เรียนภาษาพูดภาคต่างๆกันดีกว่า

[ดิเรก]

อ้าว เหรอตรับ
แล้วผมไปจํามาจากไหนหว่า ผมรู้สึกเหมือนเคยอ่านมาจากไหนซักแห่งตอนเด็กๆ นะครับ
ถ้าผิดก็ขออภัยขอรับ แทงคิ้วคุณ B หลายๆ ที่ช่วยแก้

แล้วตกลงว่าเด็กพัทลุงเขาเรียกสัปรดว่ามะลิหรือเปล่าครับ หรือว่าแค่บางอําเภอ

[B]

Actually, I cannot speak "Pasatai' ka but I know some words from my grandparents.  

When I was young, I heard them talking about having "Mali" with rice, surprsingly, I asked them, "Do we can eat "Dok Mali"?  

[นกข.]

คำว่า รักษาแปลว่าเลี้ยง นี่ อาจจะไม่ทุกจังหวัด แต่พัทลุงพูดครับ โจ๊กนี้พ่อผมเล่าเองตอนผมยังเด็ก โตขึ้นมาอีกนานถึงได้ไปอ่านเจออีกทีในความรักของคุณฉุย (ภาค 2) คุณไมตรี ลิมปิชาติ ก็เล่าไว้ ตัวคุณไมตรี ผมเข้าใจว่าเป็นคนเมืองคอน (นครศรีธรรมราช) แต่คุณฉุย พระเอก (หรือตลกเอกก็ไม่รู้ - คล้ายๆ ผมแฮะ) ตามเรื่องดูเหมือนเป็นคนเกาะสมุย ผมเลยไม่แน่ใจว่า รักษาแปลว่าเลี้ยง เป็นคำที่ใช้ในนครหรือสมุย
ทางแม่ผมเป็นคนเพชรบุรี ส่วนทางพ่อเป็นคนพัทลุงดังกล่าวแล้ว แต่ตัวผมโตเมืองกรุง แหลงข้าหลวงครับ ไม่ค่อยรู้เรื่องคำภาษาใต้ที่ลึกๆ เท่าไหร่หรอก รู้เพียงผ่านๆ ผิวๆ
มีเรื่องจริงในวงญาติ 2 ข้างของผมเองหนหนึ่ง ญาติฝ่ายเมืองเพชรของผมไปเยี่ยมญาติฝ่ายเมืองลุง หรือเมืองลุงมาเมืองเพชรอะไรนี่แหละ เสร็จแล้วฝ่ายหนึ่งก็จะทำกับข้าว ทำแกงจืด หาเต้าหู้ขาวไม่ได้ ก็วานอีกฝ่ายหนึ่งให้ไปซื้อให้ที่ตลาดทีจะทำกับข้าวแต่ยังขาดอยู่ อีกฝ่ายก็รับช่วยด้วยความยินดี อย่าลืมว่าแต่ละฝ่ายพูดกันด้วยสำเนียงของตนเองนะครับ ฝ่ายหลังหายไปพักหนึ่งก็กลับมา แบกมาหลังแอ้หนักเชียว เอามาให้
ไม่ใช่เต้าหู้ขาวหรอกครับ เตาหุงข้าวน่ะ...

[นกข.]

ทางภูเก็ตก็พูดภาษาใต้มีเอกลักษณ์ของภูเก็ต มีคำศัพท์หลายคำที่จังหวัดอื่นไม่ใช้
 
สับปะรด นี่ เคยได้ยินว่าเรียกยานัดครับ ไม่แน่ใจว่าจังหวัดไหนบ้าง มะลิ ผมรับสารภาพว่าไม่เคยได้ยินว่าแปลว่าสับปะรด

น้ำชุบ แปลว่า น้ำพริก ดีปลี แปลว่า พริก ขนมจีนน้ำยาปักษ์ใต้นั้น ที่ตลาดเมืองพัทลุงบ้านปู่ผมมีสองอย่าง เรียกว่าน้ำแกงเผ็ดกับน้ำแกงยำ พอเทียบได้คล้ายๆ กับน้ำยากับน้ำพริกของภาคกลาง คือน้ำแกงเผ็ดก็เหมือนน้ำยา เผ็ดหน่อย น้ำแกงยำไม่เผ็ดเท่า พอจะเทียบกับน้ำพริกก็ได้ (เทียบเคียงได้ ไม่ได้แปลว่าเหมือนกันนะครับ) อร่อยครับ ตักมาผสมกันรับประทานก็ได้ ทานผักเยอะๆ แกล้ม
แต่น้ำยาปักษ์ใต้สองอย่างนี่ ผมไม่เคยพบอีกที่อื่น แม้แต่ในกรุงเทพฯ ขนมจีนน้ำยาปักษ์ใต้ในร้านอาหารปักษ์ใต้ ก็เห็นมีอย่างเดียว (เป็นอย่างที่ผมจะเรียกว่า น้ำแกงเผ็ด) เพื่อนคนใต้จังหวัดอื่น เท่าที่เคยคุยมา ก็ทำหน้างงๆ เวลาผมพูดถึงน้ำแกงเผ็ดน้ำแกงยำ เลยสงสัยว่ามีเฉพาะพัทลุงหรือเปล่า

[B]

Khun นกข. ka, have you ever notice that they eat ขนมจีน even as breakfast?

In Trang, there also has น้ำแกงTrang ka.

[พวงร้อย]

มีเพื่อนมาจากหลังสวน จ ชุมพร เค้าก็เรียกสับปะรดว่า ย่านัด เหมือนกันค่ะ  ดิฉันเคยงงอยู่ตั้งนาน  นึกว่าเค้าพูดถึง ยานัตถ์ ที่ใช้เป่าเข้าจมูก

หลายปีก่อนไปเที่ยวทางใต้  ที่จังหวัดตรัง  ไปกินขนมจีนในตลาด  เผ็ด ซะจนลูกตาถลนเลยค่ะ  แต่ชอบที่เค้ามีผักให้มากมายหลายอย่างจริงๆ

[B]

Oops! "noticed" ka.

[ดิเรก]

เอ ถ้าแถวที่เขาเรียกนํายาว่าแกงเผ็ด แล้วเขาจะเรียกแกงเผ็ดว่าอะไรครับ ผมเห็นขนมจีนทางใต้ปกติเขาก็มีแกงเผ็ดจริงๆอยู่ด้วย (แกงเผ็ดทางใต้คือแกงเผ็ดที่ไม่ใส่กะทิ ถ้าใส่กะทิเขาเรียกแกงคั่ว)

พูดถึงขนมจีนทางใต้แล้วก็เหมือนคุณพวงร้อยครับ ผมชอบที่ผัก หลายปีก่อนเคยกินขนมจีนที่นคร เห็นผักแล้วผมตลึง แบบว่านับชนิดไม่ถูก ส่วนใหญ่แล้วผมไม่เคยเห็นมาก่อนเลย ถึงกับสงสัยว่าบางชนิดอาจยังไม่มีชื่อวิทยาศาสตร์ (คิดฟุ้งซ่านว่าอาจจะดังได้มีชื่ออยู่ในตําราอนุกรมวิธาน) จําได้ว่าเคยมีเพลงใต้ดังมาก ที่คุณเท่งเขาเข้ากรุงไปตามหาน้องไพแล้วเล่าให้คุณหลําฟังว่า เกิดหิวแต่มีเงินนิดเดียวเลยแวะกินหนมจีนจานละ 5 บาท เท่งบอกว่ากินผักมากๆ กินนําตามเดี๋ยวเอม(อิ่ม)เองแหละ ตอนกินก็ว่าไซ่(ทําไม)แม่ค้าแกแล(มอง)เอาๆ กินเสร็จแม่ค้าบอกค่าหนมจีนไม่คิดคิดแต่ค่าผัก (แล้วร่ายรายการผัก) ...50 บาท เป็นลมเลยหลําเหอ

งั้นเอารายการผักขนมจีนที่ผมจําได้
- ยอดยาร่วง (หัวครก หรือ เล็ดล่อ)= ยอดอ่อนของมะม่วงหิมพาน
- ยอดตอ = ยอดอ่อน (และฝักอ่อน) กถิน(เขียนถูกเปล่าเอ่ย)
-ตอเบา = กถิน (อันนี้ถ้าผ่านเพิงขนมจีนแล้วเห็นแม่ค้าแกะใส่ถ้วยไว้ ตรงเข้าไปกินเลยครับ รับประกันว่าหาไม่ได้ง่ายๆ ส่วนใหญ่เขาไม่แกะให้ แม่ค้าคนไหนแกะไว้แสดงว่าขายขนมจีนด้วยใจรัก)
- ยอดมัน = ขมปี๋ ไม่ทราบภาษากลางคืออะไร
- บัวบก
- ผักกาดนกเขา
-ยอดมวง = เรียกมะมวงหรือเปล่า
-หัวปลี = ปลีกล้วย
....

ว่าแต่ว่า ทําไมมีแต่ภาคใต้ล่ะ ไม่เห็นมีภาคอื่นมาแจมมั่งเลย

[นกข.]

เข้าใจว่า แกงเผ็ดก็เรียกแกงเผ็ดครับ แต่น้ำยาขนมจีน มีคำว่า น้ำ อยู่ด้วย เป็นน้ำแกงเผ็ดน้ำแกงยำ แล้วก็ต้องดูบริบท - context ด้วยว่ามีขนมจีนอยู่ด้วยหรือเปล่า
(ก็เหมือนคำว่า น้ำยา แหละ ในร้านขายยาก็หมายความไปอย่างหนึ่ง ในเพิงขายขนมจีนก็หมายความอีกอย่างหนึ่ง ...แฮะ..แฮะ ... บนเตียง ก็อาจจะหมายความอีกอย่าง  - ถ้ามีคนบอกว่าไม่มีน้ำยานะครับ... แต่คนใช้คำนี้ก็ใช้ได้โดยไม่เห็นเขาสับสนนี่ครับ)

[พวงร้อย]

เพราะว่าอยากเรียนภาษาใต้น่ะซีคะ คุณดิเรก  และอีกอย่างพูดถึงภาษาอื่นในกระทู้อื่นมามากแล้ว  เลยอยากฟังน่ะค่ะว่าภาษาใต้เป็นอย่างไร  นานๆเจอคนแหลงตายที  เลยขอฟังไว้ก่อนค่ะ  

คำเมือง คำลาวก็คล้ายๆกัน  แต่คำเมืองออกจะเป็นภาษาแบบ aspirated ไม่ทราบว่าภาษาไทยเรียกอะไร  คือที่พูด ท เป็น ต; พ เป็น ป; ช เป็น จ และออกนาสิก  ส่วนภาษาลาวก็เป็นแบบที่เรียกว่า non-aspeiated ตรงข้ามกับคำเมือง  แม้แต่เสียง ช ก็ออไม่ได้  กลายเป็น ซ ไปหมดค่ะ

เคยฟังเพลง ยำเต่า ของคุณจรัล มโนเพชร มั้ยคะ  ที่พูดถึงคั่วเต่า ยำเต่า  คือ เตา น่ะค่ะ  เป็นสาหร่ายนำ้ชนิดหนึ่งที่ทานได้  คนอีสานจะเรียกว่า ยำเทา  ตัวอย่างอื่นๆอีกเช่น

คำเมือง: เปิ้น(สรรพนามบุคคลที่สาม) ปี้(พี่)  จี๊น(ชิ้นเนื้อ)  ตวย(กับ, ด้วย) แหม(อีก)
        เปิ้นไป๋ดวยปี้น้อยเน้อ (เค้าไปกับพี่น้อยนะจ๊ะ)
        ขอข้าวแหมน่อยเน้อเจ้า (ขอข้าวอีกหน่อยนะคะ)
        ปี้หยังมาอู้จะอี๊นะเจ้า  (พี่ทำไมมาพูดอย่างนี้ล่ะคะ)

เปรียบเทียบ
คำลาว:  เพิ่น  อ้าย หรือ เอื้อย(พี่ชายหรือพี่สาว)  ซี่น(ชิ้นเนื้อ) นำ(ด้วย หรือ ตาม)  จัก(อีก, สัก)
        เพิ่นไป๋นำอ้ายน้อยเน้อ
        ค้อเข่าจักน่อยเน่อ
        อ้ายหยังมาเว่าจั่งซี่เด๊

[ดิเรก]

ขอบคุณคุณ นกข . สําหรับคําอธิบายครับเรื่องนํายาครับ
โดยเฉพาะตัวอย่างสุดท้าย ผมไม่ค่อยได้ยินบ่อย เพราะถึงจะมีนํายาแต่ปกติไม่ค่อยมีเส้นหนมจีน (แหะ แหะ สงสัยเป็นแกงนํายาใส่แห้ว)

มีกลอนคนใต้มาฝากครับ ไม่ทราบเหมือนกันว่าคนแต่งเป็นใคร จําได้แค่บรรทัดเดียว ผมว่าเป็นกลอนที่อธิบายภาพพระอาทิตย์ตกได้เห็นภาพเหลือหลาย

พระอาทิตย์สาดแสงแดงขล้องขล้อง
ดวงเท่าด้องวางเขลงอยู่เหมงเขา

แปลได้ว่า
พระอาทิตย์สาดแสงสีแดงแปร๊ด..(คําว่า ขล้องๆ ให้ความรู้สึกกระเพื่อมนิดๆ ด้วย)
ดวงเท่ากระด้งวางแหมะอยู่บนยอดเขา

อ่านแล้วผมว่าเห็นภาพบรรยากาศยามพระอาทิตย์ตกในชนบท  ตอนยืนมองจากทุ่งนา