ศิลปะในพระเครื่องรุ่นต่างๆ

[srisiam]

ถึงได้ชวนดูแต่ยุคเก่าฯ........เฉพาะแง่ความงามทางศิลปะไงละครับ

 

[siamese]

ยังมีพระพิมพ์อยู่วัดหนึ่ง สร้างเมื่อต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นวัดฝ่ายมอญ คือ วัดชนะสงคราม ซึ่งได้พบพระพิมพ์ในเจดีย์ด้วยเช่นกัน พระพิมพ์มีหลายพิมพ์ หลายหมื่นองค์ ซึ่งมีความงดงามมากในเนื้อหา และลวดลายดังที่เห็นจากภาพ มีลวดลายของเถาวัลย์ เบื้องหลังพระพุทธ พร้อมกับลงยันต์คาถา หัวใจพระศาสนาไว้อย่างละตัว "มะ อะ อุ" เป็นพระพิมพ์ที่มีความสวยงามอีกแบบหนึ่ง

[siamese]

พระพิมพ์ เนื้อกระเบื้องเคลือบ นวัตกรรมใหม่ในการใช้วัสดุในการสร้างพระพิมพ์ โดยใช้เนื้อดินอย่างทำเครื่องถ้วย หลังคากระเบื้อง มาจัดสร้างพระพิมพ์ขึ้น เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยา พบแห่งแรกที่วัดป่าแก้ว หรือ วัดใหญ่ชัยมงคลในปัจจุบัน การแกะพิมพ์เดินลายเส้นองค์พระพุทธ พร้อมเส้นซุ้มอลังการอย่างศิลปะอยุธยา ซึ่งเชื่อกันว่า สร้างโดยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ซึ่งผูกกับมูลเหตุแห่งการสร้างวัด และพระพิมพ์บรรจุกรุไว้ในช่วงเวลาเดียวกัน

[siamese]

พระสมเด็จอรหัง นี้ สันนิษฐานว่า ได้สร้างเมื่อครั้งที่สมเด็จพระสังฆราช (สุก) ซึ่งเป็นสมเด็จพระสังฆราช องค์ที่ ๔ ท่านมาประทับอยู่ที่วัดมหาธาตุฯ แล้ว พระสมเด็จอรหังมีอยู่ด้วยกันหลายพิมพ์และหลายเนื้อ กล่าวคือ มีพระพิมพ์ฐานสามชั้น (พิมพ์สังฆาฏิ) พระพิมพ์สามชั้นเกศอุ พระพิมพ์ฐานคู่ พระพิมพ์เล็กฐานสามชั้นมีประภามณฑล และพระพิมพ์เล็กฐานสามชั้นไม่มีประภามณฑล ส่วนเนื้อของพระสมเด็จอรหังเป็นเนื้อปูนเปลือกหอย แบบออกขาวละเอียด เนื้อขาวหยาบมีเม็ดทราย เนื้อขาวหยาบออกอมสีเขียวก้านมะลิ และยังมีประเภทเนื้อออกสีแดงเรื่อๆ พระสีนี้มักจะมีเนื้อหยาบ

ลักษณะพระพิมพ์ทรงสี่เหลี่ยมชิ้นฟัก แบบนี้ถือเป็นต้นกำเนิดพระพิมพ์ในสายที่เรียกกันติดปากว่า พระสมเด็จ ซึ่งสร้างโดยท่านเจ้าประคุณสมเด็จ (โต พรหมรังสี) และที่เรียกว่า อรหัง เนื่องจากด้านหลังองค์พระพิมพ์ มีการลงอักษรบาลีไว้ "อะ ระ หัง" จึงเรียกตามชื่อนี้

การออกแบบดูเรียบง่าย เน้นองค์พระพุทธเป็นหลัก ประทับบนฐาน ๓ ชั้น พร้อมเส้นครอบแก้ว เป็นการออกแบบพระพิมพ์ที่เรียบง่ายและสวยงาม น่าศรัทธา

[siamese]

พระพิมพ์สี่เหลี่ยมชิ้นฟัก หรือ ที่เรียกกันว่า พระสมเด็จ ซึ่งสร้างโดยสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรสี) วัดระฆังโฆสิตาราม พระพิมพ์ถือกำเนิดในปลายสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยมีแบบอย่างจากอาจารย์ท่านคือ สมเด็จพระสังฆราช (สุก) และช่างสิบหมู่วังหน้าแกะแม่พิมพ์ถวาย โดยเน้นลายเส้นและองค์พระให้ล่ำสันกว่าเดิม ดูงดงามเรียบง่าย และน่าศรัทธา

ด้วยความที่คนต่างนับถือเคารพในสมเด็จพระพุฒาจารย์แล้ว ประกอบกับช่วงเวลาดังกล่าว เกิดโรคห่าเมื่อวันเสาร์ เดือน ๗ พุทธศักราช ๒๔๑๖ มีคนได้นำพระพิมพ์นี้ทำน้ำมนต์ดื่มกิน เกิดความหายไข้ จึงได้พากันแสวงหาและร่ำลือกันไปถึงความวิเศษต่างๆ จนทำให้พระเครื่องของสมเด็จพระพุฒาจารย์ มีผู้นับถือและต้องการหาไว้บูชา นับแต่นั้นมา

[srisiam]

หากพินิจดู.จะรู้ว่าผู้แกะพิมพ์หรือบล็อคพระสมเด็จองค์นี้.ท่านได้แปรองค์พระพุทธรูป/จากรายละเอียดอ่อนช้อย.มาเหลือเพียงพระพักตร์รูปไข่...........เกศเป็นเพียงยอดแหลม

จีวร/สังฆาฏิ.เป็นทรงสามเหลี่ยม

ขวาทับซ้ายทั้งหัตถ์และบาท..............เหลือเพียงเส้นทึบ-บาง

บัลลังก์ขาสิงห์............ก็เช่นกัน


รวมทั้งฐานชุกกะชี.ล่างสุด

ส่วนครอบแก้ว...................ถูกแทนด้วยเส้นหวายรอบองค์พระ




นี่คือเสน่ห์.ของพระพิมพิ์



และอย่าลือว่านี่คือการออกแบบในสมัย โน้น นับศตวรรษล่วงมาแล้ว