พระนามจริงของสมเด็จพระสุริโยทัย…ไม่ทราบ?

[เทาชมพู]

หลักฐานพระราชพงศาวดารเกี่ยวกับอยุธยาที่เราได้อ่านทุกวันนี้เป็นหลักฐานที่เรียบเรียงขึ้นใหม่สมัยต้นรัตนโกสินทร์ถือเป็นหลักฐานขั้นทุติยภูมิ (secondary source)  ส่วนหลักฐานปฐมภูมิ (primary source)หรือหลักฐานร่วมสมัยในยุคเดียวกัน (หรือใกล้ๆกับสมัยเสียกรุงครั้งที่ ๑ )มีแต่บันทึกของฝรั่งชาติต่างๆ ก็ไม่ได้เอ่ยถึงวีรกรรมสมเด็จพระสุริโยทัยเอาไว้เลย

มีเพียงพระราชพงศาวดารฉบับเดียวเท่านั้นที่ระบุถึงวีรกรรมครั้งนี้  คือ พงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์    บันทึกไว้ว่า

ศักราช ๙๑๐ วอกศก ( หมายถึงพ.ศ. ๒๐๙๑)….สมเด็จพระเจ้ายอดฟ้าเป็นเหตุ  จึงขุนชินราชได้ราชสมบัติ ๔๒ วัน   แลขุนชินราชและแม่ญั่วศรีสุดาจันทร์เป็นเหตุ   จึงเชิญสมเด็จพระเธียรราชาธิราชเสวยราชสมบัติ

หมายถึงเหตุร้ายตอนพระยอดฟ้าถูกชิงราชบัลลังก์โดยฝีมือขุนชินราช ขึ้นครองราชย์แทน  ครองได้ ๔๒ วัน ก็เกิดเหตุร้ายคือขุนพิเรนทรเทพและพวกจับตัวสำเร็จโทษเสียทั้งขุนชินราชและท้าวศรีสุดาจันทร์
คำว่า "แม่ญั่ว" สะกดแบบโบราณ  เขียนอีกอย่างว่า "หยั่ว"  แปลว่า "อยู่" แม่ญั่วเมืองคือแม่อยู่เมือง  เป็นตำแหน่งรองลงมาจากพระอัครมเหสี  ไม่ได้แปลว่าผู้หญิงคนนี้เป็นผู้หญิงเซกซี่     อย่างที่เข้าใจกันผิดๆ ในภายหลัง
พระเธียรราชา ก็คือสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ

แลครั้นเสวยราชสมบัติได้ ๗ เดือน พระยาหงษาปังเสวกี ยกพลมายังพระนครศรีอยุธยาในเดือน ๔ นั้น   สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์เจ้าเสด็จออกไปรบศึกหงสานั้น  สมเด็จพระองคมเหษี  แลสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระราชบุตรี เสด็จทรงช้างออกไปโดยเสด็จด้วย  แลเมื่อได้รบศึกหงษานั้น  ทัพหน้าแตกมาปะทัพหลวงเปนโกลาหลใหญ่  และสมเด็จพระองคมเหษี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระราชบุตรีนั้น ได้รบด้วยข้าเศิกถึงสิ้นพระชนม์กับคอช้างนั้น   แลเศิกหงษาครั้งนั้น เสียสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชเจ้า  และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระราเมศวรไปแก่พระยาหงษา

พระยาหงษาปังสวกี ก็คือพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้
พระมหาธรรมราชาธิราชเจ้าคือพระมหาธรรมราชา พระบิดาของสมเด็จพระนเรศวร
ในบันทึกนี้บอกชัดว่าเป็นการที่ฝ่ายพระมหาจักรพรรดิออกไปรบ   และพระอัครมเหสีกับพระราชธิดาตามเสด็จไปด้วย   เมื่อทัพหน้าของอยุธยาปะทะกับพม่าก็แตกมาปะทะกับทัพหลวง    พระอัครมเหสีและพระราชบุตรี ออกรบกับข้าศึก จนสิ้นพระชนม์ทั้งคู่
ไม่มีการเอ่ยถึงพระนามทั้งพระอัครมเหสีและพระราชธิดา
ส่วนพระนาม "พระบรมดิลก" ที่เชื่อกันว่าหมายถึงพระราชธิดา ไปอยู่ในหนังสือ" คำให้การของชาวกรุงเก่า"  สมัยปลายอยุธยาหลังจากนั้นอีกกว่า ๒๐๐ ปี ค่ะ    ทรงอาสาออกสู้ศึก แล้วถูกแม่ทัพพม่าฟันสิ้นพระชนม์

[คุณพระนาย]

เรื่องนี้คงถกเถียงกันต่อไปอีกแหละครับ อย่างเจดีย์พระศรีสุริโยทัย ที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ  ทรงมาสร้างขึ้นใหม่ ใกล้หรือ ทับของเดิม ผมก็จำไม่ได้ เนี่ย ผมก็ยังไม่ทราบเลยว่าของเดิม นั้นสร้างในสมัยไหน แล้วใครเป็นคนเรียกว่า เจดีย์สมเด็จพระศรีสุริโยทัย

[CrazyHOrse]

แล้วก็กลับมาถึง วัน วลิต อีกจนได้
เคยได้ยินไหมครับว่า Hollywood คิดจะสร้างหนังเรื่องพระนเรศวร หลักฐานในมือเขาก็เป็นหลักฐานฝรั่ง (รวมถึงของ  วัน วลิต และบันทึกของอีกหลายคนซึ่งมือคนบอกไว้ว่า ยิ่งกว่าของ วัน วลิต อีก) เชื่อว่าครั้งนี้คงไม่ง่ายเหมือน Anna and the king แน่ เพราะเนื้อเรื่องหลายตอนน่าจะทำให้คนไทย Shoooooooooockkkkkkkkkkkkkkkkk!!!!!!!!
รับไม่ได้แน่นอน เฮ้อ...............
การเอาประวัติศาสตร์มาใช้เป็นเครื่องมือในการสร้างความคิดเรื่องชาตินิยม มันก็มีผลข้างเคียงเช่นนี้แล!

[เทาชมพู]

ยังไม่ค่อยเข้าใจค่ะ   ทำไมถึงช็อคล่ะคะคุณ CrazyHOrse

เรื่องเจดีย์ ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ค่ะ

[CrazyHOrse]

ยังไม่พร้อมจะเล่าครับ วัตถุดิบยังมีไม่พอ แต่แค่ที่มีก็หนาวแล้ววววววววว
เรื่องของเรื่องคือ ไม่มีใครทราบว่าเชื่อถือได้แค่ไหน แต่เนื้อหารับไม่ได้สำหรับคนไทยที่เรียนประวัติศาสตร์ไทยจากแบบเรียนครับ

[นกข.]

ผมยังคิดว่า ถ้าเป็นหลักฐานประวัติศาสตร์ร่วมสมัย ถึงคนเขียนจะมองด้วยสายตาฝรั่งก็เถอะ ผมยังพอตั้งหลักได้ ไม่ช็อกนะครับ
 
แต่กรณีพระเจ้ามังคุดของฮอลลีวูดนั่น ผมรับไม่ได้จริงๆ ไม่ว่าจะฉบับเดิมของยายแอนนา ฉบับของมากาเร็ต แลนดอน ซึ่งกลายมาเป็นพื้นฐานให้เดอะคิงแอนด์ไอเอาไปยำต่อ แล้วก็ฉบับแอนนาแอนด์เดอะคิง ซึ่งผ่านการยำมาไม่รู้กี่ทอดต่อกี่ทอดแล้ว
ผมถือว่าเป็นการจงใจบิดเบือนประวัติศาสตร์ครับ จะบิดเบือนเล่นๆ เอาสนุก หรือบิดเบือนเพื่อขายหาสตางค์ หรืออะไรก็แล้วแต่ และบิดเบือนโดยตั้งอยู่บนพื้นฐานอคติว่า คนไทยนั้นบาร์เบเรี่ยน และฝรั่งเป็นเทวดา นางเอกคือแหม่มแอนนาทำอย่างไรๆ ก็ต้องเป็นนางเอกไม่ว่าในภาคไหน ฝรั่งจะเป็นผู้ร้ายไปไม่ได้ เพราะคนดูฝรั่งต่างหากจะรับไม่ได้
กระทั่งแอนนาแอนด์เดอะคิงภาคล่าสุดนี่ ที่ฝรั่งเขาว่าได้พยายามแก้ไขบทให้โจวเหวินฟะดีกว่ายูล บรินเน่อร์มากมายแล้วก็ตาม และมีการพูดถึงภัยคุกคามจากนักล่าอาณานิคมเป็นระยะๆ ผ่านๆ ผิวๆ แต่ในที่สุด ผู้ร้ายของเรื่องก็เป็นขุนนางไทยที่กบฎอยู่ดี (ไม่ใช่มหาอำนาจอังกฤษและฝรั่งเศส... เดี๋ยวจะขายในเมืองฝรั่งไม่ออก) แอนนาเป็นนางเอกผู้ช่วยกอบกู้ราชบัลลังก์สยามอยู่ดี มันกลายเป็นแก่นของเรื่องไปแล้ว แก้ไม่ได้แล้ว ไม่ว่าจะได้ใครไปเป็นที่ปรึกษาฝ่ายไทยก็ตาม เพราะฮอลลีวูดเองมีอคติ (แล้วก็หาว่าคนไทยมีอคติ) ถ้าจะแก้บทแอนนาไม่ให้เป็นนางเอก แต่ให้ภาพของแอนนาเป็นแหม่มจุ้นๆ ทะเยอทะยาน ขนาดเปลี่ยนประวัติของตัวใหม่ที่ไม่ตรงกับความจริงนัก ตามที่ศาสตราจารย์กริสโวสด์ นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ (ไม่ใช่คนไทย) คนหนึ่งลงทุนศึกษาจับผิดแอนนาไว้ ฮอลลีวู้ดยอมไหม ก็ไม่ยอมใช่ไหมครับ  
ถ้าผมจะดูแอนนาภาคไหนก็ตาม ผมต้องทำใจไปเลยว่าเป็นนิยาย เรื่องแต่ง จินตนาการ ทั้งหมด ยืมชื่อไปเท่านั้นเอง

แต่ถ้าฮอลลีวู้ดจะเอาเรื่องพระนเรศวรมาทำใหม่ตามหลักฐานประวัติศาสตร์ ถึงจะหลักฐานประวัติศาสตร์ที่ฝรั่งเขียนก็เถอะ โดยไม่ใส่ความเป็นฮอลลีวูดเข้าไปจนเลอะแล้ว ผมว่าผมพอรับได้ครับ แต่จะขายออกรึเปล่าในตลาดฝรั่ง เพราะมันคงไม่สนุก แอนนาแอนด์เดอะคิงภาคล่าสุดนี่ก็เห็นว่าขายตั๋วไม่ดี ฝรั่งชอบพระเจ้ามังคุดบ้าๆ บอๆ อย่างยูล บรินเน่อร์มากกว่า
(ได้ข่าวว่าท่านมุ้ยจะทำเรื่องนี้ด้วย ไม่ใช่หรือ?)

[CrazyHOrse]

ในกรณีนี้ ผมว่าประเด็นไม่ได้อยู่ที่ว่าถูกต้องตามข้อเท็จจริงหรือไม่หรอกครับ อยู่ที่ว่าสิ่งที่นำเสนอนั้นขัดกับความรับรู้ของคนทั่วไปมากแค่ไหน สมมติว่า... แค่สมมตินะครับ มีคนบอกว่าพระสุริโยทัย ไม่มีตัวตนจริง หรือมีจริง แต่ไม่มีวีรกรรมนั้นเกิดขึ้นจริง เราจะยอมรับกันได้แค่ไหน หรือถ้าเป็นอะไรที่หนักหนาสาหัสกว่านี้อีก คนไทยจะยอมรับกันอยู่ได้หรือ
เด็กไทยทุกคนถูกปลูกฝังให้มีสำนึกของชาติ ผ่านวีรกรรมของบรรพบุรุษ ตั้งแต่พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พระสิริโยทัย พระนเรศวร พระเจ้าตาก ย่าโม ฯลฯ ถ้าสถาบันเหล่านี้ถูกสั่นคลอน ผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร
มีกรณีศึกษาเรื่องนี้ที่ว่ามีผู้ทำการวิจัย แล้วสรุปผลว่าย่าโมไม่มีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์ ผลลัพธ์คือ ม็อบ ครับ คนโคราชเป็นหมื่นที่ยอมรับเรื่องนี้ไม่ได้ เรียกร้องให้โยนผลงานนี้ทิ้ง เรื่องนี้ไม่ได้อยู่ที่ว่าผลการวิจัยนั้นถูกต้องหรือเปล่า แต่อยู่ที่ยอมรับได้ไหมมากกว่าครับ

[....]

สุริโยทัยเรายังไม่รุ้เลยว่าจะมีจริงหรือป่าว เจดีย์ที่ว่าเราก็ไม่รู้ว่าเป็นอาราย  แต่ที่แน่ๆเราไม่เคยมีคติที่สร้างเจดีย์เพื่อบรรจุกระดูกคนอย่างเราๆ มีแต่สร้างเพื่อบรรจุธาตุของพระพุทธเจ้า