ลายมือเขียน

[เทาชมพู]

ลายพระราชหัตถเลขา ในรัชกาลที่ ๕

[เทาชมพู]

พระราชหัตถเลขา ในรัชกาลที่ ๕ เช่นกัน

[เทาชมพู]

เล่าคั่นเวลา ก่อนคุณ CVT จะเอาลายมือมาให้ดูอีก

เมื่อดิฉันเรียนชั้นประถม   มีวิชา "คัดไทย"  เป็นวิชาสำหรับปั้นลายมือเขียนของนักเรียนให้สวย   เพราะแต่ละคน เมื่อหัดเขียนตั้งแต่ป. ๑ ลายมือยังเบี้ยวๆบูดๆอยู่
สมุดแบบฝึกหัด เล่มใหญ่ยาว  แต่ละหน้ามีแบบตัวอักษรไทย ประด้วยเส้นจุดตรงหัวบรรทัดแรก ให้นักเรียนเขียนไปตามนั้น   จากตัวแรกก็ค่อยๆบรรจงเขียนเอง   ตามแบบตัวแรก เรื่อยไปจนหมดเนื้อที่
ครูกวดขันนักหนา ให้
๑   ห้ามเขียนตัวโย้หน้า หรือเรียกว่าเอนหน้า
๒   เขียนพยัญชนะแต่ละตัว ยกเว้น ก ไก่และ ธ ธง ให้เริ่มเขียนจากหัวก่อน ลากไปจนปลาย  ห้ามเขียนจากปลายมาต้น
๓   เขียนพยัญชนะแต่ละตัว ต้องมีหัวพยัญชนะ  คือเม็ดกลมๆที่ประดับอยู่ทุกตัว ยกเว้น ก ไก่

ลายมือมีทั้งบรรจง  และหวัดแกมบรรจง
อย่างหลังนี้ เคยเขียนจดหมายสั้นๆ  ตอบแฟนหนังสือไปคนหนึ่งเมื่อหลายปีมาแล้ว   เธอตื่นเต้นมาก  ไม่ใช่ตื่นเต้นว่าเขียนตอบ  แต่ตื่นเต้นลายมือ เพราะไม่เคยเห็นใครเขียนลายมือแบบนี้มาก่อน 
เธอถามกลับมาว่าอะไร  เพราะเขียนบรรจงก็ไม่ใช่  หวัดก็ไม่เชิง     แสดงว่าลายมือหวัดแกมบรรจง หายไปแล้วจากความเข้าใจของคนรุ่นหลังดิฉัน

เมื่อก่อน ลายมือดิฉันพอไปวัดไปวาได้      แต่หลังจากใช้พิมพ์ดีดไฟฟ้า และเปลี่ยนเป็นคอมพิวเตอร์เมื่อปี 2535        ลายมือเขียนก็เอามาโชว์ใครไม่ได้อีก

มีสมาชิกในเรือนไทยคนไหน จำความหลังเรื่องคัดลายมือได้บ้างคะ

[เทาชมพู]

พอขึ้นชั้นมัธยม  ครูก็ให้เปลี่ยนจากดินสอมาเป็นปากกา     ปากกาที่พวกเราใช้มีแต่ปากกาหมึกซึม   พวกปากกาลูกลื่นเข้ามาทีหลัง    ปากกาลูกลื่นทำให้ลายมือกระด้าง  ไม่นิ่มนวลเท่าปากกาหมึกซึม    

ยิ่งเขียนตัวบรรจงแล้ว  ปากกาหมึกซึมเขียนได้เนียนสวยที่สุด  
เวลาจับปากกา พลิกปากนิดหน่อย จะเขียนลายเส้นให้หนาหรือบางได้   เหมาะกับคัดลายมือ
ตัวอักษรไทยแต่ละตัว  เส้นไม่เท่ากัน  มีทั้งเส้นหนาและเส้นบาง  อย่าง  ก ไก่   ตรงจงอยปาก ก ถ้าเขียนด้วยปากกาหมึกซึม  จะต้องพลิกปากกาเขียนเส้นให้บาง   แต่ตรงส่วนที่เป็นเส้นตั้งตรง  เขียนให้หนา

ไปหาฟ้อนท์ที่ใกล้เคียงกับตัวที่เคยคัดลายมือ  ได้มาแบบนี้ค่ะ

[เทาชมพู]

ปากกาหมึกซึมสมัยนั้นยี่ห้อแพงที่สุดคือเชฟเฟอร์   (Sheaffer)  กับ ปาร์คเกอร์  (Parker) โดยมากผู้ใหญ่รุ่นพ่อหรือลุงใช้กัน    นิยมปลอกทองเหน็บกระเป๋าเสื้อ    อวดกันได้เหมือนนาฬิกาโรเลกซ์สมัยนี้
แต่เด็กๆอย่างพวกเราใช้ยี่ห้อเซลเลอร์ค่ะ   ราคาย่อมเยา    ไปค้นจากกูเกิ้ล ยังเห็นมีขายอยู่

อุปกรณ์คู่กันคือหมึก    เขียนๆไปหมึกก็จะหมดหลอดเร็วมาก ทุกวัน ต้องมึขวดหมึกไว้สูบหมึกเข้าหลอด   
ขวดหมึกยอดนิยมตอนนั้นคือหมึกควิ๊งค์     มีหลายสี เช่นน้ำเงิน แดง ดำ   
นักเรียนใช้สีน้ำเงิน   ดิฉันใช้สีรอยัลบลู เป็นสีน้ำเงินสวย    ถ้าเป็นบลูแบล็ค จะออกมาน้ำเงินแก่    ส่วนเอกสารราชการเขียนด้วยหมึกดำ

อ้อ มีปากกาคอแร้งอีกอย่าง  จุ่มหมึก เขียนลายเส้นในวิชาวาดเขียน  ไม่ค่อยทนเท่าไร ปากหักเอาง่ายๆ
พอปากกาลูกลื่นเข้ามาตีตลาด    ปากกาหมึกซึมก็หายไปจากชีวิตนักเรียน พร้อมกับลายมือหนักเบาแบบเก่า 

[CVT]

อ.เทาชมพู สั่งให้ย้อนความหลังเรื่องคัดลายมือ
รุ่นเด็กอย่างผม ยังจำได้ว่า ตอนเด็กๆจะมีแบบฝึกหัดคัดลายมือ
มี ๒ สำนักพิมพ์ ขายแข่งกัน ไทยวัฒนาพาณิชย์ กับ วัฒนาพาณิชย์
เป็นหนังสือที่เป็นเล่มยาวๆ ในแนวนอน
ตัวหนังสือจะถูกทำเป็นจุดไข่ปลา แล้วให้เขียนตามจุด ตั้งแต่ ก ถึง ฮ
และภาษาอังกฤษ ตั้งแต่ A ถึง Z แต่ภาษาอังกฤษ จะมี ๔ แบบ คือตัวเขียนใหญ่ ตัวเขียนเล็ก ตัวพิมพ์ใหญ่ ตัวพิมพ์เล็ก
พอขึ้น ป.๕ เริ่มใช้ปากกา จะถูกบังคับให้ใช้ปากกาหมึกซึม ส่วนคัดลายมือต้องใช้ปากกาคอแร้ง
ปากกาหมึกซึม เด็กบ้านนอก ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้อย่างผม ใช้ยี่ห้อ Hero เป็นของจีนแดง ที่ซื้อจากร้านขายของหนีภาษี
ส่วนใหญ่ก็ข้ามไปซื้อที่ฝั่งรันตูปันยัง สุไหงโกลก หรือไม่ก็ปาดังเบซาร์ สะเดา
น้ำหมึกที่ใช้จะเป็นยี่ห้อ Geha สี Royal blue
ไม่มีวาสนาได้ใช้ Sailor, Parker, Sheffer ครับ

อ.เทาชมพูครับ ผมมีข้อสังเกตลายพระหัตถ์ของ ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ มีหลายรูปแบบมาก
ผมเลยเข้าใจเอาเองว่าพระองค์ท่านมีพนักงานอาลักษณ์เขียนให้ แล้วทรงลงพระปรมาภิไธย สยามินทร์ เท่านั้น

ผมจะรื้อเอกสาร ที่เป็นลายมือคนบ้านนอกแถวปัตตานีมาให้ดูครับว่าเขาเขียนกันอย่างไร

[เทาชมพู]

รอดูค่ะ คุณ CVT

มาถึงคัดลายมือภาษาอังกฤษ  ทางร.ร. ฝึกให้ลากเส้นตัวอักษรต่อกันไปจนจบคำ    ไม่ต้องยกปากกาขึ้น ถึงจะเรียกว่าสวย
แล้ว capital letter คือตัวใหญ่ตอนขึ้นต้นประโยค  ก็ต้องหัดเขียนม้วนปลายอย่างวิจิตรพิสดาร    บางตัวถ้าไม่รู้มาก่อนว่าเป็นตัวอะไร จะดูไม่ออก  อย่างตัว T  และ F  ดูยากมาก

เอาตัวอย่างมาให้ดูค่ะ

[เทาชมพู]

ตัวแรก คือ F   ตัวที่สอง คือ T

[CVT]

ตัวแรก คือ F   ตัวที่สอง คือ T

ใช่เลยครับ ผมถูกสอนให้คัดลายมือแบบนี้เหมือนกัน
มีที่คล้ายกันอีก คือ E กับ G และ L กับ S ในตัวเขียนใหญ่

[CVT]

เจ้าของลายมือ เกิด พ.ศ.๒๔๑๑ ครับ

[luanglek]

ลายพระราชหัตถ์ ในพระราชหัตถเลขารัชกาลที่ ๕  ที่คุณเทาชมพู ยกมาแสดงนั้น  น่าจะเป็นลายมือของพนักงานอาลักษณ์มากกว่า     ลายพระราชหัตถ์ของรัชกาลที่ ๕ แท้ๆ  จะอ่านยากกว่านี้  ไว้จะเอาลงมาให้ดูกันนะครับ

[เพ็ญชมพู]

พระราชหัตถเลขารัชกาลที่ ๕ ถึง กรมดำรง (สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ) จากลอนดอน อังกฤษ

[CVT]

ขอบคุณครับ
อยากให้มีการแจกกิ๊ฟท์แบบพันทิปจังเลย

[เทาชมพู]

คุณม้า เวบมาสเตอร์ยังไม่ได้ทำกิ๊ฟ    ดิฉันเลยหาอีโมตัวนี้มาแทนไปก่อน

[เทาชมพู]

ระหว่างรอคุณหลวงเล็ก  ก็ขออัญเชิญลายพระราชหัตถเลขา ในรัชกาลที่ ๕ มาอีกครั้ง