ค่าขมิ้นสีเท้าห้าชั่ง

[Bhanumet]

ขอบพระคุณคุณวันดีมากครับ

เรื่อง เจ้าพระยาบดินทรเดชา นี้ อ่านกี่ครั้งก็ยังสนุกอยู่
คุณวันดี เล่ารายละเอียดเรื่องภายเรือตัดหน้าฉานด้วยสิครับ
ดู กรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ จะไม่โปรดท่านนัก
รัชกาลที่ ๒ เองก็ดูจะไม่โปรดท่านนัก รวมทั้งน่าจะไม่ค่อยโปรดเจ้าคุณบิดาท่านด้วย

ขุนนางที่ฝากตัวในกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ หลายท่าน
ดูจะไม่เป็นที่โปรดปรานในกรมพระราชวังบวรเสนานุรักษ์
รวมถึงท่านที่เคยต้องโทษ เมื่อคราวไปเก็บดอกบัวที่เมืองปทุม
ที่ต้องข้อหากระทำการหยาบคายต่อ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฏ (คือ รัชกาลที่ ๔)



แต่พอหมดกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุักษ์
และกรมหลวงพิทักษ์มนตรี แล้ว
สถานการณ์ก็เปลี่ยนไป

[เทาชมพู]

ท่านผู้หญิงฟัก  ในตระกูลนี้ เป็นคนเดียวกับที่คุณพุ่ม บุษบาท่าเรือจ้าง อธิษฐานว่าไม่อยากเป็น หรือเปล่าคะ 

[Wandee]

เอกภรรยาของเข้าพระยาอภัยราชา(ปิ่น)คือท่านผู้หญิงนิ่มนวล หรือท่านผู้หญิงฟักค่ะ

ท่านเป็นหลานเจ้าพระยาพลเทพในกรุงธนบุรี

เมื่อเจ้าพระยาอภัยราชา(ปิ่น) พิราลัยแล้ว  ท่านผู้หญิงสร้างวัดในที่นาเก่าในตำบลบางยี่โท แขวงกรุงเก่า

เมื่อก่อผนังโบสถ์เสร็จกำลังยกขื่อ  จึงขันช่อกว้านเชือกผูกตัวไม้ขื่อโบสถ์ขึ้นไป
เชือกที่ชักรอกตัวไม้ขาด   ขื่อพลัดตกลงถึงแผ่นดิน  กระเด็นไปถูกเสาหลักแพร่างร้าน  หักพังทำลายทับถมกัน
ถูกศีรษะท่านผู้หญิงเจ้าของวัดที่ยืนคุมงานล้มลงสลบไปทันที

ครั้นแก้ฟื้นแล้วจึ่งหามมาลงเรือรีบกลับมายังบ้านกรุงเทพ ฯ
หาหมอมาดูได้แปดวันก็ถึงแก่กรรม

[Bhanumet]

เป็นคนละท่านกันสินะครับ  ขอบพระคุณมากครับ

เจ้าพระยาอภัยราชา (ปิ่น) ท่านนี้ เป็นที่สมเด็จเจ้าพระยาวังหน้า
คือได้รับพระราชทานเครื่องยศ หรือศักดินา เป็นพิเศษ นอกทำเนียบข้าราชการวังหน้า
เรียกโดยลำลองว่า สมเด็จเจ้าพระยา จึงใช้ถึงแก่พิราลัย ใช่หรือไม่ครับ

[Wandee]

ขอบคุณคุณ Bhanumet  ที่มาชวนคุยค่ะ


ก.ศ.ร. กุหลาบ ในบางครั้งยกย่องขุนนางผู้ใหญ่เกินฐานะค่ะ
ถ้าจะคุยก็เรื่องยาวมาก


เรื่องที่เลือกมาเล่าก็หาตอนที่สนุกเป็นที่น่าสนใจ  มีการอ้างอิงบุคคลในยุคนั้นผู้เป็นญาติสนิท


เจ้าพระยาบดินทรเดชามีฝีมือในการรบและวางแผนอย่างยอดเยี่ยม  ตอนที่ท่านเป็นพระพรหมสุรินทร์ไปสงครามญวนก็แสดงฝีมือไว้มาก


เรื่องตัดหน้าฉานก.ศ.ร.กุหลาบบันทึกไว้เป็นนวนิยายเลยค่ะ

[Wandee]

(หน้า ๗​​​ )ก.ศ.ร. กุหลาบเล่าว่า


ในปี พ.ศ.​๒๔๔๕
มองซิเออร์ฮาดูวิน กรือ อาดวน  ผู้เคยเปนอุปทูตฝรั่งเศสประจำอยู่ณ กรุงเทพ   เดี๋ยวนี้ไปเปนปลัดเทศาภิบาลมณฑลฮานอย
หัวเมืองขึ้นอยู่ในความปกครองของรัฐบาลริปับลิกได้ส่งรูปถ่ายรูปปั้นเจ้าพระยาบดินทรเดชา  ซึ่งนักพระองค์ด้วง
พระเจ้ากรุงกำพูชาธิบดี  ปั้นไว้ในเมืองอุดงมีไชย  ฝากส่งทางไปรษณีย์มาให้นายกุหลาบ

นายกุหลาบนำไปให้เจ้าจอมกลีบบุตรีเจ้าพระยาบดินทรเดชาดู


เจ้าจอมกลีบจำหน้ารูปนั้นได้  พูดว่ารูปนี้หน้าตาเหมือนบิดาฉันจริงๆ  แล้วยกมือไหว้
ท่านเป็นคนชะรามากแต่หากจำหน้าบิดาได้ถนัด

ท่านถวายตัวทำราชการฝ่ายในได้เปนเจ้าจอมอยู่งานพระสนมเอกแต่หามีพระองค์เจ้าไม่
แต่ได้รับพระราชทานหีบหมากทองคำในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
เดี๋ยวนี้(ขณะที่นายกุหลาบเรียบเรียง)เจ้าจอมกลีบยังมีตัวตนอยู่

ท่านพักอาศัยอยู่กับพระยาสุเรนทรราชเสนา(พึ่ง)หลานชาย  มี่บ้านใกล้ประตูน้ำคลองรังสิตชื่อประตูเสาวภาผ่องศรี(หน้า ๘)

อนึ่งในวันนั้นคุณจอมกลีบเล่าประวัติบิดาของท่านให้นายกุหลาบฟัง
แล้วให้จดหมายรายละเอียดมากกว่า ๓ เล่มสมุดไทย


        ในปีต่อมานายกุหลาบส่งรูปถ่ายจากรูปปั้นออกไปยังมิตรสหายที่กรุงปารีศประเทศฝรั่งเศส
ให้ช่วยจ้างแกะเป็นรูปทองแดง เพื่อจะได้นำมาตีพิมพ์ทำประวัติไว้ในหนังสือ อานามสยามยุทธ ที่เจ้าพระยาบดินทรเดชา(สิง)เป็นผู้เรียบเรียงเองทั้ง ๓ เล่ม



หน้า ๙
ผู้เรียบเรียงนี้ก็หาใช่ญาติแลบ่าวไพร่พรรคพวกแห่งท่านเจ้าพระยาบดินทรเดชาหามิได้
เปนแต่มีความเห็นว่าท่านมีคุณอุปการะแก่บ้านเมืองชาติสยามเราท่านทั้งหลายด้วยกัน



หน้า ๑๐
ถ้าจะถามว่า ความเรื่อง พายเรือตัดหน้าฉานกระบวนเรือเสด็จกรมพระราชวังบวร ฯ ในรัชกาลที่ ๒ เอามาจากไหน
ต้องตอบว่า

เรามีอายุ ๗๐ ปีเศษแล้ว  เปนมหาดเล็กหลวงมาแต่ในรัชกาลที่ ๓   เราทันได้เห็นด้วยจักษุตนเองบ้างบางเรื่อง

คัดมาจากหนังสือพิมพ์หมายประกาศในรัชกาลที่ ๔   ตีพิมพ์ด้วยกระดาษจีนชื่อกระดาษก้งจ๋วน
มีตราพระมหาพิไชยมงกุฏ  ดวงตรากลมๆใหญ่กว้างศุนย์ไส้(เส้นผ่าศูนย์กลาง/คนอ่าน) ๔ นิ้วฟิศกับ ๑ กระเบียดฝรั่ง
พระเจ้าราชวรวงศ์กรมหมื่นภูวดีราชหฤไทย  อธิบดีกรมอาลักษณ์เปนผู้รับพระราชโองการ
ออกเมื่อวันที่ ..............ปี พ.ศ................
เมื่อหมายออกนายกุหลาบอายุได้ ๒๐ ปีถ้วน