อยากทราบประวัติพระยาทิพมณเฑียร ค่ะ

[เงินปุ่นสี]

ขอเสริมคุณ Wandee เรื่องตำแหน่งพระยาอภัยสงคราม
คือในช่วง ร.๔ นั้นมีบางเอกสารระบุว่าเป็นตำแหน่ง จางวางอาสาหกเหล่า ฝ่ายพระราชวังบวร
และในช่วง ร.๕ เป็นตำแหน่งของเจ้ากรมอาษาใหญ่ซ้าย ฝ่ายพระราชวังบวร (ถือศักดินา ๕๐๐๐)
แล้วมาในช่วง ร.๖ เป็นต้นมา ราชทินนาม "อภัยสงคราม" ได้โอนย้ายไปให้ฝ่ายทหาร คือทางกระทรวงกลาโหม

ลำดับรายชื่อพระยาอภัยสงครามเท่าที่มีได้คัดไว้ มีดังนี้

โดยลำดับที่ ๑ น่าจะอยู่ในสมัย ร.๓
ลำดับที่ ๒ และ ๓ อยู่ในช่วง ร.๔
ลำดับที่ ๔ และ ๕ อยู่ในชวง ร.๕
ส่วน ๖ และ ๗ น่าจะเป็นช่วง ร.๖ เป็นต้นไป

[Wandee]

ขอบพระคุณที่เติมความให้ค่ะ     จะได้ถามได้ถนัดๆ     ขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่ง  ถือเป็นการเหลาความรู้ให้แหลมคม



ไม่รู้จักคุณท้วม  คุณน้อย  คุณวอน  คุณปลั่ง  คุณจอน


รู้จักแต่  เจ้าคุณ นกยูง  บุนนาคค่ะ  หน้าท่านดุ  มีหนวดด้วย

เกิด ๒๓๖๖  สมัย ร.๒

บุตร สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์(ดิศ) กับ หม่อมเกตุ

รับราชการเป็น จมื่นรักษาพิมาน
พระยาอภัยสงคราม จางวางอาสาหกเหล่า ฝ่ายพระราชวังบวร

ภรรยา คือ คุณหญิงปริก  ธิดาพระยาเสนานุชิต(นุช  ณ นคร)
หลานปู่ท่านเป็น พระยา ๔ คน   พระ ๑   และหลวง  ๑

คนอื่นไม่แน่ใจค่ะ   เอกสารสมัยกลางรัชกาลที่ ๔ ขึ้นไป  ไม่เคยเห็นเลยค่ะ  เห็นแต่วรรณกรรมบางเรื่อง


แล้วคุณท้วม  นี่ สกุลไหนคะ


หนังสือ ก.ศ.ร. มีแต่สกุลจีน


สกุลศรีเพ็ญ  เข้าใจว่าจะมีอ้างอิงอยู่ที่ไหนสักแห่งหนึ่งแถวนี้  ไม่แน่ใจว่าจะเอ่ยถึงเจ้าคุณช่วง หรือไม่


ขอบพระคุณอย่างยิ่งที่เข้ามาคุย  เป็นการฝึกซ้อมการหาหนังสืออ้างอิง

[เงินปุ่นสี]

เรียงลำดับหนังสือตามนี้เลยครับ
"คุณท้วม และคุณน้อย" พบใน "ทักษิณรัฐ พิมพ์เพื่อเชิดชูเกียรติแด่ศาสตราจารย์มานิต วัลลิโภดม"
"คุณวอน" พบใน "หนังสือราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๗ ร.ศ.๑๐๙"
"คุณปลั่ง" พบใน "อักขรานุกรมนามสกุลพระราชทานในพระบาทสมเด็จฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว"
"คุณจอน" พบใน  "เหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเมืองญวนและเมืองเขมรในรัชกาลที่ ๒ พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพคุณหญิงอภัยสงคราม (รัมภา โชติดิลก)"
และ "คุณช่วง" พบใน "เล่าให้ลูกฟัง พิมพิ์เป็นที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพพระยาสัจจาภิรมย์ราชภักดี (สรวง ศรีเพ็ญ) "

หลายท่านที่ไม่ได้ระบุสกุลไว้ ก็เพราะไม่มีข้อมูลอื่นที่จะมาใช้ระบุนะครับ
และตามความเข้าใจของผม เชื่อว่ายังมีพระยาอภัยสงครามอีกหลายท่านเลยทีเดียว

[Wandee]

นางนากพระโขนงคิดในใจอย่างรวดเร็ว

ราชกิจจา เล่ม ๗  ร.ศ. ๑๐๙         อิอิ  เรามี  หรือ คิดว่ามี 

เล่าให้ลูกฟัง  ๒๕๐๒  เมรุวัดเทพศิรินทราวาส  ปกสีขาว    อ่ะๆๆ  เราก็มี
พระยาศรีสหเทพ(ทองเพ็ง)  เราก็มีหลายฝีมือ

อักขรานุกรมนามสกุลพระราชทาน   เราเข้าถึงได้นี่นา


ขอบพระคุณที่แนะนำค่ะ

ไม่ทราบจะไปไถหนังสืออนุสรณ์ คุณฆญิงอภัยสงครามได้ที่ไหน

หนังสือเชิดชูเกียรติ ศ. มานิต  วัลลิโภดม   น่าจะพอยื่นมือไปได้



     

[เงินปุ่นสี]

เล่มคุณหญิงอภัยสงครามนั้น ได้มาเมื่อปลายเดือนกันยานี้เอง
พยายามเข้าไปค้นที่กองหลุมดำ แต่ก็หาไม่เจอ
เลยลองค้นดู พบว่ามีอีกฉบับแต่เป็นคนละหัวเรื่อง อยู่ที่ธรรมศาสตร์
ตาม Link นี้เลย http://search.library.tu.ac.th/ipac20/ipac.jsp?session=1C2Q3293385H2.42822&profile=pridi&uri=link=3100006@!163625@!3100001@!3100002&aspect=basic_search&menu=search&ri=1&source=203.131.219.164@!db73_tudb&term=%E0%B8%AD%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%2C+%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87%2C+2438-2493.&index=
ฉบับนี้เป็นฉบับที่มีบทความของเจ้าคุณอภัยสงครามอยู่ด้วยครับ
(ซึ่งฉบับนี้ผมเองก็ไม่มีเช่นกัน)

[Wandee]

คุณเงินปุ่นศรี

ขออนุญาตพูดว่า  คุณเป็นผู้มีจิตใจกว้างขวางงดงามอะไรอย่างนี้  แนะนำแหล่งที่มาของข้อมูลฉับๆและฉับๆ
เมื่อวาน  ว่าจะแวะมาบอกว่า  ที่คุณพูดว่ามี ทิพมณเฑียร อีกแน่ๆนั้น   อิอิ  มีอีกจริงๆ   มีในสกุลวงศาโรจน์

สหายตรวจ cross reference     แล้วแจ้งมา   ไม่มีรายละเอียด


ไม่มีอ้างอิงอะไรที่จะอ่านเรื่องพระราชวังบวร  จึงไปอ่าน ตำราปืนใหญ่ ของ พระปิ่นเกล้า 
เพลิดเพลินเจริญใจเป็นกำลัง

ขอเรียนถามว่า  คุณเงินปุ่นศรี  มีข้อมูลเรื่องโบรำ่โบราณเช่น เรื่องกงศุล น๊อกซ์     พระปรีชากลการ     ก.ศ.ร.กุหลาบ      นายวรรณ    นายโหมด    ที่ละเอียดและลึกกว่าเท่าที่ปรากฎอยู่หรือไม่
ถ้ามีพอคุยเป็นวิทยาทาน     ตั้งเป็นเรื่องใหม่    จะเป็นเรื่องที่น่าสนใจ

ดิฉันอ่านหนังสือ  แล้วก็ติดกึก ติดกัก   ไม่ทราบจะไปอ่านต่อที่ไหน

บางทีจะมี ความเห็นอื่นๆเข้ามาคุยกัน


เรื่อง สกุลขุนนาง  พอคุยได้เล็กน้อยเท่านั้น

[Wandee]

กลับมาที่  ทิพโกมุทนะคะ


ขุนบรรณัติอนุสาร(เงิน   ทิพโกมุท)  เป็น น้อง  หลวงวิเศษศิลปศาสตร์




อ้างอิง  หนังสือพิพิธภัณฑ์สัพพพะสยามกิจ  ศักราช ๒๔๗๔(ที่คุณป้า วิมล  ชูประเสริฐ พยายามจะขอไปหลายรอบ)
หน้า ๑๒๘๒

วิเศษศิลปสาตร   หลวง    (ชื่น  ทิพยโกมุท)  สะกดแบบนี้ค่ะ     นายพันโท    สังกัดกรมเสนาธิการทหารบก         


หน้า ๗๐๔ - ๗๐๕
กรมเสนาธิการทหารบก
กองบังคับการ
เสนาธิการ           พล.ท. พระยาสีหราชเดโชชัย
ผ.ช. เสธ.            พ.อ. หม่อมเจ้านักขัตมงคลกิติยากร





หน้า  ๑๐๐๒
บัญญัติอนุสาร(เงิน  ทิพโกมุท)  สะกดแบบนี้ค่ะ     นายร้อยเอก   สังกัด  กรมยุทธศึกษาทหารบก


หน้า ๗๐๕    กรมยุทธศึกษาทหารบก
เจ้ากรม           พล.ต. หม่อมเจ้านิลประภ้ศร  เกษมศรี
ปลัด               พ.อ. พระยาประสิทธิสงคราม




สมบัติหมดกรุแล้วค่ะ

[เงินปุ่นสี]

ต้องขอขอบพระคุณ คุณ Wandee เป็นอย่างยิ่งที่ช่วยรักษาเอกสารเก่าให้กับคนไทยทุกคน
และช่วยเก็บด้วยทุนที่ผมเชื่อว่าต้องใช้เป็นจำนวนมากอีกด้วย ที่สำคัญที่สุดนอกจากช่วยเก็บแล้ว
ยังกรุณาช่วยอ่านช่วยค้น ให้อีกต่างหาก

ส่วนเรื่องราวหรือประเด็นที่เกี่ยวข้องกับผู้ที่บุกเบิกงานพิมพ์ในประเทศไทยของทั้งห้าท่านนั้น
ต้องยอมรับครับว่าถนัดที่จะเป็นนักอ่านมากกว่า

อยากเห็นเพื่อนสมาชิกท่านอื่นฯ เข้ามาช่วยกันเปิดประเด็นและช่วยกันให้ความรู้นั้นเติมเต็มครับ

[bookaholic]

แปลกที่เห็น ศักดินาน้อย 
เมื่อเทียบกับพระยาใน กรมมหาดไทย  ก็ คล้ายกัน

ขุนนางวังหน้า ศักดินา กึ่งหนึ่งของขุนนางวังหลวงครับ