มะปรางริ้ว

[tian]

มีรูป มะปรางริ้ว และวิธีทำมั้ยคะ  ขอบคุณล่วงหน้าคะ

[ติบอ]

ผมลองใช้ google ค้นมาให้อาจจะถูกใจคุณเจ้าของกระทู้บ้าง ไม่ถูกใจบ้าง
ลองเลือกอ่านที่ถูกใจดูนะครับดูครับ


ภาพ
[urlhttp://www.google.co.th/search?hl=th&source=hp&q=%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%A7&rlz=1R2ADFA_enTH351&oq=&um=1&resnum=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=iw]เรื่อ�

[offzaa]

สวัดดีครับ...ว่าด้วยเรื่องของมะปรางริ้ว
วังบ้านหม้อถือเป็นต้นตำรับของมะปรางริ้ว ซึ่งเป็นเครื่องว่าอย่างหนึ่งของไทยเราการทำนั้นไม่ยากจำต้องอดทนมือเบาและก็นิ่งค่อยๆริ้วเป็นเส้นเล็กๆ(คล้ายกับการปอกเปลือกนั่นเอง)ที่สำคัญมีดต้องคมเป็นพิเศษมีดคว้านจะดีกว่ามีดแกะคือมีลักษณะยาวโค้งเล็กน้อย  การริ้วมีหลายลายมากอาทิเช่น ลายเกรียว,ลายกาบหอย,ลายคชกริช,ลายข้าวหลามตัด เป็นต้น  การริ้วต้องให้หนาอย่าริ้วเฉพาะผิวเปลือกนอกมิเช่นนั้นจะดำเพราะยางของมะปรางเอง ดูไม่น่ารัปประทาน เมื่อริ้วเสร็จแล้วก็ต้องคว้านเม็ดออกโดยคว้านทางด้านขว้าของผลมะปรางค่อยๆเซอะมีดไปตามเม็ดให้รอบ พยายามให้มีรอยกรีดน้อยที่สุดแล้วใช้มีดดันเม็ดออกด้านปลายผลของมะปราง ระวังอย่าให้ช้ำมือ จากนั้นชุบด้วยน้ำเชื่อมเพื่อปรับรสชาติของมะปรางและให้เงางามเห็นลายริ้วจะแจ้ง  อันนี้เป็นขั้นตอนโดยรวมนะครับสอดแทรกเคล็ดลับจากที่ได้เคยเรียนและทำมาแล้วเสียดายตอนผมเรียนไม่ได้เก็บภาพไว้ หรือถ้ามีเวลาหนังสือของอาจารย์มณีรัตน์  จันทนะผะลิน จะมีครบทั้งเนื้อหาและรูปแบบ จำได้ว่าน่าจะอยู่ในหมวดสลักขิงพริ้งเพลา มะปรางริ้ว อะไรประมาณนี้คับ

[Wandee]

อ่านและเห็นมาบ้าง 

หลายปีมาแล้ว  พลอยแกมเพชร นำรูปมาลง  งามฝีมือเหลือแสน


ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ เขียนไว้ว่า เป็นการอวดฝีมือปอก  เป็นหัตถกิจโกศลของลูกผู้ดีสมัยก่อน
จะปอกทั้งพวงก็ได้แต่ต้องคว้านเม็ดข้างเดียว  ปอกทั้งพวงใช้ลายเกลี้ยงนะคะ

น้ำเชื่อมที่ชุบผลที่ปอกแล้วใส่เกลือเล็กน้อยเพื่อรักษาไม่ให้แห้งเห็นริ้วถนัด

ลายที่ท่านผู้หญิงเอ่ยถึงมี ริ้ว  คชกฤช  เกล็ดเต่า และเกลี้ยง      ดิฉันเคยเห็นลายไพ่ไทย
มีดคว้านนั้น เรียกว่ามีดทอง

สมัยเด็กๆ ญาติผู้ใหญ่ไม่มีเวลาทำกับข้าวหรืออาหารที่ประณีตมากนัก
 
ท่านแค่ปอกสับปะรสเป็นสับปะรดลูกจิ๋วๆใหญ่กว่าหัวแม่มือเล็กน้อย  มีก้านและตาครบ
ดิฉันก็รวบใส่ปากเร็วพอ ๆ กับที่ท่านทำเสร็จ  แล้วหลบไปอ่านหนังสือในสวนจนค่ำ

พูดแล้วคิดถึงจ้อนกับแดงและแอลแมนโซ

[tian]

ขอบคุณทุกท่านค่ะ  ที่ช่วยตอบ แล้วมีภาพให้ดูด้วย

ดิฉันเคยสอนลูกชายครึ่งไทย ครึ่งฝรั่ง ทานมะปราง
แล้วเล่าให้ฟังถึงมะปรางริ้ว ที่อ่านมาจาก สี่แผ่นดิน

แต่ไม่เคยเห็นของจริง แม้รูป  ขอบคุณมากๆค่ะ

[เทาชมพู]

มะปรางเป็นผลไม้ผิวบาง ช้ำง่าย  การสลักลวดลายบนผิวจึงทำได้ยาก  ต้องใจเย็นและฝึกหัดอยู่นาน  กว่าจะทำได้
โบราณถือเป็นวิชาของสาวชาววัง   นอกเหนือจากอื่นๆ เช่นจีบพลูยาว ละเลงขนมเบื้อง
เอารูปมาให้ดูอีกรูปค่ะ

[เทาชมพู]

แถมรูปผลไม้แกะสลักให้อีกรูป   ลูกชายคุณ tian น่าจะชอบ

[เพ็ญชมพู]

ผมลองใช้ google ค้นมาให้อาจจะถูกใจคุณเจ้าของกระทู้บ้าง ไม่ถูกใจบ้าง
ลองเลือกอ่านที่ถูกใจดูนะครับดูครับ


ภาพ
[urlhttp://www.google.co.th/search?hl=th&source=hp&q=%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%A7&rlz=1R2ADFA_enTH351&oq=&um=1&resnum=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=iw]เรื่อ�

สืบทอดเจตนารมณ์คุณติบอ

http://www.google.co.th/search?hl=th&source=hp&q=มะปรางริ้ว
http://images.google.co.th/images?hl=th&source=hp&q=มะปรางริ้ว

[tian]

ขอบคุณอีกหนค่ะ ชาตินี้เห็นจะหมดโอกาศเรียน
เพราะเป็นคนมือหนัก และใจร้อน
จากมะปรางริ้ว เห็นจะเป็นมะปรางเละ

ขอบคุณทุกท่านค่ะ

 

[luanglek]

มะปรางเป็นผลไม้ผิวบาง ช้ำง่าย  การสลักลวดลายบนผิวจึงทำได้ยาก  ต้องใจเย็นและฝึกหัดอยู่นาน  กว่าจะทำได้
โบราณถือเป็นวิชาของสาวชาววัง   นอกเหนือจากอื่นๆ เช่นจีบพลูยาว ละเลงขนมเบื้อง

เคยอ่านเรื่องปอกมะปรางริ้วในหนังสือเมื่อคุณตาคุณยายยังเด็ก  ตอนนั้นก็นึกไม่ออกว่า มะปรางริ้วหน้าตาเป็นอย่างไร  เพิ่งจะมาเคยเห็นเมื่อ ๒-๓ ปีที่ผ่านมา  บอกได้คำเดียวว่า เห็นแล้ว ไม่อยากกิน อยากเก็บไว้ดูมากกว่า  สวยงามนัก  คนทำได้นี่ต้องมือเบา ใจเย็นมาก

จีบพลูยาว  (ยาวคืบหนึ่ง) ผู้ใหญ่ท่านเคยทำให้ดู  ดูเหมือนง่าย พอเอาเข้าจริงทำยากเหมือนกัน  ต้องเลือกใบพลูที่จะเอามาจีบทีละใบ  

ฝีมือการเรือนของสตรีสมัยก่อน  ยังมีอีกอย่างหนึ่ง คือ  การเจียนหมากที่เรียกว่า หมากจำปาถอด   ท่านผู้ใหญ่ท่านทำให้ดูครั้งเดียว  งง เพราะหาที่แกะเอาเนื้อหมากออกมาไม่เจอ  พอท่านเฉลยถึงได้ร้องอ๋อ  ซ่อนได้แนบเนียนมาก

[bkkk]

from the previous post above : มะปรางริ้วปอกทั้งพวงก็ได้แต่ต้องคว้านเม็ดข้างเดียว  is not easy. It really shows your skills. Kiwi, Peach, Nectarine, grape can be ริ้ว as well.

[siamese]

วันก่อนได้อ่านเขาลงไว้ วิธีการทำมะปรางริ้วให้ดู เครดิตจากคุณต้มยำทะเล พันทิปครับ
เริ่มจากเลือกผลมะปราง  หรือมะยงชิด ที่สุกพอดีๆ  ล้างเปลือกให้สะอาด

ท่านที่ชำนาญแล้วจะริ้วทั้งเปลือก

สำหรับมือใหม่ขอแนะนำให้ปอกเจ้าเปลือกเหนียวๆนี่ออกไปก่อน   ชีวิตจะง่ายขึ้นเยอะเลย ^_^   ปอกแค่บางที่สุดนะคะ  อย่าให้กินเนื้อผลไม้

สังเกตการจับผล จะกำเต็มๆมือ  ให้แรงกดกระจายทั่วๆลูก  ไม่กดที่จุดใดจุดหนึ่ง  เนื้อจึงจะไม่ช้ำค่ะ

[siamese]

การจับมีด

ถือด้วยมือข้างที่ถนัด   วางคมมีดเฉียงกับลูกมะยงชิดเล็กน้อย    เวลาปอกเราจะดันมีดไปทางด้านหน้า    คมมีดจะกินเนื้อผลไม้กลายเป็นร่องโค้งๆ   ในการกรีดเพียงครั้งเดียว  
คล้ายๆถือกบไสไม้ค่ะ

ลูกแรกนี้จะโชว์แบบติดขั้ว    เพราะฉะนั้นเราจะเริ่มริ้วจากทางด้านก้น   ไปสิ้นสุดที่ด้านขั้วนะคะ

ดันมีดที่วางเฉียงๆนี้ไปข้างหน้า   จากก้นไปหาขั้ว   พร้อมๆกับอีกมือนึงหมุนลูกมะยงชิดเข้าหาตัว   มีดก็จะกินเนื้อผลไม้จนกลายเป็นร่องโค้งๆเส้นแรก

[siamese]

หมุนลูกมะยงชิดเล็กน้อย   จะหมุนซ้ายหมุนขวาก็ได้  ไม่ต่างกันค่ะ     ริ้วเส้นต่อไป

[siamese]

ต่อไปเป็นขั้นตอนการคว้านเมล็ด

ตอนนี้จะได้รู้กันค่ะว่าริ้วร่องลึกเกินไปหรือเปล่า  ถ้าลึกเกินล่ะก็  เละ.... คำเดียว !!!
จะเก็บขั้วไว้   ก็ต้องผ่าก้นยาวๆหน่อยนะคะ    จะได้ตัดเมล็ดออกง่ายๆ
รอยผ่าก็เลือกให้กลมกลืนกับลายที่เราริ้วนะคะ   ลูกนี้ริ้วยาวธรรมดา   ก็ผ่ายาวแบบพื้นๆค่ะ