ทำไม "ทร-" จึงออกเสียงเป็น "ซ" และทำไม "อินทรีย์" จึงอ่านว่า "อินซี"

[Varuna]

สวัสดีครับ ผมสมาชิกใหม่ ขอรบกวนถามตามหัวข้อกระทู้ครับ
สมัยเรียนหนังสือก็ไม่เคยคิดจะถามคุณครูว่าทำไม ท.ทหาร ร.เรือ เมื่อเป็นพยัญชนะต้นจึงออกเสียงเป็นตัว "ซ" จนโตป่านนี้แล้วก็ยังไม่รู้
อีกคำถามครับ ทำไม "อินทรีย์" จึงอ่านว่า "อินซี" แต่เวลาพระสวดท่านกลับออกเสียงว่า "อินทรี" (intree) ล่ะครับ
ผมลอง Google คำภาษาแขกที่น่าจะตรงกัน เจอคำว่า Indriya แปลว่า เกี่ยวกับร่างกาย
ถ้าหากเป็นคำเดียวกัน ก็น่าจะออกเสียงแบบไทยๆ ว่า อินทรี (เพราะ Indra ยังอ่านว่า อินทรา) ใช่ไหมครับ ไฉนจึงอ่านว่า "อินซี" ไปได้
ขอบคุณครับ

[CrazyHOrse]

เสียงในภาษาไทยแท้ไม่มีเสียงควบกล้ำ ทร และทำให้ออกเสียงไม่ถนัด คนไทยโบราณก็เลยออกเป็น ซ

เป็นสาเหตุเดียวกับที่ออกเสียง สร เป็นเสียง ส ละเสียง ร ไปเลย

[luanglek]

ถ้าเอาตามสำเนียงแขก  เสียง ท จะออกเสียงตรงกับ ด ในภาษาไทย  เช่น อินฺทฺร  แขกอ่านว่า อิน - ดฺระ   อินฺทฺริย  แขกว่าว่า  อินฺ - ดฺริ-ยะ   คำที่มีพยัญชนะควบกล้ำอย่างนี้   ในภาษาไทยไม่มีการใช้  เมื่อไม่มีแต่เราไปรับคำมาใช้ในภาษาไทย  จึงดัดแปลงการออกเสียงไปต่างๆ สุดแต่เห็นว่าอ่านสะดวกและความหมายไม่เปลี่ยนหรือไม่พ้องเสียงกับคำที่มีอยู่ในภาษาไทยคำอื่น  อย่าง อินทร  บางคนอาจจะอ่านว่า อิน - ทฺระ  บางคนอ่านจะอ่านว่า อิน - ทะระ  บางคนอาจจะอ่านว่า อิน - ทอระ  ส่วนอินทริย หรือในภาษาไทยใช้ว่า อินทรีย์  เราอ่าน อิน- ซี เพราะคงเทียบกับคำว่า ทราบ ทราย แทรก ทรุดโทรม  ทราม   ซึ่งคำเหล่านี้ มีบางคำไม่ใช่คำไทยแท้  มาจากคำภาษาเขมรอีกที  เช่น ทราบ  มาจากคำเขมรว่า ชฺราบ  (เจฺรียบ)  คนไทยสมัยก่อนเวลาจะอ่านคำใดออกเสียงอย่างไร ท่านมักจะใช้การเทียบเคียงอย่างนี้   ส่วนที่พระท่านสวดว่า อิน ทฺริย  ก็เป็นเพราะท่านถือตามหลักภาษาบาลี  แต่ถ้าเป็นคำไทย ท่านก็อ่านว่าอินทรีย์ (อินซี)ตามที่คนไทยนิยม  ภาษาไทยวุ่นวายอย่างนี้แหละครับ   มันถึงสนุกและงงดี

[Varuna]

กระจ่างแล้วครับ ขอบคุณทั้งสองท่านมากครับ

[เทาชมพู]

ไปเจออาขยาน ในวิกิ   ไม่ทราบชื่อผู้แต่ง

ทรวด ทรง ทราบ ทราม ทราย           ทรุดโทรม หมาย นกอินทรี
มัทรี อินทรีย์ มี                            เทริด นนทรี พุทรา เทรา
ทรวง ไทร ทรัพย์ แทรก วัด               โทมนัส ฉะเชิงเทรา
ทอรอเหล่านี้เรา                          ออกสำเนียงเป็นเสียงซอ

[เพ็ญชมพู]

ไปเจออาขยาน ในวิกิ   ไม่ทราบชื่อผู้แต่ง

คำที่มี "ทร" แต่ออกเสียงเป็น "ซ" ตามที่คุณเทาชมพูยกบทอาขยานมาแสดง ถือได้ว่าเป็น "กลุ่มปิด" อาจารย์กำชัย ทองหล่อ ได้รวบรวมไว้ในหนังสือ หลักภาษาไทย

นอกเหนือไปจากคำเหล่านี้ คำใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้น ก็จะออกเสียงเป็นเสียงควบกล้ำทั้งสิ้น เช่น

"คนฉะเชิงเทราที่อยู่ซอยเดียวกันพากันเหมารถมาดูหนังเรื่องทรอย (Troy)" ยังไม่เคยได้ยินใครอ่านคำ "ทรอย" ว่า [ซอย] คำอื่น ๆ ในทำนองนี้ก็มีอีกมาก เช่น

อินทรา ทรอมโบน (trombone) ทรัมเป็ต (trumpet) ทรานซิสเตอร์ (transistor) ทริป (trip) แทรกเตอร์ (tractor) ไทเทรต (titrate)


ข้อมูลจากบทความเรื่อง หมวดคำปิด โดย รศ. ดร.นิตยา กาญจนะวรรณ ภาคีสมาชิก สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน

http://www.royin.go.th/TH/knowledge/detail.php?ID=1885
http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=1884