เรือนยอดพระที่นั่งวิหารสมเด็จ

[virain]

มาถึงตรงนี้แนวความคิดของผมก็เปลี่ยนไปเรื่อยๆ และตามตรงก็หาสรุปไม่ได้ครับ
โดยความคิดส่วนตัว เรื่องการจะเอาพระเมรุทิศวัดไชยมาเป็นส่วนในการสันนิษฐาน
ผมชื่อเองว่า องค์พระเมรุทิศน่าจะทำในสมัยพระเจ้าปราสาททอง แต่การจะมาซ่อม
ในสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแค่ไหนก็ต้องดูอีกที แต่คิดว่าคงไม่ใช่การแก้ทรงของ
พระเมรุทิศใหม่ทั้งหมด

ถึงอย่างนั้นการจะเอายอดพระเมรุทิศ ไปเสียบเป็นยอดพระที่นั่งวิหารสมเด็จก็ยังขัดในความรู้สึก
เพราะอาจไม่จำเป็นที่จะต้องเหมือนกัน เพียงแต่อ้างอิงในฐานะภาพรวมหรือความคิดของเขา
ในยุคนั้น ก็เลยต้องใช้เวลาที่จะเข้าไปทำความรู้จักกับความคิด อารมณ์ของเขา อะไรแบบนั้นครับ

... 

[ohm md]

ผมเคยคิดว่า บรรดาเครื่องยอดต่างๆที่เราเคยเห็นกันจนชินตาในสมัยนี้ ก็คงเหมือนกับสมัยอยุธยาแหละมั้ง คงไม่มีอะไรแตกต่าง
ทั้งที่ความเป็นจริง คนสมัยก่อนท่านไม่ได้ติดในกรอบว่าต้องทำตามแบบโบราณทุกกระเบียดเหมือนสมัยนี้
ท่านก็แตกความคิด แตกทรวดทรงอะไรกันไปมากมาย
ยอดธรรมาสน์อยุธยา ก็ไม่เหมือนงานรัตนโกสินทร์ที่จะทำเรียบกว่า ตัดรายละเอียดไปมาก บรรดาลายตกแต่งต่างๆก็เล็ก และถูกจับมาเข้าแถวจนเป็นระเบียบเรียบร้อย ผิดกับงานยุคเก่าๆที่ช่างแกก็ขัดเกลา พลิกแพลงไปมาเรื่อยๆ กระจังแต่ละตัวยังไม่เหมือนกันเลย
ยอดพระเมรุ เราก็เคยเห็นแต่พระเมรุสสมัย ร 4 ซึ่งก็ทิ้งช่วงมานานนม ผมก็ไม่คิดว่าเมรุของ ร4 จะสร้างให้เหมือนกับ ร 1 ช่างคงลืมอะไรๆไปมากแล้ว กระสวน สัดส่วนต่างๆก็คงลดทอนไปตามพระราชนิยม เพราะขนาดดาวเพดานที่สมัย ร 1 เรายังสร้างกันอลังการ ก็กลับโดน ร 4 ท่านกันซีน โดยบอกว่า เป็นเกือกพวงบ้าง ดูแลรักษายากบ้าง จนในที่สุด ก็เหลือแต่ลายกลมๆแบนๆติดเพดานเท่านั้น

[Kurukula]

ไม่อยากให้กระทู้นี้หล่นไปเลยครับ เลยขอร่วมสนทนาด้วยคนนะครับ

เมื่อวานได้แรงบันดาลใจจากพระที่นั่งวิหารสมเด็จองค์จริงที่อยุธยา รู้สึกทึ่งกับการใช้ผนังรับน้ำหนักของอาคารหลังนี้มาก เนื่องจากไม่มีเสาเลย (ไม่ทราบว่าบูรณะผิดถูกอย่างไร) แต่ใช้ผนังหนาเกือบเมตรรับน้ำหนักเครื่องยอดทั้งหมด โดยไม่มีแกนกลางรับแบบพุกามด้วย จึงคิดว่าอาคารหลังนี้ไม่น่าจะมียอดขนาดมหึมาที่หนักทึบตัน

ในความคิดผมจึงคิดว่า น่าจะเป็นยอดปรางค์แบบเมรุทิศวัดหน้าพระเมรุมากกว่า ซึ่งเมรุทิศนี้ยืดเรือนธาตุเสียสูงเป็นเหมือนเมรุจริงๆ เป็นอาคารสูงศักดิ์ที่น่าจะเอามาใช้กับปราสาทด้วย และเนื่องจากอยู่ในสมัยพระเจ้าปราสาททองเช่นเดียวกัน

 ยอดบริวารก็คงแซมอยู่บนสันหลังคาซ้อนชั้นมากกว่าบนจอมแหเดียวกัน แบบปราสาทรัชกาลที่ 4 ที่เพชรบุีรี อาจจะทำให้น้ำหนักเบาลง?

อย่างไรก็ตาม เป็นแค่การสันนิษฐานเท่านั้น เนื่องจากผมก็ไม่เคยสร้างจริงๆครับ ผิดพลาดอย่างไรก็อภิปรายกันดีกว่าครับ

[Kurukula]

พระที่นั่งวิหารสมเด็จที่ไปมาเมื่อวานนี้ มีน้องหมาเข้าไปออกลูก น่ารักมาก

[Kurukula]

ยังไม่ได้ขัดเกลารายละเอียดครับ เป็นแบบร่างก่อนเฉยๆ โดยเฉพาะสัดส่วนฐานและมุข คิดว่าถ้าเอาเมรุทิศแปะเข้าไปจะเป็นอย่างนี้?

[Kurukula]

อยากลองเอาปรางค์บริวารไปแปะไว้ตรงจอมแหของยอดประธานดูบ้าง

[Kurukula]

 

[Kurukula]

ิอยากทำสันหลังคาแอ่นโค้ง แต่เนื่องจากฐานดูแ้ล้วไม่ค่อยแอ่น (จริงๆก็คงยังไม่แอ่นสำเภา) ก็เลยเว้นไว้ก่อนครับ ส่วนบราลีก็ยังไม่เสร็จ

[Kurukula]

เมื่อก่อนคงอลังการมาก เพราะแค่ฐานก็สูงท่วมหัวแล้วครับ

[han_bing]

เรียนสมาชิกเรือนไทยทราบ
                 ถ้าข้าพเจ้าเข้ามาสันนิษฐาน ข้อสันนิษฐานของข้าพเจ้าอาจถูกกล่าวหาว่ากากเดน แต่ไม่เป็นไร มั่นใจในความสามารถช่างโบราณทั้งไทยและจีนว่าเป็นเลิศในสามโลก ขอท่านลองอ่านดูละกัน
                 กล่าวคือ การสร้างอาคารจีนแต่โบราณนั้น โดยเฉพาะการสร้างเจดีย์ที่เป็นเครื่องไม้ (ให้นึกถึงเจดีย์หินจีนแต่ขยายขนาดขึ้นน่ะนะ) นายช่างชาวจีนโบราณ (รวมถึงปัจจุบัน) จะใช้ระบบคานรับน้ำหนักที่เรียกกว่า "โตว่กง" (斗拱: Dou gong) ซึ่งจะเป็นการน้ำเครื่องไม้มาว่างไขว้กันซ้อนไปซ้อนมาซ้อนไปซ้อนมาเรื่อยๆ แต่ว่าจะทำแปลกกว่าอาคารที่เป็นสี่เหลี่ยมกล่าวคือ จะทำให้วางเรียงล้อมเป็นรูปวงกลม ผลที่ได้คือตรงกลางอาคารไม่จำเป็นต้องมีเสาค้ำยัน ปล่อยเป็นที่ว่างไว้ นอกเหนือจากการทำเจดีย์แล้ว การทำเพดานโรงงิ้วเล็กๆก็ใช้วิธีนี้ได้เช่นกัน
                 ด้วยเหตุประการฉะนี้ ข้าพเจ้าจึงสงสัยยิ่งนัก ว่าพระที่นั่งวิหารสมเด็จเราจะนำเอาอิทธิพลดังกล่าวมาผสมผสารหรือไม่ ข้อนี้ข้าพเจ้าไม่รู้จริงๆ แค่เสนอความคิดไป ไว้ว่างๆจะเอารูปและเรื่องมาลงให้ท่านทั้งหลายถกเถียงกันเล่นๆ
                 อนึ่ง กระทู้เรื่องพระที่นั่งวิหารสมเด็จนี้อมตะจริงๆเนอะ เชื่อไหม เข้าสมัครเรือนไทยครั้งแรกก็เพราะกระทู้พระที่นั่งองค์นี้แหละ
                 ปล. ไม่มีใครสนใจสวนขวาเลย... ...อยากได้รูป สอบเสร็จวันที่ ๒๓ นี้แล้ว ส่งๆมากันหน่อยเน้อ

[Kurukula]

ไม่ีทราบว่าโต่วกงของคุณ hang_bing จะหน้าตาอย่างนี้หรือเปล่าครับ อันนี้เป็นดาวเพดานระบายสีเลียนแบบเครื่องไม้ที่ถ้ำโม่เกาหรือตุ้นฮวง (จำไม่ได้แล้ว) เอาไม้ตีไขว้กันขึ้นไปเรื่อยๆแบบเครื่องบนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท

[Kurukula]

เครื่องไม้แบบนี้มีในอินเดียด้วย ไม่ทราบว่าคิดกันได้เองหรือมีความคิดส่งถึงกัน แต่คล้ายกันมาก โดยเฉพาะเครื่องไม้ในศิลปะคันธาระ แถวปากีสถาน อัฟกานิสถาน ซึ่งอยู่ในเส้นทางสายไหมติดต่อกันจีนอยู่แล้วครับ

ภาพดาวเพดานแกะเลียนแบบเครื่องไม้ที่บามิยันครับ ศิลปะคันธาระ คล้ายกันกับจีนมากๆ

[Kurukula]

ลืมที่มาของภาพครับ 

ที่มา :  http://huntington.wmc.ohio-state.edu/public/index.cfm?recID=1&fuseaction=browseResults&SiteID=5276&CFID=8380202&CFTOKEN=80533625

พระพุทธรูปประทับในอาคาร ของจีนจากเส้นทางสายไหม ราชวงศ์เว่ยเหนือ?

[Kurukula]

ของอินเดียครับ พระพุืทธเจ้าประทับในปราสาทแบบกรีก

[asia]

พูดถึงพระที่นั่งวิหารสมเด็จแล้ว ให้นึกถึง บทละครอิเหนาครั้งกรุงเก่า
 
          อันแว่นแคว้นแดนขัณฑเสมา สนุกดังเมืองฟ้าสรวงสวรรค์
      อันปรางค์ปราสาททั้งสี่นั้น       ล้วนสุวรรณมณีจินดา
     ทั้งหางหงส์ช่อฟ้าปราลี           เลิศล้วนมณีมีค่า
      มรฑปเก้ายอดโอฬาร์            มีเทวาถือฉัตรประนมเรียง
     อันเทพอัปสรกินริน                ดีดพิณมณีประโคมเสียง
    ไพเราะครื้นครั่นสนั่นเวียง       เพียงนางบำเรอสหัสนัยน์
    มีปรางค์ปราสาทน้อยรายรอบ   ประกอบกาบสุรกาญจน์ไม่นับได้
   กนกกระหนาบคาบคั่นเป็นชั้นไป   อำไพเลิศโลกละลานตา
  เพดานในไว้เดือนระยับย้อย       ระย้าห้อยเพชรดีมีค่า
  ตรีมุขสิงหาสน์ดาษดา            ด้วยมหาเนาวรัตน์อันยิ่งยง
   หน้าบันบรรเจิดเลิศนัก          เฉลาฉลักวิจิตรพิศวง
สุบรรณยุดนาคินทร์บรรจง       หางหงส์ระยับเพียงพรรณราย
 แสงแก้วประกอบกาญจน์กุดั่นดวง  วิเชียรช่วงประดับเลิศเฉิดฉาย
มีพรหมสี่หน้าเรียงราย             ถือประทุมถวายบังคมคัล
อันแท่นรองปราสาทกนกห้อย   ระยับพลอยมรกตสดสีสัน
มีสิงห์อัดหยัดหย่องเรียงรัน      ทั้งเก้าชั้นวิไลยรรยง