมนั้นน่าจะสะท้อนการเปลี่ยนแปลงในสายสกุล "ไกรฤกษ์" ซึ่งเกี่ยวดองกับคุณชายโดยตรงยิ่งกว่าจะหมายถึงสายสกุลอื่นที่สืบเชื้อสายจีน  เพราะสังเกตจากบุคคลในสายสกุล "ไกรฤกษ์"  ที่สิบสกุลต่อลงมาจากเจ้าพระยามหิธร (ลออ  ไกรฤกษ์)  พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  ไกรฤกษ์)  พระยาประเสริฐศุภกิจ (เพิ่ม  ไกรฤกษ์) แล้ว  ท่านเหล่านี้แทบจะไม่มีความเป็นจีนเหลืออยู่เลย  ต่างจากบุคคลในสกุล "โชติก้สถียร"  ซึ่งในชั้นบุตรของพระยาโชฎุกราชเสรษฐี (เล่าเถียน) คือ พระยาธรรมจรรยานุกูลมนตรี (ทองดี  โชติกเสถียร) ยังมีส่วนร่วมจัดสร้างพระที่นั่งเวหาสน์จำรูญถวายล้นเกล้าฯรัชกาลที่ ๕  ทั้งพระยาธรรมจรรยานุกูลมนตรีเองก็ยังเป็นจางวางห้องเครื่องจีนคอยปรุงอาหารจีนถวาย  ถึงกับพระราชทานบ้านที่สวนดุสิตตรงที่เป็นหมวดรถยนต์หลวงติดกับโรงเรียนวชิราวุธในปัจจุบันให้เป็นที่พัก  เพื่อจะได้จัดอาหารจีนส่งขึ้นไปถวายได้สะดวก  ถึงชั้นหลานคือ พระมหามนตรีศรีองครักษสมุห (ฉัตร  โชติกเสถียร) ผู้เป็นบุตรพระยาธรรมจรรยานุกูลมนตรี  ก็ยังคงรักษาขนบธรรมเนียมจีนในครอบครัวสืบมา  ถึงเวลาสังเวยพระป้ายที่พระที่นั่งเวหาสน์จำรูญ  คุณพระมหามนตรีฯ ก็ยังไปอำนวยการเผาเครื่องกระดาษตลอดมาตราบจนท่านถึงแก่กรรมในวัยเกือบๆ ๙๐ ปี

สำหรับราชทินนาม "บทมาลย์บำรุง" ของคุณเปรมนั้น  ก็ดูน่าจะเป็นราชทินนามของกรมมหาดเล็กมากกว่ากระทรวงวังซึ่งมีหน้าที่ประจำทางด้านการพระราชพิธี  แต่ราชทิน"บทมาลย์บำรุง" นี้น่าจะเป็นการล้อราชทินนาม "บำรุงราชบริพาร" ที่พระราชทานแก่ พระบาบำรุงราชบริพาร (เสมียน  สุนทรเวช) บิดาคุณสมัคร  สุนทรเวช  หรืออีกนัยหนึ่งมีราชทินนามที่ใกล้เคียงกันคือ พระยาบรมบาทบำรุง (พิณ  ศรีวรรธนะ) ผู้บังคับการโรงเรียนมหาดเล็กหลวง  และต่อเนื่องมาเป็นผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัยด้วย

[เทาชมพู]

นึกอยู่รำไรว่าม.ร.ว.คึกฤทธิ์น่าจะได้เค้าความเป็นอยู่ของคุณเปรมมาจากลูกหลานตระกูลจีนที่ไม่ค่อยเป็นจีนเท่าไร    แต่ไม่ได้มองลึกลงไปว่าอาจจะเป็นพวกไกรฤกษ์   ขอบคุณคุณวีมี ที่มากระตุ้นต่อมความจำค่ะ   
อ่านประวัติเจ้าพระยมหิธรแล้วก็รู้สึกว่า ท่านเองก็ไม่ได้มองตัวเองเป็นลูกหลานจีน  แต่ดูจะเป็นไทยแท้ๆเสียมากกว่า   
ราชทินนามที่เกี่ยวกับการรับใช้พระเจ้าแผ่นดิน น่าจะมีอีก   แต่ตอนนี้ยังนึกไม่ออก   นึกออกแต่ราชทินนามที่บ่งถึงความผูกพันจงรักภักดี เช่นอภัยราชา    เสน่หาภูธร